📗 #نهج_البلاغه | مدیریت زمان و بهره‌مندی از فرصت‌ها، نشانه ایمان و عقلانیت 💠 حکمت۳۹۰: للْمُؤْمِنِ ثَلَاثُ سَاعَاتٍ فَسَاعَةٌ يُنَاجِي فِيهَا رَبَّهُ وَ سَاعَةٌ يَرُمُّ مَعَاشَهُ وَ سَاعَةٌ يُخَلِّي بَيْنَ نَفْسِهِ وَ بَيْنَ لَذَّتِهَا فِيمَا يَحِلُّ وَ يَجْمُلُ وَ لَيْسَ لِلْعَاقِلِ أَنْ يَكُونَ شَاخِصاً إِلَّا فِي ثَلَاثٍ مَرَمَّةٍ لِمَعَاشٍ أَوْ خُطْوَةٍ فِي مَعَادٍ أَوْ لَذَّةٍ فِي غَيْرِ مُحَرَّمٍ 🔺برایِ [ساعات شبانه روز] مومن، سه قسمت [برنامه ریزی، لازم] است: [در] قسمتی [از شبانه روز] با پروردگار خود، راز و نیاز می‌کند؛ [در] قسمتی [دیگر] به زندگی و اسباب آن سر و سامان می‌دهد و [در] قسمتی [هم] نفسش را با لذت‌هایی که حلال و پسندیده می‌باشد، آزاد می‌گذارد و برای عاقل [شایسته] نیست که اقدام کننده باشد جز در سه [مورد]: سر و سامان‌دادنی به زندگی و اسباب آن؛ گامی [برای آخرت و] در [راستای] قیامت؛ لذتی از لذت‌های حلال. ✍️ #شرح_مکتوب ۱- از منظر امیرمؤمنان علیه السلام، انسان مومن عاقل در زندگی خود #برنامه_ریزی دقیقی دارد و ساعات عمر خود را فقط در امور مهم و اساسی دنیا و آخرت خویش صرف می‌کند ۲- منظور از ساعت در این حکمت، ساعت مصطلح امروزی نیست؛ بلکه منظور بخشی از زمان است؛ بنابراین انسان مومن باید شبانه‌روز خود را به سه بخش تقریبا مساوی تقسیم کند؛ یعنی حدودا ۸ ساعت از شبانه‌روز خود را به عبادت و ارتباط با خدا و ۸ ساعت از آن را برای تأمین معاش و کسب درآمدهای مادی جهت بهره‌مندی در زندگی دنیوی و ذخیره اخروی و ۸ ساعت دیگر را به استفاده از نعمت‌های حلال الهی و لذت‌های مباح مثل استراحت و تفریح برای کسب نشاط و انگیزه، صرف نماید. ۳- قطعا مراد از این سه بخش (مثلا ۸ ساعته) این نیست که ۸ ساعت پشت سر هم به عبادت یا ۸ ساعت مستمر به کار و... اختصاص داده شود یا هر روز دقیقا همین میزان را به هر بخش بپردازد؛ بلکه مقصود، داشتن برنامه منظم برای همه ۲۴ ساعت زندگی است؛ به طوری که حدودا ۸ ساعت از آن، در ساعات مختلف روز و شب به عبادت و مناجات و ۸ ساعت دیگر به کار و مابقی هم به تفریح و استراحت و... اختصاص داده شود ۴- این برنامه‌ریزی روزانه، ضامن موفقیت دنیوی و اخروی است و در واقع موجب بهره‌مندی صحیح از دنیا برای رسیدن به آسایش و آرامش دنیا و آخرت است ۵- البته هر کدام از سه برنامه، مقدماتی دارد که می‌توان در همان بخش مربوط به خود (مثلا ۸ ساعت؛ کمتر یا بیشتر) فراهم کرد؛ مثلا برای عبادت مقدماتی مثل طهارت، حضور در مسجد و اجتماعات مومنین و... نیاز است ۶- بر اساس این برنامه، مؤمن نباید همه یا اکثر وقت خود را به یکی از این امور اختصاص دهد؛ بلکه عبادت، کار و تفریح هر سه به طور متناسب لازم است و به این نحو مومن نه دچار افراط در عبادت می شود و نه در کار و تلاش تفریط می‌کند (و برعکس) و نه در تفریح خود دنبال حرام می‌رود و نه در آن از اعتدال خارج می‌شود ۷- ادامه حکمت (وَ لَيْسَ لِلْعَاقِلِ...) نشان می‌دهد که مومن همان انسان عاقل با ایمان است و مدیریت زمان و داشتن برنامه دقیق برای زندگی از لوازم ایمان و عقلانیت است ۸- برخی از شارحان نهج البلاغه از عبارت (وَ لَيْسَ لِلْعَاقِلِ أَنْ يَكُونَ شَاخِصاً) که یکی از معانی (شاخص) "مسافر" است این گونه استفاده کرده‌اند که انسان عاقل مومن، نه تنها در وطن خود بلکه در سفر هم باید برنامه داشته باشد 👈پس مومن به اقتضای ایمان و عقل خود، ضرورت دارد که در زندگی برنامه داشته باشد و ساعات عمر و شبانه‌روز خود را جز در این سه مورد صرف نکند. 📱@NahjAmouz ☜ اسدزاده | نهج‌آموز