#شرح_حکمت ۱۶ ❣ امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرمایند: ✨ تَذِلُّ الْأُمُورُ لِلْمَقَادِيرِ، حَتَّى يَكُونَ الْحَتْفُ فِي التَّدْبِيرِ. 💠 حوادث و امور، تسليم تقديرهاست تا آنجا که گاه مرگ انسان در تدبير (و هوشيارى او) است. ✍ گرچه انسان بايد در همه امور هوشيارانه و مدبّرانه عمل کند؛ اما چنين نيست که از لطف خدا بى نياز باشد. 🔹خداوند براى بيدار ساختن انسان و شکستن غرور و غفلت او گهگاه امورى مقدّر مى‌کند که بر خلاف تمام تدبيرها و پيش‌بينى‌هاى انسان است تا به او بفهماند در پشت اين دستگاه، دست نيرومندى است که هيچ کس بى نياز از لطف و محبت او نيست. ✔️ بنابراین انسان نبايد از اراده و تقديرات الهى و اين که همه چيز به دست اوست غافل شود و نيز نبايد دست از تلاش و کوشش بردارد. ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۳۵ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨ مَنْ أَسْرَعَ إِلَى النَّاسِ بِمَا يَكْرَهُونَ، قَالُوا فِيهِ [مَا] بِمَا لَا يَعْلَمُون.   💠 كسى كه به كارهايى كه مردم را خوشايند نيست بشتابد، مردم آنچه را نمى‌دانند در حق او مى‌گويند. ✍عیب جویى و ذکر عیوب مردم به صورت آشکار بسیار ناپسند و این گونه تذکرات باید خصوصى و مخفیانه باشد.  🔹از آنجا که مردم از گفتن عیوب و کارهاى زشتشان به صورت آشکارا ناراحت مى شوند، در مقام دفاع از خود بر مى‌آیند یکى از طرق دفاع این است که گوینده را متهم به امورى مى‌کنند که چه بسا واقعیت هم نداشته باشد تا از این طریق ارزش سخنان او را بکاهند و بگویند: فرد آلوده حق ندارد دیگران را به آلوده بودن متهم کند. ✔️ بنابراین اگر انسان بخواهد مردم احترام او را حفظ کنند و نسبت هاى ناروا به او ندهند و حتى عیوب پنهانى او را آشکار نسازند باید از تعبیراتى که سبب ناراحتى مردم مى شود بپرهیزد و در یک کلمه، باید احترام مردم را حفظ کرد تا آنها احترام انسان را حفظ کنند. ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۳۶ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨مَنْ أَطَالَ الْأَمَلَ، أَسَاءَ الْعَمَلَ 💠 كسى كه آرزوهايش طولانى است كردارش نيز ناپسند است.   ✍ بدون شک آرزوها انگیزه حرکت انسان براى هرگونه فعالیت است؛ ولى هرگاه آرزو از حد اعتدال خارج شود و انسان به سراغ امور دست نیافتنى و یا غیر ضرروى و خارج از حد نیاز برود، طبیعى است که باید تمام تلاش و کوشش خود را براى رسیدن به آن بگذارد و همه چیز جز آن را فراموش کند و شب و روز به دنبال آن بدود. 🔹 چنین کسى از یک سو آخرت را به کلى به دست فراموشى مى‌سپارد و از سوى دیگر براى رسیدن به هدف خود هر وسیله اى را مباح مى‌شمرد و از سوى سوم در مقابل هر کس خضوع ذلیلانه مى‌کند و سرانجام گرفتار «سوء العمل» مى‌شود که امام در جمله حکمت آمیز بالا به آن اشاره فرمود. 🔹 در حالى که اگر دامنه آرزو را کوتاه مى‌کرد و به آنچه مورد نیازش بود قناعت مى‌نمود، وقت کافى براى رسیدن به وظایف الهى و اندوختن ذخیره هاى آخرت پیدا مى‌کرد و از آلوده شدن به حرام در امان مى‌ماند و عزت و کرامت خود را بر باد نمى‌داد. ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۳۷ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام: ✨وَ قَدْ لَقِيَهُ عِنْدَ مَسِيرِهِ إِلَى الشَّامِ دَهَاقِينُ الأَنْبَارِ، فَتَرَجَّلُوا لَهُ وَ اشْتَدُّوا بَيْنَ يَدَيْهِ. فَقَالَ عَلَيهِ السِّلَامُ مَا هَذَا الَّذِي صَنَعْتُمُوهُ؟ فَقَالُوا: خُلُقٌ مِنَّا نُعَظِّمُ بِهِ أُمَرَاءَنَا، فَقَالَ: وَ اللَّهِ مَا يَنْـتَفِعُ بِهَـذَا أُمَـرَاوُکُمْ! وَ إِنَّکُمْ لَتَشُقُّونَ عَلى أَنْفُسِـکُمْ فِي دُنْيـَاکُمْ، وَ تَشْقَوْنَ بِهِ فِي آخِرَتِکُمْ. وَ مَا أَخْسَرَ الْمَشَقَّةَ وَرَاءَهَا الْعِقَابُ، وَ أَرْبَحَ الدَّعَةَ مَعَهَا الأَمَانُ مِنَ النَّارِ. 💠هنگامى كه به شام مى‌رفت، دهقانان شهر انبار به ديدارش آمدند. از اسبها پياده شدند و پيشاپيش او دويدند. پرسيد: اين چه كار است كه مى‌كنيد؟ گفتند كه اين عادت ماست در بزرگداشت فرمانروايانمان. امام (علیه السلام) فرمود: اين كارى است كه اميرانتان از آن سود نبردند و شما خود را در زندگى خود به مشقت مى‌افكنيد و در آخرت به بدبختى گرفتار مى‌آييد. چه زيانبار است مشقتى كه در پى آن عذاب باشد و چه سودمند است آسودگى همراه با ايمنى از عذاب خدا. ✍ اسلام که به انسان‌ها شخصیت داده و آدمى را مسجود فرشتگان و اشرف مخلوقات مى‌داند و جهان را مسخر او مى‌شمرد، اجازه نمى‌دهد افراد با ایمان براى بزرگداشت امرا تن به کارهاى ذلیلانه بدهند و امام (علیه السلام) به سه دلیل آنان را بر حذر داشت: 1⃣ اُمرا هیچ گونه نفع عاقلانه‌اى از این کار نمى‌برند، بلکه ممکن است باعث غرور و کبر آنها شود و شخصیت خود را گم کنند. 2⃣ زحمت فوق العاده‌اى بر دوش توده‌هاى مردم مى‌افتد و گاه ممکن است در چنین شرایطى افرادى ضعیف زیر دست و پا بمانند. 3⃣ این عمل ناصالح مایه گرفتارى در آخرت مى‌شود، زیرا نوعى شرک محسوب مى‌شود. ✔️ باید توجه داشت که هدف از این سخنان این نیست که مردم، بزرگان را احترام نکنند، بلکه منظور این است که احتراماتى که نسبت به شاهان و مانند آنها داشتند و نشانه ذلت و بدبختى احترام کنندگان بوده و مایه غرور و نخوت احترام شوندگان ترک شود. ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۳۹ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨لاَ قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ 💠 كارهاى مستحب اگر به واجبات زيان برساند موجب قرب به خدا نمى شود ✍ هرگاه كارهاى مستحب ضررى به واجبات بزند ارزش آن كاسته مى شود و ثواب آن كم مى گردد، مثل اين كه كسى از سر شب تا بعد از نيمه شب مشغول عزادارى باشد ولى خواب بماند و نماز صبح او قضا شود. همه مى گويند آن مستحبى كه به اين فريضه لطمه زد كم ارزش است 🔹دليل آن هم روشن است، فرائض و واجبات مصالحى دارد كه اگر ترك شود به انسان لطمه جدّى مى زند در حالى كه مستحبّات چنين نيست و به اين مى ماند كه كسى داروى اصلى درد خود را رها كرده و به داروهاى اضافى و غير ضرورى بپردازد. ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۴۳ ✨وَ قَالَ (علیه السلام) فِي ذِكْرِ خَبَّابِ بْنِ الْأَرَتِّ: [رَحِمَ] يَرْحَمُ اللَّهُ خَبَّابَ بْنَ الْأَرَتِّ، فَلَقَدْ أَسْلَمَ رَاغِباً، وَ هَاجَرَ طَائِعاً، وَ قَنِعَ بِالْكَفَافِ، وَ رَضِيَ عَنِ اللَّهِ، وَ عَاشَ مُجَاهِداً. 💠امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: خداوند «خبّاب بن الارتّ» را رحمت كند. به رغبت اسلام آورد و در عين اطاعت، مهاجرت كرد و به آنچه روزيش داده بودند، قناعت نمود و از خدا راضى بود و مجاهد زيست. ✍ امام (علیه السلام) در اين گفتار تعريف و تمجيدى از يكى از مجاهدان اسلام و مسلمانان راستين به نام «خبّاب بن الارتّ» دارد، اوصافى كه مى‌تواند براى همه الگو باشد. 🔹نخست؛ اسلامِ وى از روى عشق و علاقه و رغبت است نه از روى ترس و نه از روى طمع و نه به سبب تقليد كوركورانه. 🔹دوم اينكه او جزء مهاجران بود و مهاجرتش براى اطاعت خدا صورت گرفت. شايد هجرت بعضى از مكه به مدينه براى ترس از مشركان يا طمع در آينده اسلام بود، ولى اين مرد مجاهد تنها به موجب اطاعت خداوند هجرت كرد و مى دانيم هجرت مهاجران فصل جديدى در تاريخ اسلام گشود. 🔹 سوم اينكه او مرد قانعى بود و زندگى ساده و زاهدانه اى داشت و مى‌دانيم افراد قانع افرادى عزيز و سربلندند و در برابر ثروتمندان از خدا بى خبر هرگز سر تعظيم فرود نمى آورند. 🔹 در چهارمين جمله خشنودى او را از تقديرات الهى بيان مى‌كند؛ با اين كه او دوران هاى سخت و طوفانى اسلام را از نزديك مشاهده كرد و زجر بسيار كشيد و تحمل شدائد نمود، اما با اين حال هميشه از خدا راضى بود. 🔹پنجم اینکه او در تمام عمر مجاهد بود؛ در مکه جهادى آمیخته با شکنجه داشت. مشرکان آتش افروختند، او را به پشت بر آتش خواباندند به گونه اى که قسمت زیادى از پشت او سوخت ولى هرگز از اسلام باز نگشت. در مدینه، در تمام میدان هاى نبرد حضور داشت و مى‌جنگید و در دوران حکومت امیر مؤمنان على(علیه السلام) گفته اند در جنگ صفین و نهروان حضور داشت. ✔️ صفات بالا نشان مى‌دهد چه کسانى مى‌توانند محبوب اولیاء الله باشند و چه صفاتى انسان را به خدا و معصومان(علیهم السلام) نزدیک مى‌کند. ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۴۴ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨طُوبَى لِمَنْ ذَكَرَ الْمَعَادَ، وَ عَمِلَ لِلْحِسَابِ، وَ قَنِعَ بِالْكَفَافِ، وَ رَضِيَ عَنِ اللَّهِ. 💠خوشا به حال كسى كه همواره به ياد معاد باشد و براى روز حساب عمل كند و به آنچه روزيش داده اند، قانع باشد و از خداى راضى. ✍امام(علیه السلام) در این گفتار پرمعناى خود به چهار جمله اشاره مى کند و آن را مایه خوشبختى انسان مى داند 🔹در جمله اول و دوم مى فرماید: «خوشا به حال کسى که (پیوسته) به یاد معاد باشد و براى روز حساب عمل کند» 🔹هنگامى که واژه معاد گفته مى شود دنیایى در برابر انسان مجسم مى گردد که در آن موازین سنجش اعمال برپاست و نامه هاى اعمال به دست افراد است همه از سرنوشت خود نگرانند و اضطراب بر همه حاکم است آن کس که چنین دادگاهى را باور داشته باشد و به یاد آن بیفتد به یقین به سراغ گناه و ظلم و فساد نمى رود 🔹آنگاه در سومین و چهارمین جمله مى فرماید: «به مقدار کفایت قانع گردد و از خدا راضى باشد» منظور از قانع بودن به مقدار کفایت این است که حداقل لازم زندگى را داشته باشد، زیرا بالاتر از آن خالى از مسئولیت نیست و کمتر از آن خالى از ذلت ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۴۷ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ، وَ صِدْقُهُ عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِهِ، وَ شَجَاعَتُهُ عَلَى قَدْرِ أَنَفَتِهِ، وَ عِفَّتُهُ عَلَى قَدْرِ غَيْرَتِهِ. 💠مقام و مرتبت هركس به قدر همت اوست و صدق او به قدر جوانمردى اوست و شجاعتش به قدر حميّت اوست و عفّت او به قدر غيرت اوست. ✍ منظور از همت تصمیماتى است که انسان براى انجام کارهاى مهم مى گیرد و به دنبال آن تلاش مى کند. هر اندازه این تصمیمات والاتر و این تلاش ها گسترده باشد همت انسان بلندتر است. 🔹 صداقتِ هر کس به اندازه شخصیت اوست؛انسان با شخصیت، دروغ گفتن را به ننگ می‌داند. به علاوه،  چدروغ بعد از مدتى فاش مى‌گردد؛ انسان با شخصیت حاضر نمى‌شود کارى انجام دهد که در آینده آبروى او را ببرد. 🔹 شجاعت هر کس به اندازه بى‌اعتنایى او (به ارزش هاى مادى) است؛ روشن است وابستگى هاى انسان به مقام و مال و شهوات دنیا از شجاعت او مى‌کاهد و او را به اسارت مى کشاند؛ اما هنگامى که خود را از این امور آزاد سازد، با شجاعت حرف خود را مى زند و راه خود را مى‌پیماید و در برابر کسى ذلیلانه سر تعظیم فرو نمى‌آورد و با توکل بر خدا در برابر حوادث سخت‌ مى‌ایستد. 🔹 عفت هر کس به اندازه غیرت اوست؛ بدیهى است کسى که نسبت به نوامیس خود غیرت دارد هرگز حاضر نمى‌شود به نوامیس دیگران چشم خیانت بدوزد، بنابراین هر اندازه غیرت انسان بیشتر باشد عفت او هم بیشتر خواهد بود. ❆📗❆♡❆📗❆

#شرح_حکمت۴۸ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ، وَ الْحَزْمُ بِإِجَالَةِ الرَّأْيِ، وَ الرَّأْيُ بِتَحْصِينِ الْأَسْرَارِ. 💠پيروزى به دورانديشى است و دورانديشى به جولان انديشه و انديشه به نگاه داشتن اسرار است. ✍امام(علیه السلام) در این گفتار حکیمانه و پرمایه در سه جمله کوتاه رمز پیروزى را در کارها بیان مى کند. 🔹 نخست مى فرماید: «پیروزى در گرو تدبیر است» تدبیر که به معنای دور اندیشی است ، یکى از مهم ترین عوامل پیروزى است، زیرا افراد سطحى نگر که گرفتار روزمرّگى هستند در برابر حوادث پیش بینى نشده به زودى به زانو در مى آیند و رشته کار از دستشان بیرون مى رود و شکست مى خورند 🔹سپس امام(علیه السلام) در جمله دوم مى فرماید: «و دوراندیشى به جولان اندیشه است» منظور از جولان دادن فکر این است که انسان همچون اسب سوارى که در تمام اطراف میدان نبرد، قبل از شروع گردش مى کند تا از نقاط ضعف و قوت با خبر شود، باید در مسائل مهم نیز چنین کند و تمام جوانب یک مسئله را از خوب و بد بدون اغماض بررسى کند تا بتواند تصمیم صحیح بگیرد. 🔹 سومین و آخرین جمله حکمت آمیز فوق مى فرماید: «واندیشه به نگاه دارى اسرار است» گفتنى است که انسان گاهى سر خود را براى دوست مطمئنى بیان مى کند غافل از آنکه آن دوست نیز ممکن است دوست مطمئن دیگرى داشته باشد و سومى نیز به همین صورت، ناگاه متوجه مى شود که اسرارش همه جا بر سر زبان هاست ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۴۹ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨احْذَرُوا صَوْلَةَ الْكَرِيمِ إِذَا جَاعَ، وَ اللَّئِيمِ إِذَا شَبِعَ. 💠از تعرض كريمان، چون گرسنه شوند و از تعرض فرومايگان، چون سیر شوند حذر کنید ✍ امام(عليه السلام) در اين كلام حكمت آميزش به يكى از تفاوت هاى ميان افراد با شخصيت و بزرگوار و افراد پست و بى ارزش اشاره مى كند و مى فرمايد: بترسيد از حمله افراد با شخصيت به هنگام نياز و گرسنگى و از حمله افراد پست به هنگام سيرى 🔹 گرسنگى  كنايه از هرگونه نياز و يا تحت فشار و ظلم واقع شدن است بدين ترتيب معناى جمله چنين مى شود: افراد بزرگوار و با شخصيت تنها هنگامى دست به حمله مى زنند كه به آنها ستم شود و يا نياز مبرم براى ادامه حيات پيدا كنند كه در اين صورت براى گرفتن حق خود و دفاع در مقابل ظالمان غيرت آنها به جوش مى آيد و حمله جانانه اى مى كنند 🔹 ولى لئيمان هنگامى كه به نوايى برسند و بر مراد خويش سوار گردند طغيان مى كنند و افراد بى گناه را مورد حمله قرار مى دهند همچون حيوانات درنده اى كه پس از سيرى، مست مى شوند. ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۵۰ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨قُلُوبُ الرِّجَالِ وَحْشِيَّةٌ، فَمَنْ تَأَلَّفَهَا أَقْبَلَتْ عَلَيْه 💠دل‌هاى انسان ها وحشى و رمنده است، هركس با آنها انس گيرد رو به سوى او مى‌كنند! ✍ اشاره به اينكه انسان، نسبت به كسانى كه نمى‌شناسد نوعى احساس بيگانگى مى‌كند؛ ولى اگر طرف مقابل از طريق محبت وارد شود در برابر او رام مى‌شود. 🔹 ظاهر عبارت اشاره به همه يا اغلب انسان هاست نه گروه اندكى. شاهد اين سخن حديثى است كه از رسول خدا(صلوات الله علیه) نقل شده كه فرمود:  «سه چيز است كه محبت انسان را نسبت به برادر دينى اش صفا مى‌بخشد: با چهره گشاده با او روبرو شود و در مجلس جاى مناسب به او دهد و او را به محبوب ترين نام هايش صدا بزند.» ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۵۱ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨عَيْبُكَ مَسْتُورٌ، مَا أَسْعَدَكَ جَدُّك. 💠عيبت پوشيده است تا وقتى كه دولت و نعمت تو را مساعدت كند. ✍ امام در واقع در اين عبارت كوتاه به چند نكته اشاره فرموده است: 🔹 نخست؛ هنگامى كه دنيا به كسى اقبال كند تمام عيوب او را به فراموشى مى‌سپارند، بلكه گاهى عيب را حُسن معرفى مى‌كنند و به عكس، هنگامى كه دنيا به كسى پشت كند صفات برجسته او را ناديده مى‌گيرند، بلكه گاهى عيب مى‌شمرند و اين اشتباه بزرگى است كه بسيارى از مردم گرفتار آن اند. 🔹 دوم اينكه انسان بايد تنها نگاه به سخنان مردم نكند و بكوشد عيوب خويش را كه از چشم آنها به سبب اقبال دنيا پنهان شده، دريابد و نيز محاسن و صفات نيك خود را كه به دليل پشت كردن دنيا به او در نظر مردم ناچيز شمرده مى‌شود كم نشمرد. 🔹 سوم اينكه از زوال نعمت ها نگران نشود شايد خداوند مى‌خواهد بدين وسيله عيوب او را روشن سازد تا براى برطرف كردن آن بكوشد كه اين خود نعمتى از سوى پروردگار محسوب مى‌شود. ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۵۲ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨أَوْلَى النَّاسِ بِالْعَفْوِ، أَقْدَرُهُمْ عَلَى الْعُقُوبَة. 💠سزاوارترين مردم به گذشت، تواناترين آنان به مجازات است. ✍ می‌دانیم یکى از عوامل ادامه نزاع‌ها و درگیرى ها که گاه در میان دو قبیله یا فرزندان یک خانواده ده ها سال ادامه پیدا مى کند، روح انتقام جویى و عدم گذشت است که هرچه جلوتر مى‌رود مانند سیلاب شدیدتر مى شود در حالى که اگر در همان مراحل آغازین یکى از دو طرف بزرگوارى و گذشت کند نزاع براى همیشه پایان مى‌یابد. 🔹 به علاوه، عفو و گذشت، شخص خطاکار را به تجدید نظر در کار خود و جبران خطا وا مى‌دارد که برکات آن بر کسى پوشیده نیست. ✔️ اما این که امام (علیه السلام) مى‌فرماید: شایسته ترین مردم به عفو قادرترین آنها بر مجازات است به دلیل این است که هر چه قدرت بر مجازات بیشتر باشد عفو و گذشت اهمیت بیشترى پیدا مى‌کند و هیچ کس نمى‌تواند بگوید این عفو بر اثر ضعف و ناتوانى از مجازات بوده است. ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۵۳ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨السَّخَاءُ مَا كَانَ ابْتِدَاءً؛ [فَإِذَا] فَأَمَّا مَا كَانَ عَنْ مَسْأَلَةٍ، فَحَيَاءٌ وَ تَذَمُّمٌ. 💠سخاوت هنگامى است كه بخشش بدون سؤال بود و پس از سؤال يا از شرم است و يا از بيم بدگويى مردم. ✍ سخاوت را این گونه تفسیر کرده اند: حالت و فضیلتى درونى است که انسان را به بذل مال به مستحقان و نیازمندان بدون عوض وا مى‌دارد. 🔹 بر این اساس اگر کسى درخواستى کند و از آبروى خود به وسیله درخواست مایه بگذارد، آنچه سخاوتمندانه مى‌بخشد در واقع عوض آبروى اوست و به راحتى نمى توان نام آن را سخاوت گذاشت. 🔹 و نیز بخشش که پس از درخواست صورت مى‌گیرد ممکن است بدین سبب باشد که اگر بخشش نکند، درخواست کننده و یا مردمى که از آن آگاهى مى‌یابند او را نکوهش و مذمت کنند، بنابراین بخشش در برابر نجات از مذمت مردم واقع شده است و بدون عوض نیست و به تعبیر عموم مردم براى رودربایستى است. ✔️ بنابراین سخاوت خالص و حقیقى آن است که انسان پس از آگاهى بر نیازمندى افراد آبرومند، در حل مشکل آنها به صورت پنهانى بکوشد و نیازى به سؤال نباشد. ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۵۴ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨لَا غِنَى كَالْعَقْلِ، وَ لَا فَقْرَ كَالْجَهْلِ، وَ لَا مِيرَاثَ كَالْأَدَبِ، وَ لَا ظَهِيرَ كَالْمُشَاوَرَةِ. 💠هيچ بى نيازيى چون عقل و هيچ بينوايى چون جهل و هيچ ميراثى چون ادب و هيچ پشتيبانى چون رأى زدن با ديگران نباشد. ✍ درباره اهمیت عقل همین بس که اگر عقل و تدبیر باشد همه چیز به دنبال آن خواهد آمد مال و ثروت را با عقل و تدبیر به دست مى آورند، مقام و شخصیت نیز زاییده عقل است و آسایش و آرامش و سعادت دو جهان با عقل حاصل مى شود. 🔹البته منظور از عقل، همان گونه که در روایات اسلامى آمده همان هوش و فراستى است که انسان را به خدا و اطاعت او نزدیک مى کند و از زشتى ها دور مى سازد. 🔹 در نقطه مقابل عقل جهل و نادانى بدترین فقر و تنگدستى است، زیرا انسان جاهل و نادان هم ثروتش را از دست مى دهد و هم آبرو و حیثیتش را و در یک کلمه دین و دنیایش را تباه مى کند. 🔹منظور از ادب حسن معاشرت با مردم و تواضع در برابر خلق و خالق و برخورد پسندیده با همه افراد است. معنى اصلى واژه ادب دعوت کردن است و از آنجایى که اخلاق نیک و برخورد شایسته مردم را به خوبى ها دعوت مى کند آن را ادب نامیده اند. 🔹اسلام دین استبداد به راى نیست; اسلام مى گوید: خداوند تمام علم و دانش و عقل را به یک یا چند نفر نداده بلکه در میان بندگان خدا تقسیم کرده است. اگر کسى مى خواهد به کمالِ علم و دانش و عقل برسد باید از افکار دیگران استفاده کند و چه بسا یک مشورت، جلوى خطاهاى بسیارى را مى گیرد ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۵۶ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨ الْغِنَى فِي الْغُرْبَةِ وَطَنٌ وَ الْفَقْرُ فِي الْوَطَنِ غُرْبَةٌ . 💠 بى نيازى در غربت وطن است و نيازمندى در وطن غربت ✍ وطن جايى است كه انسان در آنجا متولد شده و چشم به روى خويشاوندان و بستگان و نزديكان گشوده و مورد علاقه آنها قرار گرفته و در هر گوشه و كنار، آشنايى دارد و غربت جايى است كه انسان نه آشنايى دارد و نه دوست مهربانى و نه يار و مددكارى. 🔹 امام مى فرمايد: شخص غنى هر جا برود به موجب غنايش پيوندهاى محبت را با اين و آن برقرار مى سازد و به سبب بذل و بخشش ياران و مددكارانى پيدا مى كند; 🔹 ولى شخص فقير حتى در وطن خويش دوستان و بستگان را از دست مى دهد و گاه به صورت موجودى فراموش شده در مى آيد. 🖌پيام امام در اين سخن اين است كه مؤمنان بايد بكوشند و بى نياز شوند و به هنگام غنا و بى نيازى از مال و ثروت خويش براى جلب و جذب قلوب و كمك به نيازمندان استفاده كنند، از عواقب فقر بترسند، چرا كه فقر مايه ذلت و گاه مطابق بعضى از روايات سبب كفر مى شود. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۵۷ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨الْقَنَاعَةُ مَالٌ لَا يَنْفَدُ. 💠قناعت ثروتى است كه پایان ندارد. ✍ قناعت حالتى است که انسان با داشتن آن به حد اقل ضروریات زندگى مى‌سازد و به دنبال زرق و برق و اضافاتى که فکر و وقت انسان را پیوسته به خود مشغول مى‌دارد و آلوده انواع محرمات مى‌کند نمى‌رود. 🔹 داشتن این روحیه به منزله ثروت پایان ناپذیر است، چرا که انسان را از تمام ثروت‌هاى دنیا بى‌نیاز مى‌سازد؛ همواره سربلند زندگى مىکند و با عزت و آبرو ادامه حیات مى‌دهد. دست نیاز به سوى دیگران دراز نمى‌کند و عمر خود را در مسیر تشریفات و تجملات بر باد نمى‌دهد. 🔹این نکته نیز حائز اهمیت است که سرچشمه بسیارى از نارضایى‌هاى مردم و شکایت آنها از وضع زندگى کمبودها و فقر نیست، بلکه گاه مى‌بینیم همه چیز دارند اما باز ناله و فریاد مى‌کنند. عامل اصلى آن عدم قناعت و توقعات بى‌حد و حساب است و اگر همگى به مقدار نیاز قانع باشند آرامش بى‌مانندى در جامعه حاکم مى‌شود. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت ۵۸ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨الْمَالُ مَادَّةُ الشَّهَوَاتِ 💠مال وثروت ریشه ی همه ی شهوات است. ✍بدیهى است که منظور از شهوت در اینجا هرگونه علاقه مفرط نفسانى و هوس آلود است. اعم از این که مربوط به شهوت جنسى باشد یا مقام یا تشریفات و زرق و برق دنیا و یا انتقام جویى و امثال آن. 🔹این نکته نیز روشن است که براى رسیدن به خواسته هاى نفسانى و هوا و هوس ها مال نقش اصلى را بازى مى کند و هر قدر فزونى یابد خطر افتادن در شهوات بیشتر است. 🔹اضافه بر این ثروت مایه غرور است و غرور ریشه اصلى بسیارى از گناهان، به علاوه مال هر چه بیشتر شود انسان را به خود مشغول تر مى سازد و طبعاً از یاد خدا و اطاعت حق باز مى دارد. روى این جهات سه گانه مى توان به عمق کلام امام پى برد. 🖌 آنچه امام در این گفتار حکیمانه فرموده هشدارى است به غالب مردم که در فزونى مال نکوشند، زیرا خطرات زیادى را به دنبال دارد اما چنان نیست که هر ثروتمندى هواپرست و شهوت پرست باشد. این حکم کلى مانند احکام دیگرى نظیر آن استثنائاتى دارد. گروه زیادى راه قارون را پیمودند و اموالشان مایه غرور و کفرشان شد، جمع اندکى نیز از مال براى رسیدن به مهم ترین طاعات الهى بهره گرفتند. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۵۹ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨مَنْ حَذَّرَكَ كَمَنْ بَشَّرَك 💠آن کس که تو را از بدی بیم دهد چون کسی است که به خوبی بشارت دهد ✍تحذير شناساندن انسان به چيزى است كه مصلحت او در آن است و زيان و خطر را از او دفع مى كند و اينكه امام مى فرمايد چنين كسى مانند كسى است كه به تو بشارت مى دهد مفهومش اين است كه بايد از اين هشدارها همان گونه خوشحال شوى كه از خبرهاى مسرت بخش خوشحال مى شوى و بايد از چنين كسى همان گونه تشكر كنى كه از بشارت دهنده تشكر مى كنى،زيرا او اگر خير تو را نمى خواست به تو هشدار نمى داد و از افتادن در شر برحذر نمى داشت. 🔹 تحذير به معناى ترساندن و هشدار دادن در برابر خطرات قطعى يا احتمالى است و تبشير به معناى بشارت دادن در برابر پيروزى هاست. از آنجا كه پرهيز از خطرات خود يك پيروزى بزرگ است امام مى فرمايد: كسى كه تو را از خطر و ضرر قطعى يا احتمالى برحذر مى دارد مانند كسى است كه تو را بشارت دهد به امورى كه مايه خوشحالى توست. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۶۰ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨اللِّسَانُ سَبُعٌ، إِنْ خُلِّيَ عَنْهُ عَقَرَ. 💠زبان درنده اى است، كه اگر آزادش گذارند بگزد. ✍ نعمت ها هر چه بزرگ تر باشد چنانچه از آن به طرز بدى استفاده شود خطراتش عظيم تر است. هيچ عضوى از اعضاى انسان به اندازه زبان بى قيدوبند خطرناك نيست به طورى كه گاه می شود يك جمله آتش جنگى را مى‌افروزد و سبب ريختن خون‌ها و هتك نواميس و از بين رفتن آرامش و امنيت جامعه مى‌گردد، لذا در حديثى از پيغمبر (صلوات الله علیه) مى‌خوانيم كه خداوند زبان را عذابى مى‌كند كه هيچ يك از اعضاى بدن را با آن عذاب نمى‌كند. 🔹 در حدیثى از امام باقر(علیه السلام) مى خوانیم که ابوذر(ره) مى گفت: «اى طالب علم این زبان کلید خیر و شر است، بنابراین بر زبانت قفل و بند نه همان گونه که بر درهم و دینارت قفل و بند مى‌نهى» ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۶۱ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨ألْمَرْأَةُ عَقْرَبٌ حُلْوَةُ آللَّبْسَةِ. 💠زن عقربى است كه نيش او شيرين است. ✍ اين كه اگر زن همچون عقرب باشد چگونه نيش زدن او شيرين است شايد از آن رو است كه در كنار نيش هاى او نوش هاى فراوانى نيز وجود دارد كه نيش هاى او را قابل تحمل بلكه شيرين مى‌كند. 🔹 به يقين منظور از این تعبیر همه زنان نيستند، زيرا بسيارى از آنان داراى چنان ايمان و تربيت و اخلاقى هستند كه هرگز همسرانشان از آنها نيشى احساس نمى‌كنند، بنابراين منظور اين است كه در طبيعت زن اگر تربيت كافى نداشته باشد و از ايمان و معرفت، روح او سيراب نشود حالت گزندگى به خود مى‌گيرد و اين سخن حكيمانه براى همسران اين گونه زنان اين پيام را دارد كه به دليل فوايد وجودى آنان، نيش‌هاى آنها را تحمل كنند. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۶۳ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨الشَّفِيعُ جَنَاحُ الطَّالِبِ.   💠شفاعت كننده چونان بال و پر در خواست كننده است. ✍ این گفتار حکیمانه امام، واقعيت مسلّم عقلى و نقلى است. همان گونه كه هيچ پرنده اى بدون بال و پر نمى‌تواند پرواز كند، بسيارى از طلب كنندگان نيز بى بال و پر شفاعت پرواز در آسمان قرب خدا براى آنها غير ممكن است. 🔹اين جمله كوتاه در واقع هم اشاره‌اى به فلسفه شفاعت و هم مفهوم و معناى آن و هم شرايط شفاعت كننده و شفاعت شونده دارد. پرنده بايد همه چيز او كامل باشد تا بعد از رويش بال و پر بتواند پرواز كند و استفاده از بال و پر براى پرنده عيب نيست، بلكه افتخار است و عالم اسباب در جهان هستى در واقع چهره هايى از همين شفاعت است. 🔹در عالم تشريع نيز گاه معصومان و پيشوايان بزرگ شفاعت مى‌كنند، گاهى علماى دين و شهدا و صالحان و زمانى اعمال خوب انسان مانند نماز و روزه و جهاد او با دشمن يا با نفس سبب شفاعتش مى‌شود. در هر حال شفيع به منزله بال و پر محسوب مى شود. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۶۴ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨أَهْلُ الدُّنْيَا كَرَكْبٍ يُسَارُ بِهِمْ، وَ هُمْ نِيَامٌ.   💠اهل دنيا همچون كاروانيانى هستند كه آنان را به سوى مقصدى مى برند و آنها در خوابند. ✍ می‌دانيم دنيا مسير آخرت است و در اين مسير منزلگاه هايى است كه در آنجا بايد زاد و توشه براى آخرت برگرفت تا هنگامى كه انسان به مقصد مى رسد دستش خالى نباشد. 🔹 ولى دنياپرستانى كه در تمام عمر به دنيا مشغول اند، همچون كسانى هستند كه بر مركب سوار و در خوابند و ساربان آنها را به سوى مقصد مى برد. انتهاى اين مسير همان مرگ است آنها زمانى كه سيلى اجل در گوششان نواخته شود از اين خواب غفلت بيدار مى شوند و تهى دست به سوى آخرت مى‌روند. 🔹 به بيان ديگر انسان ها سرمايه دارانى هستند كه وارد بازار دنيا مى شوند مدت اين بازار ـ مانند بسيارى از بازارهاى جهانى محدود است ـ و سرمايه آنها ساعات و شب ها و روزهاى عمر آنهاست هرگاه در اين مدت در خواب باشند سرمايه از دست مى‌رود و تجارتى حاصل نمى‌شود. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۶۷ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨لَا تَسْتَحِ مِنْ إِعْطَاءِ الْقَلِيلِ، فَإِنَّ الْحِرْمَانَ أَقَلُّ مِنْهُ. 💠از بخشيدن اندك شرم مدار كه محروم كردن اندك تر از آن بود. ✍ بسیارند کسانى که معقتدند باید بخشش به مقدار قابل ملاحظه باشد و اگر انسان توان آن را نداشت، ترک کند. 🔹در حالى که بخشش کم (توأم با عذرخواهى و ادب) حد اقل دو فایده دارد: نخست این که در بسیارى از موارد همین مقدار حل مشکلى مى‌کند. 🔹 دیگر این که دست رد به سینه درخواست کننده زدن نوعى اهانت است و این کار جلوى اهانت را مى گیرد. اضافه بر اینها روح سخاوت را در انسان در تمام حالات پرورش مى‌دهد. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۶۸ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨ الْعَفَافُ زِینَةُ الْفَقْرِ، وَالشُّکْرُ زِینَةُ الْغِنَى 💠خویشتن داری وصفت زينت فقر وشکر گزاری زينت غناست. ✍ فقیر در معرض آفات مختلفى قرار دارد: اظهار حاجت توأم با ذلت، دست بردن به سوى اموال حرام، ناسپاسى در برابر خداوند و مانند اینها. اما اگر خویشتن دار باشد نه دست حاجت به سوى لئیمان مى برد و نه عزت نفس خود را زیر پا مى گذارد، نه آلوده حرام مى شود و نه زبان به ناشکرى مى گشاید، بنابراین عفت به معناى خویشتن دارى، زینت فقر است. 🔹اما در مورد غنا که بهترین زینت شکرگزارى است; نه تنها شکر لفظى بلکه شکر عملى. اغنیا و ثروتمندانى که شکر عملى به جا مى آورند، به نیازمندان کمک مى کنند، در کارهاى خیر و عام المنفعه سرمایه گذارى مى نمایند، به آنها که وام مى خواهند وام مى دهند و حتى به کسانى که محتاجند و روى سؤال ندارند به طور پنهانى کمک مى کنند آنها برترین زینت را در زندگى براى خود فراهم کرده اند، در پیشگاه خدا آبرومندند و در برابر خلق خدا نیز داراى شخصیت و آبرو و چه زینتى از این بالاتر. 🔹البته همه باید شکر نعمت هاى خدا را به جا آورند; ولى این کار براى آنها که مشمول نعمت بیشترى هستند زیبنده تر، بلکه لازم تر است. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆