🔰إِنّا أَرْسَلْناکَ بِالْحَقِّ بَشِیراً وَ نَذِیراً وَ إِنْ مِنْ أُمَّهٍ إِلاّ خَلا فِیها نَذِیرٌ«24فاطر»
🔺همانا ما تو را به حقّ برای #بشارت و #هشدار فرستادیم و هیچ امّتی نبوده مگر آن که در آن هشدار دهنده ای گذشته است.
✍پیام ها:
1- خداوند حقّ است و #نظام_تربیتی از طریق انبیا را هم بر اساس حقّ قرار داده است. «أَرْسَلْناکَ بِالْحَقِّ»
2- #بیم و #امید در کنار هم کارساز است. «بَشِیراً وَ نَذِیراً»
3- با این که وظیفه ی انبیا بشارت و انذار است،امّا به دلیل #غفلت مردم،هشدار انبیا بیش تر بوده است. «إِنْ مِنْ أُمَّهٍ إِلاّ خَلا فِیها نَذِیرٌ»
4- هرگز زمین از #حجّت_الهی خالی نبوده است. «إِلاّ خَلا فِیها نَذِیرٌ»
وَ
🔰إِنْ یُکَذِّبُوکَ فَقَدْ کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّناتِ وَ بِالزُّبُرِ وَ بِالْکِتابِ الْمُنِیرِ«25فاطر»
🔺و اگر تو را تکذیب می کنند(نگران مباش،زیرا)بدون شک #کفّاری که پیش از آنان بودند نیز(انبیا را)تکذیب نمودند،پیامبرانشان همراه با #معجزه ها و دلایل آشکار و نوشته ها و #کتاب روشنگر به سراغشان آمدند(امّا آنان ایمان نیاوردند).
🔰ثُمَّ أَخَذْتُ الَّذِینَ کَفَرُوا فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ«26فاطر»
🔺سپس کسانی را که کفر ورزیدند(به مؤاخذه و مجازات)گرفتم،پس کیفر من چگونه است؟
✍نکته ها:
🔻 «زبر»جمع«زبور»به معنای کتاب هایی است که از نوعی برجستگی برخوردار باشد.
✍پیام ها:
1- آشنایی با #مشکلات دیگران،مایه ی #تسلّی انسان است. «إِنْ یُکَذِّبُوکَ فَقَدْ کَذَّبَ»
2- انبیا،بهترین #ابزار_هدایت را با خود داشتند.«البینات- الزبر- الکتاب»
3- تکذیب انبیا از روی #عمد و لجاجت و با علم و آگاهی از محتوای دعوت آنان بوده است. کَذَّبَ الَّذِینَ ... جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّناتِ وَ بِالزُّبُرِ وَ بِالْکِتابِ الْمُنِیرِ
4- قهر خداوند،بعد از #اتمام_حجت است. جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ ... ثُمَّ أَخَذْتُ
5-بیان قهر و قدرت خداوند در کیفر کفّار،مایه ی #تسلّی_مؤمنان و پیروان حقّ است. «ثُمَّ أَخَذْتُ»
6- قهر خداوند،گاهی در دنیاست. «ثُمَّ أَخَذْتُ الَّذِینَ کَفَرُوا» (کفّار گمان نکنند رها و مورد غفلت هستند.)
7- کفر، #عامل_هلاکت است. «أَخَذْتُ الَّذِینَ کَفَرُوا»
8-مانور #قدرت،لازم است.عذاب کافران،هراس انگیز و شگفت انگیز بوده است. «فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ»
9- از سرنوشت جوامع #کفر_پیشه عبرت بگیرید. «فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ»
🔰الَمْ تَرَ أَنَّ اللّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجْنا بِهِ ثَمَراتٍ مُخْتَلِفاً أَلْوانُها وَ مِنَ الْجِبالِ جُدَدٌ بِیضٌ وَ حُمْرٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُها وَ غَرابِیبُ سُودٌ«27فاطر»
🔻آیا ندیده ای که خداوند از آسمان،آبی فرو فرستاد،پس به واسطه ی آن میوه هایی رنگارنگ(از زمین)بیرون آورد
یم.و از بعضی کوه ها(رگه ها و)راه های سفید و سرخ،به رنگ های گوناگون و کاملاً سیاه(بیرون آوردیم).
✍نکته ها:
🔹 «جُدَدٌ» ،جمع«جده»و«جاده»به معنای راه است، «بِیضٌ» جمع«أبیض»به معنای سفید، «حُمْرٌ» جمع«أحمر»به معنای سرخ و «سُودٌ» جمع«أسود»به معنای سیاه است.
🔸 «غَرابِیبُ» به معنای سیاه پر رنگ است و شاید دلیل آن که عرب ها به کلاغ،غُراب می گویند چون رنگش سیاه است.
🔹 گرچه در این آیات،سه رنگ سفید و سرخ و سیاهِ کوه ها را ذکر کرده است ولی با تعبیر «مُخْتَلِفاً أَلْوانُها» اشاره می کند که کوه ها منحصر در این سه رنگ نیستند.
✍پیام ها:
1- با سؤال، #وجدان ها را بیدار کنید. «أَ لَمْ تَرَ»
2-خطاب به پیامبر در حقیقت #خطاب به #همه_مردم است. «أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللّهَ»
3- خداوند،نظام هستی را بر اساس #علّت و معلول قرار داده است.سبب روئیدن گیاه،آب است. «فَأَخْرَجْنا بِهِ»
4- خداوند از آب #بی_رنگ و زمین یک رنگ،میوه های رنگارنگ می آفریند.
«ثَمَراتٍ مُخْتَلِفاً أَلْوانُها»
5-خطوط و رگه های رنگارنگ در #کوه ها تصادفی نیست. «جُدَدٌ بِیضٌ وَ حُمْرٌ - غَرابِیبُ سُودٌ»
🔰وَ مِنَ النّاسِ وَ الدَّوَابِّ وَ الْأَنْعامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ کَذلِکَ إِنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ إِنَّ اللّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ«28 فاطر »
🔻و همچنین از مردم و جنبنده ها و چهار پایان به رنگ های گوناگون (آفریدیم)؛از #میان_بندگان او تنها دانشمندان(ربّانی)خشیت الهی دارند، بی شک خداوند،عزیز و آمرزنده است.
✍نکته ها:
🔹 «أنعام»جمع«نعم»به معنای شتر است ولی به گاو و گوسفند نیز گفته می شود.گرچه کلمه «دواب»به به معنای #جنبنده است شامل آنها می شود ولی بدلیل #اهمیّت و نیاز شدید انسان به این سه حیوان نامشان جدا آمده است.
🔸«خَشِیتُ» ترس همراه با تعظیم و برخاسته از علم و آگاهی است.
🔹 امام صادق علیه السلام فرمودند:« #عالم،کسی است که رفتارش، #گفتارش را تصدیق کند و گرنه عالم نیست».
🔸 این آیه می فرماید: #علم_سبب خشیت الهی است و آیه 28 همین سوره می فرماید:خشیت الهی،سبب پندپذیری از انبیا است.پس نتیجه می گیریم که علم باید سبب هشدارپذیری شود.
🔸بنابراین اگر دیدیم که دانشمندان پندپذیر نیستند ولی عوام هشدار پذیرند،باید بگوئیم علمی که در قرآن مطرح است غیر از اصطلاح روز است،بلکه مراد از #علم_دریافت حقیقت و داشتن نورانیّت و بصیرت و حکمت است و دانشمندان بی تقوی،در آئینه ی قرآن جاهلند؛
🔹 #جهل به عظمت پروردگار،جهل به رسالت و تکلیف در دنیا،جهل به هدف آفرینش،جهل به سرنوشت و قیامت.
🔸 در کنار حرم امام رضا علیه السلام خدمت #علامه ی_طباطبایی قدس سره رسیدم و عرض کردم:من در سال های اول تحصیلم همین که مشغول نماز می شدم،حالت گریه و خشوع داشتم،ولی اکنون که با #سواد شده ام در نماز #غافلم،پس آیه «إِنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ» چه می گوید؟
🔸 ایشان فرمود:علمی که شما دارید،یک سری #اطلاعات و #محفوظات است،اگر علم واقعی بود،#عبودیّت تو بیش تر می شد.
✍پیام ها:
1- اختلاف #رنگ انسان ها و حیوانات،یکی از نشانه های #قدرت و عظمت الهی است. وَ مِنَ النّاسِ ... مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ
2- در امور جسمی و مادّی،انسان در ردیف دیگر #موجودات است. «وَ مِنَ النّاسِ وَ الدَّوَابِّ وَ الْأَنْعامِ»
3- علم و آگاهی بر #اسرار_هستی،زمینه ی رسیدن به خشیت الهی است. إِنَّما یَخْشَی اللّهَ ... اَلْعُلَماءُ
4- دانشمندان #بی_تقوا،به علم واقعی نرسیده اند. «إِنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ»
5-اهل #عبادت بسیار است،امّا تنها عالمان به مقام #خشیت می رسند. «إِنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ»
🔰إِنَّ الَّذِینَ یَتْلُونَ کِتابَ اللّهِ وَ أَقامُوا الصَّلاهَ وَ أَنْفَقُوا مِمّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیَهً یَرْجُونَ تِجارَهً لَنْ تَبُورَ«29 فاطر »
🔻همانا کسانی که کتاب خدا را #تلاوت می کنند و #نماز بر پا می دارند و از آن چه ما روزیشان کرده ایم،پنهان و آشکار #انفاق می کنند،به #تجارتی دل بسته اند که هرگز زوال نمی پذیرد.
✍نکته ها:
🔹 در آیه قبل سخن از این بود که تنها علما خشیت الهی دارند،گویا این آیه #سیمای_علمای واقعی را شرح می دهد که آنان:
🔸اُنس با قرآن دارند.نماز به پا می دارند و انفاق آنان خالصانه است زیرا هم عَلَنی انفاق می کنند و هم پنهانی و اگر ریاکار بودند تنها علنی انفاق می کردند.
🔹«تَبُورَ» از«بوار»به معنای #کسادی_شدید در تجارت است.از آنجا که این امر موجب فساد و نابودی است به هلاکت هم بوار گفته می شود.
🔸در آیه قبل «یَخْشَی اللّهَ» مطرح شد و در این آیه «یَرْجُونَ» ؛آری،مردان خدا میان خوف و رجا هستند.
🔹 در قرآن #بارها #نماز_قرآن،در کنار هم مطرح شده اند:👇👇👇
🔸«یَتْلُونَ کِتابَ اللّهِ وَ أَقامُوا الصَّلاهَ»کتاب خداوند را تلاوت می کنند و نماز به پا می دارند.
🔹«یُمَسِّکُونَ بِالْکِتابِ وَ أَقامُوا الصَّلاهَ» به کتاب آسمانی تمسک می کنند و نماز به پا می دارند.
🔸«اتْلُ ما أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنَ الْکِتابِ وَ أَقِمِ الصَّلاهَ»
آنچه از کتاب به سوی تو وحی شده تلاوت کن و نماز به پا دارند.
🔰امتیازات #تجارت با خدا
1- آنچه از سرمایه داریم،(سلامتی،علم،عمر،آبرو،مال و...)از #اوست پس به خود او بفروشیم.آری،اگر فرزندی زمین و مصالح و پولی از پدر گرفت و منزلی ساخت بعد افرادی خریدار منزلش شدند که یکی از آنان همان پدر بود،عقل و وجدان می گوید خانه را به پدر بفروشد،زیرا خود #فرزند و تمام دارایی هایش از اوست و #فروش به بیگانه جوانمردی نیست.
2- خداوند به بهای #بهشت_ابدی می خرد،ولی دیگران هر چه بخرند، #ضرر و #خسارت است، چون ارزان می خرند و زودگذر است.
3- خداوند #کم را می پذیرد، «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ» ولی دیگران کم را نمی پذیرند.
4- خداوند،از روی عفو و اغماض،عیب جنس را می پوشاند و با همان #نواقص می خرد.در دعای بعد از نماز می خوانیم:
👌خداوندا! اگر در رکوع و سجود نمازم خلل و نقصی است #نادیده بگیر و نمازم را قبول فرما.در دعای ماه رجب می خوانیم:«خاب الوافدون علی غیرک و خسر المتعرضون الا لک»
🔹یعنی باختند کسانی که در خانه غیر تو آمدند و خسارت کردند کسانی که به سراغ دیگران رفتند.
✍پیام ها:
1- تلاوت قرآن(گرچه مستحب است،)امّا قبل از واجبات آمده است. یَتْلُونَ ...
أَقامُوا ... أَنْفَقُوا
2- فکر و فرهنگ، #مقدّمه ی عمل است. «یَتْلُونَ کِتابَ اللّهِ - أَقامُوا الصَّلاهَ»
3- کسی که عاشقانه مکتب را بپذیرد،نماز و انفاقش قطعی است.(تلاوت کتاب به صورت مضارع آمده که نشانه تداوم عمل و علاقه به تلاوت است، «یَتْلُونَ» ولی نماز و انفاق به صورت ماضی آمده که نشانه قطعی بودن انجام آن است.) «أَقامُوا - أَنْفَقُوا»
4- نماز،باید با #رسیدگی به محرومان همراه باشد. «أَقامُوا - أَنْفَقُوا»
5-دارائی های انسان، #داده_الهی است. «رَزَقْناهُمْ»
6- اگر توجّه داشته باشیم که دارائی های ما از خداوند است،در انفاق،بخل نمی ورزیم. «أَنْفَقُوا مِمّا رَزَقْناهُمْ»
7- بخشی از داده ها #انفاق شود،باقی برای خودتان است. «مِمّا رَزَقْناهُمْ» (کلمه «من»به معنای بعضی است)
8-مورد انفاق،تنها #مال نیست بلکه از علم و آبرو و قدرت نیز باید به مردم کمک کرد. «مِمّا رَزَقْناهُمْ»
9- انفاق،هم سری باشد هم آشکارا.(در انفاق پنهان،خلوص آدمی رشد می کند و در انفاق آشکار،مردم تشویق می شوند.) «سِرًّا وَ عَلانِیَهً» البتّه انفاق #مخفیانه برتری دارد،لذا نام آن قبل از انفاق علنی برده شده است. «سِرًّا وَ عَلانِیَهً»
10- امید به رستگاری،باید با #فکر و #عمل و انفاق همراه باشد وگرنه امید بدون کار،پنداری بیش است. «یَتْلُونَ ، أَقامُوا ، أَنْفَقُوا ، یَرْجُونَ»
11- با داشتن علم و خشیت الهی(که در آیه قبل بود)و با تلاوت قرآن و اقامه نماز و کمک به محرومان،باز هم خود را #مستحقّ ندانید،تنها امیدوار باشید. «یَرْجُونَ»
12- در معامله با خدا،حتّی یک #درصد زیان نیست. «تِجارَهً لَنْ تَبُورَ»
13- گمان نکنید با انفاق،مال شما تمام می شود. «تِجارَهً لَنْ تَبُورَ»
14- در فرهنگ اسلام،دنیا بازار است و انسان فروشنده و #نعمت های الهی، سرمایه و انتخاب مشتری با انسان است.او می تواند با خدا معامله کند و می تواند غیر خدا را انتخاب کند.
🔰لِیُوَفِّیَهُمْ أُجُورَهُمْ وَ یَزِیدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ غَفُورٌ شَکُورٌ«30فاطر»
🔺خداوند پاداش آنان را به طور #کامل_عطا کند و از فضل خویش به آنان بیفزاید،چرا که خداوند آمرزنده و سپاسگزار است.
✍نکته ها:
🔹 در تمام کلمات این آیه، #فضل و لطف الهی می درخشد:
پاداش به طور کامل. «لِیُوَفِّیَهُمْ»
🔸با این که سرمایه و توفیق عمل از اوست،باز هم نام پاداش بر آن نهاده است. «أُجُورَهُمْ»
🔹زیاد شدن الطاف و پاداش ها از سوی خداوند. «یَزِیدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ»
✍پیام ها:
1- عمل برای دریافت #اجر_الهی،ضرری به اخلاص نمی زند. «لِیُوَفِّیَهُمْ أُجُورَهُمْ»
2- خداوند هم #مزد می دهد،هم اضافه می دهد. «لِیُوَفِّیَهُمْ أُجُورَهُمْ وَ یَزِیدَهُمْ»
3- اجر کامل برخاسته از #شکور بودن خداوند است. لِیُوَفِّیَهُمْ ... شَکُورٌ
4- خداوند از تلاش ها قدردانی کرده و #لغزش ها را می پوشاند،ما نیز در برابر خدمات دیگران قدرشناس باشیم و از لغزش های آنان بگذریم. «إِنَّهُ غَفُورٌ شَکُورٌ»
🔰وَ الَّذِی أَوْحَیْنا إِلَیْکَ مِنَ الْکِتابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ إِنَّ اللّهَ بِعِبادِهِ لَخَبِیرٌ بَصِیرٌ«31فاطر»
🔺و آن چه از کتاب به سوی تو وحی کردیم،همان حقّ است که #تصدیق کننده ی کتاب های پیش از آن است؛قطعاً خداوند نسبت به بندگانش #خبیر و بینا است.
✍پیام ها:
1- در قرآن،سخن باطل،خرافه،گزافه و بی #منطق وجود ندارد. «هُوَ الْحَقُّ»
2- میزان #حقّانیّت هر کلام و کتابی،قرآن است. «هُوَ الْحَقُّ»
3- کتب آسمانی، #مؤیّد یکدیگرند. «مُصَدِّقاً»
4- خداوند هم به نیاز بشر به #وحی آگاه است،و هم به لیاقت پیامبر برای دریافت وحی.
( «لَخَبِیرٌ» آگاه از باطن و «بَصِیرٌ» آگاه از ظاهر است.) «بِعِبادِهِ خَبِیرٌ بَصِیرٌ»
🔰ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذِینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ بِإِذْنِ اللّهِ ذلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ«32فاطر »
🔺آنگاه این کتاب(قرآن)را به گروهی از بندگانمان که(آنان را)برگزیدیم به میراث دادیم،پس برخی از بندگان ما(در عمل به کتاب)بر خود #ستمکارند و بعضی میانه رو و برخی با اذن الهی نسبت به کارهای خیر سبقت گیرند، که این همان فضل بزرگ الهی است.
✍نکته ها:
🔹در مورد این آیه ی شریفه،آن چه را از میان اقوال متعدّد انتخاب کردم و با روایات نیز سازگار است،این است که خداوند می فرماید:
👌قرآن را به برگزیدگان از بندگانم پس از پیامبر، که همان امامان معصوم علیهم السلام از ذرّیه ی حضرت #فاطمه علیها السلام باشند به میراث دادیم و دلیل آن که علوم قرآن را به برگزیدگان دادیم این است که بعضی از بندگان،ظالم و برخی میانه رو و بعضی که به گفته ی روایات، #اهل_بیت پیامبرند در همه ی کارهای خیر سبقت می گیرند و تنها این گروه سوّم برگزیده اند،نه همه.
🔹 در روایات متعدّد می خوانیم که ائمّه معصومین علیهم السلام فرموده اند:
👌«بندگان برگزیده ی خدا که وارث کتابند،ما اهل بیت رسول اللّه صلی الله علیه و آله هستیم».
✍پیام ها:
1- قرآن،به #تنهایی کافی نیست،حامی و مجری لازم دارد. «أَوْرَثْنَا الْکِتابَ»
2- کسی #حقّ_انتخاب و اعطای مسئولیّت های دینی را دارد که به حال بندگانش آگاهی #عمیق داشته باشد. «إِنَّ اللّهَ بِعِبادِهِ لَخَبِیرٌ بَصِیرٌ - ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذِینَ اصْطَفَیْنا»
3- دلیل محروم شدن از #انوار_قرآن،خود ما هستیم. «فَمِنْهُمْ ظالِمٌ - وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ»
4- شرط دریافت #میراث_قرآن،سبقت در همه ی کارهای خیر است نه انجام بعضی. «بِالْخَیْراتِ»
5-انتخاب خداوند،حکیمانه است.کسانی وارث علوم قرآنند که در #خیرات_سبقت گیرند. «سابِقٌ بِالْخَیْراتِ»
6- ظلم،از سوی #خود_انسان است، «ظالِمٌ لِنَفْسِهِ» ولی توفیق سبقت در خوبی ها، به اذن خداست. «سابِقٌ بِالْخَیْراتِ بِإِذْنِ اللّهِ»
7- میراث بردن از قرآن، #فضل_بزرگ الهی است. «ذلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ»