حفظ موضوعی ۱۳ خداشناسی اسماء و اوصاف خدای متعال مهم‌ترین اوصاف فعل ۳‌ هدایت بندگان تفسیر: از آنجا كه تكليف و آزمايش انسان علاوه بر مساله آگاهى و ابزار شناخت نياز به دو عامل ديگر يعنى به مساله" هدايت "و" اختيار "دارد آيه یادشده به آن اشاره كرده، مى‌فرمايد:" ما راه را به او نشان داديم، خواه شاكر و پذيرا باشد، يا كفران كننده و ناپذيرا " ( إِنّٰا هَدَيْنٰاهُ اَلسَّبِيلَ إِمّٰا شٰاكِراً وَ إِمّٰا كَفُوراً ) . " هدايت "در اينجا معنى وسيع و گسترده‌اى دارد كه هم هدايت" تكوينى" را شامل مى‌شود و هم هدايت" فطرى "و هم" تشريعى "را هر چند سوق آيه بيشتر روى هدايت تشريعى است. توضيح اينكه از آنجا كه خداوند انسان را براى هدف #ابتلاء_و_امتحان و #تكامل آفريده است مقدمات وصول به اين هدف را در وجود او آفريده، و نيروهاى لازم را به او بخشيده اين همان #هدايت_تكوينى است. سپس در اعماق فطرتش عشق به پيمودن اين راه را قرار داده، و از طريق الهامات فطرى مسير را به او نشان داده، و از اين نظر #هدايت_فطرى نموده و از سوى ديگر، رهبران آسمانى و انبياى بزرگ را به تعليمات و قوانين روشن براى "ارائه طريق" مبعوث كرده، و به وسيله آنها #هدايت_تشريعى فرموده است، و البته تمام اين شعب سه گانه هدايت، جنبه عمومى دارد، و همه انسانها را شامل مى‌شود. روي‌هم‌رفته اين آيه به سه مساله مهم و سرنوشت‌ساز در زندگى انسان اشاره مى‌كند: مساله "تكليف" ،مساله "هدايت" و مساله "آزادى اراده و اختيار" كه لازم و ملزوم يكديگر و مكمل يكديگرند. در ضمن جمله " إِنّٰا هَدَيْنٰاهُ اَلسَّبِيلَ إِمّٰا شٰاكِراً وَ إِمّٰا كَفُوراً " خط بطلان بر مكتب جبر مى‌كشد. تعبير به" شاكرا "و" كفورا "مناسبترين تعبيرى است كه در اينجا امكان دارد، چرا كه در مقابل نعمت بزرگ هدايت الهى آنها كه پذيرا و تسليم شوند، و راه هدايت پيش گيرند، شكر اين نعمت را بجا آورده، و آنها كه مخالفت كنند كفران كرده‌اند. و از آنجا كه از دست و زبان هيچكس بر نمى‌آيد، كه از عهده شكرش به در آيد، در مورد" شكر "تعبير به اسم فاعل كرده، در حالى كه در مورد" كفران "تعبير به" كفور " (صيغه مبالغه) آمده، زيرا آنها كه اين نعمت بزرگ را ناديده بگيرند بالاترين كفران را كرده‌اند، چرا كه خداوند انواع وسائل هدايت را در اختيار آنها گذارده، و اين نهايت كفران است كه همه را ناديده بگيرد و راه خطا برود. ضمنا بايد توجه داشت" كفور "واژه‌اى است كه هم در مورد" كفران نعمت" به كار مى‌رود و هم در مورد" كفر اعتقادى ". تفسیر نمونه، آیت‌الله مکارم شیرازی @aqquran