هدایت شده از محمدجواد توکلی- یادداشتهای اقتصادی
⁉️ مدعیان گفتمان اقتصاد اسلامی
♦️ جریان های مختلفی خود را مدعی پرچمداری اقتصاد اسلامی میدانند و گاهی یکدیگر را هم به ضدیت با اقتصاد اسلامی متهم میکنند. این جریانهای فکری را میتوان در دستههای زیر جای داد:
1⃣#نئولیبرالهای_مسلمان؛ برخی به واقع #توهم_اقتصاد_اسلامی دارند و اندیشه اقتصاد سرمایه داری را با افزودن چند آیه و روایت، به عنوان اسلام ناب به خورد جامعه میدهند. من با برخی از این #جماعت_متوهم برخورد داشتم که فکر میکنند با خواندن #ترجمه_کتاب_مکاسب اسلامشناس شدهاند. این #نئولیبرالهای_مسلمان بسیار خطرناک اند، مبانی نظریه پرداز آنها اعتقاد به خدا و پیغمبر است، ولی مبانی نظریه آنها مبانی الحادی نئولیبرال است. آنها حتی ممکن است ریش داشته باشند و شب ها نماز شب هم بخوانند، ولی روزها در اقتصاد به امثال فریدمن و هایک اقتدا میکنند و نسخه تجویزی شأن #اجماع_واشنگتنی است.
2⃣#مهندسان_اقتصادخوانده: برخی از همین گروه تفکری مهندسی دارند و فکر میکنند با ایجاد سامانههای مختلف همه مشکلات اقتصادی کشور را حل میکنند. این #مهندسان_به_ظاهر_حزباللهی مفاهیمی چون عدالت و مبارزه با رانت را هم چاشنی طراحی مهندسی خود میکنند و بدین وسیله خود را به کمپ اقتصاد اسلامی ملحق میکنند.
3⃣#فقه_ضوابطی_ها: برخی از آنها نیز اسیر #فقه_ضوابطی شده اند و راهی به #فقه_مقاصدی پیدا نکردند، آنها شده اند لشکری برای توجیه ساختارهای معیوب اقتصاد سرمایه داری از بانک گرفته تا بورس، و تنها در همین ساختار ابزارسازی میکنند. آنها اقتصاد اسلامی را وارد مرحله #اوراق_سازی کردهاند.
4⃣ #انحصارگرایان_سطحی: در مقابل، برخی نیز گفتمان اقتصاد اسلامی را به نفع خود مصادره میکنند و جایی برای تکثر در اندیشه نمیگذارند. این گروه نیز خطرناک اند. در برخی موارد آنها مبانی مستحکمی ندارند و ادعاهایشان سر از قیاس و استحسان درمیآورد. گاهی خیلی قشری رویکردی اخباری میگیرند و آنچه در دوره صدر اسلام بوده را به زور به دوران کنونی می خورانند.
5⃣ #کلیشه_گرایان: گروهی نیز دچار برخی کلیشهها شده اند و تفکری سطحی دارند و مباحثشان عمق ندارد. آنها برخی کلید واژههای رایج را صبح و ظهر و شب تکرار میکنند و عملا نسخه عملیاتی هم برای آن ندارند. این افراد گاهی اطلاعات اقتصادی کمی دارند و فهم عمیقی از آن ندارند.
♦️ تفکر اصیل اقتصاد اسلامی را میتوان در متفکرانی همچون #شهید_صدر یافت که هم پایههای فلسفی قوی دارند و هم به فقه و اصول مسلط اند و به واقع اسلام شناس اند.
✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2