💠 میراث فرهنگی
🔹 امام باقر (سلام الله علیه) فرمود: «فِی وَصِیةِ النَّبِی صَلَّی الله عَلَیه وَ آلِهِ وَ سَلَّم لِعَلِی عَلَیه السَّلام قَالَ یا عَلِی إِنَّ عَبْدَ الْمُطَّلِبِ سَنَّ فِی الْجَاهِلِیةِ خَمْسَ سُنَنٍ أَجْرَاهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ فِی الْإِسْلَامِ»؛[1] ـ این حدیث مبسوط است ـ وجود مبارک امام باقر (سلام الله علیه) از آباء گرامی و کرام خود نقل کرد که وجود مبارک پیغمبر به حضرت علی (سلام الله علیهما) فرمود: یا علی! عبد المطلب در جاهلیت پنج مطلب را سنّت گذاشت. ما یک #اجتهاد_فقهی داریم که در حوزه ها رایج است و یک #اجتهاد_موضوعی داریم که جامعه فعلاً به چه چیزی احتیاج دارد. آن اجتهاد فقهی راه آن از راه علمی باز است؛ اما این اجتهاد موضوعی راه آن از راه جامعه شناسی، اقتصادشناسی، فرهنگ شناسی و مردم شناسی باز است که الآن جامعه ما به چه چیزی محتاج است.
🔹 یک مطلبی که شرعاً جایز است، یک؛ زمان و زمین خاص هم ندارد، دو؛ البته اطلاق ادلّه همه موارد را شامل می شود. یک کسی که «نافذ الکلمه» است، او می گوید فلان زمان مناسب است که همه شما جمع بشوید و این کار را انجام بدهید، این می شود «سنّت»؛ مانند کاری که امام (رضوان الله علیه) در آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان حمایت از قدس کرده است. اصل حمایت از مظلوم، مشمول اطلاقات اولیه است، دیگر نگفتند حمایت از قدس در چه روزی باشد؛ همیشه جایز است، همیشه مستحب است و همیشه رجحان دارد. فرمود برای اینکه این حمایت شما اثر سازنده داشته باشد، یک روزی را انتخاب بکنید یا این هفته وحدتی که منشأ برکت است یا دهه ولایتی که منشأ برکت است، اینها سنّت هایی است که هم زمینه شناسی و جامعه شناسی و مردم شناسی می خواهد و هم نفوذ کلمه؛ این می شود «مَنْ سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً فَلَهُ أَجْرُهَا وَ أَجْرُ مَنْ عَمِلَ بِهَا»،[2] این از هر کسی هم ساخته نیست! نه مردم حرف هر کسی را گوش می دهند، نه هر کسی آن جامعه شناسی را دارد که تشخیص بدهد چه چیزی را باید راه انداخت، این را دین ترغیب کرده است! این راهپیمانی روز قدس این است، این ایام وحدت این است، این ایام ولایت این است.
🔹 حضرت هم فرمود: در جاهلیت، این بزرگان از قریش چند مطلب را سنت گذاشتند. ظاهراً اینها چون جزء #حنفاء بودند، تابع دین انبیای ابراهیمی (سلام الله علیهم) بودند، این حرف ها را از آنجاها یاد گرفتند. اینها منزّه بودند از اینکه به آداب جاهلی آلوده بشوند، غالب اینها «لَمْ تُنَجِّسْكَ الْجَاهِلِیةُ بِأَنْجَاسِهَا»[3] بودند و سنّت گذاری اینها بر اثر آن #میراث_فرهنگی بود که از بزرگان داشتند. چند کار است که عبدالمطلب به عنوان #سنت_حسنه در جاهلیت طرح کرد و ذات أقدس الهی هم در اسلام آنها را امضاء کرد؛ ظاهراً آن سنن پنجگانه اموری بود که جناب عبد المطلب به عنوان #میراث_دینی از انبیای ابراهیم (علیهم السلام) داشت.
[1]. وسائل الشیعة، ج20، ص415.
[2]. الکافی(ط ـ الإسلامیة)، ج5، ص9.
[3]. مصباح المتهجد و سلاح المتهجد، ج2، ص721.
#سالروز_وفات_حضرت_عبدالمطلب_علیه_السلام
#اجتهاد_فقهی_و_موضوعی
#سنت_حسنه
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس خارج فقه نکاح ـ جلسه 157
تاریخ: 1395/10/04
🆔 @a_javadiamoli_esra