🔺توضیح درباره یک خبر 🔹ساعتی قبل خبری با عنوان پاسخ رهبرانقلاب به یک استفتا درباره سفر در ایام کرونا در پیامرسانها منتشر شد که عاری از صحت بوده و مورد تایید نیست. ⚜ @Ahkaam ⚜

زمین موقوفه‏ای وجود دارد که دارای سه قنات است و شهرداری به علت خشکسالی مستمر چند ساله، دو عدد از قناتها را برای تأمین آب آشامیدنی مردم منطقه اجاره کرده است و آب قنات سوم که وقف طلاب منطقه و فرزندان واقف بوده به زمین فرو رفته و خشک شده و در نتیجه زمین‌هایی که با آب آن آبیاری می‏شدند تبدیل به زمین‌های بایر شده‏اند و درحال حاضر سازمان زمین شهری ادعا می‏کند که این زمین‌ها موات هستند، آیا این زمین‌ها به علت اینکه چندین سال کشت و زرع نشده‏اند ملحق به موات هستند؟ ج: زمين موقوفه با ترک کشت و زرع آن به مدّت چندين سال، از وقفيّت خارج نمی‏شود. ⚜ @Ahkaam ⚜

زمین‌های موقوفه‏ای وجود دارد که وقف حرم مقدس رضوی(علیه‌السلام) هستند و در حریم بعضی از این املاک مراتع و جنگل نیز وجود دارد، ولی بعضی از نهادهای مسئول با استناد به مقررات قانونی مربوط مراتع و جنگلها حکم انفال را بر این جنگلها و مراتع جاری کرده‏اند، آیا مراتع و جنگلهای واقع در حریم املاک موقوفه مانند سایر زمین‌های واقع در حریم آنها دارای احکام وقف هستند و واجب است در مورد آنها عمل به وقفیّت شود؟ ج: مراتع و جنگلهای واقع در جوار اراضی موقوفه در صورتی که جزء حريم آنها شمرده شوند، در حکم موقوفه و تابع آن هستند و حکم انفال و املاک عمومی در مورد آنها جاری نمی‏شود و مرجع تشخيص حريم و مقدار آن هم عرف محل و نظر افرادی است که در اين امر متخصّص هستند. ⚜ @Ahkaam ⚜

چند زمین از چهل سال پیش برای ساخت خانه جهت سرپرستی و نگهداری ایتام وقف شده‏اند و عمل به این وقف از آن زمان تاکنون استمرار داشته است و متولّی معیّنی هم دارد که مورد تأیید اداره اوقاف است، ولی اخیراً سند عادی ارائه شده که ادّعا می‏شود که از سند قدیمی استنساخ شده است و در آن تصریح شده که این زمین‌ها از سیصد سال پیش تاکنون وقف شده‏اند، با توجّه به عدم وجود سند اصلی وقف که ادعا می‏شود قدیمی‏تر است و با توجّه به اینکه نسخه موجود ناقص است و در آن متولّی‏تعیین نشده و سابقه عمل به وقف هم نسبت به آنها وجود ندارد، به‌خصوص که ذوالید و تصرّف‏کنندگان هم منکر این ادّعا هستند و اشتهار به وقفیّت قبلی مورد ادّعا هم وجود ندارد، آیا این سند می‏تواند مانع از عمل به وقف جدید در جهتی که اکنون به آن برای سرپرستی و نگهداری و اسکان ایتام عمل می‏شود باشد؟ ج: مجرّد سند وقف اعم از اينکه اصلی باشد يا از روی آن استنساخ شده باشد، حجت شرعی بر وقف نيست، در نتيجه تا وقف قبلی با حجت معتبر ثابت نشود، وقف جديدی که در حال حاضر به آن عمل می‏شود، محکوم به صحّت‏ و نفوذ و جواز عمل است. ⚜ @Ahkaam ⚜

با توجه به مکروه بودن ذبح حیوانات، آیا پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) با دستان خود، حیوانات را ذبح می‌کردند؟ پاسخ: اگرچه بر اساس روایات وارده از ائمه(ع)، ذبح حیوان با دستان خود مکروه است، اما کار حرامی نبوده و مکروه بودن آن هم شاید از آن جهت باشد که ممکن است مداومت در این کار، منجر به قساوت قلب شود. با این وجود در صورت نیاز جامعه به قصاب، واجب کفایی است که افرادی متقبّل آن شوند و طبیعتاً آن کراهت برداشته می‌شود و نیز در زمانی که ذبحی به دلیل اعمال حج، نذر و ... واجب و یا مستحب بوده و ذبح حیوان به عنوان نشان فرمانبرداری از پرودگار و نوعی آموزش به دیگران به شمار آید. توضیحات بیشتر https://www.islamquest.net/fa/archive/fa95007 ⚜ @Ahkaam ⚜

اگر فردی، اقدام به دزدیدن چیزی کند که از نظر خودش مالیّت ندارد، اما طرف مقابل، آن‌را مال بداند، آیا این اقدام او سرقت به شمار می‌رود؟ پاسخ: در این‌باره نظر سارق یا فردی که از او دزدی شده ملاک نیست، بلکه ملاک، داشتن مالیت از دیدگاه اسلام است. البته در مورد سرقت مال مسروقه‌ای که مالیت ندارد، بین فقها اختلاف نظر است: برخی از فقها،[1] مالیت را شرط دانسته و در فرض سؤال، دزدی شراب را حرام نمی‌دانند. برخی[2] نیز چنین شرطی را نپذیرفته و سرقت هر مالی را که در ملکیت فردی باشد، حرام شمرده‌اند، مگر این‌که - مثل کافر حربی- حفظ مال وی محترم نباشد. ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[3] حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی(مد ظله العالی): باید از نظر شرعی مال محسوب شود و این جهت ممکن است در افراد و شرایط مختلف، متفاوت باشد مثلاً سرقت شراب از دیگری اگر می‌خواسته آن‌را سرکه کند جایز نیست. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی): در فرض سؤال، سرقت نیست. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در فرض سؤال، [این کار] سرقت حرام است. ⚜ @Ahkaam ⚜

ملک مشاعی در جوار مسجد، توسط مالکانش(بدون اطلاع یکی از مالکان) به مسجد بخشیده شده و وضوخانه‌ای احداث می‌شود. بعد از چند سال، مالکی که مطلع نبود، اظهار نارضایتی می‌کند. تصرف در این ملک و وضو گرفتن در آن‌جا چه حکمی دارد؟ آیا این ملک باید به صاحبانش برگردد؟ پاسخ: در فرض پرسش، که یکی از مالکان راضی نبود و سهمش جدا نشده است، تصرف در آن ملک جایز نیست و لازم است، به نحوی رضایت آن مالک جلب شود؛ مثل این‌که سهم وی از ملک را - در صورت امکان - جدا نموده و به او برگردانند. اما بیشتر فقها معتقدند که در صحت وضو، تنها غصبی نبودن آب کفایت می‌کند، حتی اگر مکان وضو گرفتن غصبی باشد؛ بر این اساس،‌ اگرچه تصرف در آن ملک مجاز نبوده، اما وضویی که در آنجا گرفته شده صحیح است. ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): در فرض سؤال، تصرف جایز نیست ولی وضو در هر صورت صحیح است؛ و لازم است یا ملک برگردد یا رضایت آن فرد گرفته شود. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): وقف مذکور صحیح است و متولی وقف (و در صورت نبود او حاکم شرع) با رعایت مصلحت موقوفه با رضایت آن شریک دیگر نسبت به افراز سهم وقف اقدام نماید تا مشکل به وجود آمده حل شود. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): ملک مذکور به مقدار سهم مالک ناراضی منتقل نشده و تصرف در آن حرام و موجب ضمان اجرة المثل مدت استفاده است لازم است به نحوی رضایت صاحب ملک جلب شود. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در فرض سؤال، باید با مالک ناراضی مصالحه به قیمت نمایند و یا ملک را افراز نمایند و سهم وی را بپردازند. ⚜ @Ahkaam ⚜

بنده دانشجوی پزشکی هستم. دانشجویان در دوره مقدماتی(حتی دانشجویان غیر رشته زنان و زایمان)، الزاماً باید هنگام زایمان یک زن حضور داشته باشند. حکم دیدن و لمس عورتین چیست؟(بنده می‌دانم که محال است در طول زندگی با پدیده زایمان روبرو شوم، ولی با توجه به قانون دانشگاه باید حضور داشته و عمل زایمان را صرفاً جهت آموزش انجام دهم) ضمناً گاهی دیده شد که رؤیت و لمس عورتین غریزه شهوت را در دانشجویان پزشکی به وجود می‌آورد، وظیفه بنده چیست؟ پاسخ : در فرض سؤال، حضور در چنین جلسات و نگاه و لمس مزبور حرام است، مگر این‌که ضرورتی ایجاب کند که صرفاً در حد رفع ضرورت، جایز خواهد بود. ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): جایز نیست. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): عمل به قانونی که خلاف شرع باشد جایز نیست و لذا شرکت در جلسات مذکور مجوز شرعی ندارد. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): چنانچه ضرورت نداشته باشد، جایز نیست. ⚜ @Ahkaam ⚜

اگر شخصی که در کوهستان یا جنگل زندگی می‌کند، به منظور محافظت از ملک شخصی‌ (از حیوان یا انسان) در اطراف منزلش تله کار بگذارد و تابلوی ورود ممنوع نیز نصب کند و شخصی به وسیله این تله‌ها کشته شود، آیا صاحب ملک مقصر است؟ پاسخ: در فرض سؤال، در صورتی که استفاده از این وسایل، عرفاً دفاع از خود و اموالش محسوب شده و اخطار لازم را (مثلاً با نصب تابلو و...) نیز اعلام کرده باشد، ضامن جان فرد کشته شده نیست. البته اگر مقرراتی در این زمینه وضع شده باشد، لازم است بر طبق آن عمل شود. ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): این امور تابع قوانین و مقررات مربوطه است. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): مسأله دارای شقوق مختلفه است. چنانچه تله‌ها در ملک او بوده و شخص بدون دعوت وارد شده و از بین رفته شخص تله گذار ضامن نیست. و اگر در ملک او نبوده و اتفاقا اعلام وجود تله‌ها را هم کرده و شخص مقتول هم دیده باشد، ضامن نیست ولی اگر اعلام نکرده و یا مقتول ندیده باشد، ضامن است. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در صورتی که وجود تله و خطرهای آن را اعلام کرده باشد، مقصر نیست. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): اگر موارد مذکور داخل در ملکش بوده است، موجب ضمان نیست. ⚜ @Ahkaam ⚜

🌳آیا یکی از ورثه می‌تواند بدهی و وجوهات شرعی میت را بدون اجازه سایر وراث از اموال او بپردازد؟ چرا که ورثه دیگر می‌گویند میت بدهکار نبوده و ادا نمی‌کنند؟ 🌸پاسخ: در صورتی که مدیون‌بودن میت - به اشخاص و یا در مورد وجوهات شرعی - مورد یقین باشد، مثل این‌که میت، وصیتی مکتوب در این‌باره داشته و یا طلب‌کار، سندی در ارتباط با طلب خویش ارائه کند، ادای دین از اصل مال میت واجب است، حتی اگر همه‌ی وراث، اطلاع و رضایت نداشته باشند. ولی اگر سندی بر مدیون بودن میت وجود نداشته و در این‌باره بین ورثه اختلاف نظر است، هر کدام از ورثه که نسبت به مدیون بودن میت اطمینان دارد، تنها می‌تواند به نسبت سهم خود از ارث، مقداری از دین را ادا نموده و نسبت به باقیمانده آن مسئولیتی ندارد. 🔹ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): در صورتی که یقین داشته باشد بر عهده میت دینی وجود دارد واجب است، قبل از تقسیم اموال، بدهی میت جدا شود و در این کار اجازه ورثه دیگر لازم نیست، بلکه اگر می‌داند، ورثه دیگر در صورت مطلع شدن، از پرداخت بدهی میت جلوگیری می‌کنند، جایز نیست با آنها در میان بگذارد. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر دین ثابت باشد، قبل از تقسیم اموال باید پرداخت شود. حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): شما باید به وظیفه‌تان عمل کنید و بدهی میت را از اموالش بپردازید، ولی ورثه دیگری اگر دلیل معتبری بر بدهکار بودن میت ندارند تکلیفی ندارند. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): در صورت اختلاف در اصل بدهکار بودن میت، هر یک از ورثه که معتقد به بدهکاری میت است سهم خود را تخمیس کند ولی نمی‌تواند از مال بقیه ورثه پرداخت نماید. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): اگر بدهی او مسلم نباشد، پرداخت وجهی ندارد. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در صورتی که بدهی میت برای وراث محرز شود، بدهی از اصل ماترک خارج می‌شود در غیر این‌صورت باید با اجازه جمیع وراث باشد. ⚜ @Ahkaam ⚜

با توجه به نکات زیر- حکم ورزش خانم‌ها در حضور نامحرم چیست؟ تماشای آن برای مردان، چه حکمی دارد؟ الف. معمولا حضور با حجاب بانوان در صحنه‌های بین المللی ممکن است تبلیغی برای اسلام باشند. ب. با توجه به لباس برخی ورزشکاران، ممکن است، حرکات آنان موجب تحریک مردان تماشاگر باشد. ج. گاهی ورزش حرفه‌‌ای موجب آسیب به زیبایی خانم‌‌ها می‌شود. د. چه بسا اشتغال و درآمد این‌گونه بانوان موجب سخت‌‌گیری آنها در امر ازدواج می‌شود. پاسخ: ورزش بانوان مسلمان در حضور مردان(نامحرم)، اگر بدون رعایت حجاب اسلامی باشد جایز نیست و انجام آن با رعایت حجاب نیز، چنانچه عرفاً تحریک کننده شهوت و موجب مفسده ‌باشد حرام خواهد بود، اما اگر عرفاً موجب فساد و محرّک ارزیابی نشود، نمی‌توان چنین ورزشی را حرام دانست.[1] پس چنانچه این کار به نوعی تبلیغ اسلام و حجاب، شمرده شود، عملی موجّه و دارای ترجیح است. البته این در صورتی است که ورزش، مانع از رشد و تربیت دینی زن نبوده و مانع از امر مقدس ازدواج نباشد، و گرنه هر چند ممکن است حرام نباشد، ولی پرداختن به آن توصیه نمی‌شود. در هر حال، تماشای حضوری ورزش بانوان مسلمان باحجاب توسط مردان و یا از طریق تلویزیون، چنانچه موجب تحریک و مفسده نباشد، اشکال ندارد، و گرنه جایز نیست. ⚜ @Ahkaam ⚜

آیا نجات دادن غیر مسلمان (اهل کتاب یا غیر آن) و غیر شیعه(مثل وهابی و ناصبی) از مرگ (مثل غرق شدن) واجب است؟ پاسخ: اقدام برای نجات جان هر انسانی -حتی غیر مسلمان- واجب است؛ مگر این‌که مفسده‌ای –مثل به خطر افتادن جان خود فرد- را به همراه داشته باشد. البته این حکم وجوب، افرادی را شامل نمی‌شود که به اسلام و مقدسات اسلامی توهین کرده و نسبت به آنها دشمنی می‌ورزند. ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): نجات انسان واجب است، مگر این‌که مثل ناصبی مهدور الدم باشد. حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): نجات مسلمان، در صورتی که حرجی نباشد، واجب است. همچنین است نجات دیگران در صورتی که بر آن مفسده‌ای مترتب نشود. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): بطور کلی حفظ نفس محترمه لازم است و آنهایی که دشمنی با حضرات معصومین(ع) دارند محترم نیستند و اما اهل کتاب اگر در پناه حکومت اسلامی باشند، محترم هستند. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): غیر مسلمان و غیر شیعه را باید نجات داد؛ مگر کسانی که با اسلام دشمنی دارند. ⚜ @Ahkaam ⚜