💠 #امام_خمینی (ره) خاتم حكما و عرفا در عصر ما 🔰مرحوم سید جلال آشتیانی 🔹در دوران زعامت مرحوم مغفور له آيت‏ الله العظمى حاج شيخ عبد الكريم حائرى يزدى «نوّر اللّه مضجعه» ساليان متمادى مرحوم شاه‏ آبادى در حوزه علميه قم تدريس مى ‏فرمودند . آقاى شاه‏ آبادى هر طالب مستعدى را از فيض وجود خود بهره‏مند مى ‏ساختند كتب منقول و معقول را از كفايه و مكاسب و رسائل گرفته تا اسفار و شواهد و مبدأ و معاد ملا صدرا و شرح فصوص و مصباح الانس را درس مى‏دادند. 🔹حضرت استاد علّامه آيت‏ الله العظمى امام «ادام اللّه ظله الظليل على رءوس المسلمين» در عرفان و تصوّف اسلامى تلميذ اين عارف نامدارند و گويا معظّم له شاگرد منحصر بفرد شاه‏ آبادى مى‏ باشند. 🔹امام «مدّ ظله» از اساتيد بزرگ عرفان در قرن اخيرند و ذوق و استعداد خاص در مبانى عقلى و عرفانى دارند. از معظّم له دو رساله نفيس، يكى مصباح الهداية فى النبوّة و الولاية و ديگر رساله‏ اى در شرح دعاى سحر، چاپ شده است كه حاكى از تبحّر و تدرّب آن استاد عاليقدر مى ‏باشد. امام بر مصباح الانس حمزه فنارى، شرح مفتاح الغيب شيخ كبير صدر الدين قونوى بطور متفرقه حواشى دقيقى مرقوم داشته ‏اند و بر مقدمه قيصرى و بر برخى از مواضع فصوص تعليقات دارند. 🔹امام خمينى‏ «جعلنى الله عن كل مكروه فداه» در حكمت متعاليه به روش صدر الحكماء و العرفا آخوند ملا صدرا استاد مسلّم و در حقيقت بدون مجامله بايد گفت كه آن جناب خاتم حكما و عرفا در عصر ما مى‏ باشند. و بمرحوم شاه ‏آبادى اعتقاد راسخ دارند. 🔹مرحوم شاه‏ آبادى مطلقا اعتنا بگفته مخالفان فلسفه و عرفان نداشت. مانند كوه استوار بود و در فكر او اين معنا كه از انغماز در الهيّات و عرفان ممكن است‏ به جنبه شريعتمدارى او لطمه بزند، خطور نمى‏ نمود. 🔹 امام قبل از دوران طلبگى حقير در قم شرح فصوص تدريس مى ‏كردند و در زمانى كه نگارنده اين سطور در قم تحصيل مى‏ كردم، معظم له شرح منظومه (براى جمعى از جمله مرحوم علّامه بزرگوار شهيد مطهرى و آيت‏ الله العظمى منتظرى، آيت‏الله آقا ميرزا محمد مسائلى اردبيلى‏ و مرحوم آقا سيد غنى اردبيلى و شهيد دانشمند قاضى طباطبائى و برخى ديگر از افاضل زمان) تدريس مى ‏فرمودند. 🔹مدتها به تدريس اسفار اشتغال داشتند كه برخى از مدرسان درجه اول مانند آيت‏ الله حاج ميرزا عبد الجواد سدهى اصفهانى و حاج ميرزا عطاء الله سدهى و مرحوم فكور يزدى بدرس ايشان مى ‏رفتند و استاد علّامه مطهرى و آيت‏الله منتظرى و جمعى ديگر در اين درس حاضر مى ‏شدند. امام بعد از شروع به تدريس خارج فقه و اصول و توجّه افاضل به اين دروس، نتوانستند بين تدريس دو رشته جمع نمايند و در مدت قليلى حوزه درسشان ديگر حوزه ‏ها را تحت شعاع قرار داد. 📚شرح مقدمه قیصری بر فصوص، مقدمه کتاب #عرفان #فلسفه @albayann

🗂طریقه خداخواهی و خداجویی 🔰امام خمینی ره 🔹من نیز چندان عقیده به علم فقط ندارم و علمی که ایمان نیاورد حجاب اکبر می دانم، ولی تا ورود در حجاب نباشد خرق آن نشود. علوم بذر مشاهدات است.‏ ‏‏📌گو که ممکن است گاهی بی حجاب اصطلاحات و علوم به مقاماتی رسید، ولی این از غیر طریق عادی و خلاف سنت طبیعی است، و نادر اتفاق می افتد. 🔸پس طریقه خدا خواهی و خدا جویی به آن است که انسان در ابتدای امر وقتش را [صرف ] مذاکره حق کند، و علم بالله و اسماء و صفات آن ذات مقدس را از راه معمولی آن در خدمت مشایخ آن علم تحصیل کند، و پس از آن، به ریاضات علمی و عملی معارف را وارد قلب کند که البته نتیجه از آن حاصل خواهد شد. 🔹و اگر اهل اصطلاحات نیست، نتیجه حاصل تواند کرد از تذکر محبوب و اشتغال قلب و حال به آن ذات مقدس. البته این اشتغال قلبی و توجه باطنی اسباب هدایت او شود و حق تعالی از او دستگیری فرماید، و پرده ای از حجابها برای او بالا رود و از این انکارهای عامیانه قدری تنزل کند، و شاید با عنایات خاصه حقّ تعالی راهی به معارف پیدا کند. إنّه ولیّ النّعم.‏ 📚چهل حدیث،حدیث۲۸، ص۴۵۷ #اخلاق #فلسفه #امام_خمینی @albayanb

#متن_بیانات ⁉️آیا عدم مضاف حظی از وجود دارد؟ 🔰 استاد آیت الله فرحانی 📌📌📌📌📌📌 🔸اگر کسی خوب فهمید که سلب تحصیلی قید ندارد، متوجه می شود که عدم حکمی ندارد و حکمی نمی پذیرد. و اگر اینگونه فهمید، فتوا نمی دهد به تقارن عدم با چیزی؛ تقدم عدم بر چیزی؛ تأخر عدم از چیزی؛ ممانعت عدم از چیزی؛ ابدا از این حرف ها نمی زند. به قول علامۀ طباطبایی در نهایه در ذیل بحث اعادۀ معدوم، اینگونه نیست که عدم یک شیئیتی دارد و خارج را پر کرده باشد و وجود می آید و این عدم را رد می کند و جای آن می نشیند. فلاسفۀ اسلامی ـ نه متکلمین- این را خوب می فهمیدند. 🔸فلاسفه ای که مسئله عدم و سلب تحصیلی را به درستی فهمیده اند، بر دو قسم هستند. بعضی از آنها اصالة الوجود را خوب می فهمند و "عدم مضاف له حظ من الوجود" را هم قبول ندارند. و بعض دیگر از آنها اصالة الوجود را خوب نفهمیدند و می گویند عدم مضاف له حظ من الوجود. در اینصورت بین عدم مضاف و آن امر وجودی، تقابلی از جنس ضدان لا ثالث لهما درست می شود. 🔸لذا در واقع اگر بخواهیم از جهت عقلی شماره گذاری کنیم - بدون این که من بخواهم وارد مبانی بشوم- این سه مرحله را باید یاد بگیریم: 1- تعقل صحیح سلب تحصیلی و تفکیک آن از ایجاب عدولی 2- فهم صحیح اصالت وجود 3- اینکه عدم مضاف حظی از وجود ندارد. 🔸مرحله اول را همۀ فلاسفۀ ما می گویند. مشاء می گوید. اشراق می گوید. صدرا در حکمت متعالیه هم می گوید. علامۀ طباطبایی هم می گوید. خدا بیامرزد آقای مطهری را! وقتی می خواست فلسفۀ هگل نقد کند، همین یک جمله را می گفت. می گفت فهم بوعلی از اصالة الوجود کامل نبود اما بوعلی نمی گفت که اجتماع نقیضین داریم. شیخ اشراق اصالة الماهیتی بود، ولی نمی گفت اجتماع نقیضین داریم. چون می فهمیدند که سلب تحصیلی یعنی چه؟ 🔸اما در مورد اینکه آیا عدم مضاف حظی از وجود دارد یا ندارد؟ مکاتب فلسفی با هم فرق می کنند. اصالة الوجودی هایی مثل علامۀ طباطبایی و حضرت امام می گویند: «عدم مضاف له حظ من الوجود» غلط است. 🔸سوالی که وجود دارد این است که با فرض اینکه بگوییم که عدم مضاف حظی از وجود ندارد، حرکت (وجود سیال) را چگونه توضیح می دهیم؟ علامۀ طباطبایی رضوان الله تعالی علیه همۀ حرفش با فلسفۀ غرب در این بود. می گفت غربی ها اگر وجود سیال را خوب بفهمند، دیگر نمی گویند حرکت جمع وجود و عدم است. حرکت وجود سیال است و ذهن می تواند بخاطر تزلزلی که در وجود سیال هست، از آن مفهوم عدم را انتزاع کند. این موجودی که ممتد است، سیال است. وجود سیال، وجود است. وجود ثابت هم وجود است. از طرف دیگر، وجود ثابت، می تواند بی ماهیت باشد. در مراتب اعلی، وجود سیال هم می تواند بی ماهیت باشد. - خداوند را کار ندارم. اصلا برای وجود خداوند از این حرف ها نمی شود زد- اگر کسی خوب این وجود ثابت و سیال را بفهمد، دیگر نمی گوید وجود سیال، جمع وجود و عدم است. نکته ای که وجود دارد این است که وجود ثابت جمع است و وجود سیال پخش است. 🔸با این نگاه دیگر نمی توانم قائل به عدم مضاف بشوم. عدم مضاف یعنی چه؟ آیا یعنی چیزی غیر از وجود اضافۀ به وجود بشود؟ ندارم. اینکه یک شیئیتی به عدم بدهم و بر وجود حملش کنم؟ ندارم. چنین چیزی نمی شود. این خیلی گوهر بزرگی است. در فلسفۀ اسلامی بزرگانی مثل امام و علامۀ طباطبایی به این مساله ملتزم اند. متأسفانه بعضی از تلامذۀ علامه از استادشان فاصله گرفته اند و این مطلب را خراب کرده اند. 🔸متاسفانه هم محقق خویی و هم استاد ایشان محقق نائینی و هم شهید صدر به دلیل ضعف نظام فلسفی ایشان، در همین شبهۀ غربی ها گیرافتاده اند. ایشان معنای صحیح سلب تحصیلی را متوجه نشده اند و لذا خطا می کنند. فرق هم نمی کند خطا را چه کسی بکند. شهید صدر هم همین خطا را کرده است. البته شهید صدر در «فلسفتنا» این کار را نکرده است. چون «فلسفتنا»ی ایشان توضیح اصول فلسفه علامه طباطبایی است. ولی در علم اصول من حیث لا یشعر با سیر آقایان وارد شده است و چون ذهن شریفش در بحث مبانی منطقی استقراء به سمت فلسفۀ غرب رفته، در بحث های اصولی اش اثر خودش را گذاشته است. از طرف دیگر بعضی از بزرگان هم، حرف امام را نفهمیده اند و مستقیم یا غیر مستقیم به ایشان اشکال می کنند. 📌 درس خارج اصول ۹۵/۸/۸ 📌📌📌📌📌📌 📝 بخشی از عبارت امام در مناهج و ما یقال من أنّ للأعدام المضافة حظّا من الوجود، كلام #مسامحيّ لا يعوّل عليه، فإنّ حيثيّة العدم لا يمكن أن تكون ذات حظّ من الوجود، بل الإضافات الواقعة بينها و بين غيرها إنّما هي في الذهن، و في وعائه تكون الأعدام المطلقة- أيضا- موجودة بالحمل الشائع و إن كانت أعداما بالحمل الأوّليّ، فلا حقيقة للعدم- أيّ عدم كان- حتّى يتّصف بوصف وجوديّ أو اعتباريّ أو عدميّ، فالعدم لا يثبت له العدم أيضا. (ج۲ ص۱۱) #فلسفه #امام_خمینی #علامه_طباطبایی @albayann

📝 بخشهایی از مرقومه استاد سید جلال الدین آشیانی با عنوان "امام عارفان" 🏴 باز نشر به مناسبت رحلت امام خمینی (ره) به قصد تحصیل به شهر قم مشرف شدم آن مرد بزرگ (امام خمینی) استاد مسلم در حکمت متعالیه و از اساتید مسلم در کتب عالیه سطوح در علوم منقول بودند. متجاوز از بیست سال شرح منظومه و اسفار تدریس کردند و یگانه مشعل فروزان علم توحید و معرفت ربوبی و استاد وحید در علم عرفان یعنی معرفت اسماء الله و نفیس‏ترین دانش بشری موروث از اولیا:علم توحید و ولایت و نبوت و شئون آن محسوب می‏شدند و مدتی برای برخی از ارباب معرفت شرح قیصری بر فصوص را تدریس کردند، ولی محیط لیاقت آموزش اشرف علوم و فنون را نداشت. روزی از آن جناب سئوال کردم در فرق بین عطایای ذاتی و اسمائی آنچه را که شارح قیصری نوشته است به نظر حضرتعالی درست است؟فرمودند:نه و به نحو اختصار فرق بین این دو قسم از عطایا را بیان فرمودند.عرض کردم حیف نیست که منع فیض می‏فرمایید، اگر همین نصوص قونوی را که با تعلیقات مرحوم آقا میرزا هاشم چاپ شده است برای افراد مستعد تدریس بفرمایید مشکلی پیش می‏آمد؟فرمودند:مساوی است با انتحار، عیب دیگری وجود ندارد. استاد سید جلال الدین آشتیانی کیهان اندیشه 1368 شماره 24 #امام_خمینی #جمال_جلال #متن ایتا تلگرام