🔹ادامه تفسیر آیه ۲۱👇
🔸معناى جمله (كل امرىء بما كسب رهين) و جمع آن با آيـه (كل نفس بما كسبت رهينة الا اصحاب اليمين)
(كـل امـرى ء بـمـا كـسـب رهـيـن) - ايـن جـمـله بـه طـورى كـه از سـيـاق بـر مـى آيـد تعليل است براى جمله (و ما التناهم من عملهم من شى ء)، و كلمه #رهن و #رهين و #مـرهـون به طورى كه راغب گفته هر سه معناى آن چيزى است كه به عنوان و ثيقه و گـرو بـه كـسـى مـى دهـى و از او چيزى قرض مى كنى. راغب مى گويد: و چون هر جا اين كـلمـه بـه چشم بخورد تصورى از معناى حبس و نگهدارى به ذهن مى رسد، لذا اين كلمه را در حبس هر چيزى نيز استعمال كردند، هر چند كه ربطى به وثيقه نداشته باشد.
و چـه بـسـا همين معناى استعارى در آيه مورد بحث، منظور باشد، و خود انسان رهنى باشد مـحـفـوظ و حـبس شده نزد خداى سبحان در مقابل عملى كه از نيك و بد كرده، تا جزاى آن را كـه يـا ثـواب اسـت و يـا عـقـاب بـه او بـدهـد، و اگـر از عمل او چيزى كم كرده باشد و تمامى اعمالش را جزا نداده باشد، قهرا خود انسان وثيقه و گـرو همه اعمالش نمى شود، بلكه گرو بعضى از اعمالش مى شود، و بعضى ديگر از اعمالش را ديگران، يعنى همان ذريه اى كه به او ملحق شده تملك كرده است.
و ايـن كـه در جـاى ديـگـر فـرمـوده: (كـل نـفس بما كسبت رهينه الا اصحاب اليمين) به طـورى كـه از سـيـاق بـر مـى آيـد و بـه شـهادت دو آيه بعدش مى فرمايد: (فى جنات يتسائلون عن المجرمين) مراد اينكه هر كس در گرو عذاب روز قيامت است.
بـعـضى هم گفته اند: مراد از اين كه فرمود هر كس بدانچه كرده رهين است، اين است كه : در گرو عمل زشت خويش است، همچنان كه آيه سوره مدثر هم به همين دلالت مى كرد، چون اصـحـاب يـمـيـن را اسـتـثـنـاء مـى نـمود، و آيه مورد بحث، جمله معترضه اى است از صفات اهل عذاب كه در بين صفات اهل بهشت قرار گرفته.
زمـخـشـرى - صـاحـب تـفـسـيـر كـشـاف - آيـه مـورد بـحـث را حـمـل بـر نوعى استعاره و مجاز گويى كرده، و به اين وسيله تنافى بين آيه مورد بحث مـى فرمايد: (هر كس در گرو اعمال خويش است، چه نيك باشد و چه بد). و آيه سوره مـدثـر كـه مى فرمايد: (هر كس در گرو اعمال بد خويش است برداشته و گفته : گويا نـفـس عـبـد نـزد خـدا در گرو اعمال صالحى است كه از او خواسته، همچنان كه يك انسان، كارگر خود را گرو مى گيرد تا عملى كه از او خواسته تمام كند، اگر تمام كرد رهايش مـى كـنـد، خدا هم تمامى بندگان را چه نيكان و چه بدان را گرو مى گيرد، اگر آنچه از ايشان خواسته بود انجام داده بودند، رهاشان مى كند، وگرنه، شكنجه اش مى دهد.
ولى خـوانـنـده مـحـتـرم تـوجـه دارد صـرف ايـن بـيـان نـمـى تـوانـد اتصال جمله (كل امرى ء بما كسب رهين ) را به ما قبلش توجيه كند
_________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a