🌺 تفسیر آیه 0⃣2⃣سوره #العبس از تفسير شریف المیزان 🔰ثم السبيل يسره0⃣2⃣ 🔸ظاهر سياق اين آيات كه سياقى نفى عذر از بشر در برابر كفر و استكبارش است، اين است كه مراد از سبيل - آن هم بطور مطلق - راه اطاعت خدا و امتثال او امر او باشد، و يا به عبارت ديگر راه خير و سعادت باشد. 🔸اشاره به عدم منافات اينكه خلقت و تقدير از ناحيه خدا است با مختار بودن انسان در نتيجه آيه شريفه در معناى دفع دخل است، چون وقتى گفته مى شود (من نطفه خلقه فقدره) ممكن است شنونده پيش خود خيال كند كه وقتى خلقت و تقدير از هر جهت به انسان احاطه دارد، ديگر انسان در افعال ذات و صفاتش اختيارى از خود ندارد، زيرا همه آنها مقدر و از پيش معين شده است، چون با تقدير، ضرورى الوجود و واجب التحقق مى شود، و ديگر اختيارى براى انسان باقى نمى ماند، پس انسان در كفر و فسقش هيچ دخالتى ندارد اگر فاسق مى شود به تقدير الهى است، و اگر كافر مى شود به تقدير او است، و انسان آنچه را كه خدا خواسته و امر كرده به كرسى مى نشاند، و همين به كرسى نشاندنش نيز به تقدير الهى است، پس ديگر نبايد او را در مورد هيچ عملى ملامت كرد، و دعوت دينى براى او كارى بيهوده است، چون دعوت فرع داشتن اختيار است، وقتى او از خودش اختيارى ندارد، ديگر انبياء به چه منظورى او را دعوت كنند. 🔸به همين جهت اين شبهه را با جمله (ثم السبيل يسره) دفع نموده و فرمود: خلقت و تقدير هر چند كه خاص خدا است، ولى اين منافات ندارد با اينكه خود انسان هم اختيار داشته باشد، و به همين خاطر صحيح باشد كه خدا هم در آنچه به او امر نموده از ايمان و اطاعت را كه راه رسيدن يك انسان به سعادت خويش است به او ياد دهد، و از او بخواهد كه به اراده و اختيار خودش چنين و چنان كند، پس فعلى كه از انسان سر مى زند به اختيار خودش سر مى زند، ولى در عين حال همين عمل متعلق تقدير الهى نيز هست، پس ‍ انسان در آنچه مى كند هم مختار است و هم مسؤول، هر چند كه آنچه مى كند متعلق قدر هم هست، و ما پيرامون جبر و اختيار مكرر در ذيل آياتى كه با اين مسأله تناسبى داشت بحث كرديم. بعضى گفته اند مراد از #تيسير_سبيل اين است كه خداى تعالى خروج انسان از شكم مادرش را آسان كرده، و معناى عبارت:  (سهل للانسان سبيل الخروج من بطن امه) است، يعنى راه بيرون شدن انسان مخلوق از نطفه را كه در شكم مادر جنين شده بود از شكم مادر آسان ساخت. 🔸بعضى ديگر گفته اند: مراد هدايت بسوى دين و روشنگرى راه خير و شر است، همچنان كه در جاى ديگر فرمود: (و هديناه النجدين). ولى وجه قبلى بهتر است. مراد از اينكه فرمود خدا انسان را اقبار #دفن كرد __ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a