🍃🌹قَالَ علیه السلام لِسَائِلٍ سَأَلَهُ عَن مُعضِلَةٍ سَل تَفَقّهاً وَ لَا تَسأَل تَعَنّتاً فَإِنّ الجَاهِلَ المُتَعَلّمَ شَبِیهٌ بِالعَالِمِ وَ إِنّ العَالِمَ المُتَعَسّفَ شَبِیهٌ بِالجَاهِلِ المُتَعَنّتِ
🍃🌹امام (علیه السلام) در پاسخ کسی که از وی مشکلی را پرسید فرمود: معظله: مساله مشکل، تعنت: درخواس کار دشوار بر کسی که از او چیزی می طلبد، تعسف: بیراهه رفتن، (بپرس برای آموختن نه برای به مشکل افکندن، زیرا نادانی که درصدد فراگیری است مانند داناست اما عالمی که به بیراهه می رود به سان نادان است). امام (علیه السلام) از گفتار پرسش کننده فهمید که هدفش آزمودن امام (علیه السلام) است، این بود که قبل از پاسخ به ادب کردن و راهنمایی او پرداخت بر آنچه شایسته ی پرسش و هدف پرسیدن است یعنی چیزفهمی نه طرف را به سختی انداختن، چون مورد اول برای انسان مفید است. تفقها و تعنتا دو مفعول له و یا دو مصدرند که جایگزین حال شده اند، امام (علیه السلام) به وسیله ی قیاس مضمری بر سوال برای آموزش ترغیب کرده است که صغرای آن عبارت: فان الجاهل المتعلم شبیه بالعالم است، و وجه شبه، مشترک بودن آن دو تن در دانش طلبی و مقصد است. و کبرای مقدر آن چنین است: و هر کس که مانند عالم باشد، شایسته است که روش او را داشته باشد. آنگاه از رفتن به راه نادرست در پرسش، و انحراف از آن به چیزی غیر از مقصود اصلی به وسیله ی قیاس مضمری برحذر داشته است که صغرای آن: فان العالم … بالجهل می باشد، و وجه شبه آن است که چنان عالمی سوال را بی مورد مطرح می نماید و همچون نادان پرسشهای نابجا و درخواست ناروا می کند، و کبرای مقدر نیز چنین است: و هر کس که شبیه نادانان باشد باید از روش او اجتناب کرد تا از این شباهت به دور باشد.
📙شرح#حکمت_320
حکمت های نهج البلاغه ( همراه با 25 ترجمه و شرح )/ ص324 شرح ابن میثم
🔶 @Nahj_Et