💠 معنای توکل 🔹 معنای توكّل این نیست كه تا آنجا كه به حسب ظاهر معلوم و مقدور انسان است بگوید من خودم انجام می‌ دهم، آن حوادث پیش‌بینی نشده را به خدا واگذار ‌كند؛ این #تبعیض_در_توكل است كه با #توحید سازگار نیست. توكّل معنایش این است كه انسان خدا را وكیل خود قرار بدهد. ▫️ هر آدم عاقلی وقتی می‌خواهد كاری را انجام بدهد كه به همه شئون آن كار آگاهی ندارد (یك) بر فرض آگاهی، توان آن را ندارد (دو) وكیل می‌ گیرد (سه). ما نسبت به همه كارهایمان این سه امر را باید رعایت كنیم، چون هیچ كاری نیست كه ما به جمیع شئونش آگاه باشیم، هیچ كاری نیست كه ما نسبت به جمیع شئون آن توانمند باشیم، چون به جمیع شئون علم نداریم و به جمیع شئون آن كار توانایی نداریم چاره جز این نیست كه #وكیل بگیریم ﴿وَكَفَی بِاللَّهِ وَكِیلاً﴾.[1] پس معنای توكل این نیست كه آن مقداری كه می توانیم به خودمان اسناد بدهیم و آن مقداری كه نمی ‌دانیم و نمی ‌توانیم توكّل كنیم. 🔹 اگر ما در همه امور به خدای سبحان توكّل كردیم، آن‌گاه آن مدیر و مدبّر گاهی خود ما را اداره می ‌كند، آن بخشی كه به حسب ظاهر معلوم و مقدور ماست؛ گاهی دیگران را تسخیر می‌كند، آن بخشی كه معلوم و مقدور ما نیست؛ آن وقت اگر ما به او توكّل كردیم و او را وكیلِ مفَوَّض و مطلق قرار دادیم او شروع به كار می ‌كند؛ او خود ما را #تدبیر می ‌كند، دیگران را تدبیر می ‌كند، از مجموعه این دو تدبیر آن مقصد صحیح به دست می ‌آید؛ لذا در سورهٴ <طلاق> فرمود:﴿وَمَن یتَوَكَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ﴾ پس معنای توكّل، تبعیض یا تشریك در كار نیست. ▫️ اگر در سورهٴ <طلاق> فرمود:﴿وَمَن یتَّقِ اللَّهَ یجْعَل لَهُ مَخْرَجاً ٭ وَیرْزُقْهُ مِنْ حَیثُ لاَ یحْتَسِبُ وَمَن یتَوَكَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ﴾ برای اینكه ﴿إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَی‏ءٍ قَدْراً﴾[2] آن وقت توكّل ما ثمربخش می ‌شود. 🔹 پس توكّل، تبعیض در وظیفه نیست كه بخشی از كارها را خودمان انجام بدهیم، آن مقداری كه مقدور ما نیست به عنوان حوادث پیش ‌بینی نشده توكّل كنیم. چرا خدا كافی است؟ برای دو جهت، چرا ﴿مَن یتَوَكَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ﴾/ برای دو جهت: یكی اینكه ﴿إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ﴾، یكی اینكه ﴿ قد جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَی‏ءٍ قَدْراً﴾ او #مهندسی_عالم را به عهده گرفته برای هر چیزی یك اندازه مشخص قرار داده (یك)، نسبت به همه چیز هم قدرت مطلق دارد (دو). خب پس خود ما هم از این دو نظر زیرمجموعه این دو اصل هستیم؛ یعنی اینكه فرمود: ﴿قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَی‏ءٍ قَدْراً﴾ برای ما هم یك قدر مشخّصی است كه او قرار داده است. اگر فرمود: ﴿إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ﴾ خدای سبحان مقصد خود را بالأخره می ‌رسد و می‌ رساند، ما هم جزء مقاصد او هستیم در مقام سوم یعنی مقام فعل. بنابراین اگر كسی خدا را وكیل مطلق قرار داد چه اینكه باید او را وكیل مطلق قرار بدهیم، خود ما را او دارد #اداره می ‌كند. وقتی ما را او دارد اداره می‌كند ما دیگر نباید نگران باشیم! [1] . سوره نساء، آیات 81 ،132 ،171 ؛ سوره احزاب، آیات 3 و 48. [2] . سوره طلاق، آیات 2 و 3. #مهندسی_عالم #تبعیض_در_توکل #اداره_و_تدبیر_موکل #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره فرقان جلسه 23 تاریخ: 1390/11/30 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 امیر عقل 🔹 حالا سفارشی از مرحوم بوعلی بخوانیم كه حدیثی را ایشان در آن #معراج_‌نامه آورده _كتابی دارد به نام معراج ‌نامه_ كه وجود مبارك پیغمبر به حضرت امیر (سلام الله علیهما) دستوری می ‌دهد. وقتی مرحوم بوعلی می‌ خواهد از پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) تعریف بكند حكیمانه پیغمبر را معرفی می ‌كند، وقتی می‌خواهد علی بن ابی طالب را معرف بكند حكیمانه معرفی می ‌كند. من هیچ تعبیری از هیچ كسی ندیدم كه به عظمت تعبیر مرحوم بوعلی از وجود مبارك حضرت امیر باشد! وقتی می‌ خواهد نقل كند كه حدیث را چه كسی به چه كسی گفته است، می گوید پیغمبری كه اشرف انسان ها و اعزّ انبیاست، به علی بن ابی طالب كه علی بن ابی طالب در بین خلق «كالمعقول بین المحسوس» است این چنین می گوید! یعنی الآن كه هفت میلیارد بشر روی زمین زندگی می ‌كنند علی #عقل است این هفت میلیارد دست و پا و چشم و گوش, با اینكه خود مرحوم بوعلی و فارابی و ابوریحان جزء برجسته‌ ترین افرادند. فرمود دیگران به منزله چشم و گوش ‌اند كه عقل، اینها را #هدایت می‌ كند؛ چشم كه قدرت تصدیق ندارد گوش كه قدرت تصدیق ندارد همه اینها را عقل #اداره می ‌كند. 🔹 فرمود او در بین خلق مثل عقل است در بین حواس؛ او #عقل_محض است. به حضرت امیر چه گفت؟ گفت اگر مردم به عبادت ها مشغول‌ هستند تو به #تفكر_عقلی مشغول باش، از دیگران سبقت می گیری. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه نور جلسه 2 تاریخ: 1390/07/19 🆔 @a_javadiamoli_esra