💠 ایجاد نهضت فکری
🔹 در بخش پایانی سوره مباركه «سبأ» بعد از اقامه برهان بر عناصر محوری اصول دین یعنی توحید و وحی و نبوّت، فرمود به مردم بگو شما یك #نهضت_الهی بكنید ـ این قیام یعنی نهضت ـ این نهضت شما باید مشخص باشد، منظور ایستادن فیزیكی كه نیست یك #نهضت_علمی بكنید بیش از یك نهضت هم لازم نیست ﴿قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ﴾ بصفة واحدة، بحقیقة واحدة، بخصلة واحدة و مانند آن. یك #قیام بكنید، وحدت این قیام به لحاظ وحدت عنصر محوری آن است و به لحاظ هدف آن است، پس منظور نهضت است نه قیام فیزیكی و مانند آن. ﴿إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ﴾ آن نهضت واحده چیست؟ این است كه ﴿أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَی وَفُرَادَی ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا﴾ دو امر نیست یك حقیقت است چون به یك حقیقت دعوت كرده است، نه اینكه قیام «لله مَثنی و فُرادی» یك امر باشد، تفكّر مطلب دیگر باشد كه دو امر مستقل است؛ مثل اینكه می گویند ما شما را به یك نهضت و قیام دعوت كردیم و آن این است كه همه شما جمع بشوید بروید پای سخنان امام راحل ببینید او چه می گوید، خب این تعبیر كه جمع بشوید بعد بروید مسجد كه امام سخنرانی كند این تعبیر «ثمّ» و اینها علامت این نیست كه این دو مطلب است آن قیام یعنی نهضت، همه مقدمه است برای اینكه شما ببینید مثلاً امام چه می گوید این چنین نیست كه دو مطلب مستقل باشد، پس مجموعاً یك حقیقت است برای اینكه روشن بشود كه دین امری است عقلانی و #علمی_و_خردمحور، مخالف با عقل نیست.
🔹 ﴿مَا بِصَاحِبِكُم مِن جِنَّةٍ﴾ شما محذورتان این است كه ـ معاذ الله ـ وجود مبارك پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) حرف غیر عاقلانه می زند؟! نهضت فكری كنید روشن بشود كه این حرف بر خلاف عقل و علم نیست ﴿قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ﴾ این ﴿أَن تَقُومُوا﴾ عطف بیان است برای آن «واحدة» ﴿أَن تَقُومُوا﴾ یعنی نهضت همان كلمه واحده است ﴿أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَی وَفُرَادَی ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا﴾.
🔹 مسئله فكر كردن غیر از مسئله تضارب آرا و بحث كردن است. در درجه اول انسان به تنهایی می نشیند شب در كتابخانه اش فكر می كند بعد روز به مباحثه می نشیند. اینكه به بحث های لَجنه ای یعنی گروهی سفارش كردند اینكه گفتند تضارب آرا، در بیانات نورانی حضرت امیر (سلام الله علیه) هست كه فرمود: «اِضرِبُوا بعضَ الرأی ببعضٍ یتَوَلَّدْ مِنهُ الصَّوابُ»[1] این تضارب آرا محصول آن رأی هایی است كه انسان شبانه فكر كرده است. شب، تنهایی ﴿إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّیلِ هِی أَشَدُّ وَطْأً وَأَقْوَمُ قِیلاً﴾[2] جا برای مطالعه است، جا برای عبادت است چه برای #عبادت ناشئه شب و نشئه شب خیلی بهتر از روز است، چه برای #فكر چه برای مطالعه و امور علمی ﴿إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّیلِ هِی أَشَدُّ وَطْأً وَأَقْوَمُ قِیلاً﴾ محصول فكر شبانه و تنهایی را آنگاه برای تكمیل در لَجنه ها به صورت تضارب آرا مطرح كنید حالا دو نفر شد بیش از دو نفر شد اینجاست كه «اِضرِبُوا بعضَ الرأی ببعضٍ یتَوَلَّدْ مِنهُ الصَّوابُ» یعنی رأی تحصیل كرده را نه برای تحصیل رأی دور هم جمع بشوید! خودتان در شب رأی تحصیل كنید، آن را برای تكمیل و در بحث های روزانه حالا یا دو نفر یا لجنه ای بحث كنید آن را تكمیل كنید این «اِضرِبُوا بعضَ الرأی ببعضٍ» برای مباحثه است نه برای مطالعه! این ﴿ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا﴾ برای مطالعه است! در مطالعه و فكر كردن قسمت مهم، #تنهایی اثر دارد حداكثر ممكن است دو نفر باشد اما اگر بخواهید بحث كنید باید فكرِ حاصلشده را در مبحث، در مباحثه عرضه كنید تا تكمیل بشود. پس یك موعظه است نه دو موعظه و منظور، نهضت است و #نهضت_علمی است.
[1] . غررالحكم و دررالكلم، ص442، ح10063.
[2] . سوره مزمل، آیه 6.
#نشئه_شب
#سبک_مطالعه_و_مباحثه
#تضارب_آرا
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 سوره مبارکه سبأ جلسه 20
تاریخ: 1392/07/29
🆔 @a_javadiamoli_esra