🔰 2⃣ امر به معروف #نزديكان
💡ياسر، خادم امام رضا عليه السلام مىگويد: زيد، برادر امام رضا عليه السلام در مدينه خروج كرد و دست به كشتار و آتش سوزى خانههاى بنىعباس زد. از اين جهت، به «زيد النار» معروف بود. وقتى او را دستگير كردند و نزد امام رضا عليه السلام بردند، حضرت به او فرمود: #انتسابت به مادرمان حضرت زهرا عليها السلام موجب نمىشود گناه كنى و انتظار داشته باشى كه وارد بهشت شوى. زيد گفت: من برادر تو هستم. حضرت فرمود: تو تا وقتى برادر منى كه خداى متعال را اطاعت كنى. درست مانند فرزند نوح عليه السلام كه خداوند فرمود: «او از خاندان تو نيست، او عمل غير صالح است» (1)
و خداوند او را به دليل معصيتش از خاندان نوح اخراج كرد. (2)
💡امام حسن و امام حسين عليهما السلام كه كودك بودند به پيرمردى رسيدند كه مشغول وضو گرفتن بود، ولى وضو را نيكو نميگرفت، آن دو بزرگوار براى اينكه آن پير مرد را آگاه نمايند، شروع به وضو گرفتن كردند و هر كدام ميگفتند: وضوى من صحيح تر است. آنگاه به آن پيرمرد گفتند: ما دو نفر وضو ميگيريم، تو قضاوت كن كه كداميك از ما بهتر وضو ميگيريم. وقتى وضو گرفتند، به وى گفتند: كداميك از ما نيكوتر وضو گرفتيم؟ گفت: شما هر دو خوب وضو گرفتيد، ولى من وضوى نيكوئى نگرفتم. اكنون وضو گرفتن را از شما آموختم. (3)
🖌چند نكته در زمينه امر به معروف و نهى از منكر🔻
از آنجا كه يكى از شرايط امر به معروف احتمال تأثير است، اين فريضه، شكل ثابتى ندارد. مهمتأثيرگذارى است وبه گونههاى زير مىتواند باشد:
🔸الف) تغيير در رفتار همچون اخم كردن بر گناهكار، ترك مجلس. (4)
🔸ب) امر و نهى زبانى (5) به ويژه توسط افراد تأثيرگذار همچون معلم، پدر و مادر، مسئول، دوست و ...
🔸ج) تكرار امر به معروف.
🔸د) امر به معروف جمعى. (6)
🔸ه) كم كردن رابطه.
🔸و) توسل به زور. (7)
البته بايد رعايت #مراتب را نمود و جايز نيست با #احتمال تأثير گذارى در مرتبهاى، از مراتب بعدى استفاده نمود. (8)
--------------------
1. هود/ 46.
2. عيون اخبار الرضا، ج 2، ص 233.
3. بحارالانوار، ج 43، ص 319؛
أَنَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ مَرَّا عَلَى شَيْخٍ يَتَوَضَّأُ وَ لَا يُحْسِنُ فَأَخَذَا فِي التَّنَازُعِ يَقُولُ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا أَنْتَ لَا تُحْسِنُ الْوُضُوءَ ....
4. همان، م 2804.
5. توضيح المسائل مراجع، م 2807.
6. توضيح المسائل مراجع، م 2813.
7. همان، م 2787.
8. همان، م 2818.
📚 احكام داستانى ؛ ص123
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 3⃣ #بهانههاى ترك امر به معروف
🖌 برخى از مردم براى شانه خالى كردن از مسئوليت امر به معروف، بهانههايى را مطرح مىكنند. به چند نمونه از آنها اشاره مىشود:
🔸1. بيشتر مردم چنين مىخواهند.
🔸2. كسى از امر به معروف حمايت نمىكند و حتى گاهى آمران به معروف و ناهيان از منكر، مورد بى مهرى قرار مىگيرند.
🔸3. امر به معروف، دخالت در زندگى ديگران است.
🔸4. از امر به معروف و نهى از منكر خجالت مىكشند.
♦️ اين افراد تصور مىكنند ديگر با اين بهانه وظيفهاى ندارند، در حالى كه بهانههاى ذكر شده، عذر محسوب نمىشوند.
📚 احكام دو دقيقه اى ؛ ج1 ؛ ص98
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 4⃣ احكام امر به معروف و نهى از منكر
♦️ #فراگيرى شرايط امر به معروف و نهى از منكر و موارد آن واجب است، تا در امر و نهى مرتكب خلاف نشود. (1)
♦️اگر بداند امر و نهى، بدون تقاضا و #نصيحت و موعظه اثر نمىكند، واجب است كه امر و نهى را با نصيحت و موعظه و تقاضا همراه كند. (2)
♦️اگر بداند يا احتمال دهد كه امر و نهى او با #تكرار مؤثّر است، واجب است تكرار كند. (3)
♦️مراد از #اصرار بر گناه، مداومت بر انجام كار نيست، بلكه ارتكاب آن عمل است، هرچند يك بار ديگر باشد، پس اگر يك بار نماز را ترك كرد و بار ديگر هم بناى ترك دارد، امر به معروف واجب است. (4)
---------------
1. تحريرالوسيله.، م 8.
2. تحريرالوسيله.، ص 467، م 3.
3. تحريرالوسيله، ص 467، م 5.
4. همان، ج 1، ص 470، م 4.
📚 احكام آموزشى دختران ؛ ص214
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 5️⃣ #شيوههاى امر به معروف
📌 امر به معروف و نهى از منكر راه و رسمى دارد؛ #ذوق و سليقه مىخواهد، با #تندى نمىتوان كسى را به كارى وا داشت، يا از كارى باز داشت.
براى اين كه امر به معروف مؤثر واقع شود لازم است موارد زير رعايت شود: 🔻
🔸1. با #نرمى باشد: شيوه ملايم و نرم در سخن گفتن و پرهيز از تندى و عصبانيت يكى از شيوههاى مؤثر و مثبت امر به معروف و نهى از منكر است.
قرآن درباره دعوت حضرت موسى و هارون عليهما السلام مىفرمايد: فَقُولا لَهُ قَوْلًا لَيِّناً (1)
با فرعون به نرمى سخن بگوييد.
🔸2. #هماهنگى حرف و عمل: مردم بيشتر از حرف به عمل انسان مىنگرند و از رفتار بيش از سخن تأثير مىپذيرند؛ از اين رو آمر و ناهى بايد خود، آراسته به خوبىها و وارسته از بدىها باشد تا تبليغ و دعوتش مؤثر افتد.
امام صادق عليه السلام فرمود: كونوا دعاة الناس بغير السنتكم (2)
مردم را با رفتار و عملتان به دين دعوت نماييد.
اگر آمر به معروف، به گفته خود عمل ننمايد، امر به معروفش مؤثر نيست.
قرآن مىفرمايد: أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ (3)
آيا مردم را به نيكى دعوت مىكنيد و خودتان را فراموش مىنماييد؟
🔸3. از راه #محبت و دوستى: صميمى بودن و انس گرفتن با افراد سبب مىشود بهتر بتوان در آنها تأثير گذاشت.
🔸4. برخورد شايسته و #چهره باز: داشتن حسن خلق و چهره گشاده عامل جذب ديگران است و بيشترين نقش را در تأثير امر به معروف دارد. همان طور كه مهمترين عامل موفقيّت پيامبر صلى الله عليه و آله در دعوتش از ديدگاه قرآن «خُلُقٍ عَظِيمٍ» او بود.
🔸5. #تشويق در جايى كه با اين شيوه بتوان امر به معروف كرد.
🔸6. #شخصيت دادن: هرگز با توهين و تحقير و در حضور ديگران نمىتوان كسى را به كار نيك جذب كرد. يا از كار خلاف باز داشت.
🔸7. با #نظارت و توجه: امر به معروف و نهى از منكر، بدون توجه و نظارت چندان نقشى در جامعه نمىتواند داشته باشد.
🔸8. توجه به #موقعيت زمانى و مكانى: در هر جا و هر زمان نمىتوان امر به معروف كرد. چه بسا در موقعيت خاصى، امر به معروف نتيجه مطلوب نداشته باشد.
🔸9. توجه به #شخصيت افراد: بايد متناسب با شخصيت افرادى كه منكرى انجام مىدهند برخورد نمود؛ گاهى با يك نگاه تند و گاهى به صورت غير مستقيم و ....
🔸10. رعايت #ادب: ادب در گفتار و رفتار عامل جذب است؛ گفتار و عمل شخص بايد چنان باشد كه دل فرد را تسخير كند.
🔸11. #زمينه سازى: بسيارى از تذكرات و درخواستها اگر بدون زمينه چينىهاى لازم انجام شود بىاثر است؛ لذا مناسب است شرايطى فراهم شود تا به راحتى امر و نهى ما مؤثر واقع شود.
🔸12. جلب #اعتماد: با ديگران بايد به گونهاى برخورد كرد كه به ما اعتماد پيدا كنند و حرفهاى ما را از سرِ خيرخواهى بدانند و باورشان آيد كه خير آنان را مىخواهيم.
---------------
1. طه، آيه 44.
2. بحارالانوار، ج 70، ص 308، حديث 38.
3. بقره، آيه 44.
📚 احكام آموزشى دختران ؛ ص215
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 6⃣ امر به معروف در محيط #خانواده
❓پرسش: زنىكه به مسائل شرعى نماز و ديگر مسائل بى اهميت است، به خصوص نماز صبح، وظيفه شرعى شوهر چيست؟
✅ پاسخ: بايد او را امر به معروف و نهى از منكر و به خواندن نماز ترغيب نمايد. (1) و زمينه اصلاح او را فراهم نموده و از هرگونه خشونت كه حاكى از بداخلاقى و ناسازگارى است خوددارى نمايد. (2)
❓پرسش: اگر خانمى ببيند شوهر او چشم چرانى مىكند و با زنهاى نامحرم گرم مىگيرد آيامىتواند براى متوجه كردن او به اين عمل زشتش تا مدتى به او تمكين نكند؟
✅ پاسخ: تمكين نكردن جايز نيست ولكن با رعايت مراتب و شرايط، نهى از منكر كند. (3)
-----------------
1. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 1، ص 287، س 16.
2. اجوبة الاستفتائات، س 1078.
3. احكام روابط زن و شوهر، ص 30.
📚 احكام خانواده ؛ ص140
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 7⃣ چهار نكته درباره #آبرو
🔸1. آبروى مسلمان همچون جان او احترام ويژه دارد و دفاع از آبروى مسلمان واجب است. (1)
🔸2. ترك مهمترين واجبات همچون رفتن به حج، #امر به معروف و شكستن نماز براى حفظ آبرو جايز است. (2)
🔸3. حرمت بسيارى از گناهان كبيره براى جلوگيرى از ريختن آبروى مسلمانان است. همچون سوءظن، غيبت، تهمت، افشاگرى و ...
🔸4. آبروريزى مسلمان به هر گونهاى كه باشد حرام است، چه با زبان، چه قلم، چه پيامك، چه فيلم و سى دى، چه در مورد بستگان يا غريبهها.
----------------
1. فرهنگ فقه، ص 98 و ج 3، ص 386.
2. همان، ص 98 و ج 3، ص 386.
📚 احكام دو دقيقه اى ؛ ج2 ؛ ص128
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 8⃣ چند نكته درباره #دفاع از دين
♦️1. دفاع از دين واجب است (1)، گاهى با جهاد، گاهى با امر به معروف، گاهى با كارهاى فرهنگى وتشكيل هيئات مذهبى وگاهى باتشكيل حكومت اسلامى.
♦️2. دفاع از اسلام در برابر دشمنىكه اساس آن را تهديد مىكند واجب است. (2)
♦️3. يكى از اهداف نهضت امام حسين عليه السلام احياى واجبات و دفاع از دين بود. امام حسين عليه السلام فرمود:
اللَّهُمَّ إِنَّكَ تَعْلَمُ أَنَّهُ لَمْ يَكُنْ مَا كَانَ مِنَّا تَنَافُساً فِي سُلْطَانٍ وَ لَا الْتِمَاساً مِنْ فُضُولِ الْحُطَامِ وَ لَكِنْ لِنُرِيَ الْمَعَالِمَ مِنْ دِينِكَ وَ نُظْهِرَ الْإِصْلَاحَ فِي بِلَادِكَ وَ يَأْمَنَ الْمَظْلُومُونَ مِنْ عِبَادِكَ وَ يُعْمَلَ بِفَرَائِضِكَ وَ سُنَنِكَ وَ أَحْكَامِك (3)
🖌 خداوندا! تو آگاهىكه آنچه (از جنبش و نهضت بر ضد مفاسد و منكرات) به دست ما صورت گرفت نه در طمع پادشاهى و جاه بود، نه در طلب ثروت و مال، ما خواستيم تا نشانههاى راه دينت را ارائه دهيم، (مفاسد را) در شهرهاى تو اصلاح كنيم، باشد كه بندگان مظلوم تو روى آسايش و امنيت بينند و آسوده خاطر بهطاعت تو برخيزند، ما مىخواهيم فرائض اسلام و سنن (پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم) و احكام تو را اجرا كنيم.
-----------------
1. توضيح المسائل مراجع، ج 2، ص 787.
2. جواهر الكلام، ج 21، ص 16؛ فرهنگ فقه، ج 3، ص 327.
3. تحف العقول، ص 239.
📚 احكام دو دقيقه اى ؛ ج2 ؛ ص145
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari