هدایت شده از گلزار ادبیات
آرایههای ادبی 💐💐💐
لَفّ و نَشر
لفّ در لغت، پیچیدن و تا کردن و نشر، باز کردن و پراکندن است. در اصطلاح بدیع، آن است که ابتدا چند واژه در کلام بیاورند و سپس در مصراعها یا بیتهای بعدی، واژگان دیگری که با واژههای پیش، در پیوند بوده یا نسبتی میانشان برقرار باشد، ذکر کنند؛ اما سخنور، تعیین نکند که کدام واژهی متأخّر با واژهی پیشین در پیوند است؛ بلکه کشف پیوند میان واژگان پیشین و پسین را به عهدهی خواننده واگذارد. واژگان پیشین، لفّ و واژگان پسین، نشر نامیده میشوند.
انواع لفّ و نشر:
الف - لفّ و نشر مرتّب
در این گونه، واژگان نشر به ترتیب واژگان لفّ آورده میشود:
همی تا کند پیشه، عادت همیکن
جهان مر جفا را، تو مر صابری را
(ناصرخسرو )
ب - لفّ و نشر نامرتّب (مُشَوَّش)
در این گونه، واژگان مجموعهی نشر، نسبت به مجموعهی لفّ، نظم و ترتیب خاصی ندارد و آزادانه آورده میشود:
افروختن و سوختن و جامه دریدن
پروانه ز من، شمع ز من، گل ز من آموخت
(طالب آملی)
ج - لفّ و نشر وارونه (معکوس)
واژگان نشر، نسبت به لفّ، با ترتیب معکوس ذکر میشوند:
گر دهدت روزگار، دست و زبان، زینهار
هر چه بدانی مگوی، هر چه توانی مکن
(صائب تبریزی)
بدیع در شعر فارسی، دکتر عَقدایی، ص ۱۲۷ - ۱۲۹؛ بلاغت، دکتر محمدی، ص۱۶۱ - ۱۶۳. نیز رجوع کنید به بدیع، دکتر کَزّازی، ص ۱۲۵ - ۱۲۷.
#آرایههای_ادبی
#لف_و_نشر
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303