💠 کذّاب
🔹 [امام علی (علیه السلام) به امام حسن (علیه السلام] فرمود پسرم! «یا بُنَی إِیاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْأَحْمَقِ»؛ اگر بخواهی دوست کسی باشی کسی که گرفتار حُمق است با #آدم_احمق دوستی نکن. «فَإِنَّهُ یرِیدُ أَنْ ینْفَعَكَ فَیضُرَّكَ»، چون حُمق دارد این نمی فهمد خیر و شرّ چیست! حَسَن و قبیح چیست! زشت و زیبا چیست! صدق و کذب چیست! حق و باطل چیست!
▫️ اینها #ترازو است! ما تا نفهمیم «الحق ما هو؟ الباطل ما هو؟ الصدق ما هو؟ الکذب ما هو؟ الخیر ما هو؟ الشرّ ما هو؟ الحسن ما هو؟ القبیح ما هو؟» راه بسته است. فرمود او چون نمی فهمد به تو آسیب می رساند. با کسی که عاقل نیست دوستی نگیر! دوستی نکن! دوست نباش!
🔹 «فَإِنَّهُ یرِیدُ أَنْ ینْفَعَكَ فَیضُرَّكَ وَ إِیاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْبَخِیلِ»؛ با آدم #بخیل دوست نباش، چرا؟ «فَإِنَّهُ یقْعُدُ عَنْكَ أَحْوَجَ مَا تَكُونُ إِلَیهِ»؛ به هر حال ما در روزگار یک فراز و فرود ـ که از تعبیرات لطیف شیخ عطار است در منطق الطیر خود این اصطلاح فراز و فرود[1] ـ زندگی همین است. به هر حال انسان تنها که نمی تواند زندگی کند، یک وقت احتیاج به چیزی دارد. یک آدم بخیل در سخت ترین حالت، آدم را تنها می گذارد. «فَإِنَّهُ یقْعُدُ عَنْكَ أَحْوَجَ مَا تَكُونُ إِلَیهِ»؛ در شدیدترین حالتی که تو به او احتیاج داری او خودش را جدا می کند و از تو فاصله می گیرد.
🔹 «وَ إِیاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْفَاجِرِ»؛ با آدم فاسق، #گناهکار رفاقت نکن! «فَإِنَّهُ یبِیعُكَ بِالتَّافِهِ»؛ چون آدم فاسقی است به اندک چیزی شما را می فروشد. بنا شد علیه شما حرف بزند، با اندک چیزی! شما را از دست دیگران هم بگیرد، به اندک بهایی این کار را می کند.
🔹 «وَ إِیاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْكَذَّابِ»؛ از آدم #دروغگو مخصوصاً کذّاب، فاصله بگیر. «فَإِنَّهُ كَالسَّرَابِ یقَرِّبُ عَلَیكَ الْبَعِیدَ وَ یبَعِّدُ عَلَیكَ الْقَرِیبَ»؛[2] آدم دروغگو مثل سراب است. سراب همین است که آدم در کرانه افق انسان خیال میکند آب است، بعد «إِذَا جَاءَهُ لَمْ یجِدْهُ شَیئا»؛ می بیند آب نیست. آدم دروغگو دور را نزدیک، نزدیک را دور؛ موجود را معدوم و معدوم را موجود نشان می دهد و انسان را فریب می دهد.
▫️ به هر کاذبی نمی گویند کذّاب. یک وقت است که کسی پردروغ است که یا صیغه مبالغه است یا حرفه است، میشود کذّاب. یک وقت است نه، یک خبر تلخ #دروغ_مهم می گوید. در همان صحنه می شود کذّاب. این جریان جعفر کذّاب این طور نبود که او مرتّب دروغ می گفت و دروغ پیشه بود، این طور نبود. یک کار سنگینی که نباید می کرد و آن داعیه مثلاً امامت و ولایت بود، با همان کار کذّاب شده است. اگر کسی یک کار خلاف ناروایی بکند می شود ﴿أَفَّاكٍ أَثیمٍ﴾، می شود کذّاب و مانند آن.
[1]. دیوان اشعار عطار، غزل337؛ «ز سرگشتگی زیر چوگان چرخ ٭٭٭ چو گویی ندانی فراز از فرود».
[2]. نهج البلاغه، حکمت37.
#ترازوی_انتخاب_دوست
#اوصاف_احمق_فاسق_بخیل_دروغگو
#یک_دروغ_بزرگ
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1397/08/24
🆔 @a_javadiamoli_esra