♻️راه‌هاى خداشناسى 🍂فطرت (فَأَقِمْ‌ وَجْهَكَ‌ لِلدِّينِ‌ حَنِيفاً فِطْرَتَ‌ اللّٰهِ‌ الَّتِي فَطَرَ النّٰاسَ‌ عَلَيْهٰا....) (روم/30) پس روى خويش را به سوى دين يكتا پرستى فرادار، در حالى كه از همه كيش‌ها روى برتافته و حق‌گراى باشى، به همان فطرتى كه خدا مردم را بر آن آفريده است... . 🍂نظم (إِنَّ‌ فِي خَلْقِ‌ السَّمٰاوٰاتِ‌ وَ الْأَرْضِ‌ وَ اخْتِلاٰفِ‌ اللَّيْلِ‌ وَ النَّهٰارِ....) (آل‌عمران/190) همانا در آفرينش آسمان‌ها و زمين و آمد و شد شب و روز ... 🍂برهان امكان و وجوب (يٰا أَيُّهَا النّٰاسُ‌ أَنْتُمُ‌ الْفُقَرٰاءُ إِلَى اللّٰهِ‌ وَ اللّٰهُ‌ هُوَ الْغَنِيُّ‌ الْحَمِيدُ.) (فاطر/15) اى مردم، شماييد نيازمندان به خدا، و خداست بى نياز و ستوده. 🍂برهان تغيير و حركت (وَ كَذٰلِكَ‌ نُرِي إِبْرٰاهِيمَ‌ مَلَكُوتَ‌ السَّمٰاوٰاتِ‌ وَ الْأَرْضِ‌...) . و بدين سان ابراهيم را ملكوت آسمان‌ها و زمين مى‌نموديم (فَلَمّٰا جَنَّ‌ عَلَيْهِ‌ اللَّيْلُ‌...) . پس چون تاريكى شب بر وى در آمد... (فَلَمّٰا رَأَى الْقَمَرَ بٰازِغاً...) و چون ماه را بر آينده ديد... (فَلَمّٰا رَأَى الشَّمْسَ‌ بٰازِغَةً‌ ...) پس چون خورشيد را بر آينده ديد... (إِنِّي وَجَّهْتُ‌ وَجْهِيَ‌ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمٰاوٰاتِ‌ وَ الْأَرْضَ‌ حَنِيفاً...) (انعام/75 - 79). من يكسره روى (دل) خويش به سوى آن كه آسمان‌ها و زمين را آفريده است كردم در حالى كه حق گرايم و ... 🍁آيات ديگر زخرف/9، آل عمران/18، بقره164، طور/35، 36، 43. #اعجاز_قرآن_کریم @The_Holy_Quran_114

♻️توحيد (و مراتب آن) 🍁دليل توحيد (لَوْ كٰانَ‌ فِيهِمٰا آلِهَةٌ‌ إِلاَّ اللّٰهُ‌ لَفَسَدَتٰا...) . (انبياء/22) اگر در آن دو - آسمان و زمين - خدايانى جز خداى يكتا مى‌بود هر آينه هر دو تباه مى‌شدند... . 🍁توحيد ذات و صفات (لَيْسَ‌ كَمِثْلِهِ‌ شَيْ‌ءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ‌ الْبَصِيرُ.) (شورى/11) چيزى همانند او نيست، اوست شنوا و بينا. (قُلْ‌ هُوَ اللّٰهُ‌ أَحَدٌ) . بگو: حق اين است كه خدا يكتا و يگانه است. (اللّٰهُ‌ الصَّمَدُ) . خداتنها بى‌نيازى است كه نيازها بدو برند. (لَمْ‌ يَلِدْ وَ لَمْ‌ يُولَدْ) . نزاده و زاده نشده است. (وَ لَمْ‌ يَكُنْ‌ لَهُ‌ كُفُواً أَحَدٌ.) (سوره اخلاص) و هيچ كس او را همتا و همانند نبوده و نباشد. 🍁توحيد در عبادت (وَ مٰا أُمِرُوا إِلاّٰ لِيَعْبُدُوا اللّٰهَ‌ مُخْلِصِينَ‌ لَهُ‌ الدِّينَ‌ حُنَفٰاءَ وَ يُقِيمُوا الصَّلاٰةَ‌ وَ يُؤْتُوا الزَّكٰاةَ‌ وَ ذٰلِكَ‌ دِينُ‌ الْقَيِّمَةِ‌) .(بيّنه / 5) و آنان را جز اين نفرموده بودند كه خداى را بپرستيد در حالى كه دين را ويژه او كنند و حق گراى باشند و نماز را بر پا دارند و زكات بدهند. و اين است آيين (آن نوشته‌هاى) راست و استوار - يا: اين است دين راست و استوار. (إِنَّ‌ الَّذِينَ‌ كَفَرُوا مِنْ‌ أَهْلِ‌ الْكِتٰابِ‌ وَ الْمُشْرِكِينَ‌ فِي نٰارِ جَهَنَّمَ‌ خٰالِدِينَ‌ فِيهٰا أُولٰئِكَ‌ هُمْ‌ شَرُّ الْبَرِيَّةِ‌.) (بيّنه / 6) همانا كافران اهل كتاب و مشركان در آتش دوزخ جاويدانند، اينانند بدترين آفريدگان. (يٰا عِبٰادِيَ‌ الَّذِينَ‌ آمَنُوا إِنَّ‌ أَرْضِي وٰاسِعَةٌ‌ فَإِيّٰايَ‌ فَاعْبُدُونِ‌ كُلُّ‌ نَفْسٍ‌ ذٰائِقَةُ‌ الْمَوْتِ‌ ثُمَّ‌ إِلَيْنٰا تُرْجَعُونَ‌ ) .(عنكبوت/56 و 57) اى بندگان من كه ايمان آورده‌ايد، همانا زمين من فراخ است، پس (به جايى رويد كه بتوانيد) تنها مرا بپرستيد، هر كسى چشنده مرگ است، پس به سوى ما باز گردانده مى‌شويد. #اعجاز_قرآن_کریم @The_Holy_Quran_114

💐توحيد در افعال 🌾خالقيت (...قُلِ‌ اللّٰهُ‌ خٰالِقُ‌ كُلِّ‌ شَيْ‌ءٍ...) . (رعد/16) ... بگو: خداى يكتا آفريننده همه چيزهاست ... . 🌾ربوبيتّ‌ (قُلْ‌ أَ غَيْرَ اللّٰهِ‌ أَبْغِي رَبًّا وَ هُوَ رَبُّ‌ كُلِّ‌ شَيْ‌ءٍ وَ لاٰ تَكْسِبُ‌ كُلُّ‌ نَفْسٍ‌ إِلاّٰ عَلَيْهٰا وَ لاٰ تَزِرُ وٰازِرَةٌ‌ وِزْرَ أُخْرىٰ‌ ثُمَّ‌ إِلىٰ‌ رَبِّكُمْ‌ مَرْجِعُكُمْ‌ فَيُنَبِّئُكُمْ‌ بِمٰا كُنْتُمْ‌ فِيهِ‌ تَخْتَلِفُونَ‌) .(انعام/164) بگو: آيا جز خداى يكتا پروردگارى بجويم و حال آن كه او خداوند همه چيز است‌؟ و هيچ كس كارى نكند مگر آن كه بر عهده خود اوست و هيچ كس بار گناه ديگرى را بر ندارد - كسى گناه ديگرى را از وى بر ندارد بلكه هر كس متحمل گناه خود است - سپس بازگشت شما به سوى پروردگارتان است و شما را بدانچه اختلاف مى‌كرديد آگاه مى‌كند. (وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ‌ خَلاٰئِفَ‌ الْأَرْضِ‌ وَ رَفَعَ‌ بَعْضَكُمْ‌ فَوْقَ‌ بَعْضٍ‌ دَرَجٰاتٍ‌ لِيَبْلُوَكُمْ‌ فِي مٰا آتٰاكُمْ‌ إِنَّ‌ رَبَّكَ‌ سَرِيعُ‌ الْعِقٰابِ‌ وَ إِنَّهُ‌ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ‌) . (انعام/165) و اوست كه شما را جانشينان (پيشينيان در) زمين كرد و برخى از شما را بر برخى ديگر به پايه‌ها بالا برد تا در آنچه به شما داد بيازمايدتان، همانا پروردگار تو زود كيفر دهنده است، و هر آينه او آمرزگار و مهربان است. 🌾تشريع (...وَ مَنْ‌ لَمْ‌ يَحْكُمْ‌ بِمٰا أَنْزَلَ‌ اللّٰهُ‌ فَأُولٰئِكَ‌ هُمُ‌ الْكٰافِرُونَ‌) . (مائده/44) ... و هر كه بدانچه خدا فرو فرستاده حكم نكند پس اينانند كافران. 🌾مالكيت (وَ لِلّٰهِ‌ مُلْكُ‌ السَّمٰاوٰاتِ‌ وَ الْأَرْضِ‌...) . (آل‌عمران/189) و خداى راست، فرمانروايى آسمان‌ها و زمين ... . 🌾حاكميت (...إِنِ‌ الْحُكْمُ‌ إِلاّٰ لِلّٰهِ‌ يَقُصُّ‌ الْحَقَّ‌ وَ هُوَ خَيْرُ الْفٰاصِلِينَ‌) . (انعام /57) ... حكم و فرمان تنها از آن خداست، حق را (از باطل) جدا و بيان مى‌كند و او بهترين جدا كننده (حق از باطل) است ... . (قُلْ‌ لَوْ أَنَّ‌ عِنْدِي مٰا تَسْتَعْجِلُونَ‌ بِهِ‌ لَقُضِيَ‌ الْأَمْرُ بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ‌ وَ اللّٰهُ‌ أَعْلَمُ‌ بِالظّٰالِمِينَ‌) .(انعام/58) بگو: اگر آنچه به شتاب مى‌خواهيد نزد من بود كار ميان من و شما گزارده شده بود - عذاب مى‌رسيد و كار يكسره مى‌شد و به پايان مى‌رسيد - و خدا به ستمكاران داناتر است. 🌾اطاعت (...أَطِيعُوا اللّٰهَ‌ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ‌ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ‌...) . (نساء/59) ... خداى را فرمان بريد و پيامبر و صاحب امر را، كه از شمايند... . #اعجاز_قرآن_کریم @The_Holy_Quran_114

#تفسیر_عرفانی تفسیر عرفانی قرآن، نوعی تفسیر است که علاوه بر معانی ظاهری آیات، به لایه‌های باطنی و معنوی قرآن نیز توجه دارد. هدف در این نوع تفسیر تنها فهم معانی سطحی قرآن نیست، بلکه تلاش بر این است که از طریق کشف‌های عرفانی و تجربه‌های روحانی به لایه‌های عمیق‌تری از حقیقت قرآن دست یابیم. این تفسیر به هیچ‌وجه شخصی و سلیقه‌ای نیست، بلکه بر اساس اصول، قواعد و مبانی مشخصی در عرفان اسلامی استوار است. برای مثال، در تفسیر عرفانی، قرآن به‌عنوان کتابی زنده و همواره گشوده دیده می‌شود که معانی آن از طریق شهود معنوی و درک روحانی برای مفسر آشکار می‌شود. در حقیقت، تفسیر عرفانی قرآن در پی آن است که انسان‌ها را به معرفت باطنی قرآن برساند، همان‌طور که در آیه شریفه «إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ» (رعد/۳) آمده است. این آیه به انسان‌ها می‌گوید که برای درک عمیق‌تر قرآن باید در آن تفکر کنند. اما تفکر عرفانی فراتر از تفکر عقلی است و نیازمند تجربه‌های معنوی است. بر این اساس، تفسیر عرفانی قرآن به دنبال گشودن دروازه‌های معنوی و شهودی است. برخی تصور می‌کنند که تفسیر عرفانی ممکن است به معنی کنار گذاشتن معنای ظاهری قرآن و ورود به معانی غیرمستند باشد. این نگرانی‌ها بی‌پایه نیستند، چون برخی از تفاسیر به رابطه معانی عرفانی با معانی ظاهری توجهی نکرده‌اند. #تفسیر_عرفانی قرآن باید همیشه در چارچوب اصول کلی قرآن و سنت نبوی قرار گیرد. به عبارت دیگر، تفسیر عرفانی نباید به انحراف از متن قرآن منتهی شود، بلکه باید از همان مبانی اصیل و متقن قرآن استفاده کند و تمامی قواعد علم تفسیر و اصول فقه را رعایت نماید. در قرآن آمده است: «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ» (اسرا/۹)، این آیه به ما می‌گوید که قرآن به‌طور مستقیم ما را به سوی مسیر درست هدایت می‌کند. در تفسیر عرفانی، باید به این هدایت مستقیم قرآن توجه ویژه‌ای داشته باشیم و از هرگونه انحراف یا تفسیر نادرست بپرهیزیم. در واقع، تفسیر عرفانی برای کسانی است که می‌خواهند علاوه بر معنای ظاهری قرآن، به لایه‌های باطنی و روحانی آن نیز دست یابند، بدون آنکه از اصول دینی یا متن قرآن فاصله بگیرند. در واقع، قرآن به‌عنوان کتاب #هدایت برای همه انسان‌ها قابل فهم است، اما درک آن در سطوح مختلف متفاوت است. برخی افراد ممکن است فقط به معنای ظاهری قرآن قناعت کنند و برخی دیگر به لایه‌های باطنی و روحانی آن نیز توجه کنند. در قرآن کریم، آیه «وَاتَّبِعُوا مَا أُنزِلَ إِلَيْكُم مِّن رَّبِّكُمْ» (اعراف/۳) به ما دستور داده است که از آنچه که از سوی خداوند نازل شده است، پیروی کنیم. تفسیر عرفانی قرآن همان‌طور که به توضیح معنای ظاهری آیات می‌پردازد، به‌طور همزمان از لایه‌های باطنی آن نیز بهره می‌برد. این تفسیر به انسان‌ها کمک می‌کند تا به‌جای درک سطحی، درک عمیق‌تری از حقیقت قرآن و رابطه با خدا پیدا کنند. همچنین در روایات آمده است که «قرآن، ظاهر و باطن دارد و هرچه انسان در مسیر معنوی پیش می‌رود، قادر به درک بیشتر و عمیق‌تر آن خواهد بود» (نهج البلاغه). به این ترتیب، تفسیر عرفانی می‌تواند به انسان‌هایی که در مسیر رشد معنوی هستند، کمک کند تا به لایه‌های پنهان و عمیق‌تر قرآن دست یابند. #اعجاز_قرآن_کریم @The_Holy_Quran_114

#تفسیر_عرفانی یکی از آیات بسیار مهم که در تفسیر عرفانی به آن پرداخته شده است، آیه «وَمَن يَتَّقِ اللَّـهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا» (طلاق/۲) است. این آیه به‌طور ظاهری به کسانی که تقوا پیشه می‌کنند وعده داده که خداوند برای آنها راهی برای رهایی از مشکلات فراهم خواهد کرد. در تفسیر عرفانی، این «مخرج» یا راه رهایی، نه تنها به معنای رهایی از مشکلات مادی بلکه به معنای رهایی از قیود دنیوی و رسیدن به حقیقت الهی است. در واقع، درک عرفانی این آیه می‌تواند به انسان‌ها کمک کند تا به جای نگاه به راه‌های مادی برای حل مشکلات، به مسیرهای معنوی و راه‌های نورانی تقوا دست یابند. همچنین در تفسیر عرفانی، تأکید می‌شود که تقوا نه تنها به معنی اجتناب از گناه است بلکه به معنای مراقبت از قلب و روح نیز هست. این نکته در روایات مختلف از اهل بیت (ع) نیز آمده است. مثلاً امیرالمؤمنین علی (ع) در یکی از خطبه‌های خود می‌فرمایند: «تقوی، پناهگاهی است که از همه سختی‌ها انسان را در امان می‌دارد». این نگاه عرفانی به تقوا باعث می‌شود که افراد به‌جای تلاش برای رهایی از مشکلات به‌صورت سطحی، به درک عمیق‌تری از خود و ارتباطشان با خدا برسند. تقریباً همه تفاسیر عرفانی در صدد برآمده‌اند تا افق‌های وسیع‌تر و عمیق‌تری از فهم آیات در جلوی دید مخاطبان قرآن بگشایند. 🍃 عبدالله بن سنان نقل می‌کند: ذریح محاربی برایم تعریف کرد که به حضرت امام جعفر صادق علیه‌السلام گفت: «خداوند در قرآن فرمانی داده است که دوست دارم معنای آن را بفهمم. در سوره حج، آیه ۲۹ آمده است: «ثمَّ لِيَتَضَّوْا تَفَثَهُمْ وَ لِيُوفُوا نُذُورَهُمْ»؛ حاجیان باید چرک و آلایش خویش را بزدایند و به نذر خود وفا کنند.» حضرت صادق علیه‌السلام فرمود: منظور از این آیه ملاقات با امام است. ذریح محاربی این روایت را از امام شنیده بود، اما زمانی که خودم از امام پرسیدم، امام فرمود: منظور از زدودن چرک و آلایش کوتاه کردن سبیل و گرفتن ناخن است. به امام گفتم که ذریح محاربی چنین تفسیر کرده است. امام فرمود: هم ذریح و هم تو راست می‌گویید. قرآن ظاهر و باطن دارد، اما چه کسی می‌تواند آنچه را که ذریح تحمل می‌کند، تحمل کند؟ #اعجاز_قرآن_کریم @The_Holy_Quran_114

#تدبر_در_قرآن 🍃سوره مبارکه مدّثّر قوله تعالى: فَإِذٰا نُقِرَ فِي اَلنّٰاقُورِ (8) فَذٰلِكَ يَوْمَئِذٍ يَوْمٌ عَسِيرٌ (9) عَلَى اَلْكٰافِرِينَ غَيْرُ يَسِيرٍ (10) 🍃براى كفار آن روز هيچ‌گونه يسر و راحتى نيست. جميع طبقات جن و انس در آن روز بر پنج قسم هستند. 🍃قسمت اول - كسانى كه با ايمان و عمل صالح بدون معاصى وارد صحراى محشر مى‌شوند يا اصلا معصيتى از آنها صادر نشده يا اگر آلوده به معصيت شده‌اند قبل از ورود در محشر تدارك شده يا به توبه يا ببلاها و مصائب دنيوى يا به گرفتاريهاى عالم برزخ يا بدعاء مؤمنين و طلب مغفرت آنها يا به شفاعت شفعاء اينها هيچ‌گونه عسر بر اينها نيست با صورت نورانى وارد مى‌شوند نامۀ آنها بدست راست آنها داده مى‌شود يا از مقربين هستند يا اصحاب يمين در طرف راست صحراى محشر زير سايه عرش الهى و يحاسبون حسابا يسيرا تا وارد بهشت شوند. ☘اللهم اجعلنا من هذا القسم بجاه محمد و آله (ص).🤲 🍃قسمت دوم - با ايمان و آلوده بمعاصى وارد مى‌شوند اينها و لو بعضى گرفتاريها دارند به واسطۀ معاصى باختلاف مراتب لكن بالاخره به واسطۀ ايمان مشمول شفاعت شفاء و عفو و غفران الهى مى‌شوند و نجات پيدا مى‌كنند و سعادتمند مى‌شوند. 🍃قسمت سوم - قاصرين مثل مجانين و آدمهاى بله و دور دست و لو قابليت بهشت ندارند چون ايمان ندارند ولى استحقاق عقوبت هم ندارند چون تقصير نكرده‌اند اينها مثل حيوانات در يك صحرايى از براى آنها مى‌برند و يك وسائل معيشتى بر آنها عنايت و فراهم مى‌شود. 🍃قسمت چهارم - اصحاب اعراف كه حيارى در صحرايى محشر هستند گاهى نظر باهل بهشت مى‌كنند طمع مى‌كنند گاهى نظر باهل آتش استعاذه مى‌كنند بالاخره يك جماعتى از اهل بهشت مى‌آيند و آنها را به بهشت مى‌برند كه شرح حال آنها در سوره اعراف مفصلا بيان شده. 🍃قسمت پنجم - بدون ايمان و از روى تقصير وارد مى‌شوند چه اسم مشرك و كافر و ضال و مضل بر آنها اطلاق شود مشمول اين آيۀ هستند كه مى‌فرمايد. 📗أطیب البیان في تفسیر القرآن؛ عبدالحسین طيب ، جلد 13 ، صفحه 268 #اعجاز_قرآن_کریم @The_Holy_Quran_114