🔰 غصب اموال كودك‏ 🔘 ۱. اگر كسى چيزى را كه متعلّق به كودك است غصب كند، بايد آن را به ولى او بدهد و اگر از بين رفته بايد عوض آن را بدهد. «۱» 🔘 ۲. مالى كه غصب شده بايد به صاحب يا وكيل او برگردانيم و اگر صاحب مال كودك است به ولىّ او و اگر از اموال عمومى است كه متولى دارد به او، والّا بايد به حاكم شرع بدهيم. «۲» ❓پرسش: هرگاه كسى از بچه چيزى را گرفته باشد چه وظيفه‏اى دارد؟ ✅ پاسخ: بايد آنچه را گرفته به ولى او بدهد و اگر به خود بچه برگرداند ضمان او برطرف نمى‏شود. «۳» —————————— (۱). مجمع المسائل گلپايگانى، ج ۲، ص ۱۲۶، م ۳۱۹. (۲). تحريرالوسيله، ج ۲، ص ۱۷۹، م ۱۹. (۳). مجمع المسائل گلپايگانى، ج ۲، ص ۱۲۶. 📚 احكام دو دقيقه‌اى (همراه)، ج‏۵، ص: ۶۷ 💢 حجة الاسلام محمود اكبرى 🔻 @ahkam_akbari #كودك #حق_الناس #فقه_کاربردی #احكام_شرعى #غصب #ضمان

🔰 استفاده از اموال دولتى‏ 🖋 اموال دولتى، امانتى است در اختيار كارگزاران و كارمندان دولت. شخصى كه در اداره‏اى مشغول كار است، نمى‏تواند خودسرانه از امكانات آن اداره به بهانه عدم دريافت حقوق كافى، طلب داشتن از اداره و ... استفاده نمايد. ❓ پرسش: آيا افراد شاغل در يك اداره مى‏توانند از امكاناتى نظير تلفن و اتومبيل استفاده شخصى نمايند؟ ✅ پاسخ: بدون اجازه نمى‏توانند. «۱» ❓ پرسش: آيا كارمندان مى‏توانند برخى از مطالبات قانونى خود را از دولت نگيرند و معادل آن از اموال دولتى مانند تلفن و نوشت‏افزار، استفاده شخصى كنند؟ ✅ پاسخ: حق ندارند. «۲» ❓ پرسش: آيا كارمندى كه طلب دارد، مى‏تواند بابت طلب خود از اموال دولتى تقاص نمايد؟ ✅ پاسخ: خير. «۳» —————————— (۱). توضيح المسائل امام خمينى، ص ۴۴۰. (۲). استفتائات جديد از امام خمينى، ص ۵۲۲، س ۱۱۴. (۳). اجوبة الاستفتائات، ص ۴۸۱، س ۱۹۶۷. 📚 احكام دو دقيقه‌اى (همراه)، ج‏۵، ص: ۶۸ 💢 حجة الاسلام محمود اكبرى 🔻 @ahkam_akbari #اموال_دولتى #حق_الناس #فقه_کاربردی #احكام_شرعى #بيت_المال #تقاص

🔰 چند نكته درباره رشوه‏ 🔘 ۱. گرفتن و دادن رشوه، حرام است. «۱» 🖋 امام على (عليه السلام) فرمود: الرَّاشِي وَ الْمُرْتَشِي وَ الْمَاشِي بَيْنَهُمَا مَلْعُونُون‏ «۲» رشوه دهنده و رشوه گيرنده و رابط ميان آن دو ملعونند. 🔘 ۲. تغيير عنوان رشوه، سبب حلال شدن آن نمى‏گردد. مثلًا عنوان هديه، بخشش، شيرينى، زيرميزى و ... ماهيت حرام رشوه را عوض نمى‏كند. «۳» 🔘 ۳. دريافت كننده رشوه، مالك آن نمى‏شود و واجب است آن را به صاحبش برگرداند. «۴» 🔘 ۴. چنانچه كسى براى رسيدن به حقش، چاره‌اى جز پرداخت رشوه نداشته باشد، براى رشوه دهنده جايز است ولى براى گيرنده حرام است. ❓پرسش: گاهى مشاهده مى‏شود بعضى از كارمندان ادارات از مراجعه كنندگان در برابر انجام كارشان تقاضاى رشوه مى‏كنند. آيا پرداخت رشوه به آنان جايز است؟ ✅ پاسخ: جايز نيست. و در صورت گرفتن رشوه، بايد به صاحبانشان برگرداند. «۵» —————————— (۱). تحريرالوسيله، ج ۲، ص ۳۶۵، م ۶. (۲). جامع الاخبار، ص ۱۵۶. (۳). تحريرالوسيله، ج ۲، ص ۳۶۵، م ۶. (۴). همان. (۵). اجوبة الاستفتائات، ص ۲۷۳، س ۱۲۴۵. 📚 احكام دو دقيقه‌اى (همراه)، ج‏۵، ص: ۶۹–۷۰ 💢 حجة الاسلام محمود اكبرى 🔻 @ahkam_akbari #رشوه #حرام #حق_الناس #احكام_شرعى #فساد_ادارى #فقه_کاربردی

🔰 چهار نكته درباره شركت‏ 🔘 ۱. اگر دو نفر شريك در قراردادى، شرط كنند كه هر دو با هم با مال مورد شراكت خريد و فروش كنند يا هر كدام به تنهايى معامله كند يا فقط يكى از آنها معامله كند، بايد به قرارداد عمل نمايند. «۱» 🔘 ۲. اگر معين نكنند كدام‏يك از آنها با سرمايه خريد و فروش كند، هيچ يك از آنان بدون اجازه ديگرى نمى‏تواند با آن سرمايه معامله كند. «۲» 🔘 ۳. هر وقت يكى از شركا تقاضا كند كه سرمايه شركت را قسمت كنند، بايد ديگر شركا، قبول كنند. «۳» 🔘 ۴. اگر يكى از شركا بميرد يا ديوانه يا بيهوش شود، يا حاكم شرع او را از تصرف در اموالش منع كند، ساير شركا نمى‏توانند در مال شركت تصرف كنند. «۴» —————————— (۱). توضيح المسائل مراجع، م ۲۱۴۹. (۲). همان، م ۲۱۵۰. (۳). همان، م ۲۱۵۶. (۴). همان، م ۲۱۵۷. 📚 احكام دو دقيقه‌اى (همراه)، ج‏۵، ص: ۷۱ 💢 حجة الاسلام محمود اكبرى 🔻 @ahkam_akbari #شركت #معامله #قرارداد #احكام_شرعى #فقه_كاربردی

🔰 سه نكته درباره تصادف‏ 🔘 ۱. كسى كه آسيبى ولو جزئى به وسيله ديگران بزند، ضامن است و بايد خسارت آن را بپردازد يا طلب حلاليت كند. «۱» 🔘 ۲. خسارت ناشى از تصادف اگر عمدى باشد، موجب ثبوت قصاص است و اگر سهوى باشد، موجب ثبوت ديه است. مثلًا اگر راننده به جهت خواب آلودگى، سرعت زياد و رعايت نكردن قوانين رانندگى مقصر شناخته شود، بايد ديه بپردازد. «۲» 🔘 ۳. اگر طرفى‏كه صدمه ديده مقصر باشد، در صورتى كه راننده فرصت و امكان كنترل وسيله را نداشته باشد، ضامن نيست و خسارت جانى يا مالى به عهده كسى است كه موجب بروز چنين حادثه اى شده است. «۳» 🔘 ۴. گرفتن خسارت در تصادفات، از فرد خاطى اشكال ندارد. «۴» —————————— (۱). فرهنگ فقه، ج ۲، ص ۴۹۸. (۲). همان. (۳). همان. (۴). استفتائات بهجت، ج ۴، ص ۳۲۲. 📚 احكام دو دقيقه‌اى (همراه)، ج‏۵، ص: ۷۲ 💢 حجة الاسلام محمود اكبرى 🔻 @ahkam_akbari #تصادف #خسارت #ديه #قصاص #فقه_کاربردی #احكام_شرعى

🔰 سه نكته درباره اجاره‏ 🔘 ۱. كسانى كه خانه يا دكان يا غير آنها را از صاحبانش اجاره مى‏كنند، مدت اجاره كه تمام شد، حرام است بدون اذن صاحب محل در آنجا اقامت كنند، و در صورت عدم رضايت صاحبش بايد محل را فوراً تخليه كنند، و اگر نكنند غاصب و ضامن محل، و ضامن مثل مال الاجاره آن هستند. «۱» 🔘 ۲. اگر كسى از مستأجر سابق كه مدت اجاره‏اش گذشته است، آن محل را اجاره كند، اجاره‏اش صحيح نيست (مگر به اجازه صاحب محل) و توقفش در محل حرام و غصب است، و اگر به محل خسارت وارد شود، موجب ضمان است و مادامى‏كه توقف نموده است، بايد مثل مال الاجاره را به صاحب محل بپردازد. «۲» 🔘 ۳. اجاره دادن منزل، مغازه يا وسيله نقليه به كسى كه كسب و كارش حرام است جايز نيست. «۳» —————————— (۱). توضيح المسائل مراجع، م ۲۸۴۶. (۲). همان، م ۲۸۴۷. (۳). مسائل جديد، ج ۱۴، ص ۱۴۱. 📚 احكام دو دقيقه‌اى (همراه)، ج‏۵، ص: ۷۳ 💢 حجة الاسلام محمود اكبرى 🔻 @ahkam_akbari #اجاره #حقوق_مالك #فقه_كاربردى #احكام_شرعى

🔰 چهار نكته درباره مال حلال مخلوط به حرام‏ 🔘 ۱. اگر مال حلال با حرام به طورى مخلوط شود كه انسان نتواند آنها را از يكديگر تشخيص دهد، (صاحب مالِ حرام و مقدار آن، هيچ كدام معلوم نباشد)، بايد خمس تمام مال را بدهد و بعد از دادن خمس بقيه مال حلال مى‏شود. «۱» 🔘 ۲. اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند، ولى صاحب آن را نشناسد، بايد آن مقدار را به نيت صاحبش صدقه بدهد و احتياط واجب آن است كه از حاكم شرع هم اذن بگيرد. «۲» 🔘 ۳. اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را نداند ولى صاحبش را بشناسد (بايد يكديگر را راضى نمايند و چنانچه صاحب مال راضى نشود) در صورتى كه انسان بداند چيز معينى مال اوست و شك كند كه بيشتر از آن هم مال او هست يا نه، بايد چيزى را كه يقين دارد مال او است به او بدهد و احتياط مستحب آن است مقدار بيشترى را كه احتمال مى‏دهد مال اوست به او بدهد. «۳» 🔘 ۴. اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، يا مالى كه صاحبش را نمى‏شناسد به نيت او صدقه بدهد، بعد از آن كه صاحبش پيدا شد، بنا بر احتياط واجب بايد به مقدار مالش به او بدهد. «۴» —————————— (۱). توضيح المسائل مراجع، م ۱۸۱۳. (۲). همان، ج ۲، م ۱۸۱۴. (۳). توضيح المسائل مراجع، م ۱۸۱۵. (۴). همان، م ۱۸۱۷. 📚 احكام دو دقيقه‌اى (همراه)، ج‏۵، ص: ۷۴-۷۵ 💢 حجة الاسلام محمود اكبرى 🔻 @ahkam_akbari #مال_حلال #مال_حرام #خمس #صدقه #فقه_کاربردی #احكام_شرعى

🔰 پنج نكته درباره تصرف در اموال شوهر 🔘 ۱. تصرف در اموال شوهر بدون اذن او جايز نيست مگر آن كه زن علم به رضايت او داشته باشد و همينطور تصرف مرد در اموال زن. «۱» 🔘 ۲. اگر منزل، ملك شوهر باشد زن اجازه ندارد كسى را كه شوهر راضى نيست به خانه او بيايد دعوت كند. اگرچه آن شخص از بستگان نزديك باشد. «۲» 🔘 ۳. اگر منزل ملك زن باشد شوهر نمى‏تواند زن را از دعوت بستگان و نزديكانش نهى كند مگر اين كه دعوت با حقوق مرد منافات داشته باشد. «۳» 🔘 ۴. اگر زن، از پولى كه شوهرش براى مخارج خانه مى‏دهد در منزل مجلس روضه يا جشن برپا كند، به شرط آن كه شوهر پول را تمليك زن كرده و اختيار مصرف آن را به زن داده باشد يا بداند شوهر راضى است، مانعى ندارد. 🔘 ۵. بر پا كردن ميهمانى يا مجلس جشن ميلاد ائمه و يا مجالس عزادارى بدون اجازه در منزل شوهر جايز نيست مگر اينكه احراز رضايت شود. «۴» —————————— (۱). تحريرالوسيله، كتاب غصب، م ۶ و ۷. (۲). همان، م ۶. (۳). احكام روابط زن و شوهر، ص ۴۸. (۴). تحريرالوسيله، كتاب غصب، م ۶. 📚 احكام دو دقيقه‌اى (همراه)، ج‏۵، ص: ۷۶-۷۷ 💢 حجة الاسلام محمود اكبرى 🔻 @ahkam_akbari #اموال_شوهر #حقوق_زناشويى #تصرف_اموال #فقه_کاربردی #احكام_شرعى

🔰 تصرفات غير مجاز بسيارى از مردم تصرف غيرمجاز را منحصر در غصب ملك ديگران مى‏دانند درحالى‏كه تصرف غاصبانه مصاديق ديگرى همچون موارد زير دارد: 🔘 ۱. تصرف در فضاى غصبى «۱» 🔘 ۲. تصرف در مالى كه خمس به آن تعلق گرفته همچون فرش، لباس و ... 🔘 ۳. تصرف در خانه‏ اى كه صاحب آن مرده باشد و به مردم بدهكار باشد. 🔘 ۴. تصرف در مال بچه صغير، مگر اينكه قيّم صغير به نفع صغير اجازه تصرف داده باشد. 🔘 ۵. تصرف ورثه در ثلث مال ميتى كه از آن مال براى نماز و روزه قضاى خود وصيت كرده است. 🔘 ۶. تلفن‏ زدن از خانه يا موبايل ديگران بدون اجازه آنها. 🔘 ۷. تصرف در امانت ديگران. 🔘 ۸. يادگارى و خوابنامه نوشتن در قرآن و مفاتيح و كتابهاى موقوفه. 🔘 ۹. نوشتن و برچسب چسباندن روى در و ديوار ديگران. 🔘 ۱۰. برداشتن وسايل يا مصالح بنايى ديگران همچون ماسه، آجر، سيمان و ... —————————— (۱). عروةالوثقى، ج ۱، ص ۵۷۵، م ۲. 📚 احكام دو دقيقه‌اى (همراه)، ج‏۵، ص: ۷۸ 💢 حجة الاسلام محمود اكبرى 🔻 @ahkam_akbari #تصرف_غيرمجاز #غصب #حقوق_مالى #فقه_کاربردی #احكام_شرعى

🔰 سه نكته درباره ضمان 🔸۱. اگر كسى اشياى لغزنده مانند پوست موز، برف و ... در مسير عبور و مرور مردم انداخت يا چيزى در جاده گذاشت و موجب خسارت گرديد و يا در قفس پرنده را باز كرد و پرنده فرار كرد، او ضامن است. «۱» 🔹۲. اگر كشاورز آب را در زمين خود رها كرد اما آب به زمين ديگر رفت و موجب ضرر و زيان گرديد، او ضامن است. «۲» 🔸۳. اگر حيوان كسى زراعت ديگرى را تخريب كرد، صاحب آن حيوان ضامن است. «۳» —————————— (۱). تحريرالوسيله، ج ۲، ص ۵۶۴. (۲). همان، م ۶۲. (۳). همان، م ۶۴. 📚 احكام دو دقيقه‌اى (همراه)، ج‏۵، ص: ۷۹ 💢 حجة الاسلام محمود اكبرى 🔻 @ahkam_akbari #ضمان #خسارت #حقوق_مالى #فقه_کاربردی #احكام_شرعى

🔰 چند نكته درباره گرفتن پول‌هاى بدون رضايت 🔸يكى از شرايط مالكيت از نظر اسلام، رضايت صاحب مال است. بسيار مى‌شود كه مالك پول يا جنس، رضايت ندارد و طرف مقابل به زور مى‌خواهد پول يا جنسى را تصاحب كند. به چند نمونه از آنها اشاره مى‌شود: 👈گرفتن انعام و شاگردانه. 👈پول تخليه خانه و مغازه توسط مستأجرى كه بيرون نمى‌رود. 👈گرفتن پول اضافه جهت حضور در محضر براى سند زدن فروش خانه و مغازه بعد از تسويه حساب. 👈پول زير ميزى. 👈پول مژدگانى. 👈پول شيرينى و عيدى در مناسبت‌ها. —————————— 📚 احكام دو دقيقه‌اى (همراه)، ج‏۵، ص: ۸۰ 💢 حجة الاسلام محمود اكبرى 🔻 @ahkam_akbari #مالكيت #رضايت #حق_الناس #فقه_کاربردی #احكام_شرعى

🔰 مجهول‏ المالك‏ 🔘 ۱. مجهول المالك مالى است كه صاحبش معلوم نيست ولى گم نشده است. «۱» 🔘 ۲. حكم مجهول المالك اين است كه برداشتن و تصرف در آن جايز نيست و اگر كسى آن را بردارد غاصب و ضامن است و واجب است در صدد شناسايى صاحب آن برآيد و پس از تجسس و فحص، چنانچه از شناسايى صاحب آن مأيوس شد آن را از طرف صاحبش به فقير غير سيد صدقه دهد و احتياط اين است كه صدقه دادن به اذن مجتهد جامع الشرايط يا نماينده او باشد و در عين حال اگر پس از صدقه دادن مال، صاحب آن پيدا شد و به صدقه دادن آن راضى نشد بايد عوض آن را به او بدهد. 🔘 ۳. فرق مجهول المالك با مال مخلوط به حرام كه با خمس دادن حلال مى‏شود، اين است كه مجهول المالك مال معين و مشخص است و مقدار آن معلوم است ولى مال‏ 🔘 ۴. اگر مجهول المالك در معرض تلف باشد، برداشتن آن به قصد حفظ و نگهدارى و يافتن صاحب آن مانعى ندارد كه در اين صورت حكم امانت را دارد يعنى اگر در نگهدارى آن كوتاهى نكند و اتفاقاً از بين برود، موجب ضمان نمى‏شود. 🔘 ۵. اگر مجهول المالك از چيزهايى است كه معلوم است صاحب آن اعراض كرده است، تصرف و استفاده از آن مانعى ندارد. «۲» —————————— (۱). توضيح المسائل مراجع، ج ۲، اصطلاحات فقهى، ص ۲۵. (۲). جامع المسائل، ج ۲، ص ۴۱۱، م ۱۲۲۵. 📚 احكام دو دقيقه اى (همراه)، ج‏۵، ص: ۸۱-۸۲ 💢 حجة الاسلام محمود اكبرى 🔻 @ahkam_akbari #مجهول_المالك #صدقه #فقه_کاربردی #احكام_شرعى