زمینی به اداره بهداشت هدیه شده تا بیمارستان یا مرکز بهداشتی در آن ساخته شود ولی مسئولین اداره بهداشت تاکنون اقدام به ساخت بیمارستان یا مرکز بهداشتی در آن نکرده‏اند، آیا جایز است واقف زمین را پس بگیرد؟ و آیا مجرّد تسلیم زمین به مسئولین اداره بهداشت برای تحقق وقفیت، کافی است یا آنکه ساخت ساختمان در آن هم شرط است؟ ج: اگر تحويل زمين توسط مالک به مسئولين اداره بهداشت بعد از انشاء وقف به وجه شرعی، به عنوان تسليم به متولّيان شرعی وقف باشد، حق رجوع و پس گرفتن آن را ندارد، ولی اگر يکی از دو امر مذکور تحقق پيدا نکند حق دارد زمين خود را از آنان پس بگيرد. ⚜ @Ahkaam ⚜

زمینی وجود دارد که مالکش آن را در حضور عالم منطقه و دو نفر شاهد عادل برای ساختن مسجد وقف کرده است و بعد از مدتی اشخاصی بر آن تسلط پیدا کرده و خانه‏ های مسکونی در آن بنا نموده‏ اند، وظیفه آن اشخاص و متولّی چیست؟ ج: اگر بعد از انشاء وقف زمين، قبض عين موقوفه با اذن واقف تحقّق پيدا کرده باشد، همه احکام وقف بر آن مترتّب می‏شود و ساخت خانه‏ های مسکونی توسط ديگران در آن برای خودشان غصب است و بر آنان واجب است ساختمان خود را از بين ببرند و زمين را تخليه کنند و به متولّی شرعی آن تحويل دهند و درغير اين صورت زمين بر ملک مالک شرعی آن باقی و تصرّفات ديگران در آن متوقف بر اجازه مالک است. ⚜ @Ahkaam ⚜

شخصی زمینی را هشتاد سال پیش خریده و بعد از وفات او، ورثه‏اش چندین معامله روی آن انجام داده‏اند و خریدارانی که این زمین را از مشتری اول خریده‏اند همگی فوت کرده‏اند و در نتیجه زمین در اختیار ورثه آنان قرار گرفته است و گروه اخیر حدود چهل سال است که زمین را به‌طور رسمی به نام خود کرده‏اند و بعد از گرفتن سند رسمی مالکیت، خانه‏های مسکونی برای خود در آن ساخته‏اند و اکنون یکی از افراد ادّعا می‏کند که این زمین وقف بر اولاد مالک بوده و آنان حق فروش آن را نداشته‏اند، حال با توجّه به اینکه در طول هشتاد سال کسی چنین ادعایی نکرده و سند مکتوبی که دلالت بر وقفیّت بکند هم وجود ندارد و کسی هم شهادت به آن نداده است، مالکان فعلی چه تکلیفی دارند؟ ج: تا زمانی که مدّعی وقفيّت و مدّعی عدم جواز بيع، ادعای خود را به طريق معتبری ثابت نکرده، حکم به صحّت‏ معاملاتی که روی زمين واقع شده است و همچنين حکم به ملکيت آن برای افرادی که فعلاً نسبت به زمين ذواليد و متصرّف در آن هستند، می‏شود. ⚜ @Ahkaam ⚜

آیا دفن شهدا در اماکن عمومی، زمین‌های موقوفه و یا حرم‌های مشرفه جایز است؟ جواب: اگر آن اماکن عمومی - مانند بسیاری از بوستان‌ها و اماکن آموزشی- وقفی نباشند، دفن شهدا – و اموات - در آنجا پیرو قانون و مقررات مربوطه است و اگر وقفی باشد، چنانچه این کار مغایر با موضوع وقف و هدف واقف نباشد، باز هم اشکالی ندارد و گرنه مجاز نیست. ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): اگر مکان وقفی نباشند، مثل پارک‌ها و اماکن عمومی و مغایر با قانون هم نباشد، اشکال ندارد و اگر مکان وقفی باشد و دفن کردن مغایر با نظر واقف نباشد، اشکال ندارد. حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): در فرض تحقق وقف، در صورتی که مخالف وقف نبوده و با اجازه متولی و به مصلحت وقف باشد مانعی ندارد. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): تنها در موارد ضرورت این کار جایز است، مگر در حرم‌هایی که بخشی از آن برای دفن اموات می‌باشد. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): موارد مختلف است در صورتی که منافی با وقف باشد، جائز نیست. ⚜ @Ahkaam ⚜

چرا در اسلام، متن صیغه عقد ازدواج، گویا تنها ناظر به یک قرارداد مالی است، اما عقدی که در مسیحیت خوانده می‌شود، بیشتر جنبه عاطفی دارد؟! ! پاسخ: آنچه روحانیان مسیحی هنگام عقد ازدواج می‌خوانند، متنی برگرفته از متون دینی آنها نیست تا بخواهیم آن‌را با صیغه عقد اسلامی مقایسه کنیم. ضمن این‌که عاقد مسلمان نیز می‌تواند متونی عاطفی را در ضمن خطبه‌ی عقد بخواند، چنانچه در برخی احادیث، عبارات زیبایی نیز در این زمینه پیشنهاد شده است. توضیحات بیشتر: https://www.islamquest.net/fa/archive/fa62722 ⚜ @Ahkaam ⚜

چرا شهادت یک مرد با شهادت دو زن مساوی است؟ پاسخ اجمالی احکام و قوانینی که از سوی خداوند برای بشر وضع شده است، مطابق نظام تکوین، حقایق جهان هستی و ساختار وجودی انسان است. از آن‌جا که ساختار وجود جسمی و روحی زن با مرد متفاوت است، وظایف، تکالیف و احکام این دو نیز مساوی نیست. یکی از تکالیف، ادای شهادت نزد قاضی است که باید مطابق واقع باشد و تحت تأثیر عواطف و احساسات و عوامل غیر واقعی نباشد، تا حقی از کسی ضایع نشود. بدین جهت در بعضی موارد، اصلاً شهادت زن‌ها قبول نمی‌شود، همان‌طور که در بعضی موارد نیز اساساً شهادت مردها پذیرفته نیست و در بعضی موارد شهادت دو زن به جای یک مرد قبول می‌شود و... . علاوه بر این، باید توجه داشت گواهی دادن یک وظیفه و مسئولیت است، نه یک حق. پس اگر شهادت برخی از افراد در دادگاه پذیرفته نشود، یا کمتر پذیرفته شود، گویای سهل‌تر بودن تکلیف و مسئولیت آنان است، نه تضییع حقوق آنها. https://www.islamquest.net/fa/archive/fa489 ⚜ @Ahkaam ⚜

🔺توضیح درباره یک خبر 🔹ساعتی قبل خبری با عنوان پاسخ رهبرانقلاب به یک استفتا درباره سفر در ایام کرونا در پیامرسانها منتشر شد که عاری از صحت بوده و مورد تایید نیست. ⚜ @Ahkaam ⚜

زمین موقوفه‏ای وجود دارد که دارای سه قنات است و شهرداری به علت خشکسالی مستمر چند ساله، دو عدد از قناتها را برای تأمین آب آشامیدنی مردم منطقه اجاره کرده است و آب قنات سوم که وقف طلاب منطقه و فرزندان واقف بوده به زمین فرو رفته و خشک شده و در نتیجه زمین‌هایی که با آب آن آبیاری می‏شدند تبدیل به زمین‌های بایر شده‏اند و درحال حاضر سازمان زمین شهری ادعا می‏کند که این زمین‌ها موات هستند، آیا این زمین‌ها به علت اینکه چندین سال کشت و زرع نشده‏اند ملحق به موات هستند؟ ج: زمين موقوفه با ترک کشت و زرع آن به مدّت چندين سال، از وقفيّت خارج نمی‏شود. ⚜ @Ahkaam ⚜

زمین‌های موقوفه‏ای وجود دارد که وقف حرم مقدس رضوی(علیه‌السلام) هستند و در حریم بعضی از این املاک مراتع و جنگل نیز وجود دارد، ولی بعضی از نهادهای مسئول با استناد به مقررات قانونی مربوط مراتع و جنگلها حکم انفال را بر این جنگلها و مراتع جاری کرده‏اند، آیا مراتع و جنگلهای واقع در حریم املاک موقوفه مانند سایر زمین‌های واقع در حریم آنها دارای احکام وقف هستند و واجب است در مورد آنها عمل به وقفیّت شود؟ ج: مراتع و جنگلهای واقع در جوار اراضی موقوفه در صورتی که جزء حريم آنها شمرده شوند، در حکم موقوفه و تابع آن هستند و حکم انفال و املاک عمومی در مورد آنها جاری نمی‏شود و مرجع تشخيص حريم و مقدار آن هم عرف محل و نظر افرادی است که در اين امر متخصّص هستند. ⚜ @Ahkaam ⚜

چند زمین از چهل سال پیش برای ساخت خانه جهت سرپرستی و نگهداری ایتام وقف شده‏اند و عمل به این وقف از آن زمان تاکنون استمرار داشته است و متولّی معیّنی هم دارد که مورد تأیید اداره اوقاف است، ولی اخیراً سند عادی ارائه شده که ادّعا می‏شود که از سند قدیمی استنساخ شده است و در آن تصریح شده که این زمین‌ها از سیصد سال پیش تاکنون وقف شده‏اند، با توجّه به عدم وجود سند اصلی وقف که ادعا می‏شود قدیمی‏تر است و با توجّه به اینکه نسخه موجود ناقص است و در آن متولّی‏تعیین نشده و سابقه عمل به وقف هم نسبت به آنها وجود ندارد، به‌خصوص که ذوالید و تصرّف‏کنندگان هم منکر این ادّعا هستند و اشتهار به وقفیّت قبلی مورد ادّعا هم وجود ندارد، آیا این سند می‏تواند مانع از عمل به وقف جدید در جهتی که اکنون به آن برای سرپرستی و نگهداری و اسکان ایتام عمل می‏شود باشد؟ ج: مجرّد سند وقف اعم از اينکه اصلی باشد يا از روی آن استنساخ شده باشد، حجت شرعی بر وقف نيست، در نتيجه تا وقف قبلی با حجت معتبر ثابت نشود، وقف جديدی که در حال حاضر به آن عمل می‏شود، محکوم به صحّت‏ و نفوذ و جواز عمل است. ⚜ @Ahkaam ⚜

با توجه به مکروه بودن ذبح حیوانات، آیا پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) با دستان خود، حیوانات را ذبح می‌کردند؟ پاسخ: اگرچه بر اساس روایات وارده از ائمه(ع)، ذبح حیوان با دستان خود مکروه است، اما کار حرامی نبوده و مکروه بودن آن هم شاید از آن جهت باشد که ممکن است مداومت در این کار، منجر به قساوت قلب شود. با این وجود در صورت نیاز جامعه به قصاب، واجب کفایی است که افرادی متقبّل آن شوند و طبیعتاً آن کراهت برداشته می‌شود و نیز در زمانی که ذبحی به دلیل اعمال حج، نذر و ... واجب و یا مستحب بوده و ذبح حیوان به عنوان نشان فرمانبرداری از پرودگار و نوعی آموزش به دیگران به شمار آید. توضیحات بیشتر https://www.islamquest.net/fa/archive/fa95007 ⚜ @Ahkaam ⚜

اگر فردی، اقدام به دزدیدن چیزی کند که از نظر خودش مالیّت ندارد، اما طرف مقابل، آن‌را مال بداند، آیا این اقدام او سرقت به شمار می‌رود؟ پاسخ: در این‌باره نظر سارق یا فردی که از او دزدی شده ملاک نیست، بلکه ملاک، داشتن مالیت از دیدگاه اسلام است. البته در مورد سرقت مال مسروقه‌ای که مالیت ندارد، بین فقها اختلاف نظر است: برخی از فقها،[1] مالیت را شرط دانسته و در فرض سؤال، دزدی شراب را حرام نمی‌دانند. برخی[2] نیز چنین شرطی را نپذیرفته و سرقت هر مالی را که در ملکیت فردی باشد، حرام شمرده‌اند، مگر این‌که - مثل کافر حربی- حفظ مال وی محترم نباشد. ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[3] حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی(مد ظله العالی): باید از نظر شرعی مال محسوب شود و این جهت ممکن است در افراد و شرایط مختلف، متفاوت باشد مثلاً سرقت شراب از دیگری اگر می‌خواسته آن‌را سرکه کند جایز نیست. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی): در فرض سؤال، سرقت نیست. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در فرض سؤال، [این کار] سرقت حرام است. ⚜ @Ahkaam ⚜