🔰احکام عاشورایی
✅ 6. اذان و اقامه
🖌 در منزلگاه #شراف پس از استراحت مختصر موقع ظهر، وقت نماز فرا رسيد امام حسين عليه السلام به حجاج بن مسروق مؤذن مخصوص خود فرمود: اذِّن يَرْحَمَك الله و اقِمِ لِلصَّلوة نُصلى
خدا رحمتت كند، اذان و اقامه بگو تا نمازمان را بخوانيم.
🖌 نيز امام حسين عليه السلام هنگام نماز ظهر، به فرزندش فرمود اذان و اقامه بگو و ايشان اذان و اقامه گفت و سپس با هم نماز خواندند. (1)
🖌 در صبح #عاشورا با داشتن مؤذن مخصوص، خود اذان و اقامه فرمود و نماز صبح را با اصحابش خواند. (2)
👈 مستحب است انسان در بين اذان و اقامه يك قدم بردارد يا ذكر بگويد و يا قدرى ساكت باشد. (3)
👈 اگر براى خواندن نماز جماعت به مسجد برود و ببيند جماعت تمام شده، تا وقتى كه صفها به هم نخورده #نمىتواند براى خود اذان و اقامه بگويد. (4)
📌 در چند جا اذان و اقامه #ساقط است:
🔸1. كسى كه با نماز #جماعتى همراه شود كه در آن اذان و اقامه گفته شده باشد.
🔸2. كسى كه پس از اقامه نماز جماعت در مسجد قبل از برهم خوردن #صفها بخواهد نماز بگذارد.
🔸 3. كسى كه اذان و اقامه ديگرى را #بشنود (5)
------------------
1. همان، ج 44، ص 314.
2. اذان نغمه آسمانى، ص 88؛ موسوعه كلمات امام حسين عليه السلام، ص 101.
3. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 543، م 940.
4. همان، م 924.
5. عروه الوثقى، ج 1، ص 602.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 63
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
✅ 7. نماز اول وقت
🖌 امام حسين عليه السلام از چهرههايى است كه در برپا داشتن نماز سهم بزرگى دارد. آن حضرت با قيام خود موجب استحكام پايههاى دين گرديد.
👈 در زيارتنامه آن حضرت آمده است: اشهدُ انّك قَد اقمتَ الصَّلاة (1)
شهادت مىدهم كه تو نماز را برپا داشتى.
🖌 در روز عاشورا و گرماگرم جهاد و مبارزه #ابوثمامه صائدى يكى از ياران امام حسين عليه السلام به امام عرض كرد. دوست دارم نماز را كه وقتش نزديك است با شمابخوانم سپس به لقاء پروردگار برسم امام سر به سوى آسمان برافراشت و فرمود: ذَكَرتَ الصَّلاة جَعَلَكَ اللهُ مَن المُصِّلين الذّاكِرينَ نَعَم هذا اوّل وَقتِها ثُمَّ قال سَلُوهم ان يَكفُّوا عنّا حتّى نُصلَّى
از نماز ياد كردى خدا تو را از نمازگزاران ذاكر قرار دهد آرى اول وقت نماز است. سپس فرمود از دشمن بخواهيد دست نگهدارند تا نماز بخوانيم.
🔹 حضرت مهدى عليه السلام به يكى از مشتاقان ديدارش به نام #زُهرى كه به زيارت آن حضرت موفق شده بود #دوبار فرمود:
از رحمت خدا دور است كسى كه نماز صبح را چندان تأخير بيندازد تا ستارهها ناپديد شود. و نماز مغرب را به قدرى تأخير بيندازد تا ستارهها ظاهر شوند. (3)
🔹امام حسن مجتبى عليه السلام فرمود:
آن گاه كه پدرم در آستانه شهادت قرار گرفت رو به من كرد و فرمود: فرزندم تو را وصيت مىكنم به نماز اول وقت (4)
🔹امام رضا عليه السلام فرمود: چون وقت نماز شد فوراً نماز بگذار زيرا تو نمىدانى بعد چه پيش مىآيد. (5)
📌 اداى نماز در اول وقت مستحب مؤكّد و تأخير آن از اول وقت جز در مواردى كه تأخير افضل است مكروه مىباشد. (6)
❓پرسش: شركت در عزادارى به طورى كه نتوانيم نماز را در اول وقت بخوانيم چه حكمى دارد؟
✅ پاسخ: نماز اول وقت را در اولويت قرار دهيد. (7)
🔸 موارد فضيلت تأخير عبارتند از:
🔻1. تأخير نماز ظهر و عصر براى كسى كه قصد خواندن نافله ظهر و عصر را دارد.
🔻2. تأخير نماز عشاء تا از بين رفتن سرخى مغرب
🔻3. تأخير نماز ظهر و مغرب تا آخر وقت فضيلت و انجام آنها با نماز عصر و عشاء.
🔻4. تأخير براى كسى كه به تخلى در اول وقت نياز دارد. (8)
🔻5. تأخير براى رسيدن به نماز جماعت. (9)
----------------
1. بحارالانوار، ج 100، ص 293.
2. لهوف، ص 95.
3. حق اليقين، ص 302.
4. ميزان الحكمه، ج 10، ص 477.
5. هزار و يك نكته نماز، ص 298، نكته 965.
6. فرهنگ فقه، ج 1. ص 108.
7. استفتائات بهجت، ج 4، س 6391.
8. همان مدرك و عروة الوثقى، ج 1، ص 525.
9. توضيح المسائل مراجع، م 751.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 64
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
✅ 8. نماز جماعت
🖌 از مسائلى كه امام حسين عليه السلام در نهضت عاشورا توجه خاصى داشتند نماز #جماعت بود.
🔸 در منزلگاه #شراف امام به حُر فرمود: تو با ما نماز مىخوانى يا مستقل و باسپاهيانت؟ عرضه داشت با شما و در يك صف به نماز مىايستيم. امام عليه السلام در جلو و يارانش و حُر و سپاهيانش در پشت سر آن حضرت ايستادند و نماز ظهر را با آن حضرت بجا آوردند. (1)
🔸 و نيز در نماز ظهر #عاشورا با اصحاب خود نماز را به جماعت خواندند.
--------------
1. سخنان حسين بن على عليه السلام از مدينه تا كربلا، محمد صادق نجمى، ص 138.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 67
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
✅ 9. اهتمام امام حسين عليه السلام به رعايت حقالناس
🖌 يكى از پيامهاى عاشورا توجه به #حق_الناس و حقوق ديگران است
🔹 موسىبن عمير از پدرش نقل مىكند كه امام حسين عليه السلام فرمود:
نادِ ان لا يُقتَلَ مَعِىَ رَجُلٌ عَلَيه دَيْن و نادِ بِها فى المَوالى فَانّى سَمِعتُ رَسول اللهِ يَقولَ مَن ماتَ وَ عَلَيهِ دَيْنٌ اخِذَ مَن حَسناته يوم القيامَه (1)
ميان همه يارانم اعلام كن هركس بدهى دارد با من كشته نشود، زيرا من از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم شنيدم فرمود: هركس از دنيا برود و دين بر ذمه داشته باشد، از حسنات وى در فرداى قيامت برداشته مىشود.
🔹 در نقل ديگرى آمده است كه عمير انصارى گفت: امام عليه السلام به من فرمود: هر كس از دنيا برود در حالى كه دينى بر عهدهاش باشد كه چارهاى بر آن نكرده باشد گرفتار دوزخ مىشود.
👈 راستى عجب است كهامام عليه السلام در بحرانىترين شرايط، حتىبه بدهكارى اصحاب و ياران خود به مردم توجه داشته باشد و راضى نشود بدهكاران همراه او پيكار كنند و شهيد شوند، كه مبادا حقوق مردم از دست برود.
🔹 و درباره حضرت مسلم آمده است كه در لحظه آخر عمر به عُمربن سعد چند وصيت كرد. يكى از آنها اين بود كه براى گذراندن زندگى در اين شهر مبلغ هزار درهم قرض كردهام: زره و لباس جنگى مرا بفروش و بدهى مرابپرداز. (2)
-----------------
1. موسوعه كلمات الحسين، ص 429.
2. ناسخ التواريخ امام حسين، ج 2، ص 98؛ طبرى، ج 6، ص 212.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 67
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
✅ 10. اهتمام امام حسين عليه السلام به رعايت حجاب و پوشش
🖌 از جلوههاى بارز حضور زنان در حماسه عاشورا تعهد و پايبندى آنان به حرمتها و مراعات مسائل #حجاب و پوشش است.
🖌 امام حسين عليه السلام به شمر فرمود:
انَا الَّذى اقاتُلِكُم و تُقاتلونى والنِّساء ليس عَلَيهِنَّ جُناحَ فَامنَعوا عُتاتَكم عن التَّعَرُضِّ لِحَرَمى مادُمتٌ حياً (1)
من با شما مىجنگم و شما با من، زنان گناهى ندارند تا من زندهام طغيانگران خود را از حرم من باز داريد.
🔸فاطمه صغرى دختر امام حسين عليه السلام مىفرمايد: «جلوى خيمه ايستاده بودم و به بدن پدر و اصحابش كه قطعه قطعه شده بودند نظر مىكردم ناگهان مردى را ديدم بر اسبى سوار است و با سرنيزه زنان را به اين سو آن سو مىكشاند و آنان به يكديگر پناه مىبرند و چادرها و مقنعههاى آنها گرفته شده و فرياد وا جَدّا وا ابَتاه و وا عليّاه بلند است. قلبم فرو ريخت و بدنم به لرزه افتاد از ترس او شروع كردم به اين طرف و آن طرف به دنبال عمهام امكلثوم دويدن در همين حال ناگهان ديدم كه آن سوار به طرف من آمد با سرعت تمام پا به فرار گذاشتم فكر مىكردم از دست او نجات مىيابم ديدم به طرف من مىآيد از خود بىخود شدم ناگهان ته نيزه او به كتفم خورد با صورت به زمين خوردم #مقنعهام را كشيد و گشوارههايم را برد و خون بر گونههايم جارى شد من بيهوش شدم. ناگهان عمهام را ديدم كه در كنار من قرار گرفته و گريه مىكند و مىگويد بلند شو برويم بلند شدم و گفتم: «يا عَمَتّاه هَل من #خِرقَةٍ استر بها رَأسى عَن اعين النُّظار؟ فَقالَت يا بنتاه وَ عَمتُكِ مَثلُكِ فَرَايتُ رَأسُهَا مَكشُوفة
اى عمه آيا پارچهاى دارى كه سرم را از ديد ناظران بپوشانم. حضرت فرمود: دخترم عمه تو مانند تو است. ناگهان نگاه كردم ديدم سر عمهام پوشش ندارد!!»
🔸 وقتى اسرا وارد كوفه شدند اهل كوفه به كودكان كه بر محملها سوار بودند تكههايى از نان و خرما دادند. ام كلثوم فرياد زد «يا اهل الكوفه انَّ الصَدَقه علينا حرام» (2)
و نان و خرماها را از دست و دهان اطفال برگرفته و به زمين انداخت. 👈 اما از زنان كوفه چادر و مقعنه گرفته و خود را پوشاندند. و اين نشان مىدهد كه حجاب اهميت بسيار زيادى دارد.
🔸حضرت زينب در خطابه پرسوز خود در كنار كاخ يزيد فرمود: امِنَ العَدل يَابنَ الطلقَا تَخديرُكَ حرائِرُكَ و امائِكَ و سُوقِكَ بِناتُ رَسُولِ اللّه سَبايا قَدْ هَتَّكتَ سُتورَ هُنَّ و ابديتَ وِجُوُههُنَ (3)
آيا از عدالت است اى زاده آزادشدگان (فتح مكه) كه همسران و كنيزان خودت را در پشت پردهها قرار دادهاى ولى دختران رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم را به عنوان اسير روانه كردهاى پرده حرمت آنها را دريدهاى و چهرههايشان را آشكار ساخته و زير سلطه دشمنان از شهرى به شهرى مىگردانى آنگونه كه مردم شهرها و آبادىها به آنان مىنگرند.
📌 پوشش نامناسب
لباس يكى از نيازهاى انسان است و بايد آداب و رسوم اجتماعى در آن رعايت شود.
امام حسين عليه السلام فرمود: مَن لَبَس مَشهُورَ مَنِ الثّياب اعْرضَ اللهُ عَنهْ يَومَ القِيامَة
كسى كه لباس #شهرت (انگشت نما) بپوشد در روز قيامت خدااز وى روى برمىگرداند. (4)
----------------
1. بحار الانوار، ج 45، ص 51؛ مقتل خوارزمى، ج 2، ص 33.
2. بحارالانوار، ج 45، ص 114 و 108.
3. حياة الحسين، ج 3، ص 378؛ در زيارت ناحيه مقدسه نيز اشارهاى به اين موضوع شده است.
4. فرهنگ سخنان امام حسين عليه السلام، محمد دشتى، ص 179.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 68
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
✅ 11. امام حسين عليه السلام و فضيلت آبرسانى
🖌 آب رسانى و سيراب ساختن موجودات زنده به هنگامى كه در فشار تشنگى باشند كارى بسيار پسنديده است.
امام حسين عليه السلام در اين عمل شايسته و خداپسندانه همواره پيشگام بود و در شرايط حسّاس دشمنى را كه دچار بىآبى شده بود به دست خويش سيراب ساخت. (1)
📌 توجه به چند نكته مناسب است:
🔸الف) ارزش آبرسانى
💡پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:
افْضلُ الصَّدَقَةِ سَقْىُ الْماء (3)
برترين صدقه، آب دادن است.
💡و نيز فرمود: مَن سَقَى مُؤمنا شِربَةَ ماءٍ اعطاهُ اللّه بِكُلِّ شِربَةٍ سبعين الف حَسَنة (4)
كسى كه مومنى را سيراب كند به هر جرعهاى كه از آب مىنوشد خداوند هزار حسنه براى او مىدهد.
💡امام سجاد عليه السلام فرمود:
مَن سَقى مُؤمِنَا مِن ظَمَأ سَقاهُ اللّهُ مِنَ الرَّحيقِ الَمختوم (5)
كسى كه مؤمن تشنهاى را سيراب سازد خداوند از آب سَر به مُهر بهشتى او را سيراب مىگرداند.
🔸ب) آنچه بر ساقى سزاوار است
💡پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:لِيَشرِب ساقِى القُوم آخِرَهم (6)
بهتر است آب دهنده به مردم، آخرين نفر در آب نوشيدن باشد.
🔸ج) آب خنك
💡امام صادق عليه السلام فرمود:
افْضِلُ الصَّدَقَهِ ابْرادُ الِكَبِدِ الْحَرىّ (7)
بهترين صدقه خنك كردن جگر تفته است.
-------------------
1. بحار الانوار، ج 44، ص 346.
2. العباس بن على، ص 35.
3. بحار الانوار، ج 71، ص 369.
4. جواهر، ج 36، ص 508.
5. بحارالانوار، ج 71، ص 373.
6. همان، ج 72، ص 455.
7. بحارالانوار، ج 96، ص 170.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 71
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 تذكراتى پيرامون عزادارى
🔸1. بر سر در هيئتهايتان پرچم خلوص بزنيد تظاهر و #ريا را به دستجات و هيئتها و حسينيهها راه ندهيد.
🔸2. قداست عزادارى را با ساز و آواز و #موسيقى نشكنيد.
🔸3. نهضت امام حسين عليه السلام براى مبارزه با منكر بود #منكرات را از زندگىهايتان دور كنيد.
🔸4. با چشمى كه براى امام حسين گريستهايد به #نامحرم نگاه نكنيد.
🔸5. با دستى كه بر سينه زدهايد خلاف نكنيد.
🔸6. با زبانى كه يا حسين گفتهايد غيبت نكنيد و #دروغ نگوييد.
🔸7. پايى را كه به مجالس عزا گشودهايد به مجالس حرام نگشائيد.
🔸8. ارتباط خود را از اين مجالس قطع نكنيد.
🔸9. پايه دين بر #نماز استوار است و در نهضت عاشورا نماز جايگاه مهمى دارد. در انجام فريضه نماز كوتاهى نكنيد. عزادارى مستحب است مبادا براى شركت در عزادارى نماز واجب قضا شود.
🔸10. احسان و خيرات مستحب است مبادا احسانتان آلوده به #اسراف و تبذير شود.
🔸11. شركت دادن فرزندان در عزادارى امام حسين عليه السلام بسيار مناسب است امّا رها كردن و نظارت نداشتن بر حركات و رفت و آمدهاى آنان در ايام و شبهاى عزا خطرآفرين است.
🔸12. شنيدن و ديدن عزادارى از راديو و تلويزيون مفيد است امّا حضور در مجالس حسينى نقش ديگرى دارد.
🔸13. كمك كردن به مجلس عزادارى امام حسين عليه السلام مستحب است اما اداء حقوق مردم و #خمس آل محمد واجب است.
🔸14. بايد عزادارىها از هرگونه رقابت منفى و حسّ برترىجويى به دور باشند و يكديگر را تخريب نكنند.
🔸15. مهمترين حكمت مجالس عزادارى امام حسين عليه السلام آشنايى با مكتب و آرمان اوست بايد بگونهاى برنامههاى عزادارى تنظيم شود كه عزاداران بتوانند با ارزشهاى انس پيدا كنند.
🔸16. تماشاى عزادارى، عزادارى محسوب نمىشود، بنابراين افرادى كه در پيادهروها و حاشيه خيابانها توقف مىكنند مناسب است به جمع دستههاى عزادارى بپيوندند تا جزء عزاداران محسوب شوند.
🔸17. مناسب است افراد كامل در هيئتهاى عزادارى جوانان شركت كنند تا مشوق آنان باشند و نيز آداب صحيح عزادارى را به آنان بياموزند.
🔸18. ادب را در مجالس امام حسين رعايت نمائيد.
🔸19. به نظافت و بهداشت مجالس امام حسين بيشتر توجه كنيد.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 73
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 تذكراتى به مداحان اهل بيت
🔹1. مكتب حسينى پذيراى صادقان خالص است نه رياكاران متظاهر. لذا مداحى نبايد وسيلهاى براى مريد پرورى و تظاهر و رياكارى باشد.
🔹2. سعى كنيد اخلاق و رفتار و ادب حسينى داشته باشيد.
🔹3. در مسائل مادى مناعت طبع داشته باشيد مبادا انگيزه مداحى كسب كار و سود باشد.
🔹4. سعى كنيد ذكر مصائب اهل بيت را از منابع معتبر و از شعرها و نوحههاى مناسب استفاده كنيد.
🔹5. ترويج فرهنگ مدح و مرثيه از سوى امامان شيعه براى حفظ و اشاعه فرهنگ اهل بيت است، مبادا اشك و گريه و عزادارى به چيز مستقلى تبديل شود كه نه تنها آن اثر و انگيزه را نداشته باشد بلكه نوعى نمايش سرگرم كننده و جذاب باشد. راستى سوختن در داغ مصيبت و مظلوميت آل اللَّه كجا و شلوغ كارى و هياهو و سر و صداهاى بىسوز و اشك كجا.
🔹6. برخى از انواع مرثيه خوانىها با عزت و كرامت خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم ناسازگار است و برخى از مرثيه خوانان به خاطر اشك گرفتن از مستمعان مىكوشند رفتار آنان را هر چه جانگدازتر و سوزناكتر بيان كنند كه اين كار گاهى به ذليل و خوار نشان دادن اولياء بزرگوار منتهى مىشود.
🔹7. برنامه مداحى بايد به گونهاى تنظيم گردد كه عزاداران بتوانند استفاده علمى و معرفتى لازم را از مجلس ببرند.
🔹8. بر عزيزان مداح لازم است ميزان آگاهى دينى و معرفتى خود را با مطالعه كتب مناسب و استفاده از علما و بزرگان ارتقاء دهند.
🔹9. از تذكرات لازم به مداحان گرامى، گذشت، تحمل ضعفها و كمبودها واحياناً برخوردهاى نامناسب برخى از عزاداران است.
🔹10. از شعرها و جملهها و تعبيرات غلوآميز، كه مناسب اهل بيت عليهم السلام نيست اجتناب شود.
🔹11. لازم است امكانات صوتى به گونهاى تنظيم شود كه موجب آزار و اذيت ديگران نشود.
🔹12. در مجالسى كه چندين مداح برنامه دارند لازم است رعايت حال يكديگر را بنمايند و وقت مجلس و مداحان ديگر را بيش از اندازه نگيرند. (1)
------------
1. گزيدهاى از مقاله رسالت ذاكران، جواد محدّثى، فرهنگ كوثر، ش 52.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 75
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 چند نكته درباره #وام
🔸1. وام گرفتن بدون #احتياج مكروه است و با داشتن نياز، كراهت آن سبك مىشود. (1)
🔸2. اگر بانك براساس يكى از قراردادهاى #شرعى مانند شركت، مضاربه و ... به مشترى تسهيلات دهد و سودى دريافت كند، اشكال ندارد. (2)
🔸3. اگر در قرارداد وام، #مصرف خاصى معين شده باشد مثل خريد خانه يا ماشين و ... بايد پول در همان مورد معين شده، مصرف شود.
🔸4. بردن فاكتور و مدارك #جعلى نوعى دروغ عملى وتقلب است و دروغ از گناهان بزرگ مىباشد و اگر مسئول يا كاركنان بانك يا صندوق بدانند مدارك جعلى و صورى است و يا به آوردن مدارك و فاكتور جعلى و صورى راهنمايى كنند آنها نيز گنهكار و #شريك جرم هستند. (3)
🔸5. انسان نبايد در اداى بدهى خود، #تأخير و كوتاهى نمايد. (4)
🔸6. گرفتن مبلغ اضافى بابت #تاخير در پرداخت وام حرام است. (5)
🔸7. فروش امتياز وام به ديگران، چون حق امتياز است و عرفاً ماليت دارد، اشكال ندارد. ولى اگر وام را از بانك بگيرد و به ديگرى بدهد و مقدارى هم #اضافه بگيرد، ربا و حرام است.
----------------
1. تحريرالوسيله امام، القرض، م 1.
2. رساله دانشجويى، ج 16، ص 360.
3. اجوبة الاستفتائات، احكام بانكها؛ جامع المسائل فاضل، ج 2، س 1015 و 1016؛ استفتائات مكارم، ج 3، س 1341، 1351 و 1699؛ استفتائات بهجت، ج 3، س 3997.
4. توضيح المسائل مراجع، م 2276.
5. همان، م 2108- 2105؛ جامع المسائل فاضل، ج 1، س 1184؛ اجوبة الاستفتائات، س 1592؛ استفتائات امام خمينى، ج 2، س 5؛ جامع الاحكام صافى، ج 2، س 1995.
📚 احكام دو دقيقه اى ؛ ج3 ؛ ص199
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari