🔰 كودكان و حق الناس
🖌 يكى از وظايف والدين نسبت به فرزندان آشنا ساختن آنان با #حق_الناس است. در اين زمينه چهار نكته مطرح مىشود:
🔻1. اطفالىكه قبل ازبلوغ، مال مردم را تلف كردهاند، والدين آنها ضامن هستند و بعد از بلوغ، خود آنان.
🔻2. اگر فرزندان بىاجازهديگران از اموالشان استفاده نمودند، در اولين فرصت والدين بايد جبران نمايند تا آنان بدانند كارشان صحيح نبوده است.
🔻3. اگر كودك مالى را از ديگرى برداشته، بايد اگر مال موجود است به او برگردانده شود يا از صاحب حق حلاليت طلبيده شود.
🔻4. در دعواها و بازىهاى كودكانه كه منجر به آسيب به ديگرى مىشود، كودك #ضامن است و اگر امكان دسترسى به مقدار ديه نباشد، بايد با اجازه حاكم شرع رد مظالم پرداخت شود.
📚 احكام دو دقيقه اى ؛ ج1 ؛ ص141
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 پنج نكته درباره عفاف بانوان در حوزه نماز
🔸1. اگر زن بخواهد در جايى كه نامحرم او را مىبيند، وضو بگيرد، اگر مكانش منحصر نباشد، گناه محسوب مىشود. (1)
🔸2. در نماز، مكروه است زنها هم رديف يا جلوتر از مردان بايستند و طبق نظر برخى از مراجع، همچون سيستانى، مكارم و فاضل، نمازشان #باطل است مگر اين كه مانع و پردهاى بينشان باشد و يا حدود 5 متر فاصله داشته باشند. (2)
🔸3. در نماز، زنان بايد با پوشش كامل نماز بخوانند، چه در برابر محرمان يا نامحرمان.
🔸4. زن مىتواند بدون جوراب نماز بخواند و پوشاندن تا مچ پا مستحب است، ولى براى مردان چنين استحبابى نيست. (3)
🔸5. در نمازهاى جهرى در صورتى كه نامحرم صداى زن را مىشنود نبايد با صداى بلند نماز بخواند. (4)
🖌 مجموعه مسائل فوق نشانگر اهميت عفاف است.
------------------
1. عروة الوثقى، ج 1، شرايط الوضو، م 30.
2. توضيح المسائل مراجع، ج 1، م 886- 888؛ عروة الوثقى، ج 1، مكان المصلى.
3. عروة الوثقى، ج 1، فيما يستحب من اللباس.
4. توضيح المسائل مراجع، م 992 و 994.
📚 احكام دو دقيقه اى ؛ ج1 ؛ ص189
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 برداشتهاى غلط از احكام
🔸1. شكى نيست كه احكام الهى آسان است، ولى فرق است بين #سهل بودن و #سهل_انگارى كردن.
برخى از مردم به تصور اين كه دين آسان است در احكام الهى سهل انگارى مىكنند.
- اگر كسى در ماه رمضان به واسطه عذرى روزه نگيرد و بعد از رمضان عذر او برطرف شود و تا رمضان آينده عمداً قضاى روزه را نگيرد، بايد روزه را قضا كند و براى هر روز يك مد گندم يا جو و مانند اينها را به عنوان كفاره تأخير به فقير بدهد. (1)
🔸2. برخى از مردم كه به ضوابط شرعى آشنايى ندارند، تصور مىكنند مذهبىها سختگيرى مىكنند در حالى كه دليلى بر عملكرد خود ندارند.
🔸3. فراوانى گناه موجب حلال بودن آن نيست، اگر با گناه برخورد نشد، دليل حلال بودن آن نيست.
برخى از مردم تصور مىكنند رسم بودن و سنتهاى اجتماعى دليل بر حلال بودن است، در حالى كه چنين نيست.
🔸4. بسيارى از مردم به هنگام بيمارى نماز نمىخوانند، به ويژه در بيمارستانها؛ و اگر بخوانند به شرايط لازم آن توجه ندارند. مثلًا اگر مىتوانند ايستاده نماز بخوانند، به بهانه بيمارى، نشسته نماز مىخوانند و اگر مىتوانند نماز نشسته بخوانند، خوابيده نماز مىخوانند. و يا جهت قبله را رعايت نمىكنند و يا به وظايف خود در وضو يا تيمم يا جبيره آشنا نيستند.
-------------
1. توضيح المسائل مراجع، م 1705.
📚 احكام آسان ؛ ص37
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 صله رحم با افراد غير مذهبى
❓سؤال: آيا انسان مىتواند از نظر شرعى با خويشاوندانى كه بىتقوا و بىنمازند از قبيل پدر و مادر، خواهر و غيره قطع رحم نمايد؟
✅ پاسخ: قطع رحم جايز نيست ولى آنها را با مراعات موازين، امر به معروف و نهى از منكر نمايد. (1)
❓سؤال: فرزند پدرى هستم كه هيچ گونه اعتقادى به خدا و پيامبر صلى الله عليه و آله ندارد و نماز نمىخواند تكليف اين جانب چيست؟
✅ پاسخ: از قطع رحم اجتناب كنيد و حتىالمقدور در هدايت او كوشش كنيد. (2)
❓سؤال: بعضى از بستگان من توجه به نماز و روزه و ساير واجبات ندارند و موعظه و نصيحت هم در آنها اثر نمىكند اكنون صله رحم با آنها چه صورت دارد؟
✅ پاسخ: اگر ترك صله رحم موجب دورى آنان از معصيت مىشود، ترك كنيد و اگر با معاشرت و نصيحت احتمال جلوگيرى از معصيت مىدهيد صله رحم كنيد تا آنان را وادار به اطاعت خداوند كنيد. (3)
❓سؤال: آيا قطع رابطه از ارحامى كه تجاهر به گناهان مىكنند جايز است؟
✅ پاسخ: اگر قطع مراوده موجب تنبّه آنها باشد لازم است قطع مراوده شود. (4)
❓سؤال: صله رحم و رفت و آمد با كسانى كه بىبندوبارند چگونه است؟ آيا در چنين شرايطى بايد به كلى قطع رابطه نمود يا سالى يك مرتبه معاشرت لازم است؟
✅ پاسخ: صله رحم منحصر به رفت و آمد نيست؛ مىتوانيد از طريق مكاتبه، احسان و ... صله كنيد و تا ممكن است از موعظه و نصيحت خوددارى نكنيد كه بزرگترين صله و احسان در حق آنان باز داشتن آنان از گناه و معصيت است. (5)
❓سؤال: رفت و آمد و هم غذا شدن با افرادى كه شراب خوار و بىنماز هستند و به پاكى و نجسى اهميّت نمىدهند چه صورت دارد؟
✅ پاسخ: چنانچه منكر ضرورى دين نباشند محكوم به اسلام و پاك هستند، ولى بهتر اين است كه با چنين افرادى معاشرت نشود مگر اين كه اميد به هدايت آنها و امكان ارشاد و امر به معروف و نهى از منكر باشد. (6)
❓سؤال: رفت و آمد با اقوامى كه مقيّد به دستورات اسلامى نيستند؛ مثلًا با پوشش نامناسب در برابر ما ظاهر مىشوند، با توجه به واجب بودن صله رحم وظيفه چيست؟
✅ پاسخ: اگر اين رفت و آمد مايه نهى از منكر شود مانعى ندارد، در غير اين صورت ترك كنيد. (7)
❓سؤال: رفت و آمد در منازل كسانى كه نماز نمىخوانند چه حكمى دارد؟
✅ پاسخ: رفت و آمد به منظور امر به معروف و ارشاد اشكال ندارد بلكه خوب است. (8)
------------------
1. جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 243، س 942.
2. استفتائات امام خمينى، ج 1، ص 489، س 21.
3. جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 243، س 940.
4. همان، س 941، ص 243.
5. جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 243، س 939 و 1772؛ استفتائات تبريزى، س 2185.
6. جامع المسائل، فاضل، ج 2، ص 363، س 956.
7. استفتائات مكارم، ج 1، ص 527، س 1734.
8. جامع الاحكام صافى، ج 2، س 1478.
📚 احكام آموزشى دختران ؛ ص205
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 كمترين حد صله رحم
❓سؤال: كمترين حد صله رحم چقدر است؟
✅ پاسخ: كمترين مرتبه صله رحم سلام و احوالپرسى و دلجويى كردن از آنهاست. (1)
🔸 على عليه السلام فرمود: صِلُوا ارْحامكم ولَو بَالتّسليم
صله ارحام كنيد ولو با سلام كردن. (2)
❓سؤال: حداقل صله رحم و قطع رحم چه قدر است؟
✅ پاسخ: حداقل صله رحم آن است كه در عرف گفته شود فلان كس با خويشاوندانش ارتباط دارد و اگر طورى رفتار كند كه بگويند قطع رابطه كرده، قطع رحم محسوب مىشود و بستگان در اين رابطه با هم متفاوتند. (3)
------------
1. جامع المسائل فاضل، ج 1، س 1772.
2. سفينة البحار، ج 2( ماده رحم).
3. استفتائات جديد مكارم، ج 1، ص 546، س 1787.
📚 احكام آموزشى دختران ؛ ص207
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 حقوق همسايه
♦️ از وظايف همسايهها #رسيدگى و احسان به يكديگر است به طورى كه اگر يكى از آنها نياز به وسيلهاى پيدا كرد؛ از اثاث منزل تا وسايل ديگر بايد در اختيارش گذاشت.
🔹 همسايه نبايد در امور داخلى همسايه دخالت كند و اگر نياز به مشاوره پيدا كرد بايد بهترين راه را در اختيارش گذاشت.
♦️ هر گونه تصرّف در ملك همسايه بدون اذن او جايز نيست. (1)
❓سؤال: اگر شاخه درخت ميوه خانهاى به طرف خانه همسايه برود، آيا همسايه مىتواند از ميوهاش استفاده كند؟
✅ پاسخ: استفاده از ميوه آن منوط به اجازه صاحب درخت است. (2)
🔹 لازم است انسان جلو منكرات همسايه را بگيرد.
💡امام صادق عليه السلام فرمود: مَنْ كانَ له جارٌ يَعْمَلُ بِالَمعاصى فلَم يَنْهَهُ فَهُوَ شَريكُه (3)
كسى كه همسايهاى دارد كه مرتكب معاصى مىشود، اگر او را نهى نكند، در جرم و گناه او #شريك خواهد بود.
---------------
1. مجمع المسائل گلپايگانى، ج 1، ص 550، س 39.
2. جامع الاحكام صافى، ج 2، ص 246، س 1883.
3. الحكم الزاهره، ص 183.
📚 احكام آموزشى دختران ؛ ص209
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 1⃣ امر به معروف
💡پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: چه مىكنيد زمانى كه زنان شما #فاسد و جوانانتان #فاسق شوند و امر به معروف و نهى از منكر را ترك كنيد؟
گفته شد: يا رسول الله! آيا چنين خواهد شد؟
فرمودند: بلى و #بدتر از آن هم خواهد شد. سپس فرمودند: چه مىكنيد زمانى كه امر به منكر و نهى از معروف بنماييد؟
گفته شد: آيا چنين خواهد شد؟!
فرمودند: بلى، #بدتر از آن نيز خواهد شد.
و در آخر فرمودند: چه مىكنيد زمانى كه معروف منكر شود و منكر معروف گردد؟! (1)
چند نكته در زمينه امر به معروف و نهى از منكر 🔻
📌 امر به معروف و نهى از منكر، #بسيج عمومى و همگانى است براى ريشهكن كردن فساد وتأمين سلامت جامعه.
در اين رابطه چند نكته مطرح است:
🔸1. امر به معروف و نهى از منكر در واجبات و محرمات واجب است و در مستحبات و مكروهات مستحب است. (2)
🔸2. امر به معروف و نهى از منكر، مختص به هيچ صنف و گروهى نيست و بر همه اقشار جامعه واجب است.
🔸3. واجب شدن امر به معروف و نهى از منكر شرايطى دارد:
الف) شناخت صحيح معروف ومنكر؛
ب) احتمال تأثير در مخاطب؛
ج) تصميم مخاطب بر تكرار عمل؛
د) نداشتن مفسده و ضرر جانى، عرضى و مالى. (3)
🔸4. در جايىكه شرايط امر به معروف فراهم نباشد، گرچه در اين صورت امر به معروف واجب نيست، ولى انكار قلب و تنفر از گناه لازم است.
🔸 5. شرط نهى از منكر اين است كه منكر را منكر بدانيم. برخى از گناهان بهگونهاى شايع شدهاست كه بسيارى ازمردم آن را منكر نمىدانند؛ مانند #اختلاط محرم و نامحرم بدون رعايت شئونات اسلامى، با #آرايش و حجاب نامناسب بيرون رفتن، #روابط دختر و پسر، ترويج فرهنگ بيگانه در لباسها، ديدن فيلمهاى #مبتذل و ... .
--------------------
1. اصول كافى، ج 5، ص 9.
2. توضيح المسائل مراجع، م 2786.
3. توضيح المسائل مراجع، ج 2، ص 756، م 2791.
📚 احكام داستانى ؛ ص122
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 2⃣ امر به معروف #نزديكان
💡ياسر، خادم امام رضا عليه السلام مىگويد: زيد، برادر امام رضا عليه السلام در مدينه خروج كرد و دست به كشتار و آتش سوزى خانههاى بنىعباس زد. از اين جهت، به «زيد النار» معروف بود. وقتى او را دستگير كردند و نزد امام رضا عليه السلام بردند، حضرت به او فرمود: #انتسابت به مادرمان حضرت زهرا عليها السلام موجب نمىشود گناه كنى و انتظار داشته باشى كه وارد بهشت شوى. زيد گفت: من برادر تو هستم. حضرت فرمود: تو تا وقتى برادر منى كه خداى متعال را اطاعت كنى. درست مانند فرزند نوح عليه السلام كه خداوند فرمود: «او از خاندان تو نيست، او عمل غير صالح است» (1)
و خداوند او را به دليل معصيتش از خاندان نوح اخراج كرد. (2)
💡امام حسن و امام حسين عليهما السلام كه كودك بودند به پيرمردى رسيدند كه مشغول وضو گرفتن بود، ولى وضو را نيكو نميگرفت، آن دو بزرگوار براى اينكه آن پير مرد را آگاه نمايند، شروع به وضو گرفتن كردند و هر كدام ميگفتند: وضوى من صحيح تر است. آنگاه به آن پيرمرد گفتند: ما دو نفر وضو ميگيريم، تو قضاوت كن كه كداميك از ما بهتر وضو ميگيريم. وقتى وضو گرفتند، به وى گفتند: كداميك از ما نيكوتر وضو گرفتيم؟ گفت: شما هر دو خوب وضو گرفتيد، ولى من وضوى نيكوئى نگرفتم. اكنون وضو گرفتن را از شما آموختم. (3)
🖌چند نكته در زمينه امر به معروف و نهى از منكر🔻
از آنجا كه يكى از شرايط امر به معروف احتمال تأثير است، اين فريضه، شكل ثابتى ندارد. مهمتأثيرگذارى است وبه گونههاى زير مىتواند باشد:
🔸الف) تغيير در رفتار همچون اخم كردن بر گناهكار، ترك مجلس. (4)
🔸ب) امر و نهى زبانى (5) به ويژه توسط افراد تأثيرگذار همچون معلم، پدر و مادر، مسئول، دوست و ...
🔸ج) تكرار امر به معروف.
🔸د) امر به معروف جمعى. (6)
🔸ه) كم كردن رابطه.
🔸و) توسل به زور. (7)
البته بايد رعايت #مراتب را نمود و جايز نيست با #احتمال تأثير گذارى در مرتبهاى، از مراتب بعدى استفاده نمود. (8)
--------------------
1. هود/ 46.
2. عيون اخبار الرضا، ج 2، ص 233.
3. بحارالانوار، ج 43، ص 319؛
أَنَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ مَرَّا عَلَى شَيْخٍ يَتَوَضَّأُ وَ لَا يُحْسِنُ فَأَخَذَا فِي التَّنَازُعِ يَقُولُ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا أَنْتَ لَا تُحْسِنُ الْوُضُوءَ ....
4. همان، م 2804.
5. توضيح المسائل مراجع، م 2807.
6. توضيح المسائل مراجع، م 2813.
7. همان، م 2787.
8. همان، م 2818.
📚 احكام داستانى ؛ ص123
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 3⃣ #بهانههاى ترك امر به معروف
🖌 برخى از مردم براى شانه خالى كردن از مسئوليت امر به معروف، بهانههايى را مطرح مىكنند. به چند نمونه از آنها اشاره مىشود:
🔸1. بيشتر مردم چنين مىخواهند.
🔸2. كسى از امر به معروف حمايت نمىكند و حتى گاهى آمران به معروف و ناهيان از منكر، مورد بى مهرى قرار مىگيرند.
🔸3. امر به معروف، دخالت در زندگى ديگران است.
🔸4. از امر به معروف و نهى از منكر خجالت مىكشند.
♦️ اين افراد تصور مىكنند ديگر با اين بهانه وظيفهاى ندارند، در حالى كه بهانههاى ذكر شده، عذر محسوب نمىشوند.
📚 احكام دو دقيقه اى ؛ ج1 ؛ ص98
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari