#انواع_ی
1-«ی» صفت لیاقت ساز=خوردنی (مندرج در همین درس)
2-«ی» صفت نسبی ساز = ایرانی ( مندرج در همین درس)
3-«ی» حاصل مصدر ساز/حاصل مصدر/ مصدری = صفت+ ی .این « ی » معادل«بودن» است.
خوبی: خوب « بودن» /جوانمردی: جوانمرد« بودن» / زیبایی: زیبا« بودن»
4- «ی » نکره
#روش_های_تشخیص:
الف- اگر هجا (بخش ) ی پایانی واژه ای « ی » نکره داشته باشد، آن هجا تکیه( استرس) نمی گیرد.
ب- در بعضی از کلماتی که « ی » نکره دارند، می توان به جای « ی » نکره واژه ی «یک» آورد.
خودم این راه را توصیه نمی کنم زیرا قبل از واژه اگر « یک » می آوریم ، آن یک صفت شمارشی است و در حالی که « ی » نکره نمی تواند معادل صفت شمارشی باشد . به همین دلیل در ده ها هزار یا صدها هزار کلمه نمی توانیم به جای «ی» نکره از واژه ی یک استفاده کنم و آنهایی هم که می توان چنین کاری کرد چندان مانوس نیست.
🔻یکی از استثنائات کلمات جمع است . در کلمات جمع به جای «ی » نکره نمی توانیم « یک » بیاوریم مثلا نمی توانیم جمله ی «جوانانی را دیدم » بگوییم: «یک جوانان» را دیدیم .علاوه برآن بسیاری از کلمات به ویژه کلماتی که مفهوم انتزاعی دارند این روش جواب نمی دهد مثلا در جمله ی «دستی بر سر طفل کشید» نمی توانیم بگوییم: یک دست برسرطفل کشید.
یا « به مناسبتی جمع شده بودیم » را نمی توانیم بگوییم: « به یک مناسبت جمع شده بودیم » وده ها هزار مثال دیگر:
می خواهم بگویم اگر به جای «ی» نتوانیم « یک » بیاوریم نباید بگوییم که «ی » نکره نداریم .
پ-یک روش کاملا کاربردی را که حدود 20 سال پیش از یکی از دوستان یاد گرفته بودم ، قبلا عرض کردم .این روش خیلی جالب است :
هنگام تلفظ «ی » نکره می توانیم یک دست خود را به علامت ناشناس بودن کسی یا چیزی بالا ببریم .
ادامه دارد ...
✍شادزوان استاد اسمعیل محمد زاده
https://eitaa.com/adabiyatjame1112