💠 توحید محض
🔹 از وجود مبارک امام صادق (سلام الله علیه) سؤال کردند که اگر ذات اقدس الهی ﴿نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ﴾ است، پس چرا ما او را مشاهده و زیارت نمی کنیم؟ فرمود شما بین خود و خدا پرده گذاشتید! حجاب است! حجاب کجاست؟ چیست؟ آن را توضیح می دهند که «لَیسَ بَینَهُ وَ بَینَ خَلْقِهِ حِجَابٌ غَیرُ خَلْقِهِ احْتَجَبَ بِغَیرِ حِجَابٍ مَحْجُوبٍ وَ اسْتَتَرَ بِغَیرِ سِتْرٍ مَسْتُور».[1]
🔹 در کتاب شریف توحید صدوق صفحه 179 ایشان از وجود مبارک أبی ابراهیم موسی بن جعفر (سلام الله علیهما) می فرمایند: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَی كَانَ لَمْ یزَلْ بِلَا زَمَانٍ وَ لَا مَكَانٍ وَ هُوَ الْآنَ كَمَا كَانَ»؛ گرچه فیض خدا و فعل خدا با همه هست ﴿هُوَ مَعَكُمْ أَینَ ما كُنْتُمْ﴾[2] اما هیچ چیزی با او نیست؛ این یک معیت یک طرفه است، فوقیت یک طرفه است، اضافه «متوافقة الاطراف ما متخالفة الاطراف» آن حضرت است. فرمود: «لَمْ یزَلْ بِلَا زَمَانٍ وَ لَا مَكَانٍ وَ هُوَ الْآنَ كَمَا كَانَ لَا یخْلُو مِنْهُ مَكَانٌ وَ لَا یشْغَلُ بِهِ مَكَانٌ وَ لَا یحُلُّ فِی مَكَانٍ ﴿ما یكُونُ مِنْ نَجْوی ثَلاثَةٍ إِلَّا هُوَ رابِعُهُمْ﴾،[3] این از دقیق ترین لطایف آیات قرآنی است که «ثالث ثلاثه» کفر است، «رابع ثلاثه» توحید محض است، این چه کتابی است؟ ﴿لَقَدْ كَفَرَ الَّذینَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ ثالِثُ ثَلاثَةٍ﴾. اینکه نظیر کتاب جواهر و مانند اینها نیست که شما درس بخوانید یا درس بگویید! «ثالث ثلاثه» کفر است، «رابع ثلاثه» توحید ناب است. «﴿ما یكُونُ مِنْ نَجْوی ثَلاثَةٍ إِلَّا هُوَ رابِعُهُمْ وَ لا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سادِسُهُمْ وَ لا أَدْنی مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَینَ ما كانُوا﴾». بعد در ذیل فرمود: «لَیسَ بَینَهُ وَ بَینَ خَلْقِهِ حِجَابٌ غَیرُ خَلْقِهِ».
🔹 حجاب همیشه سه ضلعی است: یک «محجوب» داریم، یک «محجوب عنه» داریم، یک «حاجب». حجاب دو ضلعی نداریم که بین «الف و باء» حجابی نیست! ما هر چه از حجاب شنیدیم این است که یک «الف»ی است یک «باء»ی است و یک «جیم»ی، این وسطی حاجب است. اما اینجا فرمود شما یک «الف» دارید و یک «باء»، خود این «باء» حجاب است و نمی گذارد «الف» را ببیند! «لَیسَ بَینَهُ وَ بَینَ خَلْقِهِ حِجَابٌ غَیرَ خَلْقِهِ»، این «غَیرَ» منصوب است چون کار «إلّا» را می کند «غَیرَ خَلْقِهِ احْتَجَبَ بِغَیرِ حِجَابٍ مَحْجُوبٍ وَ اسْتَتَرَ بِغَیرِ سِتْرٍ مَسْتُورٍ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْكَبِیرُ الْمُتَعالِ»؛ انسان تا خودش را می بیند خدا را نمی بیند.
🔹 ایران یک کشور بزرگی است، شما یک شاعر، یک حکیم یا یک فیلسوف قبل از اسلام بیاورید که این حدّ از حرف های حافظ و امثال حافظ را بزند:
میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست ٭٭٭ تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز[4]
این را از کجا یاد گرفتند؟ شما یک نمونه حکیم یا فیلسوفی قبل از اسلام نام ببرید که این حرف ها که بین خلق و خالق حجاب خود خلق است بود! تا خودش را می بیند خدا را نمی بیند؟ این مثل «لا تنقض»[5] نیست که با هفت هشت سال درس خواندن طلبه ها حل بشود. فرمود بین خدا و خلق حجابش خود خلق است، می فرماید چرا اینها فکر نمی کنند که خلقت تجلّی است؟ چرا خودشان را می بینند؟
[1]. التوحید(للصدوق)، ص179.
[2]. سوره حدید، آیه4.
[3]. سوره مجادله، آیه7.
[4]. دیوان حافظ، غزل266.
[5]. وسائل الشیعة، ج1، ص245؛ «لَا تَنْقُضِ الْیقِینَ أَبَداً بِالشَّكِّ وَ إِنَّمَا تَنْقُضُهُ بِیقِینٍ آخَر».
#روز_حافظ
#تجلی_خلقت
#حجاب
#مشاهده_ذات_اقدس_الهی
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس تفسیر سوره مبارکه غاشیه جلسه چهارم
تاریخ: 1398/11/21
🆔 @a_javadiamoli_esra
نظر آیت الله العظمی جوادی آملی درباره غزل های حافظ / خواندن غزل و مناجات با صدای خوب، خصیصه ما ایرانیان است
🔸 پایگاه اطلاع رسانی اسراء: آیت الله العظمی جوادی آملی می فرماید: «ترانه لذتی کاذب ایجاد می کند؛ اما #غزل_شهدی_است که لذت صادق را به همراه دارد و تا پایان عمر با انسان همراه است. غزل های حافظ و سعدی چنین است».
🔸 معظم له در پاسخ به پرسش "موسیقی های متداول چه تأثیری بر روان آدمی می گذارد؟" از سخنان ابن سینا بهره گرفته و می گوید: «#ابن_سینا (رحمهالله) در نمط نهم اشارات و تنبیهات می نویسد: گاهی عارف به #نغمه_رخم، یعنی آهنگ ملایم نیاز دارد تا او را متّعظ كند. در درس مرحوم #الهی_قمشه_ای (قدسسرّه)، وقتی به این قسمت از شرح اشارات رسیدیم (سه نفر در آن درس حاضر بودیم)، پس از درس، از استاد اجازه گرفتیم تا جناب آقای ربانی خراسانی كه از علمای بزرگ تهران بود (یكی از آن سه نفر)، هر شب پس از درس، یكی از غزل های استاد را برای ما بخوانند كه ایشان هم اجازه دادند.
🔸 ایشان درباره #تفاوت_غزل_و_ترانه و اهمیت غزل های شعرای ایرانی می گوید: «گاه مناجات یك جوان را اداره می كند. گاه نیز یك غزل یا قصیده، كمبودهای درونی او را ترمیم می كند؛ اما لذت غزل هرگز در ترانه یافت نمی شود. ترانه لذتی كاذب ایجاد می كند؛ اما غزل شهدی است كه لذت صادق را به همراه دارد و تا پایان عمر با انسان همراه است. غزل های حافظ و سعدی چنین است. به هر حال، اگر كسی خود را با ترانه سرگرم كند، در سنین بالاتر، خود متوجه می شود كه با ذائقه او هماهنگ نیست، در حالی كه انسان با مناجات و غزل انس دیگری دارد. #غزل_حافظ همیشه می ماند و هرچه سن بالاتر برود، انسان با آن بیشتر مأنوس می شود.»
🔸 معظم له موسیقی ها را به چند دسته تقسیم کرده و توضیح می دهد: «همه می دانیم كه آهنگ های طرب انگیز خوی حیوانی را در ما زنده می كند. آهنگ هایی كه فرشته مَنِشی را در آدم احیا می كند، به انسان سبكباری می دهد و بشر را از شهوت و غضب دور می كند نیز می شناسیم. به آهنگی مشكوك گوش نمی دهیم. از این نظر موسیقی بر سه قسم است:
1️⃣ موسیقی هایی كه حالتی روحانی در انسان ایجاد می كند كه اشكال ندارد.
2️⃣ موسیقی هایی كه به مجالس لهو و لعب اختصاص دارد و شهوت را تحریك می كند كه این دسته نامشروع است.
3️⃣ دسته ای از موسیقی ها هم مشكوك است، پس با داشتن راه صحیح، دیگر به دنبال مشكوك نمی رویم.»
🔸 حضرت استاد در پایان درباره #ویژگی_ما_ایرانی_ها در مواجه با موسیقی می گوید: «خواندن غزل ها و مناجات ها با صدای خوب، خصیصه ما ایرانیان است. ما ایرانیان به آواز بیش از نواختن علاقه داریم كه بسیار خوب است و بیش از آن هم نیاز نیست. در #فرهنگ_شیعی ما، مستحب است كسی كه اذان می گوید، «صیت»، یعنی خوش صوت باشد تا نیاز قوه سامعه تأمین شود. اشعار خوبی وجود دارد كه اگر با صدای خوش خوانده شود، این نیاز انسان را تأمین می كند. از طرفی، اشعاری كه در اثر پیمودن این راه فرا گرفته، همه عمر برای او می ماند و هرچه سن بالاتر می رود، بهره او از این اشعار بیشتر می شود.»
#روز_حافظ
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 نسیم اندیشه دفتر اول ـ ص 113 الی 116
🌐 http://news.esra.ir
🆔 @a_javadiamoli_esra