🌺 تفسیر آیه🔟 سوره #المُلک از تفسير شریف المیزان
🔰و قالوا لو كنا نسمع او نعقل ما كنا فى اصحاب السعير🔟
🔸كـلمـه #سـمع گاهى در معناى شنيدن صدا و سخن اطلاق مى شود، و گاهى در غرضى كـه عـقـلا از شـنـيـدن سـخن دارند، و غرض عقلا از شنيدن سخن اين است كه به مقتضاى آن مـلتزم شوند، اگر مقتضاى آن اين است كه كارى را انجام دهند يا ترك كنند انجام داده و يا تـرك كـنـنـد، و امـا مـاده عـقـل بـيـشـتـر در نـيـروى تـشـخـيـص خـيـر از شر و نافع از مضر اسـتعمال مى شود، البته گاهى هم در غايت و غرض از تشخيص به كار مى رود، و غرض از تـشـخـيـص خـيـر و شـر ايـن اسـت كـه آدمـى بـه مـقـتـضـاى آن عمل كند، و به آن ملتزم و معتقد باشد، در مقام به دست آوردن خير و نافع برآيد، و شر و مـضـر را تـرك كـنـد. آيـه شـريـفـه زيـر، عـقـل و سـمـع را در غـرض از عـقـل و سمع استعمال كرده، مى فرمايد: (لهم قلوب لا يفقهون بها و لهم اعين لا يبصرون بـهـا و لهـم اذان لا يـسـمـعـون بـهـا اولئك كـالانـعـام بـل هـم اضـل)، چـون مـعـنـاى ايـن كـلام ايـن اسـت كـه بـا ايـن وسـائل درك، مـطـالب را درك مـى كـنـنـد، ولى بـه مـقـتـضـاى آن مـلتـزم نـيـسـتـنـد، و عمل نمى كنند.
🔸و چـون بـيـشـتـر مـردم تـنـهـا از نـيـروى سـمـع اسـتـفـاده مـى كـنـنـد، نـه از نـيـروى عقل، چون از درك دقائق امور و ادراك حقيقت آن و راهيابى به مصالح و مفاسد واقعى عاجزند، و از نـيـروى عـقـل تـنـهـا خـواص از مـردم بـهـره مـنـد مـى شـونـد، لذا در آيـه اول كلمه #نسمع را و سپس #نعقل را آورد.
🔸(لو كـنـا نـسـمع او نعقل ) - منظور از #سمع، استجابت دعوت رسولان، و التزام بـه مـقـتـضـاى سـخـن ايـشـان اسـت، كـه خـيـرخـواهـان امـيـنـنـد، و مـنـظـور از عـقـل، التـزام بـه مـقـتـضـاى دعـوت بـه حـق ايـشـان اسـت، تـا آن را تعقل كنند و با راهنمايى عقل بفهمند كه دعوت ايشان حق است، و بايد انسان در برابر حق خاضع شود.
🔸و مـعـنـاى آيـه ايـن اسـت كـه: دوزخـيـان در پـاسـخ فـرشـتگان مى گويند: اگر ما در دنيا رسـولان را در نـصـايـح و مـواعـظـشـان اطـاعـت كـرده بـوديـم، و يـا حـجـت حـق آنـان را تعقل مى كرديم، امروز در زمره اهل جهنم نبوديم، و همانند ايشان در آتش جاودانه، معذب نمى شديم.
بـعـضـى از مـفـسـريـن گـفـتـه انـد: اگـر در آيـه، هـم سـمـع را آورد و هـم عقل را، براى اين بود كه تكاليف دينى دائر مدار ادله سمعى و عقلى است
___
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a