🔰 موبايل و مزاحمت
يكى از گناهان كبيره و از منكرات استفاده از موبايل، مزاحمت برای دیگران است.
📖 پيامبر اكرم (ص) فرمود:
أَ لَا أُنَبِّئُكُمْ مَنِ الْمُسْلِمُ؟ مَنْ سَلِمَ النَّاسُ مِنْ يَدِهِ وَ لِسَانِهِ
به شما خبر ندهم از مسلمان؟ مسلمان كسى است كه مردم از دست و زبانش در امان باشند. «1»
نمونههاى مزاحمت:
🔘 گرفتن شماره ديگران به قصد مزاحمت.
🔘 زنگ زدنهاى بىوقت، گذاشتن موبايل روى زنگ بيدار باش و بيدار كردن اطرافيان.
🔘 گفتوگوی تلفنى با صداى بلند در مكانهاى عمومى، بهويژه كتابخانهها يا زمان استراحت ديگران.
🔘 پرحرفى با موبايل در لحظه استراحت مردم يا با تلفنهاى عمومى در حالىكه ديگرى در انتظار تماس است.
🔘 بيهوده تلفن زدن به ديگران و سر كار گذاشتن آنان.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
(1) بحارالانوار، ج 72، ص 148.
📚 احكام دو دقيقهاى (همراه)، ج 5، ص 127.
💢 حجةالاسلام محمود اكبری
🔻
@ahkam_akbari
#حق_الناس #اخلاق_اجتماعی #موبایل #رفتار_اسلامی
🔰 استفاده از درختان ميوه ديگران
در زمينه تصرف در ميوه باغ ديگران، چهار سؤال مطرح است:
🔘 ١. پرسش: آيا بين ميوهاى كه روى درخت است با ميوهاى كه روى زمين افتاده فرقى هست؟
پاسخ: خير. «١»
🔘 ٢. پرسش: آيا اگر باغ ديوار داشته باشد، مىتوان از ميوه آن بدون اجازه مالك استفاده كرد؟
پاسخ: خير. «٢»
🔘 ٣. پرسش: آيا از ميوه درخت همسايه كه به خانه انسان متمايل شده مىتوان استفاده كرد؟
پاسخ: استفاده از ميوه آن منوط به اجازه صاحب درخت است. «٣»
🔘 ٤. پرسش: حكم استفاده از ميوه درختان خيابانها و پيادهروها چيست؟
پاسخ: اگر در عرف و عادت محل براى همه مباح شده، مانند توت در بسيارى از مناطق، اشكالى ندارد. ولى غير آن متعلق به صاحب آن است و اگر ملك بيتالمال باشد، متعلق به دولت است. «٤»
——————————————
(١) تحريرالوسيله، ج ١، ص ٥٢٦، بيع الثمار، م ١٨.
(٢) همان.
(٣) جامع الأحكام صافي، ج ٢، ص ٢٤٦، س ١٨٨٣؛ جامع المسائل فاضل، ج ١، س ٢٢٣٤.
(٤) استفتائات مكارم، ج ٣، ص ٥٦١، س ١٥٧٤.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحات ١٢٨–١٢٩.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#حق_الناس #ميوه_باغ #احکام_فقهی #آداب_معاشرت
🔰 چهارچوب «حق الماره»
براى استفاده از ميوه و باغ ديگران، پنج شرط ذكر به شرح زير ذكر شده است:
🔘 ١. باغ بايد فاقد ديوار و در باشد، بنابراين بالارفتن از ديوار و گشودن در باغ و مانند آن تصرف در ملك ديگرى محسوب مىشود و جايز نيست.
🔘 ٢. علم يا ظن به ناخشنودى صاحب باغ نداشته باشد. «١»
🔘 ٣. عبور اتفاقى باشد، بنابراين اگر از ابتدا به قصد خوردن ميوه درختى از آنجا بگذرد، خوردن جايز نيست. «٢»
🔘 ٤. استفاده از ميوه باغ منجر به افساد نگردد، به اين معنا كه شاخه درخت و ساقه گياه و زراعت را نشكند و به قدر متعارف بخورند و خوردن طورى نباشد كه به محصول باغ و مزرعه تأثير چشمگير بگذارد. «٣»
🔘 ٥. به خوردن بسنده كند و چيزى از محصول را با خود نبرد.
🔘 ٦. رعايت شرايط فوق نسبت به محصولات كشاورزى نيز صادق است.
🔘 ٧. پرسش: چيدن ميوه از باغ كشاورزى براى خوردن در همان محل بدون اجازه از صاحب باغ آيا حلال است؟
پاسخ: اگر درخت ميوه در سر راه رهگذر قرار داشته باشد، در حال عبور از خيابان از ميوه آن درخت برای خوردن در همانجا استفاده كند، به شرط آنكه از حد سيري و احتياج تجاوز نكند. «٤»
——————————————
(١) فرهنگ فقه، ج ٣، ص ٣٤٠.
(٢) همان.
(٣) همان، ص ٣٤٢.
(٤) استفتائات امام خمينى (ره)، ج ٢، س ١٩، ص ٥١٠.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحات ١٣٠–١٣١.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#حق_الماره #احکام_فقهی #حق_الناس #آداب_معاشرت
🔰 جا گرفتن در مسجد برای نماز
🔘 ١. جا گرفتن در حرم يا مسجد مانند نشستن در آن مكان است و ديگران نمیتوانند محل او را اشغال کنند، به شرط آنكه وسيلهای مانند سجاده يا عبا تمام محل نمازخواندن يا قسمت عمده آن را بپوشاند؛ بنابراين گذاشتن مهر و تسبیح حقی برای شخص ايجاد نمیکند و ديگران میتوانند در آن مكان نماز بخوانند.
🔘 ٢. بين گذاشتن رحل (عبا و سجاده) و آمدن فرد، نبايد فاصلهٔ زيادی باشد بهطوری که آن مكان معطل بماند؛ اگر نمازگزار وسيلهای بگذارد و برود و برنگردد، بهشرط آنکه بدون برداشتنش نتوان در آن مكان نماز خواند، ديگرى میتواند آن را بردارد. «١»
🔘 ٣. اگر شخصی در مسجد جهت شرکت در نماز جماعت وسيلهای گذاشته و بیرون رفته و جماعت برپا شده و صاحب وسيله مراجعه نکرده، با شروع جماعت احتياط آن است تا زمانى که امام به رکوع نرفته، جاى او را اشغال نکنند. «٢»
🔘 ٤. کسی که در مسجد یا حرم جا گرفته، اگر دیگری جای او را غصب کند و در آنجا نماز بخواند، بنا بر احتیاط واجب باید دوباره نمازش را در محل دیگری بخواند. «٣»
——————————————
(١) تحريرالوسيله، ج ٢، ص ٢١٥، م ١٧.
(٢) مجمع المسائل گلپايگانى، ج ١، ص ١٣٥، س ٣٢.
(٣) توضيح المسائل مراجع، م ٨٦٨.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحات ١٤٠–١٤١.
💢 حجةالاسلام محمود اكبرى
🔻
@ahkam_akbari
#حق_الناس #آداب_مسجد #نماز #اخلاق_اسلامی
🔰 چند نكته درباره وصيت
آنچه كه هر فرد در وصيت خود بايد ذكر كند بدين قرار است:
🔗نمازها و روزههايى كه از او قضا شده و موفق به انجام آنها نشده.
🔗واجبات مالى مانند خمس و زكات و كفاراتى كه نتوانسته بپردازد.
🔗سفارش به اداى امانتهايى كه از ديگران نزد اوست.
🔗گرفتن امانتهايى كه نزد ديگران دارد.
📌 در وصيت نكاتى مطرح است كه بايد بدان توجه نمود:
🔘 ۱. در وصيت نبايد حقوق فرزندان ضايع شود، مانند اين كه پدرى در اثر اختلاف با فرزند خود، او را از ارث محروم كند. «1»
🔘 ۲. در وصيت نبايد سوءاستفاده به عمل آيد و حقوق ديگران تضييع شود.
📜 پيامبر (ص) فرمود:
«إِنَّ الضَّرَارَ فِي الْوَصِيَّةِ مِنَ الْكَبَائِر»
کسى كه در وصيت خود ضرر رساند، مرتكب گناه كبيره شده است. «2»
🔘 ۳. در وصيت نبايد احكام الهى را به خاطر عواطف پدر و فرزندى زير پا نهد؛ همچون وصيت به تساوى ارث دختر و پسر.
🔘 ۴. وصيت نبايد تنها در مسائل مالى باشد، بلكه مسايل اخلاقى و دينى نيز بايد مورد توجه قرار گيرد.
——————————————
(1) استفتائات بهجت، ج 1، س 1156؛
(2) وسائل الشيعة، ج 19، كتاب الوصايا، ص 268.
📚 احكام دو دقيقهاى (همراه)، جلد ۵، صفحات ۱۴۸–۱۴۹.
💢 حجةالاسلام محمود اكبرى
🔻
@ahkam_akbari
#وصيت #احكام_اسلامى #وصیت_نامه #حق_الناس #معارف_اسلامى
🔰 انواع كمكارى
كم كارى در يكى از شكلهاى زير، نمايان مىگردد:
🔘 ١. ديرتر از وقت به سر كار مىآيد و پيش از تمام شدن وقت دست از كار مىكشد؛
🔘 ٢. در ساعات كارى، كار شخصى خود را انجام مىدهد؛
🔘 ٣. با همكاران به جای كار، به صحبت و گفتوگوی بيهوده مىپردازد؛
🔘 ٤. تلفنى با دوستان يا خانوادهاش صحبت مىكند؛
🔘 ٥. بيكار مىنشيند يا قدم مىزند در صورتى كه كارهاى زيادى را بايد انجام دهد.
كمكارى در كار موجب ضمان است. «١»
——————————————
(١) استفتائات بهجت، ج ٤، ص ٣٥٢، س ٥٧٩٥.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحه ١٥١.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#كمكارى #حق_الناس #اخلاق_كاری #حقوق_ديگران
🔰 چند نكته درباره كمفروشى
🔘 ١. يكى از موضوعات حق الناس، موضوع كمفروشى است كه يكى از محرمات كسب محسوب مىشود و قرآن كريم در آيه اول سوره مطففين به آن اشاره مىفرمايد. به چند نمونه از اقسام كمفروشى اشاره مىشود:
– اجناسى كه به صورت بستهبندى عرضه مىشوند، بدون در نظر گرفتن وزن آن؛ مانند: حبوبات، لبنيات (شير، ماست، خامه و ...) و ترشيجات كه به صورت عددى فروخته مىشوند در حالى كه وزن آنها دائماً سير نزولى دارد.
– در آب گذاشتن مرغ يا سبزيجات براى اينكه وزن آنها بيشتر شود.
– بيشتر گذاشتن چربى و استخوان همراه گوشت.
– سبككشيدن كالاها.
– كم گذاشتن از كيفيت كالا همچون: رنگ، بو، شيرينى، دوخت و ...
– دستكارى يا تنظيم نبودن ترازو.
🔘 ٢. كسى كه كمفروشى كرده، ضامن است و بايد جبران كند و اگر به خريدار دسترسى ندارد، بايد رد مظالم بدهد.
🔘 ٣. در مواردى كه اندازه كالا مشخص نيست، فروشنده بايد با خريدار مصالحه كند؛ مانند كالاى شانسى كه مقدار حداقل يك جنس مورد معامله را دارد و يا خريد بعضى كالاها كه بدون وزن كردن معامله مىشوند، در حالى كه بايد وزن شوند.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحات ١٥٢–١٥٣.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#كمفروشى #احکام_فقهی #حق_الناس #آداب_معاشرت
🔰 مواردى كه تصرف محسوب نمىشود
🔘 ١. خواندن روزنامه ديگرى بدون تصرف در روزنامه. «١»
🔘 ٢. شنيدن صداى ضبط و راديو.
🔘 ٣. ديدن خود در آينه ديگران.
🔘 ٤. ايستادن زير بالكن خانه ديگران.
🔘 ٥. بوييدن گل و گياه ديگران.
🔘 ٦. استفاده از نور و روشنايى خانه يا وسايل نقليه ديگران.
——————————————
(١) استفتائات بهجت، ج ٤، س ٥٨٤٢.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحه ١٥٤.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#حق_الناس #احکام_فقهی #آداب_معاشرت #حقوق_دیگران
🔰 بدهىهاى ميت
🔘 ١. با مرگ مديون، بدهى مدتدار او نقد مىشود و پرداخت آن بر ورثه واجب است. «١»
🔘 ٢. بدهىهاى ميت را بايد از اصل تركه او پرداخت کرد، «٢» ولو اينكه تمام تركه او را شامل شود.
🔘 ٣. بدهىهاى ميت شامل مهريه، قرض، نذر و ... است.
——————————————
(١) فرهنگ فقه، ج ٣، ص ٦٨٠.
(٢) همان، ص ٦٨٣؛ توضيح المسائل مراجع، ج ٢، م ٢٧٢٠.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحه ١٥٥.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#بدهی_میت #حق_الناس #احکام_فقهی #حقوق_دیگران
🔰 تضييع حقوق عمومى
بسيارند كسانى كه نسبت به حقوق عمومى حساسيتى ندارند و از مواردى چون: استفاده از آب، برق، تلفن و انشعاب غير مجاز استفاده مىكنند كه اين موارد جايز نيست. «١»
——————————————
(١) استفتائات بهجت، ج ٤، ص ٣٣٦، س ٥٧٣٢.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحه ١٥٦.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#حق_الناس #حقوق_عمومی #مسئولیت_اجتماعی #آب #برق #تلفن #اخلاق_اسلامی #انشعاب_غیرمجاز
🔰 حقالناسهای رانندگی
در شغل رانندگى مسائل حق الناس بسيار پيش مىآيد. به چند نمونه از آنها اشاره مىشود:
🔹 ١. گرفتن کرایهٔ زیاد
🔸 ٢. پس ندادن بقیهٔ کرایه
🔹 ٣. تحویل ندادن وسایل جامانده
🔸 ٤. سوار کردن مسافر در مسیرهای دربستی
🔹 ٥. عدم رعایت حق تقدم
🔸 ٦. پارک کردن در حریم خانهٔ دیگران
🔹 ٧. سد معبر
🔸 ٨. ایجاد راهبندان و اتلاف وقت
🔹 ٩. ایجاد خسارت
🔸 ١٠. نرساندن مسافر به مقصد
🔹 ١١. پاشیدن گل و لای به روی عابران در فصل بارندگی
🔸 ١٢. بوق زدنهای مکرر و بیوقت
🔹 ١٣. استفاده از اتومبیلهای دودزا و آلوده کردن هوا
🔸 ١٤. عبور از چراغ قرمز
🔹 ١٥. پارک کردن خودرو جلوی پارکینگ دیگران
🔸 ١٦. بیتوجهی به نوبت در سوختگیری و مسافرکشی
🔹 ١٧. توقف یا پارک نادرست خودرو به گونهای که موجب اتلاف وقت دیگران شود
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحات ١٥٧–١٥٨.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#حق_الناس #رانندگی_اسلامی #اخلاق_ترافیکی #حقوق_دیگران #مسئولیت_اجتماعی #آداب_رانندگی #احکام_فقهی #آلودگی_هوا
🔰 چهار نكته درباره گمراه كردن ديگران
🔹 ١. اضلال و گمراه كردن افراد از مسير حق و دين، از بزرگترين گناهان است.
🔸 ٢. خريد، فروش و خواندن كتابها، مجلات و مطبوعات گمراهكننده حرام است مگر براي اطلاع بر مفاسد و رفع آن. «١»
🔹 ٣. ملاك در ضالّه بودن كتاب اين است كه موجب انحراف #غالب مطالعهكنندگان شود. «٢»
🔸 ٤. خريد، فروش، توزيع و تكثير نوارها، سيديها و عكسهاي مبتذل و مستهجن جايز نيست و پولي كه از اين راه كسب ميشود حرام است. «٣»
——————————————
(١) تحريرالوسيله، كتاب المكاسب، م ٢٢؛ استفتائات جديد، محسن محمودي، ج ١، ص ٣٩؛ استفتائات امام خميني، ج ٣، ص ٦١٦، س ١٤٨؛ مجمع المسائل گلپايگاني، ج ١، ص ٥٣٤، م ١٩؛ فرهنگ فقه، ج ٤، ص ٩٨.
(٢) جامع المسائل فاضل، ج ٢، س ٢٢١٥.
(٣) استفتائات بهجت، ج ٤، ص ٥٢٦، س ٦٣٣٩؛ مسائل جديد، محسن محمودي، ج ٣، ص ٨٣ و ١٩٩.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحه ١٥٩.
💢 حجةالاسلام محمود اكبرى
🔻
@ahkam_akbari
#گمراه_كردن #حق_الناس #اخلاق_اسلامی #احکام_فقهی #مطبوعات #عفاف_و_حجاب #حقوق_دیگران #مسئولیت_اجتماعی