❇️ مصائب «انتخاب» در مکتب سقیفه
🖋 صالح رحمتی
🔸 خطبه فدکیه، خطبهای غنی و سرشار از معارف اعتقادی، اندیشههای بنیادین سیاسی و احتجاجات کلامی است.
🔹 در بخشی از این خطبه، حضرت زهرا (سلام الله علیها) به علل و حکمتهای برخی عناوین شرعی مانند صیام، صلوة، حج و زکاة اشاره میفرماید؛ که یکی از آن عناوین، «طاعت» و «امامت» است.
🔹 عبارات این خطبه در توصیف این دو عنوان در منابعی که این خطبه را نقل کردهاند اختلاف اندکی دارند که البته غیرمخل به مقصود است؛
📗 در السقیفة و الفدک / دلائل الإمامة:
«وَ طَاعَتَنَا نِظَاماً لِلْمِلَّةِ، وَ إِمَامَتَنَا لَمّاً لِلْفُرْقَةِ»، (۱)
📗 و در الفقیه و علل الشرائع:
«وَ الطَّاعَةَ نِظَاماً لِلْمِلَّةِ وَ الْإِمَامَةَ لَمّاً مِنَ الْفُرْقَةِ»،(۲)
🔹 همانطور که پیداست، اختلاف موجود در الفاظ میان منابع، فاحش نبوده و مخل به مقصود نیست؛ زیرا، قطعاً مراد حضرت از «الطاعة» و «الإمامة» همان «طاعتنا» و «إمامتنا» است، و اساساً موضع اعتراض حضرت همین بود که، چرا مدار طاعت و امامت را برگرداندید.
علیالخصوص در آن عبارت که میفرمایند:
«فوسمتم غير أبلكم، و أوردتموها شربا ليس لكم» بر شتری که از آنِ شما نبود، داغ نهادید، و آن را در آبشخوری وارد کردید که برای شما نبود [و غصب خلافت کردید].
🔹 دو ویژگی برجستهای که در این خطبه ناظر بر دو عنوان «طاعت» و «امامت» بیان شده، این است که، اطاعت از اهل بیت، سبب نظم یافتن ملت و امامت ایشان هم سبب جمعشدن متفرقات است. قریب به مضمون عباراتی که در خطبه معروف رضوی (سلام الله علیه) آمده: «إِنَّ الْإِمَامَةَ زِمَامُ الدِّينِ وَ نِظَامُ الْمُسْلِمِين»(۳) امامت، مهاری برای دین است و نظم بخشنده به مسلمین.
🔹 بنابرخطبه فدکیه، اگر مدار اطاعت و امامت، در خاندان عصمت قرار گرفت؛ آیین و شریعت، انتظام پیدا کرده و قاعدهمند میشود، و آحاد مسلمین از تفرق و تشتت در امان بوده و اجتماع پیدا میکنند.
برهمین اساس، اگر اطاعت و امامت بر غیر مدار اهل بیت(سلام الله علیهم) قرار بگیرد، به بیسامانی، بیقاعدگی، بیانضباطی و بینظمی در ملت و آیین و شریعت خواهد انجامید و هر روز و با هر مصلحت و قیاس و استحسانی، حکمی و فتوایی متولد میشود. و تشتت و پراکندگی و تفرقه میان مسلمین به جای «وحدت کلمه» خواهد نشست.
🔻 و این بیسامانی و بیقاعدگی در ملت و شریعت، با تشتت و تفرقه در امت که، قرنهاست فتنهها از آن برخاسته و اعداء دین را هم از آن خوشحال ساخته، همه محصول «انتخاب» است؛ انتخاب امام، همان اقدام جاهلانهای است که امام رضا (سلام الله علیه) بعد از توصیف امام و امامت فرمودند: «فَمِنْ أَيْنَ يَخْتَارُ هَذِهِ الْجُهَّالُ الْإِمَامَةَ بِآرَائِهِم»(۴)
♨️ این دو مصیبت بی سامانی ملت و شریعت، و تفرقه میان امت که از «انتخاب» در «مکتب سقیفه» آغاز گردید، امروز نیز با پناهبردن به دامن علوم انسانی غربی، و تمسک به عقل مدرن برطرف نمیگردد، و تنها راه نجات، تعبد به «وحی» با بازگشت به «مکتب اهل بیت» است.
〰〰〰〰〰〰
۱- السقیفة و الفدک ص ۱۴۰/ دلائل الإمامة، ص۱۱۳
۲- الفقیه، ج۳ ص۵۶۸/ علل الشرائع، ج۱ص ۲۴۸
۳- الکافی ج۱ص۲۰۰/ تحف العقول، ص ۴۳۸
۴- همان.
#امامت
#وحدت_کلمه
@Tanbiholomah