📚✍📚✍📚✍📚✍📚 کتاب «حضرت معصومه(س) فاطمه(س) دوم» @TarikhEslam

📚معرفی «سیر مطالعاتی تاریخ اسلام» : 🔍👇 #سیر_مطالعاتی_تاریخ_اسلام @TarikhEslam

«سیر مطالعاتی تاریخ اسلام» #تاریخ_اسلام @TarikhEslam

♦️🏴⚔🏴⚔🏴⚔🏴⚔🏴♦️ 📆چهاردهم ربیع الثانی سال ۶۶ ه.قمری، سالروز قیام مختار بن ابی عبید ثقفی و انتقام از قَتَله حضرت اباعبدالله الحسین(ع) #وقایع_ماه_ربیع_الثانی #مختار_بن_ابی_عبید_ثقفی_رحمه_الله @TarikhEslam

4️⃣ #معرفی_شخصیت_تاریخی 🔍 🔹🔷《ابوعبیده مختار ثقفی》🔷🔹 @TarikhEslam

#مختار_بن_ابی_عبید_ثقفی_رحمه_الله ✅مختار بن ابی عبید بن مسعود ثقفی، به کنیه ابواسحاق و لقبش کیسان و کَیِّس می باشد. مختار متولد سال اول هجری در مدینه است و جدّ او مسعود ثقفی از بزرگان حجاز بوده است. پدرش ابوعبید از بزرگان صحابه حضرت رسول اکرم(ص) بود که پس از شهادت آن حضرت(ص)، در یکی از جنگ‌های قادسیه در زمان خلیفه دوم به قتل رسید.(۱) مادر مختار دومه بنت عمرو بن وهب است که ابن طیفور او را از صاحبان بلاغت و فصاحت ذکر کرده است.(۲) عمویش سعد بن مسعود ثقفی از طرف امام علی(ع) والی مداین بود. مختار اهل طائف و از قبیله ثقیف بود و بیشتر حیات مختار در طائف و کوفه گذشت. از دوران کودکی مختار اطلاعات موثقی در دست نیست و بیشتر اخبار و اطلاعات درباره قیام مختار است. مختار در زمان امام علی(ع) توسط عمویش سعد بن مسعود ثقفی که از طرف حضرت علی(ع) والی مدائن بود، در هنگام درگیری با خوارج، مختار را به عنوان جانشین خود در مدائن منصوب کرد و برای جنگ با خوارج بیرون رفت. مختار در زمان جنگ امام حسن مجتبی(ع) با معاویه همچنان در مدائن بود و بعد از پذیرش صلح و در زمان امام حسین(ع) دائما بین کوفه و طائف در حال تردد بود، تا اینکه در جریان دعوت کوفیان، میزبان مسلم بن عقیل در کوفه شد، و تا پایان قیام با وی همکاری داشت، ولی هنگام واقعه شهادت امام حسین(ع) در زندان عبیدالله بن زیاد به سر می‌برد.(۳) مختار بعد از آزادی از زندان و بعد از مدتی اقامت در مکه، به کوفه بازگشت و در چهاردهم ربیع الاول سال ۶۶ هجری قمری به عنوان خونخواهی امام حسین(ع) قیام کرد، و شیعیان کوفه او را در این امر همراهی کردند. او در این قیام شمر بن ذی الجوشن، خولی بن یزید، عمر بن سعد و حرمله بن کاهل و عبیدالله بن زیاد و دیگر مجرمین و قتله امام حسین(ع) را به درک واصل کرد. در این قیام ابراهیم بن مالک اشتر فرماندهی لشکر را برعهده داشت و او بود که عبیدالله به زیاد را درموصل به قتل رساند. مختار در این قیام از دو شعار《یا لثارات الحسین(ع)》و《یا منصور امت》بهره جست.(۴) مختار ۱۸ ماه حکومت کرد و در طول این مدت با سه گروه یعنی مروانیان در شام و آل زبیر در مکه و اشراف کوفه جنگید. سرانجام مختار در جنگ با زبیریان با سپاه مصعب بن زبیر که از مکه به کوفه آمده بودند، شکست خورد. سپاهیان مصعب ابتدا کوفه را تصرف کردند و دارالاماره را به محاصره خود در آوردند و این محاصره حدود چهار ماه به طول انجامید. سرانجام مختار برای مقابله با مصعب به بیرون از قصر آمد و طرفداران او که حدود شش هزار نفر بود، در قصر ماندند و تسلیم مصعب شدند، و از حمایت از مختار سر باز زدند و مختار با عده کمی جنگید تا اینکه فجیعانه به شهادت رسید.(۵) به دستور مصعب سر از تن مختار جدا شد و به مکه نزد برادرش عبدالله بن زبیر فرستاده شد و دست مختار را بریدند و به دیوار مسجد کوفه کوبیدند و جنازه او را نیز در دروازه کوفه به دار کشیدند و او همچنان بر دار بود تا اینکه حجاج بن یوسف ثقفی(به خاطره هم قبیله بودن با مختار) پس از ورود به کوفه آن را با احترام پایین آورده و دفن کرد.(۶) این قبر مخفی ماند، تا اینکه در زمان علامه بحرالعلوم در طی بررسی ها وجستجوی آثار مسجد کوفه که از طرف علامه و جمعی از علما صورت گرفته بود، قبر پنهان شده‌ای را پیدا کردند، که در انتهای راهرو در زیر زمین که در طرف خارج مسجد به سمت قصر الأماره بود، که بر روی آن اسم و لقب مختار نوشته شده بود. 📋《هَذا قَبرُ مُختارِ بنِ ابی عُبیدةِ الثَقَفی الآخذِ بِثَارَاتِ الحُسَینِ(ع)》 ♦️این قبر مختار، منتقم خون حسین(ع) است.(۷) 📚منابع： ۱)تاریخ طبری، ج۶، ص۷ / رجال کشی، ص۱۲۸ ۲)ریاحین الشریعة محلاتی، ج۴، ص۲۴۵ ۳)أنساب الأشراف بلاذری، ج‌۶، ص۳۷۷ ۴)أنساب الأشراف بلاذری، ج‌۶، ص۳۷۰ ۵)أسدالغابة ابن اثیر، ج‌۴، ص۳۴۷ ۶)الکامل فی التاریخ ابن اثیر، ج‌۴، ص۲۷۵ ۷)تنزیه المختار مقرم، ص۱۳ @TarikhEslam

#آیا_می_دانید ؟! 👤اصبغ بن نباته می گوید： به حضور امام علی(ع) رسیدم؛ 📋《رَأَیْتُ الْمُخْتَارَ عَلَى فَخِذِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ هُوَ یَمْسَحُ رَأْسَهُ وَ یَقُولُ : یَا کَیِّسُ! یَا کَیِّسُ! فَسُمِّيَ كَيْسَانَ!》 ♦️مختار را دیدم که روى زانوی مبارک امیر المؤمنین على(ع) بود، در حالی که ایشان دست به سر مختار مى‌کشید و می فرمود : اى کیّس! اى کیّس! (یعنی زیرک و باهوش!) پس از آن مختار کیسان نامیده شد!(۱) مختار در زمان وقوع واقعه کربلا در زندان به سر می برد و میثم تمار نیز همزمان با مختار در حبس بودند. شیخ مفید می نویسد : ميثم تمّار در زندان به مختار نوید می‌دهد که؛ 📋《إِنَّكَ تُفْلِتُ وَ تَخْرُجُ ثَائِراً بِدَمِ اَلْحُسَيْنِ(ع) فَتَقْتُلُ هَذَا اَلَّذِي يَقْتُلُنَا》 ♦️تو به زودی آزاد مي‌شوی و برای انتقام خون حسين بن علی(ع) قيام می کنی و همين کسی که قصد کشتن ما را دارد را می کشی!(۲) #مختار_بن_ابی_عبید_ثقفی_رحمه_الله 📚منابع : ۱)بحار الأنوار مجلسی، ج۴۵، ص۳۵۱ ۲)الارشاد شیخ مفید، ج۱، ص۳۲۲ @TarikhEslam

#پرسش_و_پاسخ سوال2️⃣2️⃣：دلائل شیعه و امامی بودن مختار چیست؟👇 #مختار_بن_ابی_عبید_ثقفی_رحمه_الله @TarikhEslam

✍پاسخ： امامی بودن مختار، اجماع علمای شیعه و سنی است. به طور مثال؛ 👤مرحوم علامه مامقانی در مورد مذهب مختار معتقد است که او امامی مذهب بود و بالاتر از آن، در زمینه امامی بودن مختار مدعی اجماع علمای شیعه و سنی است. ایشان در ادامه کلام خود می گوید ： 《حق این است که مختار معتقد به امامت حضرت سجاد(ع) بود.》 و در این مورد چهار دلیل می آورد که مهم ترین آن ها عبارت اند از： ۱)ارسال هدیه های ارزشمند از سوی مختار به امام سجاد(ع) کاشف است از اعتقاد مختار به امامت حضرت سجاد(ع)؛ زیرا اگر مختار به امامت «محمد حنفیه» قائل بود نه امام سجّاد(ع) می بایست هدایایش را به امام خود یعنی محمد حنفیه می فرستاد نه حضرت سجاد(ع)! ۲)مامقانی دعای امام سجاد(ع) در حق مختار و طلب جزای خیر از خدا برای او را دلیل بر امامی بودن او ذکر می کند و هم چنین می افزاید مختار کسی بود که امام صادق(ع) برای او طلب رحمت کرد. بنابراین معنی ندارد که بگوییم امام(ع) برای کسی که از نظر عقیده با او مخالف بود، طلب رحمت و اظهار رضایت و خشنودی کند. زیرا به اعتقاد امامیه رضایت ائمه(ع) گواه و گویای رضایت خداوند است و خداوند تنها از بندگان پاک و مخلص خود رضایت دارد.(۱) 👤مرحوم علامه عبدالرزاق مقرم در مورد عقیده مختار می گوید： 《از روایاتی که دلالت دارد بر این که امام زین العابدین(ع) برای مختار از خدا طلب بخشش و رحمت کرده و در حق او دعا کرده و هم چنین سایر روایاتی که دشنام و لعن او را منع کرده، برای علمای ما صداقت و اخلاص مختار را در این که مردم را به اهل بیت پیامبر اکرم(ص) فرا می خواند و اینکه مختار به آن خاندان عقیده داشته است و مقام مختار از هرگونه تهمت و ناروا منزه است و دل او سرشار از محبت ولایت خاندان پیامبر(ص) بود و روایات و سخنانی که حاکی از تهمت های ناروا به ساحت اوست همه دروغ و باطل بوده است》(۲) بدین ترتیب علما او را از تهمت های ناروا و ناپسندی که دشمنان اهل بیت(ع) به او بسته اند پاک می دانند. و از علمایی که به پاکی، صداقت و خلوص نیت و اعتقاد مختار به اهل بیت پیامبر(ص) تصریح نموده اند، «ابن داود» در کتاب رجالش، و «ابن طاوس» در تحریر الطاووسی و «علامه حلّی» در الخلاصه و استر آبادی در حاشیه بر کتاب منهج المقال و «فاضل حائری» در منتهی المقال می باشند. 👤مرحوم آیت الله ابوالقاسم خویی نیز دعای امام سجّاد(ع) در حق مختار را دلیل واضح و برهان انکارناپذیر بر امامی بودن او می داند.(۳) دانشمندان اسلام نیز از مختار به بزرگی یاد و او را از نسبت ها و تهمت های ناروا پاک دانسته اند که از آن جمله اند： «سیدجمال الدین بن طاوس» در رجال خود و «ابن داود» در کتاب رجالی خود و ابن نما در کتابی که در شرح حال مختار به نام (ذوب النضار) نوشته است و «مقدس اردبیلی» در حدیقة الشیعه و «صاحب معالم» در التحریر الطاووسی و «قاضی نوراللّه مرعشی» در کتاب مجالس المؤمنین، همه اینان مختار را ستایش کرده و «شیخ ابوعلی» در کتاب منتهی المقال و بسیاری از علمای دیگر از او دفاع کرده اند. علمای پیشین به حدّی برای مختار عظمت قائل بودند که شهید اول در کتاب مزار خود زیارت نامه مخصوصی برای او نوشته است، که در آن زیارت نامه ایشان با صراحت به درستی عقیده و راستی راه او گواهی داده و این که او به ولایت اهل بیت(ع) معتقده بوده، به آن اخلاص داشته، عشق می ورزیده، در راه خدا گام بر می داشته، از پیروان و دوستان امام زین العابدین(ع) بوده و در راه کسب رضایت پیامبر خدا(ص) و امیرمؤمنان(ع) جان خود را نثار کرده و برای خشنودی ائمه اطهار(ع) و یاری فرزندان علی(ع)و گرفتن انتقام خون حسین(ع) و یاران باوفای او بسیار کوشیده است. 👤مرحوم علامه امینی در الغدیر نقل می کند : 《قبر مختار در روزگاران گذشته از مزارهای مشهور در نزد شیعه بود [و امروز هم مزارش در کوفه زائران بسیاری دارد] و بنابر آنچه در صفحه ۱۳۸، جلد اول رحله «ابن بطوطه» آمده گنبد معروفی هم داشته است.》(۴) این گفته ایشان می رساند که مختار از بزرگان شیعه بوده و نزد آنان منزلت بسیاری داشته است. 📚منابع： ۱)تنقیح المقال مامقانی، ج۳، ص ۲۰۶ ۲)تنزیه المختار علامه مقرم ، ص۲ ۳)معجم الرجال خوئی، ج۱۸، ص ۱۰۰ ۴)الغدیر علامه امینی، ج۲، ص۳۴۳ @TarikhEslam

#پرسش_و_پاسخ سوال3️⃣2️⃣：آیا قیام مختار مورد تایید ائمه زمان خودش بود؟👇 #مختار_بن_ابی_عبید_ثقفی_رحمه_الله @TarikhEslam

1⃣شکل حرکت قیام مختار： آیا شکل حرکت مختار، مورد تأیید ائمه(ع) بوده است یا خیر؟ اصولا مدل کار مختار می‌توانست مورد تأیید ائمه(ع) باشد؟ آیا ائمه(ع) رضایت داشتند که قاتلان سیدالشهدا(ع) در دیگ آب جوش انداخته شوند؟ آیا ایشان راضی بودند که دشمنانشان پس از قتل، مُثله شوند؟ آیا این از نظر شرعی جایز است؟ وقتی به اسلام رجوع می‌کنیم، می‌بینیم که از این کارها نهی شده است. یا باید آنچه درباره قتل‌عام مختار نقل شده و مورد مدح قرار گرفته است، رد کنیم که در این صورت شخصیت مختار برای ما مجهول باقی خواهد ماند و یا اینکه عملکرد مختار را رد کنیم و این رفتار او را غیرمطابق با ملاکات و مبانی شرع بدانیم. 2⃣مختار نه منتقم خون اهل‌بیت(ع) بوده و نه مورد حمایت ایشان： شیعه، منتقم خون سیدالشهدا(ع) را حضرت مهدی(عج) می‌داند، نه مختار! بنابراین، مختار نه منتقم خون اهل‌بیت(ع) بوده و نه مورد حمایت ایشان، و نسبت‌دادن این قتل‌ها به حضرت سجاد(ع) به‌واسطه برخی از روایت‌های ضعیف، نادرست است. همان‌طور که در جریان قتل خلیفه دوم نیز نارضایتی حضرت امیر(ع) از این کار مسلّم است. حضرت علی(ع) طوری فضا را پیش برده بود که دشمن درجه‌یک او اعتراف کرد که «لولا علیٌ لَهَلَکَ عمرُ» اما ترور خلیفه دوم، همه کارها را خراب کرد. علاوه‌ بر این، در اسلام از ترور نهی شده، زیرا در این موارد، ترور به‌معنای ازبین‌ بردن آبرومندانه یک بی‌آبرو است. 3⃣حرکت مختار باعث سردشدن التهابات ناشی از حادثه عاشورا شد： حرکت مختار باعث سردشدن التهابات ناشی از حادثه عاشورا شد. احساسات مردمی که با شنیدن نحوه قتل طفل شیرخوار سیدالشهدا(ع) آزرده شده بود، با خبر نحوه کشته‌شدن حرمله تسکین پیدا کرد؛ درحالی‌که حادثه عاشورا برای ازبین‌بردن مبنا و اساس کفر و انحراف به وجود آمده بود و این تقابل، با ازبین‌ رفتن چند شخص فاسق، به نتیجه خود نمی‌رسید. 4⃣مراد روایات از نهی از لعن و سب «مختار»： مجموعه روایت‌هایی که درباره‌ی شخصیت مختار وجود دارد، از نظر سندی دارای اشکال است. در این میان، روایتی وجود دارد که آیت‌الله خویی از آن، به‌عنوان صحیحه یاد کرده است. این روایت، از حضرت باقر(ع) نقل شده است و در آن، شیعیان از لعن و دشنام به مختار نهی شده‌اند. برخی با استفاده از این روایت، شخصیت مختار را مثبت تلقی کرده‌اند؛ درحالی‌که به تعلیلی که در روایت ذکر شده است، توجهی نداشته‌اند. حضرت در این روایت می‌فرماید: «لا تَسُبُّوا المُختَارِ..» چرا که او قاتل قاتلان ما و طالب خون ماست. حضرت(ع) در این روایت، شیعیان آن‌زمان را از لعن و سب مختار نهی فرموده‌اند، نه اینکه به آنها امر بفرمایند که ایشان را دعا کرده یا برای او طلب مغفرت کنید. اولا باید دید چرا شیعه، مختار را سب می‌کرده است؟ اینکه شیعیان مختار را لعن می‌کرده و دشنام می‌داده‌اند، باید دلیلی داشته باشد؛ زیرا سابقه نداشته است که شیعیان، شیعه دیگری را سب کنند و کار به جایی برسد که ائمه از این کار نهی کنند. ثانیا آیا می‌توان این نهی از لعن را دلیل بر صالح‌بودن مختار دانست؟ به نظر می‌رسد جواب منفی است؛ زیرا در خود روایت، دلیل این نهی آمده است و حضرت می‌فرماید : او را لعن نکنید؛ زیرا او قاتل قاتلان ماست. نهی از لعن و سب مختار برای این است که او قاتل دژخیمان صحنه‌ی کربلا بوده است و اگر شیعیان او را لعن کنند، این‌طور به نظر می‌رسد که این اقدام او نادرست بوده است و به‌نحوی، قاتلان سیدالشهدا(ع) مورد تأیید قرار می‌گیرند. بنابراین، روایت به‌دنبال مدح مختار نیست؛ بلکه صرفا ذم‌کردن او را نهی کرده است؛ زیرا منتهی به ذم شهیدان کربلا خواهد شد. 📚منبع： کتاب تبار انحراف۳ (پژوهشی در جریان‌شناسی انحرافات تاریخی)، صص۱۷۵-۱۸۱ @TarikhEslam

📋چهار نکته درمورد مختار و قیام وی در بیان #استاد_مهدی_طائب：👇 #مختار_بن_ابی_عبید_ثقفی_رحمه_الله @TarikhEslam

1⃣شکل حرکت قیام مختار： آیا شکل حرکت مختار، مورد تأیید ائمه(ع) بوده است یا خیر؟ اصولا مدل کار مختار می‌توانست مورد تأیید ائمه(ع) باشد؟ آیا ائمه(ع) رضایت داشتند که قاتلان سیدالشهدا(ع) در دیگ آب جوش انداخته شوند؟ آیا ایشان راضی بودند که دشمنانشان پس از قتل، مُثله شوند؟ آیا این از نظر شرعی جایز است؟ وقتی به اسلام رجوع می‌کنیم، می‌بینیم که از این کارها نهی شده است. یا باید آنچه درباره قتل‌عام مختار نقل شده و مورد مدح قرار گرفته است، رد کنیم که در این صورت شخصیت مختار برای ما مجهول باقی خواهد ماند و یا اینکه عملکرد مختار را رد کنیم و این رفتار او را غیرمطابق با ملاکات و مبانی شرع بدانیم. 2⃣مختار نه منتقم خون اهل‌بیت(ع) بوده و نه مورد حمایت ایشان： شیعه، منتقم خون سیدالشهدا(ع) را حضرت مهدی(عج) می‌داند، نه مختار! بنابراین، مختار نه منتقم خون اهل‌بیت(ع) بوده و نه مورد حمایت ایشان، و نسبت‌دادن این قتل‌ها به حضرت سجاد(ع) به‌واسطه برخی از روایت‌های ضعیف، نادرست است. همان‌طور که در جریان قتل خلیفه دوم نیز نارضایتی حضرت امیر(ع) از این کار مسلّم است. حضرت علی(ع) طوری فضا را پیش برده بود که دشمن درجه‌یک او اعتراف کرد که «لولا علیٌ لَهَلَکَ عمرُ» اما ترور خلیفه دوم، همه کارها را خراب کرد. علاوه‌ بر این، در اسلام از ترور نهی شده، زیرا در این موارد، ترور به‌معنای ازبین‌ بردن آبرومندانه یک بی‌آبرو است. 3⃣حرکت مختار باعث سردشدن التهابات ناشی از حادثه عاشورا شد： حرکت مختار باعث سردشدن التهابات ناشی از حادثه عاشورا شد. احساسات مردمی که با شنیدن نحوه قتل طفل شیرخوار سیدالشهدا(ع) آزرده شده بود، با خبر نحوه کشته‌شدن حرمله تسکین پیدا کرد؛ درحالی‌که حادثه عاشورا برای ازبین‌بردن مبنا و اساس کفر و انحراف به وجود آمده بود و این تقابل، با ازبین‌ رفتن چند شخص فاسق، به نتیجه خود نمی‌رسید. 4⃣مراد روایات از نهی از لعن و سب «مختار»： مجموعه روایت‌هایی که درباره‌ی شخصیت مختار وجود دارد، از نظر سندی دارای اشکال است. در این میان، روایتی وجود دارد که آیت‌الله خویی از آن، به‌عنوان صحیحه یاد کرده است. این روایت، از حضرت باقر(ع) نقل شده است و در آن، شیعیان از لعن و دشنام به مختار نهی شده‌اند. برخی با استفاده از این روایت، شخصیت مختار را مثبت تلقی کرده‌اند؛ درحالی‌که به تعلیلی که در روایت ذکر شده است، توجهی نداشته‌اند. حضرت در این روایت می‌فرماید: «لا تَسُبُّوا المُختَارِ..» چرا که او قاتل قاتلان ما و طالب خون ماست. حضرت(ع) در این روایت، شیعیان آن‌زمان را از لعن و سب مختار نهی فرموده‌اند، نه اینکه به آنها امر بفرمایند که ایشان را دعا کرده یا برای او طلب مغفرت کنید. اولا باید دید چرا شیعه، مختار را سب می‌کرده است؟ اینکه شیعیان مختار را لعن می‌کرده و دشنام می‌داده‌اند، باید دلیلی داشته باشد؛ زیرا سابقه نداشته است که شیعیان، شیعه دیگری را سب کنند و کار به جایی برسد که ائمه از این کار نهی کنند. ثانیا آیا می‌توان این نهی از لعن را دلیل بر صالح‌بودن مختار دانست؟ به نظر می‌رسد جواب منفی است؛ زیرا در خود روایت، دلیل این نهی آمده است و حضرت می‌فرماید : او را لعن نکنید؛ زیرا او قاتل قاتلان ماست. نهی از لعن و سب مختار برای این است که او قاتل دژخیمان صحنه‌ی کربلا بوده است و اگر شیعیان او را لعن کنند، این‌طور به نظر می‌رسد که این اقدام او نادرست بوده است و به‌نحوی، قاتلان سیدالشهدا(ع) مورد تأیید قرار می‌گیرند. بنابراین، روایت به‌دنبال مدح مختار نیست؛ بلکه صرفا ذم‌کردن او را نهی کرده است؛ زیرا منتهی به ذم شهیدان کربلا خواهد شد. 📚منبع： کتاب تبار انحراف۳ (پژوهشی در جریان‌شناسی انحرافات تاریخی)، صص۱۷۵-۱۸۱ @TarikhEslam

#سخن_علماء 👤علت عدم حضور مختار در واقعه کربلا؟!! 🎙در بیان #استاد_رجبی_دوانی :👇 #مختار_بن_ابی_عبید_ثقفی_رحمه_الله @TarikhEslam

🎙👤🎙👤🎙👤🎙👤🎙👤 @TarikhEslam

#پرسش_و_پاسخ سوال3️⃣2️⃣：آیا مختار موسس فرقه «کیسانیه» بوده است؟👇 #مختار_بن_ابی_عبید_ثقفی_رحمه_الله @TarikhEslam