◀️شبهه #شماره_496 💡کلمات کلیدی : #دکتر_عبد_الکريم_سروش، #عقل_جامعه، #منبری_ها، #عواطف_جامعه ⛔️ شبهه: ⛔️ @Wiki_Shobhe 🔴دکتر عبدالکریم سروش: 🔷"ﻣﺎ ﺑﺎ ﻋﻘﻮﻝ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻃﺮفیم، ﻣﻨﺒﺮﯼ ﻫﺎ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻋﻮﺍﻃﻒ ﺟﺎﻣﻌﻪ. ﻣﺎ ﻋﻘﻞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻌﻘﻞ ﺗﻠﻨﮕﺮ ﻣﯽ ﺯﻧﯿﻢ، ﺁﻧﺎﻥ ﺷﻌﻠﻪ ﻋﺎﻃﻔﻪ ﺭﺍ ﻣﺘﺒﻠﻮﺭ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. ﻣﺎ ﺧﺮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺭﻭﺭ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺭﺍ . ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﮑﺎﻧﯿﻢ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﯽ ﺷﻮﺭﺍﻧﻨﺪ. ﻣﺎ ﻣﯽ ﺳﮕﺎﻻﻧﯿﻢ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﯽ ﻧﺎﻻﻧﻨﺪ .... ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻮﺭﺍﻧﺪﻥ ﻋﺎﻃﻔﻪ ﺁﺳﺎﻧﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﺭﻭﺭ ﮐﺮﺩﻥ ﺧﺮﺩ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺮ. ﺷﻮﺭﺍﻧﺪﻥ ﻋﻮﺍﻃﻒ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺮﺩ، ﺑﺎﺭﻭﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺮﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺩﯾﮕﺮ. ﺁﻧﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺪﺗﯽ ﻣﺮﯾﺪ ﻭ ﻋﺎﺷﻖ ﺳﯿﻨﻪ ﭼﺎﮎ ﭘﯿﺪﺍ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻭ ﮔﺮﺩﻧﮑﺸﺎﻥ ﺑﯽ باک. ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﻣﺮﯾﺪﺍﻥ ﻣﯽ ﻧﺸﯿﻨﻨﺪ، ﻣﺎ ﺑﺮ ﺳﯿﺒﻞ ﻓﺤﺶ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ . ﺁﻧﺎﻥ ﺟﻬﻞ ﻣﯽ ﮐﺎﺭﻧﺪ ﻭ ﺧﺮﺍﻓﻪ ﺩﺭﻭ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﺎ ﺍﻣﺎ ﺑﺬﺭ ﭘﺮﺳﺶ می اﻓﺸﺎﻧﯿﻢ ﻭ ﺗﻌﻘﻞ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ. «ﺟﺎﻫﻠﻪ» ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩ ﻏﺎﯾﯽ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ «ﻋﺎﻗﻠﻪ»ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﺎ ﻋﻘﻞ ﮔﺮ ﺩﺷﻨﺎﻣﻢ ﺩﻫﺪ ﻣﻦ ﺭﺍﺿﯽ ﺍﻡ ﺯﺁﻧﮑﻪ ﻓﯿﻀﯽ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺯ ﻓﯿﺎﺿﯽ ﺍﻡ ﺍﺣﻤﻖ ﺍﺭ ﺣﻠﻮﺍ ﻧﻬﺪ ﺍﻧﺪﺭ ﻟﺐ ﺍﻡ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺣﻠﻮﺍﯼ ﺍﻭ ﺍﻧﺪﺭ ﺗﺐ ﺍﻡ" ✅◀️ پاسخ شبهه: ▶️✅ در آغاز مقدمه ای عرضه می دارم . انسان معجونی از عقل و احساس و خشم و شهوت بالمعنی العام و خیال و وهم است که قُوّه و نیروی عقل ، سایرِ قوا را کنترل و تعدیل می نماید واگر مهار عقلی وجود نداشته باشد آدمی بواسطه غلبه قوای دیگر از اعتدال خارج می شود.مثلا بواسطه غلبه خشم وغضب بر قُوّه و نیرویِ عقل ، آدمی درنده ای خواهد شد که سبب اذیت و آزار و ضرر و زیان به دیگران می گردد و یا بواسطه غلبه نیروی احساس ، آدمی از قدرت تعقل خارج می شود و رفتاری می کند که خارج از چهار چوب تفکر و تعقل است و هکذا اگر قوای دیگر مثل قُوّه خیال و وَهم بر قوه عقل غلبه نماید آدمی خیالی و مُتوهِّم می شود ویا اگر قُوّه و نیروی شهوت بالمعنی العام غلبه نماید ، آدمی دچار طغیانگری و تجاوز و سایر رذایل خواهد شد. با توجه به بُعد ملکوتی و ناسوتی و یا به عبارت دیگر بُعد مادی و معنوی که در وجود انسان است، وجود همه این قوا برای انسان لازم خواهد بود تا نیازهای معنوی و مادی خود را تامین نماید زیرا که عالَمِ طبیعت ، به یک معنا ، عالَمِ تنازُع بقاء به معنای درستش است نه به آن معنایی که جناب داروین انگلیسی و داروینیسم به آن معتقد است بلکه منظورم شبیه آن چیزی است که علامه شهید مرتضی مطهری فرمودند که : تنازُع بقا به معنی دفاع از خود، حق است. (رجوع شود به مجموعه آثار شهید مطهری . ج23، ص: 170 ) . پس عقل کنترل کننده سایر قوا در درون آدمی است تا آدمی از اعتدال خارج نگردد و دچار انحراف و فساد بالمعنی الاعم و سقوط نگردد .البته مراد ما از عقل ، عقل رحمانی و نورانی است نه عقل شیطانی . یکی از فلسفه های مهم بعثت انبیاء (علیهم السلام) شکوفایی عقل انسان ها است که حضرت علی ع در خطبه اول از نهج البلاغه در این باره می فرماید : وَ یُثیروا لَهُم دَفائِنَ العُقول پیغمبران مبعوث شدند تا دفینه‌ها و گنجینه‌های خِرَد و عقل را که در دل و باطن انسانها مدفون است جهت استخراج و استفاده و شکوفایی آن زیر و رو کنند و برانگیزانند . عقل در پرتو اطاعت و بندگی خدا و ترک هوی و هوس نورانی می گردد و برعکس اگر عقل دچار غُبار نفسانیات و شهوات و هواهای نفسانی وشیطانی شود آدمی در این صورت دچار کُسوف عقلی می شود و نورانیت عقلش زائل می گردد . شاعرِ عرب می گوید :اِنارَةُ العَقلِ مَکسُوف بِطَوعِ الهَوی وَ عَقلُ عاصِی الهَوی یَزدادُ تَنویراً یعنی روشنی و نورانیت عقل بواسطه پیروی از هوای نفس مکسوف و ناپدید و خاموش می شود و از بین می رود و کسی که عاصی و دوری کننده از هوای نفس باشد نورانیت عقلش افزایش پیدا می کند . آیات و روایات زیادی در باره عقل واردشده است و شایسته است که در این باره رجوع شود به ( کتابُ العقل و الجهل در جلد اول اصول کافی ) . اگر شهوت بالمعنی الاعم بر آدمی غلبه کند عقلش مغلوب واقع می گردد و چنین انسانی مهار عقلش به دست شهوت و شیطان است چنانکه مستکبران عالم نیز عقل دارند ولی عقلشان عقل شیطانی است نه عقل رحمانی . عقل نیرو و قُوّه ای است نورانی و رحمانی که بد و خوب و شر و خیر را تشخیص می دهد و درک می کند و آدمی را به صلاح و فلاح و رستگاری و سعادت و کمال می رساند و از شقاوت و نگون بختی و هلاکت و سقوط باز می دارد و حابِس و رادِع و مانع هر چیزی است که در تقابل با سعادت و کمال ابدی و جاویدان انسان باشد . انسان موجودی است جاوید و سعادت و شقاوت او هم ابدی و جاویدان خواهد بود