#قالب_شعر ۸
#قالب_مسمط
#مُسَمَّط به نوع اشعاری گفته می‌شود که شاعر بنای آن را بر چند مصراع هم‌قافیه بنهد و مصراع آخر را بر قافیه‌ای دیگر قرار دهد.
در وجه تسمیه‌ی #مسمط گفته‌اند که از #سِمط گرفته شده که در عربی به‌معنای رشته (اسم) یا در رشته کشیدن مروارید (فعل) است. از آنجا که در قالب شعری، همه‌ی بخش‌های یک شعر با بیت‌های مصراعی خاص دنبال می‌شوند که یا از نظر قافیه مشابه و یگانه‌اند یا مصراع به عینه تکرار می‌شود، به این وسیله گویی رشته‌ای در میان آن‌ها کشیده شده باشد.
بنابراین هر بخش از مسمط را یک #رشته می‌گویند. قافیه‌ی رشته‌ها متفاوت است و در هر رشته، همه‌ی مصراع‌ها بجز مصراع آخر هم‌قافیه است. در مسمط، مصراع آخرِ هر رشته را #بند می‌گویند. بندها هم‌قافیه و حلقه‌ی اتصال همه‌ی رشته‌ها به یکدیگر است.
خیزید و خز آرید که هنگام خزان است
باد خنک از جانبِ خوارزم وزان است
آن برگِ رزان بین که بر شاخِ رزان است
گویی به مَثَلْ، پیرهن رنگرزان است
دهقان ز تعجب سرِ انگشت گزان است
کاندر چمن و باغ نه گُل ماند و نه گلنار
"منوچهری دامغانی"
بنابراین، تکه شعر بالا یک #رشته است و
"کاندر چمن و باغ نه گُل ماند و نه گلنار"
#بندِ آن به شمار می‌آید.
#انواع_مسمط :
به مسمط‌هایی که بند و رشته‌ی مسمط آن‌ها مجموعه‌ی مصراع‌های :
سه مصراعی (مثلث)
چهار مصراعیِ (مربع)
پنج مصراعی (مخمس)
شش مصراعی (مسدس)
می‌گویند؛ که در میان همه‌ی این موارد، #مسدس از همه رایج‌تر است.
#مسمط_مثلث:
ای گنبد زنگارگون! ای پرجنون پرفنون!
هم تو شریف و هم تو دون هم گمره و هم رهنمون
دریای سبز سرنگون پر گوهر بی منتها
انوار و ظلمت را مکان بر جای و دائم تازنان
ای مادر نامهربان هم سالخورده هم جوان
گویا ولیکن بی زبان جویا ولیکن بی‌وفا
گه خاک چون دیبا کنی گه شاخ پر جوزا کنی
گه خوی بد زیبا کنی از بادیه دریا کنی
گه سنگ چون مینا کنی وز نار بستانی ضیا
"ناصرخسرو"
#مسمط_مربع:
ز شوق آن روی با طراوت
نهاده بر کف، سرِ ارادت
اگر برانی، زهی شقاوت
وگر بخوانی زهی سعادت
به درد عشق تو دردمندم
ز رنج هجر تو مستمندم
چه باشی ای سروِ سربلندم
مریض خود را کنی عیادت
"غروی اصفهانی"
#مسمط_مخمس:
دوش بر طرف چمن زمزمه‌ی فاخته بود
قمری از پرده ی عشاق، نوا ساخته بود
راستی سرو خرامان، علم افراخته بود
بلبل دلشده آواز، در انداخته بود
که سراپرده‌ی گل باز به صحرا زده‌اند
تو شکرخنده‌ی گل بین که به شیرین‌کاری
می‌کند لاله‌ی دلسوخته را دلداری
گر دل لاله و میل گل خندان داری
خیز کز برگ شقایق به چمن پنداری
تخت یاقوت برین طارم خضرا زده‌اند
"خواجو کرمانی"
#مسمط_مسدس:
گویی بطّ سپید جامه به صابون زده‌ست
کبکِ دری ساقِ پای در قدح خون زده‌ست
بر گُلِ تر عندلیب، گنجِ فریدون زده‌ست
لشکرِ چین در بهار، خیمه به هامون زده‌ست
لاله سوی جویبار خرگه بیرون زده‌ست
خیمه‌ی آن سبزگون خرگه این آتشین
باز مرا طبع شعر سخت به جوش آمده‌ست
کم سخن عندلیب، دوش به گوش آمده‌ست
از شَغَبِ مردمان لاله به جوش آمده‌ست
زیر به بانگ آمده‌ست بم به خروش آمده‌ست
نسترن مشکبوی، مشک‌فروش آمده‌ست
سیمش در گردن است، مشکش در آستین
"منوچهری دامغانی"
✍تهیه و تنظیم:
سید محمدرضا شمس (ساقی)
@adabkhane🦋
234_60270304931267.pdf
921.5K
#کنکور_ادبیات ۱۰
#فارسی_دوازدهم
#املا / کلمات دو املایی
واژگان مهم املایی کتاب فارسی۳،درس به درس
https://eitaa.com/adabkhane📙
Salar Aghili - 04. Tasnife Abu Ata.mp3
18.63M
🎵#آواز ۴۳ ابو عطا
با صدای: سالار عقیلی
@adabkhane🦋
14.72M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
💌#اذان_عشق
🦋صدای ملکوتی + شعر
@adabkhane🦋
پاور نگاهی کلی به نکات ادبی فارسی یازدهم [Autosaved].pdf
670.8K
قلمرو ادبی فارسی یازدهم
#کنکور_ادبیات ۱۲
@adabkhane📗
پاور نگاهی کلی به دستور زبان فارسی یازدهم سپهری.pdf
556.8K
دستور زبان فارسی یازدهم
#کنکور_ادبیات ۱۳
@adabkhane📕
#شاه_بیت ۱۱۰
خدا کریم و علی شافع و نبی یار است
گناهکار اگر غم خورَد، گنه کار است
عارف دارابی(۱۱-۱۲ ه.ق)
@adabkhane
#شاه_بیت ۱۱۱
«یا امام جواد علیه السلام»
مثل یک سایه که باور به درختان دارد
من به بخشایش دستان تو ایمان دارم
#حسین_محمدی_مبارز(معاصر)
@adabkhane
#شاه_بیت ۱۱۲
گر نگه دار من آنست که من میدانم
شیشه را در بغل سنگ نگه میدارد
دَرْکی قمی(۱۱ه.ق)
@adabkhane
#شعر ۶۷
#امام_باقر (علیه السلام)
خطبه‌ها بغض‌های کودکی ات،
قصه را باز هم روایت کن
کربلا گوشه گوشه نی‌نامه است
یکسر از نینوا حکایت کن
پنجمین خطبه خوان آتش و خون
پدر و مادرم فدایت باد
واژه‌ها را به قتلگاه ببر
شعرِ گمراه را هدایت کن
علقمه روبرویت آماده ست
با دواتی مرکب از خوناب
چشم در چشم؛ التماس دعا!
همه را راهی زیارت کن
خط به خط، شعر خطبۀ خون است
شاعر! این خطبه اوج مضمون است
گرچه رنج قوافی ات باقی است
نظم نی‌نامه را رعایت کن
بغض مانده است در گلوی امام
بنشین باز روبه‌روی امام
علقمه! از زیارتت بنویس
باز هم خطبه را روایت کن
#علی_اصغر_شیری
@adabkhane🏴
15.85M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#آواز ۴۵🇮🇷
🎵همایون شجریان
@adabkhane🌲🍁🌳
دعای عرفه- ترجمه روان.pdf
1.82M
#دعا ۳۱
🟦نسخه PDF #دعای #عرفه امام حسین علیه السلام
🟧دعای آسان با متن و ترجمه روان
🟪محیط گرافیکی زیبا
🟨نگارش ساده جملات دعا
🟥تقسیم بندی به عبارات کوتاه
🟩ترجمه و توضیح ساده
@adabkhane✋
#شعر ۶۸
#روز_عرفه
🦋آسمان باش
خود را رها کن از زمین و... آسمان باش
پرواز کن تا بیکران و بیکران باش
خاکی اگر بودی علی را زندگی کن
خرما به دوشِ کوچه های ناگهان باش
یا از تولیٰ دم بزن با ذوالفقارت
یا در گلوی دشمن دین، استخوان باش
وقتی عطش، آتش به خوردِ شهر داده
با اشک، آبی روی این آتشفشان باش
سیراب کن با چشم ها صحرای دل را
ابری شو و خالی تر از رنگین کمان باش
تا کی پر از طوفان شن باشد جهانت
افسار نفست را بگیر و ساربان باش
چندان به آینده، امیدی نیست اما
گاهی دلیل حال خوب دیگران باش
هم آفتابی کن شبِ جاماندگان را
هم ظهرِ خواب آلودگان را سایبان باش
کوفی نباش و کر نشو با سیم و زرها
نفروش ارزان اعتقادت را... گران باش!
دنیای ما دارد به اندازه... ستاره
قدری فراتر رو از اینها... کهکشان باش
خواهی که بر تاج جهان، بنشاندت شاه
چون دُر در آغوش صدف ها بی نشان باش
آب حیات آیا به جز اشک حسین است!؟
با گریه بر شش ماهه ی او جاودان باش
از چشمه های اکبرش با هر وضویت
لبریز نامش باش و همگام اذان باش
سجاده ات را پهن کن رو به تجلی
قدری در آغوش خدای مهربان باش
آیات رحمان و رحیمش را بخوان باز
صدق و صفا و دوستی را ترجمان باش
تیر دعا را در رکوع چلّه ات کن
دست تواضع را بگیر و چون کمان باش
تا مرغ آمین روی دستانت ببالد
وا کن قنوتی گرم را و آشیان باش
دل را به دریایش بزن از خود گذر کن
با ربنای اشک ها رودی روان باش
زهرا دعا کرده برای ما و گفته
آنچه علی، آنچه محمد گفته... آن باش
کعبه، دهان واکرد رازی را بگوید
جایی که حق شد جلوه گر، آنجا دهان باش
در موج های بی خبر از صبح روشن
فانوسِ اقیانوسِ تاریکِ زمان باش
پیدا کن آغوش امامت را مسلمان!
در شهرِ گم، گلدسته های جمکران باش
✍#محمد_عابدی
@adabkhane🦋
#شاه_بیت ۱۱۳
خواهی که بر تاج جهان، بنشاندت شاه
چون دُر در آغوش صدف ها بی نشان باش
#محمد_عابدی (معاصر)
@adabkhane