🌺 بحث روایتی سوره #المدثر از تفسير شریف المیزان 🔰 بحث روایتی 🔸در تفسير قمى در ذيل (فاذا نقر فى الناقور... وحيدا) آمده كه اين آيات در باره وليد بن مغيره پيرمردى مجرب از هوشمندان عرب نازل شد، وى يكى از كسانى است كه به رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم استهزاء مى كرد. رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم در حجر اسماعيل مى نشست و قرآن مى خواند، روزى قريش كه دور وليد بن مغيره جمع شده بودند از او پرسيدند: اى ابو عبد الشمس اين چيست كه محمد صلى اللّه عليه و آله و سلم مى گويد؟ آيا شعر است يا كهانت، و يا خطابه؟ در پاسخ گفت بگذاريد نزديكش شوم و كلامش را بشنوم پس نزد آن جناب رفت و گفت: اى محمد از اشعارى كه سروده اى برايم بخوان، فرمود: آنچه مى خوانم شعر نيست، بلكه كلامى از خداى تعالى است، كه آن را براى ملائكه و انبيا و رسولان خود پسنديده است، وليد گفت: مقدارى از آن برايم تلاوت كن. 🔸رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم سوره #حم_سجده را خواند، وقتى رسيد به آيه شريفه (فان اعرضوا فقل انذرتكم صاعقه مثل صاعقه عاد و ثمود) لرزه بر اندام وليد افتاد و موى بدنش راست شد، و بدون اينكه براى قريش خبر ببرد كه چه شد، مستقيما به خانه خود رفت. 🔸 قريش نزد ابوجهل رفته گفتند: اى ابو حكم، ابو عبد الشمس ‍ از دين خود بيرون شد و به دين محمد گرويد مگر نمى بينى كه از آن زمان كه به نزد محمد صلى اللّه عليه و آله و سلم رفت ديگر نزد ما برنگشت. روزى صبح ابو جهل نزد وليد رفت و گفت: اى عمو تو ما را سرافكنده و رسوا كردى، و زبان شماتت دشمن را بر سرما دراز كردى، و به دين محمد گرويدى. وليد گفت: من به دين او نگرويده ام و ليكن از او كلامى شنيدم كه از سنگينى و دشوارى پوست بر بدن جمع مى شود، ابو جهل گفت: حال بگو ببينم آيا كلام او خطابه نبود؟ گفت: نه، براى اينكه خطابه كلامى متصل و پيوسته است، و كلام او بند بند است، آن هم بندبندى كه بندهايش شباهتى به هم ندارند. ابوجهل پرسيد: آيا شعر است ؟ گفت: نه، شعر هم نيست، براى اينكه تو خود آگاهى كه من همه اقسام اشعار عرب را شنيده ام، بسيطش و مديدش و رجزش را، و كلام محمد به هيچ وجه نمى تواند شعر باشد. ابوجهل پرسيد: پس چيست؟ وليد گفت بايد به من مهلت بدهى درباره اش فكر كنم. 🔸فرداى آن روزبه وليد گفتند: اى ابو عبد الشمس، نظرت در باره سؤال ما چه شد؟ گفت شما بگوييد كلام محمد صلى اللّه عليه و آله و سلم سحر است، براى اينكه دل انسان را مسخر مى كند، لذا خداى تعالى درباره وى فرمود: (ذرنى و من خلقت وحيدا). و اگر او را وحيد خواند، براى آن بود كه او به قريش گفته بود پوشش خانه كعبه يك سال به عهده من به تنهايى است، و يك سال به عهده همه شما، چون او مال بسيار و باغهاى زيادى داشت، و دوازده پسر در مكه داشت، و داراى ده برده بود، كه نزد هر يك از آنها هزار دينار مال التجاره بود، و (قنطار) آن روز هم همين هزار دينار بود. مى گويند: (قنطار) عبارت بود از پوست گاوى كه مملؤ از طلا باشد. 🔸و در الدر المنثور است كه حاكم (وى حديث را صحيح دانسته ) و بيهقى در كتاب #دلائل از طريق عكرمه از ابن عباس روايت كرده كه گفت : وليد بن مغيره نزد رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم آمد، رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم از قرآن برايش خواند، به طورى كه گويا دلش نرم شد، جريان به اطلاع ابوجهل رسيد، نزد وى رفت و گفت عمو جان قوم تو مى خواهند برايت مالى جمع آورى نموده، در اختيارت قرار دهند، چون شنيده اند تو به دين او گرويده اى تا از اين راه مالى به دست آورى. وليد گفت: مگر قريش نمى داند كه من ثروتمندترين ايشانم؟! ابوجهل گفت: اگر چنين است پس در باره محمد چيزى بگو تا قومت بفهمند كه تو منكر دين او هستى، و يا حداقل بى ميل به گرويدن به آنى، وليد پرسيد آخر چه بگويم؟ به خدا سوگند احدى در ميان شما نيست كه از من به شعر و به رجز و قصيده آن، و حتى به اشعار جنيان داناتر باشد، به خدا سوگند كلام محمد هيچ شباهتى به هيچ يك از اين اقسام شعر ندارد، و به خدا سوگند براى كلام او كه كلام خدايش مى خواند، حلاوتى و بر آن طلاوتى (حسن و بهجتى ) مخصوص است، كلام او اعلايش مثمر و اسفلش مغدق است، كلامى است برتر از هر كلام، و هيچ كلامى برتر از او نمى شود، كلامى است كه مادون خود را خرد و بى مقدار مى كند.

🌺 بحث روایتی #المزمل از تفسير شریف المیزان 🔰بحث روايتى 🔸رواياتى درباره نزول آيات: يا ايّها المزّمّل قم اللّيل الّا قليلا... 🔸در الدر المنثور است كه بزار و طبرانى در كتاب اوسط، و ابو نعيم در كتاب #دلائل، از جابر روايت كرده اند كه گفت : قريش در دارالندوه جلسه اى تشكيل دادند، كه بياييد براى اين مرد (رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم نامى انتخاب كنيد، كه مردم با شنيدن آن نام و عنوان ديگر دورش جمع نشوند، و از او فاصله بگيرند. عده اى گفتند چطور است او را كاهن بناميم. جمعى گفتند ديوانه اش معرفى كنيم. عده اى ديگر گفتند اتهام ديوانگى به او نمى چسبد. جمعى پرسيدند چطور است ساحرش بخوانيم؟ گفتند: نه، ساحر هم نيست، گفتند: كار ساحران را مى كند، چون بين دو دوست را به هم مى زند، و در آخر به همين معنا راى دادند و متفرق شدند. 🔸جريان به اطلاع رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم رسيد، از شدت اندوه خود را در ملحفه اى پيچيد، جبرئيل به حضورش آمد و عرضه داشت : (يا ايها المزمل )، (يا ايها المدثر). 🔸مؤلف: آخر روايت خالى از سؤال نيست، براى اينكه از ظاهر آن بر مى آيد هر دو سوره با هم نازل شده، علاوه بر اين از آيات قرآن و حتى از سوره مدثر برمى آيد كه مشركين هر تهمت ناروايى به آن جناب زده اند: كاهن، ساحر، مجنون، و شاعرش خوانده اند، و تنها به تهمت زدن به ساحر كه روايت مى گويد، اكتفا نكرده اند، از اين هم كه بگذريم در هيچ جاى قرآن نيامده كه اين تهمت را به آن جناب زده باشند كه بين دوستان را به هم مى زند. و در همان كتاب آمده كه عبد اللّه بن احمد در كتاب #زهد و محمد بن نصر در كتاب #الصلوه از عايشه روايت كرده اند كه گفت : رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم شبها بسيار كم مى خوابيد، چون خداى تعالى دستور داده بود (قم الليل الا قليلا). 🔸و در تفسير كشاف از عايشه روايت كرده كه در پاسخ شخصى كه پرسيده بود تزميل #روانداز رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم چه بود؟ گفت رواندازى بود به طول چهارده ذراع، كه من در زير نيمى از آن مى خوابيدم، و رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم بر روى نيم ديگرش نماز مى خواند، پرسيدند از چه جنسى بود؟ گفت به خدا سوگند نه خز بود و نه قز (ابريشم غير مرغوب) و نه پوست مرعز، و نه ابريشم، و نه پشم، رويه آن از مو و آستريش از كرك بود. مؤلف: اهل فن اين روايت را به جعلى بودن متهم كرده اند، و درست هم هست، براى اينكه آن زمانى كه اين سوره كه ابتدايى ترين سوره هاى قرآن است در مكه نازل مى شد، عايشه همسر رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) نشده بود، ازدواج آن جناب با وى بعد از هجرت در مدينه واقع شد. و از كتاب جوامع الجامع نقل شده كه گفته است : در روايتى آمده كه رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم داخل خانه خديجه شد، در حالى كه از شدت كوفتگى و فزع و ترس نمى توانست روى پاى خود بايستد، و فرمود: مرا بپيچيد، چيزى نگذشت كه جبرئيل ندايش در داد كه: (يا ايها المزمل ).