🇮🇷ویکی شبهه🇮🇷
@Wiki_Shobhe
🌐«کانال جامع شبهات و شایعات فضای مجازی»🌐
◀️شبهه #شماره_532
💡کلمات کلیدی : #اعراب, #ایرانیان, #عجم #گنگ #پرویز_شهریاری
⛔️ متن شایعه⛔️
✅چرا اعراب به ایرانیان عجم میگفتند؟
هنگامی که قتیبه، خوارزم را فتح کرده بود، روز سوم در میدان بزرگی برای مردم صحبت میکرد.
وی دستور داد که از بین فاضلانخوارزم چهار هزار تن بیاورند.
سر هر چهار هزارتن را در یک روز بریدند و از آن روز دستور داد تا هرکسی به زبان_پارسی گویش کند زبانش را ببرند.
مردم_خوارزم از ترس بریده شدن زبانشان، از حرف زدن خودداری میکردند.
به همین روی به آنهاعجم یا گنگ میگفتند.
علم_و_دانش_در_ایران_باستان و تأثیر آن بر جهان، پرویز_شهریاری
✅◀️ پاسخ شبهه: ▶️✅
1⃣ گزارش استاد شهریاری در کتاب " علم و دانش در ایران باستان " از کشتار مردم بی دفاع خوارزم از سوی منابع تاریخی تأیید نمی شود.
اما دو گزارش مشابه وجود دارد که آنها هم به گونه ای متفاوت نقل شده اند:
الف) طبق نقل طبری، ابن اثیر و بلاذری، در سال 93 هجری وقتی "قتیبه بن مسلم باهلی" برای فتح خوارزم و نواحی اطراف آن به آنجا لشکر کشید، به شرط دفع "دشمنان حاکم خوارزم" با وی صلح کرده و بخش هایی از آن سرزمین را مالک شد.
برادر مسلم مامور نبرد فوق شد و 4 هزار تن از دشمنان به اسارت درآمده، کشته شدند. (1)
در این گزارش کشته شدگان مطلقاً از اهالی خوارزم نیستند.
ب) ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه گزارشی از کشتار گروهی از دانشمندان و کسانی که به خط خوارزمی آشنا بوده اند آورده است (2)
این گزارش در هیچ یک از منابع تاریخی که به شرح فتوحات اعراب در ایران پرداخته اند نیامده و بسیاری از محققان غربی و ایرانی با ذکر دلایلی، در صحت آن تردید کرده اند. (3)
2⃣ کشته شدن 4 هزار نفر در یک روز آن هم با سلاح آن دوره، منطقی و عقلانی به نظر نمی رسد و روشن است اگر بر فرض کشتاری هم بوده باشد، در میزان آن اغراق صورت گرفته است.
ماجرای بریده شدن زبان اهالی خوارزم هم در هیچ منبع معتبری گزارش نشده است.
3⃣ زبان مردم خوارزم، "خوارزمی" ( از زبان های ایرانی میانه شرقی ) بوده نه فارسی و در زمان ابوریحان بیرونی ( قرن چهارم هجری ) زنده بوده است.(4)
این زبان تا اواخر قرن هشتم هجری تداوم داشته است.
4⃣ طبق یک نقل تاریخی مردم بخارا در زمانی که قتیبه بر آنجا حاکم بود، در خواندن نماز به زبان فارسی آزاد بودند و اجباری در پذیرش زبان عربی نداشته اند. (5)
5⃣ اطلاق عنوان "عجم" به ایرانیان از سوی اعراب قدمتی بسیار بیشتر از فتح خوارزم دارد.
در صدر اسلام این عنوان برای ایرانیان بکار می رفت و در متن احادیث رسیده از پیامبر اسلام (ص) و معصومین علیهم السلام بکار رفته است. (6)
6⃣ واژه عجم در معانی متعددی بکار رفته است و پرکاربردترین آنها "مردم غیرعرب و مخصوصاً عموم ایرانیان" است، نه اختصاصا مردم خوارزم. (7)
منابع:
1. تاریخ طبری. ترجمه ی ابوالقاسم پاینده. ج 9. ص 68
تاریخ الکامل ابن اثیر. ترجمه ی سيدحسين روحانی. ج 6. ص 2799 و 2800
فتوح البلدان بلاذری. ترجمه محمد توکل. ص 586
2. الاثار الباقیه، چاپ لیدن ص 30
3. خدمات متقابل ایران و اسلام مرتضی مطهری، صفحه 282 و 283 و کتابسوزی ایران و مصر، ص 41 - 42
کارنامه ی اسلام، عبدالحسین زرینکوب
ص 16 نسخه پی دی اف.
4. زبانهای ایرانی، یوسف میخائیلوویچ ارانسکی، ترجمهٔ علی اشرف صادقی، چاپ 1386، ص 91 و 92
5. تاریخ بخارا، ابوجعفر نرشخی، چاپ 1351، ص 67.
6. همشهری، آشنایی با نامهای سرزمین ایران، محمد عجم، 5 آبان 85
7. لغت نامه ی دهخدا، فرهنگ لغت معین و عمید، شرح واژه ی عجم
👈 انتقال مطالب با ذکر منبع ، رعایت اخلاق و امانتداری است.
💠منبع: کانال آنتی شبهه💠
@Antishobheh
بازنشر از
🇮🇷 کانال ویکی شبهه 🇮🇷
@Wiki_Shobhe