♦️ چند نکته درباره استعفای «هادی العامری» از پارلمان عراق
📝#تحلیل_کوتاه
🔶 روز گذشته و همزمان با تکمیل کابینه دولت جدید عراق، در رویدادی قابل تأمل، «هادی العامری»، رئیس ائتلاف الفتح از نمایندگی پارلمان عراق استعفا داد. درباره این کناره‌گیری، نکاتی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
🔶 در نامه کوتاه استعفای العامری، هیچ علت خاصی برای این اقدام اعلام نشده است. اگرچه ساعتی پس از این استعفا، سخنگوی ائتلاف الفتح در پارلمان عراق، «مشغولیت العامری به بسیاری از مسائل سیاسی» را علت کناره‌گیری وی دانست، اما این عبارات چندان قانع‌کننده به نظر نمی‌رسد. با این حال برخی رسانه‌ها نارضایتی از عملکرد العامری در پارلمان عراق به‌ویژه در ماههای اخیر را علت اصلی استعفای وی ارزیابی کردند. برخی نیز از «قیس الخزعلی»، به‌عنوان جانشین العامری در ریاست ائتلاف الفتح نام بردند.
🔶 پس از استعفای العامری، برخی رسانه‌ها از انتصاب قریب‌الوقوع وی به عنوان رئیس هیئت حشدالشعبی و جایگزین فالح الفیاض خبر دادند، اما حشد با صدور بیانیه کوتاهی، این خبر را تکذیب کرد. البته روند انتصابات در حشد، چندان شفاف نیست. همانطور که انتصاب «ابوفدک المحمداوی» به عنوان جایگزین ابومهدی المهندس، همچنان نیز با ابهاماتی روبه‌روست. بنابراین ریاست العامری بر حشد را همچنان نمی‌توان منتفی دانست.
🔶 فارغ از چرایی استعفای العامری، همزمانی اتخاذ این تصمیم از سوی وی با انتشار اخباری مبنی بر سفر فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عراق و آغاز مذاکرات راهبردی بغداد و واشنگتن در روزهای آینده، شاید معانی خاصی داشته باشد. در ماههای پس از ترور فرماندهان مقاومت در عراق، سیاست‌ورزی ایران در این کشور، سمت و سویی خاص پیدا کرده که بعید نیست استعفای العامری، بخشی از آن باشد.
♦️نزاع مذهبی در لبنان؛ فشار مخالفان مقاومت برای جبران شکست
📝#تحلیل_کوتاه
🔶 تظاهرات یکشنبه هفتم ژوئن در لبنان که با شعارهای ساختارشکنانه و توهین به مقدسات برخی مذاهب همراه شد، زنگ خطر منازعه مذهبی در این کشور را به صدا درآورد. اما چرا اعتراضات معیشتی ماههای گذشته در لبنان به سمت یک نزاع مذهبی در حال حرکت است؟
🔶 در ماههای اخیر آمریکا به دنبال فشار بر دولت و ملت لبنان برای فاصله گرفتن از حزب‌الله بوده است. کاهش کمک به ارتش لبنان، حمایت ضمنی از اعتراضات داخلی و استعفای سعد الحریری و درنهایت عدم مشارکت ائتلاف 14 مارس در دولت جدید، فشار بر برخی کشورهای اروپایی ازجمله آلمان برای تروریستی نامیدن حزب‌الله، حمایت از رئیس بانک مرکزی لبنان با وجود انتقادات مسئولان لبنانی از عملکرد وی و تلاش برای بازتعریف مأموریت نیروهای یونیفل را می‌توان به نوعی چرخش رادیکال سیاست واشنگتن در لبنان قلمداد کرد.
🔶 ایالات متحده در سال‌های گذشته، چندان تمایلی برای برهم خوردن تعادل و ثبات در لبنان نداشت، اما در راستای افزایش فشار بر تهران و متحدان منطقه‌ای ایران از یکسو و جلوگیری از نفوذ فزاینده حرب‌الله در جامعه لبنان از سوی دیگر، تلاش می‌کند معادله‌ای را بر لبنان حاکم کند که براساس آن، حمایت دولت و ملت این کشور از سلاح مقاومت، به معنای فروپاشی اقتصاد و ناآرامی اجتماعی تلقی شود. سیاستی که حتی باعث نارضایتی فرانسوی‌ها نیز شده است.
🔶 رویدادهای چند روز اخیر در لبنان را در همین چارچوب می‌توان ارزیابی کرد. مخالفان سلاح مقاومت پس از شکست در تجمع هواداران خود، تلاش کردند تا زمین بازی را به سمت درگیری‌های مذهبی سوق دهند؛ زیرا شکاف هویتی در لبنان به میزانی هست که اگر فضا رادیکال شود، افراد خود را بیش از آنکه شهروند جامعه لبنان تعریف کنند، پیرو مذهب و طائفه خاصی بدانند.
🔶 البته ورای نکات فوق، به نظر می‌رسد حداقل در برخی تظاهرات، شعارهایی از سوی طرفداران غیرتشکیلاتی جنبش امل سرداده شد که به رادیکال شدن فضا انجامید؛ اگرچه سران حزب‌الله و امل به سرعت چنین رفتارهایی را محکوم کردند. از این‌رو به نظر می‌رسد لبنان با وقوع یک جنگ داخلی، همچنان فاصله دارد؛ فاصله‌ای اما نامطئمن...
♦️ تجویز براندازی جمهوری اسلامی از سوی واشنگتن‌پست
📝#تحلیل_کوتاه
🔹 واشنگتن‌پست طی یادداشتی به قلم ری تکیه، کارشناس اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا ضمن اشاره به عاملیت آمریکا در فروپاشی دولت‌های اروپای شرقی به عنوان یک تجربه موفق، نسخه براندازی جمهوری اسلامی را به دولت آمریکا توصیه کرده و با یادآوری اِعمال تحریمها به قصد تغییر رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی، ایران را متهم به کشتار مردم سوریه می‌کند تا تلاش برای تغییر جمهوری اسلامی را توجیه‌پذیر جلوه دهد.
🔹 این مقاله تحلیلگران چپگرا و لیبرال آمریکایی که براندازی را موجب هرج‌ومرج و آسیب به مردم ایران می‌دانند، خطاب قرار داده و ماهیت استکبارستیز جمهوری اسلامی را دلیلی بر لزوم تغییر آن تعبیر می‌کند. همچنین برای رد ارزیابی سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا از فقدان نتیجه‌بخشی تلاش‌ها برای براندازی، به غافلگیری این سازمان‌ها از فروپاشی شوروی اشاره می‌کند.
🔹 نویسنده با عدم توجه به بدعهدی آمریکا، شکست برجام را به ایران نسبت داده و معتقد است آلترناتیو دیپلماسی، جنگ نیست بلکه با تداوم فشارهای اقتصادی، تجربه فروپاشی شوروی درباره ایران تکرار خواهد شد. به همین دلیل این سیاست را عمل‌گرایانه و مقرون به صرفه قلمداد می‌کند.
🔸 پس از فارن‌افرز، واشنگتن‌پست دومین نشریه مشهور آمریکاست که دولت این کشور را به تلاش برای تغییر نظام سیاسی ایران تشویق می‌کند. به نظر می‌رسد لابی‌های نزدیک به براندازان، کارزار گسترده‌ای را برای ترویج این ایده در رسانه‌های پُرمخاطب به راه انداخته‌اند که احتمالاً در نشریات راست‌گرای آمریکایی تداوم یابد.
🔸 دلیل انتشار چنین یادداشت‌هایی از سوی حامیان «فشار حداکثری» می‌تواند شکست این سیاست در تأمین منافع امنیتی آمریکا بوده باشد که دلیل این شکست را نه خطای محاسباتی در اعمال فشار، بلکه در هدف‌گذاری آن مبنی بر تغییر رفتار، عنوان می‌کنند که به ادعای آنها با جایگزینی تغییر نظام به نتیجه خواهد رسید.
🔸 نکته دیگر اینکه چه جناح «باز»ها و چه «کبوتر»ها در روش مقابله با ایران بر ابزارهای فشار به خصوص تحریم‌های اقتصادی تأکید می‌ورزند و صرفاً در هدف آن که تغییر نظام یا رفتار ایران باشد، اختلاف‌نظر دارند. نکته‌ای که به نظر می‌رسد با تبیین راهبرد ایران مبنی بر رد هر گونه مذاکره تحت فشار با هر دولتی در آمریکا، می‌توان موجب جلوگیری از تداوم این نگرش شد.
♦️ لابی صهیونیسم درصدد قطع هر گونه کمک مالی به ایران
📝#تحلیل_کوتاه
🔹 بنیاد ضد ایرانی «دفاع از دموکراسی‌ها» اخیراً طی یادداشتی با اشاره به کاهش تعهدات هسته‌ای از سوی ایران، پرتاب ماهواره نظامی نور، مخالفت عملی گروه‌های مقاومت با حضور آمریکا در عراق، تنش دریایی ایران و آمریکا در خلیج فارس و همچنین ادعای حمله سایبری ایران به یک تأسیسات آبی در سرزمین‌های اشغالی، از تداوم احساس تهدید ایالات متحده و رژیم صهیونیستی از ناحیه ایران خبر داد.
🔹 نویسنده یادداشت مذکور با اذعان به عدم اثرگذاری شیوع کرونا بر راهبرد ایران در سیاست خارجی، مدعی شده از آن رو که سنجه‌ای برای بررسی عدم انحراف کمک‌های مالی دریافتی ایران به منظور مقابله با کرونا وجود ندارد، باید از هر گونه تزریق پول اعم از کمک بشردوستانه، پرداخت وام یا رفع انسداد اموال بلوکه‌شده ایران خودداری کرد.
🔸 به نظر می‌رسد عدم تحقق اهداف آمریکا و رژیم اشغال‌گر قدس در سیاست فشار حداکثری، حامیان این سیاست را به نقطه‌ای رسانده که بدون ارائه توجیه منطقی تداوم این فشارها در راستای اهداف‌شان، صرفاً بر تشدید آن تأکید می‌ورزند تا به‌نحوی از پاسخ‌گویی نسبت به چرایی ناکارآمدی این سیاست اجتناب کنند.
🔸 در عین حال، با توجه به آسیب‌های اقتصادی شیوع کرونا بر ایران، درصدد هستند تا با تشدید تبعات این اپیدمی، زمینه‌های نارضایتی عمومی را فراهم کرده و مسئولان ایران را دچار خطای محاسباتی گرایش به مذاکره نمایند. در حالی که این دولت ترامپ است که در بن‌بست ناکارآمدی سیاست خارجی‌اش گرفتار شده و نیازمند دستاوردسازی دیپلماتیک می‌باشد.
♦️ بسته تحریمی جدید نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره آمریکا علیه ایران
📝#تحلیل_کوتاه
🔹 رسانه‌های غربی هفته گذشته از طرح 13 نماینده عضو «کمیته تحقیقاتی جمهوری‌خواهان» در کنگره آمریکا با هدف اعمال تحریمها و محدودیت‌های جدید علیه ایران و روسیه خبر دادند. آنها ایران را چالشی قابل توجه برای آمریکا به شمار آورده‌اند.
🔹 الزام به فعال‌سازی مکانیسم ماشه، جلوگیری از معاملات تسلیحاتی ایران با چین و روسیه، تحریم صنایع پتروشیمی و خودروسازی ایران، تحریم اینستکس، افزودن گروه‌های مقاومت در عراق و سوریه به فهرست سازمان‌های به‌اصطلاح تروریستی وزارت خارجه آمریکا، تبدیل فرامین اجرایی دولت در حوزه حقوق بشر علیه ایران به قانون و جلوگیری از تعلیق تحریمها بدون مجوز کنگره، مهم‌ترین محورهای این طرح درباره ایران است.
🔸 از منظر محتوایی، موارد مطروحه علیه ایران به خصوص تحریم‌های اقتصادی با توجه به افزایش احتمال شکست جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری عمدتاً با هدف تسریع در فروپاشی کامل برجام یا حداقل جلوگیری از احیای آن در دولت احتمالی جو بایدن، طراحی شده‌اند.
🔸 در همین راستا، پیش‌تر در اواخر می 2020، بنیاد ضدایرانی «دفاع از دموکراسی‌ها» به کنگره پیشنهاد داده بود که طرحی مبنی بر عدم تعلیق تحریم‌های مرتبط با برجام بدون مجوز این نهاد، به تصویب برساند که شباهت پیشنهاد این بنیاد با طرح ارائه شده از سوی جمهوری‌خواهان می‌تواند میزان اثرگذاری این لابی صهیونیستی بر نومحافظه‌کاران آمریکایی را نشان دهد.
🔸 از منظر روشی نیز به نظر می‌رسد با توجه به افزایش فشارهای سیاسی و رسانه‌ای بر دولت ترامپ که علاوه بر فقدان دستاورد سیاست خارجی، با تبعات اقتصادی کرونا و اعتراض‌های ضدنژادپرستی نیز مواجه شده، برخی از جمهوری‌خواهان تصمیم گرفته‌اند که بخشی از بار هدف قرار دادن ایران در کمپین «فشار حداکثری» را بر دوش کنگره بیندازند تا شائبه اختلاف‌نظر در هیئت حاکمه آمریکا در این‌باره را برطرف نمایند.
♦️ «قانون سزار» و بازیگران منازعه سوریه
📝#تحلیل_کوتاه
🔶 اجرای طرح جدید تحریم‌های آمریکا علیه سوریه معروف به «قانون سزار» در روزهای آینده آغاز می‌شود. نسبت این قانون با منافع بازیگران مختلف حاضر در پرونده سوریه چیست؟
🔶 در دوگانه تداوم یا گسست تحریم‌های غرب علیه سوریه، بازیگران مختلف، وضعیت‌های متفاوتی خواهند داشت. در وضعیت تداوم تحریمها که اعمال قانون سزار در این راستاست، دولت سوریه احتمالاً بیشترین آسیب را خواهد دید. چه‌اینکه به نظر می‌رسد با توجه به سقوط ارزش پول ملی سوریه و ناتوانی دولت از ارائه خدمات عمومی و همچنین فساد فزاینده در این کشور، ایالات متحده زمان مناسبی را برای اجرای قانون تحریمی سزار انتخاب کرده است.
🔶 روسیه در راستای نقشی که برای خود در سوریه ترسیم کرده و تلاشی که برای ورود سرمایه‌گذارانی از سایر کشورها -البته با نظارت خود- داشته است، از اجرای قانون سزار چندان راضی نخواهد بود. لبنان نیز ازجمله دیگر بازیگرانی است که با اعمال قانون سزار، احتمالاً با آسیب‌های فزاینده‌ای روبه‌رو می‌شود. حرکت به سمت عادی‌سازی پرونده سوریه و شکل‌گیری مراودات تجاری -هرچند در سطوح خرد- میان دمشق و بیروت درراستای بهبود اوضاع اقتصادی لبنان است. طبیعتاً تداوم تحریم‌های سوریه، اقتصاد لبنان را بیش از گذشته در معرض فشار قرار می‌دهد.
🔶 ایران اما مدت‌هاست که مورد تحریم قرار دارد. فارغ از اجرای قانون سزار، منابع چندانی نیز برای سرمایه‌گذاری در سوریه ندارد. تداوم تحریمها نفوذ تهران در دمشق را همچنان حفظ کرده و رقابت تنها میان ایران و روسیه باقی خواهد ماند. گسست تحریمها اما می‌تواند بازیگران دیگری ازجمله امارات را به سوریه نزدیک کند. در چنین وضعیتی، ایران احتمالاً باید درگیر رقابتی نابرابر با دیگران شود.
🔶 ترکیه هم در تداوم تحریم‌های سوریه منافع مشخصی دارد. تضعیف دمشق، مشخصاً باعث تقویت آنکارا می‌شود. افزایش اعتراضات احتمالی به‌ویژه در نواحی جنوبی، می‌تواند تمرکز سوریه بر ادلب را کاهش دهد. همچنین در حالی که با اجرای قانون سزار، ارزش پول ملی سوریه احتمالاً بیشتر سقوط خواهد کرد، مبادلات اقتصادی در مناطق زیر نفوذ ترکیه با دلار و لیر انجام می‌شود.
♦️ اروپا در مسیر ترامپ
📝#تحلیل_کوتاه
🔹 شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای را علیه ایران به تصویب رسانده است که از ایران می‌خواهد زمینه دسترسی بازرسان آژانس به دو مکانی را فراهم کند که ادعا می‌شود پیش‌تر سایت هسته‌ای بوده‌اند. آژانس بر مبنای جعلیات رژیم صهیونیستی مدعی است قبل از 2003 در این مکان‌ها آزمایش‌های هسته‌ای انجام شده است.
🔹 پیش‌نویس این قطعنامه که توسط بریتانیا، فرانسه و آلمان و با حمایت آمریکا تهیه شده بود با رأی مثبت دولت‌های اروپایی و برخی دولت‌های آمریکای لاتین و آفریقا مواجه شد. هند، پاکستان، آذربایجان، آفریقای جنوبی، مغولستان، نیجر و تایلند نیز به آن رأی ممتنع دادند. چین و روسیه به این قطعنامه رأی منفی داده و آن را منافی برجام دانستند.
🔸 ایران به دو دلیل مخالف درخواست‌های آژانس است:
1️⃣ مبنای این درخواست‌ها، ادعاهای رژیم صهیونیستی است و هر گونه عقب‌نشینی ایران در این مرحله، راه را برای مشروعیت‌دهی به ادعاهای مجعول این رژیم درباره برنامه هسته‌ای ایران، در آینده هموارتر می‌سازد.
2️⃣ طبق برجام، پرونده «ابعاد احتمالی نظامی» برنامه هسته‌ای ایران موسوم به PMD بسته شده و تمامی قطعنامه‌های ضدایرانی آژانس از 2003 تا 2012 در این خصوص ملغی شده‌اند. پس حتی به فرض صحت وجود آزمایش‌های هسته‌ای در آن دو محل پیش از 2003، آژانس حق ادعای جدید در این موارد را ندارد چرا که به تمامی ادعاها پیش از این پاسخ داده شده است.
🔸 به نظر می‌رسد سه کشور اروپایی با توجه به تلاش‌های اخیر آمریکا برای فروپاشی برجام، قصد داشته‌اند به‌نوعی با کسب رضایت دولت ترامپ، وی را به عدم تخطئه بیشتر توافق برجام راضی کنند اما شاید از این نکته غافلند که صدور چنین قطعنامه‌ای یک پاس گل به کمپین انتخاباتی ترامپ محسوب می‌شود که با فقدان دستاورد خارجی و افول دستاوردهای داخلی روبروست. ایجاد تنش میان ایران و آژانس عملاً حرکت در مسیر نابودی برجام محسوب می‌شود.
🔸 ایران در مقابل این روند می‌بایست اولاً در اجرای گام‌های کاهش تعهدات و رفع محدودیت‌های فنی به‌ویژه افزایش سطح غنی‌سازی تا مرز 20% تسریع نماید تا آژانس و فراتر از آن غرب متوجه تبعات اقدام‌های غیرسازنده باشند. ثانیاً در عین تداوم پایبندی به ان‌پی‌تی و پروتکل الحاقی و گفتگو با آژانس برای رفع اختلاف، می‌بایست نسبت به برخی دسترسی‌های فراتر از این موارد محدودیت‌هایی قائل شد که می‌تواند در کاهش بازرسی‌ها و افزایش فاصله زمانی میان آنها خود را نشان دهد.
🔹عملیات بازدارندگی چهارم انصارالله و پیام‌های کلیدی آن
📝#تحلیل_کوتاه
🔻عربستان سعودی پیشتاز خریداران سامانه‌های پاتریوت در غرب آسیا است که البته بیشترین خسارت را نیز از این ناحیه متحمل شده است. سامانه‌ای که برغم بروزرسانی‌های پیاپی اما در برابر تنوع مدل‌های عملیاتی انصارالله، اعتبار خود را از دست داده است. عملیات بازدارندگی چهارم انصارالله با مجموعه‌ای از پهپادهای صماد3، موشک‌های بالستیک و کروزِ ذوالفقار و قدس را می‌توان حاوی پیام‌های مهم و قابل تأمل دانست:
🔶در ماههای پایانی سال 98، انصارالله به روشنی دریافته بود که هدف سعودی‌ها از مذاکره، نیل به یک توافق سیاسی جامع و پایان دادن به جنگ و محاصره نیست، بلکه مذاکره را برای امیدبخشی دروغین به انصارالله، افزایش تدریجی فشار نظامی، تهییج مالی قبایل برای تزریق نیرو و گشودنِ جبهه جدید علیه انصارالله، بازیابی سازمان رزم، تخلیه قدرت تهاجمی و عملیاتی انصارالله به‌ویژه در مناطق مرزی و نهایتا تشدید محاصره اقتصادی با هدف رضایت انصارالله به امتیازدهی می‌خواهند.
🔶سیاست انصارالله در حفاظت از استقلال و تمامیت ارضی یمن و تکیه بر پاسخ متوازن و بازدارنده برای پایان دادن به جنگ و محاصره، شگفتانه‌های موشکی- پهپادی را به امری قابل پیش‌بینی و قریب‌الوقوع در سال جدید بدل کرده بود. عملیات بازدارندگی چهارم را باید نقطه شروع این شگفتانه‌ها دانست.
🔶عملیات اخیر که به شکلی حساب شده و با مجموعه‌ای از پهپادهای صماد 3، موشک‌های کروز و بالستیک در 4 موج پیاپی انجام شد، حامل دو پیام مهم بود:1- این مدل عملیات با تخلیه لانچرهای پاتریوت در موج اول و دوم حمله، امکان اصابت و موفقیت موج بعدی حملات را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. 2– هدف‌گیری اماکن حساس نظامی و اطلاعاتی در پایتخت عربستان نشان می‌دهد که هدف‌گذاری انصارالله از سطح هشدار یا اهداف اقتصادی فراتر رفته، نابودی بانک اهداف جدید را در دستور کار دارد. شاید عملیات‌های بعدی بیش از پیش این نکته را به مقامات ریاض تفهیم کند.
♦️ تجارت ایران با عراق؛ مخاطرات و راهکارها
📝#تحلیل_کوتاه
🔶 براساس گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس، تعداد کشورهایی که 80 درصد درآمد صادراتی ایران را تأمین می‌کنند از 23 کشور در سال 1380 به 9 کشور در سال 1397 کاهش یافته است. در این میان چین، عراق و امارات از میان 147 مقصد صادراتی ایران در سال 1397، مجموعا 54 درصد ارزش صادرات کالاهای غیر نفتی را به خود اختصاص داده‌اند.
🔶 آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهند که سال 1397 حدود 20 درصد ارزش دلاری صادرات ایران به عراق بوده و در سال گذشته این عدد به 22 درصد رسیده است. به این فهرست البته باید صادرات روزانه یک‌هزار و 500 مگاوات برق و 30 میلیون متر مکعب گاز و همچنین صادرات خدمات فنی و مهندسی، درآمد حاصل از گردشگری و تجارت چمدانی را نیز اضافه کرد.
🔶 آمارهای مذکور، اهمیت عراق در تجارت خارجی ایران و البته دستاوردهای سال‌های اخیر را نشان می‌دهد. از چالش‌ها و مخاطرات اما نباید غافل ماند:
1️⃣ بیشتر کالاهایی که به عراق صادر می‌شوند محصولات غذایی مانند رب، شیرینی، شکلات، پسته، فرآورده‌های لبنی، محصولات کشاورزی، مصنوعات پلاستیکی، محصولات فولادی و ساختمانی، محصولات بهداشتی و البته ماشین‌آلات کشاورزی است. به نظر می‌رسد صادرات کالاهای فناورانه و صنعتی، دارو و تجهیزات پزشکی، باید تقویت شود.
2️⃣ افزایش سهم خدمات در روابط اقتصادی ایران با عراق، یک ضرورت است. توجه ویژه به تجارت خدمات‌محور می‌تواند به تداوم و تقویت روابط تهران و بغداد کمک کند. گسترش گردشگری سلامت در این چارچوب قابل اجراست.
3️⃣ براساس آمارها حدود 9 هزار پروژه عمرانی نیمه‌تمام در عراق وجود دارد. این ظرفیت می‌تواند زمینه‌ای برای افزایش صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق و همچنین حضور شرکت‌های پیمانکاری ایرانی در این کشور باشد. استفاده از تعدادی نیروی کار عراقی در هر پروژه نیز می‌تواند باعث تقویت انگاره‌های ذهنی نسبت به ایران شود.
4️⃣ تجارت ایران با عراق، تقریباً یک‌طرفه است. یکی از راهکارهای افزایش سهم عراق از این تجارت، تولید مشترک است که می‌تواند هم در تأمین مواد اولیه و هم در فرآیند تولید محقق شود. بنابراین اجرای پروژه‌هایی با سرمایه‌گذاری و نیروی کار مشترک و تولید برندهای مشخص، علاوه بر توازن‌بخشی به روابط تجاری ایران با عراق، به ثبات صادرات ایران نیز کمک خواهد کرد.
5️⃣ بخش خصوصی ایران برای دریافت مطالبات خود از تجار عراقی با مشکل خاصی روبه‌رو نیست. تحریم اما مانعی برای دریافت درآمد حاصل از فروش برق و گاز دولت ایران به عراق است. بنابراین ضمن تلاش برای حل این معضلات بانکی، بخش خصوصی ایران برای گسترش روابط اقتصادی با عراق باید ترغیب و تقویت شود.
♦️ تحریم جدید علیه صنایع فلزات ایران
📝#تحلیل_کوتاه
🔹 دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا 5 تیر ماه طی بیانیه‌ای 8 شرکت در حوزه فولاد، آهن، مس و آلومینیوم شامل 3 شرکت جهان‌فولاد سیرجان، سنگ‌آهن مرکزی ایران و فولاد متیل، مستقر در ایران؛ 3 شرکت مستقر در امارات؛ یک شرکت در هنک‌کنگ و یک شرکت در آلمان را تحت تحریم قرار داد.
🔸 وزارت خزانه‌داری تحریمها را به فرمان اجرایی 13871 ترامپ مستند کرده است که طی آن با هدف جلوگیری از فعالیت‌های به‌اصطلاح بی‌ثبات‌کننده ایران در غرب آسیا و ممانعت از دست‌یابی به تسلیحات هسته‌ای و موشکی، درآمدهای حاصل از صادرات بخش آهن و فولاد را مسدود می‌کند. در بخش اول این فرمان، تشخیص مصادیق به وزارت خزانه‌داری و وزارت خارجه واگذار شده است. به نظر می‌رسد دولت آمریکا از اِعمال این تحریمها در این مقطع زمانی درصدد دست‌یابی به اهداف زیر است:
1️⃣ با به‌روزرسانی تحریم‌های پیشین با مصادیق جدید، مانع تقویت این انگاره شود که گزینه‌های آمریکا در اعمال تحریمها به اتمام رسیده است.
2️⃣ از تلاش‌های ایران برای جایگزینی درآمدهای غیرنفتی به جای درآمدهای حاصل از فروش نفت خام جلوگیری کند.
3️⃣ با تحریم شرکت‌های مستقر در خارج از کشور در این حوزه، هشدار جدی‌تری به مجموعه‌های همکار با ایران در خنثی‌سازی تحریمها دهد.
4️⃣ با عملیات روانی ویژه‌ای بر نوسانات اخیر نرخ ارز اثر گذاشته و تلاطم‌های بازار ارز را تشدید کند.
🔸 به نظر می‌رسد هر چه موقعیت دولت دونالد ترامپ در عرصه داخلی شکننده‌تر گردد با تشدید فشارهای خارجی بر دولت‌های رقیب و متخاصم مانند چین، روسیه و ایران درصدد فرافکنی نسبت به ناکارآمدی‌های داخلی‌اش برآید. این نکته به‌ویژه درباره ایران خود را به شکل گسترش بی‌رویه تحریمها با هدف انسداد هر چه بیشتر مجرای مذاکره برای دولت احتمالی جو بایدن نشان می‌دهد.
🔹 ناگفته‌های تحولات اخیر یمن
📝#تحلیل_کوتاه
🔻 عملیات سریع انصارالله در البیضاء که صرفا با هدف سرکوب فتنه العواضی شروع شد، به‌دلیل همکاری قبایل بومی همچنان ادامه داشته و به پیشروی‌های سریع در مدیریت‌های جنوبی استان مأرب انجامیده است:
🔶 استفاده گسترده و بی‌وقفه انصارالله از موشک برای درهم کوبیدن تأسیسات و استحکامات استراتژیک ائتلاف در داخل و خارج یمن از نکات قابل توجه روزهای اخیر است که رفتار توأم با عصبانیت و استیصال سعودی‌ها را در پی داشته است.
🔶 عصبانیت و شگفتی سعودی‌ها و مقامات آمریکایی از قدرت موشکی انصارالله در عملیات بازدارندگی چهارم باعث شد تا سعودی‌ها در مقام تلافی، حملات کور هوایی به صنعا و صعده را شدت ببخشند، هر چند به‌خوبی دریافته‌اند که حملات هوایی به‌عنوان مهم‌ترین برگ برنده آنها در یمن نیز فاقد اثرگذاری سابق است. آزادسازی برخی کشتی‌های توقیفی حامل سوخت برای انصارالله پس از عملیات بازدارندگی چهارم را باید در همین راستا تحلیل کرد.
🔶 استقرار هوشمندانه سامانه‌های پدافندی در اطراف مأرب و عملیات اخیر در مدیریت ردمان استان البیضاء، امکان پشتیبانی موثر هوایی را از دشمن سلب کرد. بمباران‌های با ارتفاع بالا و غیردقیق هواپیماهای سعودی شاهد این مدعاست که تلفات و تخریب اصلی آن متوجه بازارها، اماکن عمومی و غیرنظامیان بوده است.
🔶 دامنه پیش‌روی انصارالله در جنوب مأرب و جبهات العبدیة و قانیة وسعت زیادی پیدا کرده و از مناطق پایین دستِ «عقبة الرخیم» در «ماهلیة» تا جنوب «خرفان» در مدیریت «العبدیة» امتداد دارد. کاهش توان و تمرکز دشمن در دیگر جبهه‌ها، خنثی شدن امکان پشتیبانی موثر هوایی و تنگ‌تر شدن حلقه محاصره مأرب از مواهب همکاری قبایل منطقه با انصارالله است.
🔶 نکته قابل ذکر در نبردهای العبدیه، پیش‌قراولی گردان «اویس قرنی» متشکل از اهالی العبدیة و به فرماندهی «صخرمحمد بلغیث» در حمایت از انصارالله است. فرمانده جوانی که پیش از این نیز بین سال‌های 2015 تا 2017، حضور مؤثری در جبهات مرزهای جنوبی عربستان داشته است.
@et_amarion
🔹 تشدید جنگ سایبری یا فضاسازی تبلیغاتی؟!
📝#تحلیل_کوتاه
🔻 بامداد پنج‌شنبه ۱۲ تیر، بخشی از تأسیسات مجتمع غنی‌سازی نطنز دچار آتش‌سوزی شد که سناریوهای متعددی درباره علت آن مطرح شده است و اعلام نکردن علت حادثه، گمانه‌زنی‌ها درباره منشاء خارجی را تقویت کرده است.
🔶 رسانه‌های آمریکایی و صهیونیستی با انتساب این حادثه به اقدامات خرابکارانه اسرائیل ادعاهای متفاوتی را در مورد چگونگی وقوع آن مطرح کرده‌اند؛ حمله هوایی با جنگنده های اف 16 یا اف 35، کار گذاشتن دستگاه انفجاری و حمله سایبری از جمله این ادعاها بوده است. جدای از غیرواقع‌بینانه بودن برخی احتمالات مطرح شده، این تناقض در ادعاها به خوبی بی‌اساس بودن آنها را نشان می‌دهد.
🔶 با این حال احتمال خرابکاری (از سوی بازرسان آژانس، جاسوس های آمریکایی صهیونیستی یا عوامل داخلی آن ها) منتفی نیست و به علاوه نباید منکر شد که با توجه به دگرگونی‌های فناورانه عصرکنونی و شیفت پارادایمی در شیوه‌های حفاظتی و دفاعی، اهمیت فضای سایبری به عنوان حیطه‌ای جدید از نبرد میان کشورها به طور عام، و بین ایران و رژیم صهیونیستی به طور خاص در حال فزونی است.
🔶 عملیات «بازی‌های المپیک» و ویروس «استاکس‌نت» نمونه برجسته اقدام خرابکارانه رژیم صهیونیستی علیه ایران در فضای سایبر است. اخیراً نیز روزنامه واشنگتن‌پست مدعی شده است که رژیم صهیونیستی در واکنش به حمله سایبری ایران به «تاسیسات آب اسرائیل» یک حمله سایبری علیه تاسیسات «بندر شهید رجایی ایران» صورت داده است.
🔶 بعد از حمله سایبری ادعایی به تاسیسات آب رژیم صهیونیستی ، رئیس اداره سایبری این رژیم گفته است «زمستان سایبری بین ایران و اسراییل بسیار زودتر از آن چه که او گمان می‌کرده فرا رسیده است». یکی دیگر از مقامات این رژیم در این خصوص گفته است: «این حمله با آغاز موجی از حملات متقابل ایران و اسرائیل به زیرساخت‌های غیرنظامی یکدیگر، سناریویی غیرقابل پیش‌بینی در زمینه مدیریت خطرات ایجاد کرده است».
🔶 این نوع اظهارات و دامن زدن به چنین شایعاتی خواه ریشه در واقعیت داشته باشد یا نه، نشان‌دهنده این است که جبهه سایبری به عنوان بخشی از منازعه چندجبهه‌ای میان ایران و رژیم صهیونیستی به شدت فعال است و رژیم صهیونیستی در استفاده از سلاح سایبر علیه ایران نه تنها در حوزه تاسیسات هسته‌ای و نظامی بلکه در حوزه زیرساخت‌های مدنی نیز تردیدی ندارد. امری که لزوم اتخاذ روش و ابزار مناسب پدافند اطلاعاتی را برجسته می‌کند.
@et_amarion
♦️ترور کارشناس مشهور عراقی و فرضیات پیشِ رو
📝#تحلیل_کوتاه
🔶 شب گذشته و در رویدادی مهم، «هشام الهاشمی»، تحلیل‌گر مشهور و برجسته عراقی از سوی افراد مسلح به قتل رسید. درباره این ترور و فرضیات پیشِ رو، نکات زیر، قابل تأمل به نظر می‌رسد:
🔶 هشام الهاشمی، تحلیل‌گر اثرگذار و مورد ارجاعی در فضای رسانه‌ای عراق محسوب می‌شد که بیشتر نوشته‌های وی درباره گروه‌های تروریستی ازجمله داعش بود. وی ازجمله چهره‌های نزدیک به محور مقاومت محسوب نمی‌شد و البته با وجود نظرات و دیدگاه‌های انتقادی نسبت به ایران و گروه‌های عراقی، الهاشمی را نمی‌توان در زمره مخالفان برجسته مقاومت در عراق تقسیم‌بندی کرد.
🔶 الهاشمی با وجود اینکه دیدگاه‌هایی نزدیک به مصطفی الکاظمی داشت در موضوعاتی مانند مبارزه با شیوع بیماری کرونا و کاهش حقوق بازنشستگان، مخالفت خود با اقدامات دولت را اعلام کرد. وی همچنین مخالف خروج نیروهای آمریکایی از عراق و از حامیان حصر سلاح در دست دولت محسوب می‌شد.
🔶 در ساعات نخست پس از ترور الهاشمی، برخی صفحات مجازی منتسب به گروه داعش، این ترور را بر عهده گرفتند. با این وجود تا لحظه نگارش این سطور، بیانیه‌ای رسمی ازسوی داعش منتشر نشده است. در طرف مقابل اما، گروه‌های ضد مقاومت از همان ساعات نخست تلاش کردند تا کتائب حزب‌الله را مسئول ترور الهاشمی معرفی کنند. ورود سریع «غیث التمیمی»، چهره مشهور ضد مقاومت برای اتهام‌زنی به کتائب، قابل تأمل است.
🔶 خط تحلیلی دیگر اما معتقد است نیروهای ضد مقاومت در عراق با هدف ایجاد چالش‌های سیاسی و امنیتی برای حشدالشعبی به‌ویژه کتائب حزب‌الله، دست به چنین تروری زده‌اند تا برای مدتی پس از ماجرای دستگیری تعدادی از نیروهای کتائب حزب‌الله، این ترور را به مقاومت منتسب کنند. براین اساس فارغ از ناهمخوانی ایدئولوژیک حشدالشعبی با چنین اقداماتی، به نظر می‌رسد نه‌تنها منافعی از ترور الهاشمی برای جریان مقاومت متصور نیست، بلکه اساساً ترور وی به زیان جریان مقاومت در عراق است.
🔶 اگرچه یافتن عاملان و آمران این ترور، موضوع پیجیده‌ای است که از هم‌اکنون نمی‌توان درباره آن قضاوتی داشت، اما رویداد دیشب ازجمله ترورهایی محسوب می‌شود که بستر زمانی وقوع آن نشان می‌دهد اهدافی فراتر از ترور یک شخص در میان بوده است. در این میان اما باید منتظر واکنش مصطفی الکاظمی به این ترور ماند. واکنشی که احتمالاً فراتر از تشکیل کمیته حقیقت‌یاب و عزل فرمانده لشكر اول پليس فدرال عراق باشد. در مجموع این پرسش مهم اما وجود دارد که آیا ترور الهاشمی، مقدمه‌ای برای اقدامات بعدی است؟
♦️«نگاه به شرق» در غرب آسیا - بخش نخست
📝#تحلیل_کوتاه
🔶 مدت‌ها پیش، حداقل بخش مهمی از حاکمیت جمهوری اسلامی ایران، پیگیری رویکرد «نگاه به شرق» در سیاست خارجی را تأمین‌کننده منافع ایران دانست. برجام اگرچه راهبردی در این راستا نبود، فروپاشی نسبی آن، ایده نگاه به شرق را تقویت کرد. موضوعی که اوج آن را می‌توان در سند جامع همکاری ایران و چین مشاهده کرد.
🔶 سال گذشته و در سفر پنج‌روزه عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر سابق عراق به چین، هشت توافقنامه اقتصادی و فرهنگی به امضای طرفین رسید که مهم‌ترینِ آنها، فروش نفت عراق به چین در قبال مشارکت پکن در پروژه‌های زیربنایی عراق بود. برخی تحلیلگران، یکی از دلایل تلاش واشنگتن برای سقوط دولت عبدالمهدی را رویکرد «نگاه به شرق» وی قلمداد کردند.
🔶 در هفته‌های اخیر و به دنبال افزایش مشکلات اقتصادی لبنان، محافل این کشور از لزوم تقویت روابط بیروت-پکن و افزایش سرمایه‌گذاری چین در لبنان سخن گفتند. شب گذشته نیز، دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی خود که مهم‌ترین بخش‌های آن به تبیین ایده «نگاه به شرق» اختصاص داشت از دولت لبنان خواست برای حل مشکلات، مسیر چین را نیز بیازماید.
🔶 سوریه نمونه دیگری از کشورهای غرب آسیاست که تلاش می‌کند چین را برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بازسازی ترغیب کند. اگرچه به دلیل شرایط ناپایدار امنیتی، چینی‌ها هنوز انگیزه چندانی به حضور فعال در این کشور ندارند، اما موقعیت ژئوپلتیک ازجمله دسترسی به دریای مدیترانه و فرصت‌های فراوان سرمایه‌گذاری در سوریه، دیر یا زود نقش چین در این کشور را افزایش خواهد داد. چه‌اینکه به نظر می‌رسد تا آینده قابل پیش‌بینی، سایر بازیگران، امکانات ضروری برای چنین سطحی از نقش‌آفرینی را ندارد.
🔶 به هرروی، منطقه غرب آسیا دستخوش تحولات شگرفی است؛ اگرچه سیاست چین نشان می‌دهد غرب آسیا -حداقل در مقطع فعلی- نسبت به سایر مناطق، در اولویت کمتری برای نقش‌آفرینی اقتصادی پکن قرار دارد، کشورهای این منطقه اما تمایل بیشتری برای بازیگری چین دارند. موضوعی که ریشه‌یابی آن حائز اهمیت است. از این‌رو در سطور بعد به این پرسش پرداخته می‌شود که اساساً چرا هواداران «نگاه به شرق» در غرب آسیا فزاینده است؟
🔵«نگاه به شرق» در غرب آسیا - بخش دوم و پایانی
📝#تحلیل_کوتاه
🔶 همچنان که در سطور پیشین مطرح شد، «نگاه به شرق» به یکی از مهم‌ترین مباحث محافل رسانه‌ای و کارشناسی در غرب آسیا تبدیل شده است. تحولات غرب آسیا، متأثر از رویدادها و روندهای جهانی است و این منطقه نیز مانند بسیاری از مناطق دیگر دنیا درحال تجربه جهانی جدید؛ پرسش اساسی اما این است که چرا نگاه به شرق در غرب آسیا هواداران بیشتری نسبت به گذشته دارد؟
🔶 پاسخ به این پرسش، اگرچه نیاز به بررسی بسیاری از مؤلفه‌های تاریخی، هویتی و اقتصادی دارد، اما به‌اختصار بخشی از آن را می‌توان در تفاوت رفتار آمریکا و چین در غرب آسیا ارزیابی کرد. جنبه‌های مختلف سیاست‌ورزی واشنگتن و پکن واجد تمایزهای بنیادینی است که می‌تواند رشد فزاینده تمایل به چین در این منطقه را توضیح دهد.
🔶 آمریکا حداقل در هزاره سوم، دو حمله نظامی فاجعه‌بار به عراق و افغانستان داشته که امروز پس از گذشت حدود دو دهه از این تجاوزات، مشکلات بنیادین اشغال‌شدگان همچنان پابرجاست. حمله آمریکا به عراق، حداقل در ذهنیت بخش بزرگی از مردم و نخبگان این منطقه، عاملی ثبات‌زدا و مولد گروه‌های تروریستی بوده است. قربانیان جنگ آمریکا علیه تروریسم در عراق، افغانستان و پاکستان، بیش از نیم میلیون نفر، برآورد شده و این درحالی است که چین، چنین سابقه‌ای از حضور نظامی در این منطقه ندارد.
🔶 آمریکا با توجه به اینکه حداقل پس از جنگ جهانی دوم، قدرت مسلط در نظام بین‌الملل بوده است، در هر روابط دوجانبه‌ای با کشورهای غرب آسیا، صرفاً با افراد و گروه‌هایی که تمایل دارد، کار می‌کند. در غیر این‌صورت مسیر تغییر آنها را پی می‌گیرد؛ نمونه روشن آن در لبنان امروز قابل مشاهده است. چین اما چندان اهمیتی به ساختارهای داخلی کشورها نمی‌دهد. برای چین مهم این است که بتواند منافع اقتصادی مشترک با ساختار موجود هر کشوری تعریف کند.
🔶 آمریکا در دو دهه گذشته، هزینه‌های مالی فراوانی در غرب آسیا انجام داده که حداقل بخشی از آنها به نتیجه مطلوب نرسیده است. اکنون اما واشنگتن دیگر تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری در این منطقه بدون منافع فوری و روشن ندارد. بنابراین هرگونه حمایت مالی از کشورهای این منطقه را منوط به تغییرات دلخواه خود می‌کند که عموماً مجموعه‌ای از مؤلفه‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را دربرمی‌گیرد. چین اما حداقل در مقطع فعلی، سرمایه‌گذاری اقتصادی را منوط به تغییرات سیاسی و اجتماعی کشورها نمی‌کند.
✔️ به هرروی و فارغ از ابعاد گسترده و پیچیده این موضوع، به نظر می‌رسد دوگانه آمریکا-چین در غرب آسیا به نحوه فزاینده‌ای در حال تولید است. فارغ از اینکه «نگاه به شرق»؛ انتخاب کشورهای غرب آسیاست یا اضطرار، حکومت‌های این منطقه به اندازه کافی دلایل روانی و البته میدانی برای «نگاه به شرق» دارند. سیاست‌ورزی واشنگتن اما در حال تقویت این رویکرد در غرب آسیاست.
♦️ الحاق کرانه باختری و تکاپوی فلسطینی‌ها
📝#تحلیل_کوتاه
🔶 در شرایطی که رژیم صهیونیستی برای الحاق کرانه باختری آماده می‌شود گروه‌های فلسطینی نیز برای مقابله با این طرح به تکاپو افتاده‌اند. در این خصوص چند نکته حائز اهمیت است:
🔶 نشست مشترک فتح و حماس برای مواجهه با پروژه الحاق رژیم صهیونیستی و آغاز دور جدید از همکاری ملی فلسطینی، اگر چه با توجه به حضور «ایمن عوده» رئیس فهرست مشترک عربی کنست رژیم صهیونیستی به نظر می‌رسد صرفاً یک کار تبلیغاتی باشد اما اشتراک نظر صالح العاروری و جبریل رجوب در این نشست برای حمایت از تظاهرات و مقاومت مردمی می‌تواند نکته مثبتی برای آغاز همکاری و مقابله با رژیم صهیونیستی باشد. این همکاری در صورتی واقعی خواهد بود که دست حماس در کرانه باختری برای فعالیت نظامی علیه رژیم صهیونیستی باز شود.
ح
🔶 پس از رونمایی از طرح معامله قرن توسط ترامپ و واکنش منفی گروه‌های فلسطینی به آن و همچنین با شروع بحران کرونا رژیم صهیونیستی به دنبال این بوده است تا فرایند سیاسی تازه‌ای را به منظور تحکیم اشغالگری‌های خود آغاز کند. قبلاً در یک تحلیل-کوتاه پیش بینی شد که رژیم صهیونیستی این گام را با حمایت مصر و عربستان و با مشارکت قطر و نیکولای ملادینوف نماینده سازمان ملل بردارد. با اظهار آمادگی محمود عباس برای شرکت در مذاکرات با رژیم صهیونیستی به نظر می‌رسد تلاش ملادینوف برای احیای مذاکرات با هماهنگی کمیته چهارجانبه بی‌ثمر نبوده است.
🔶 این موضع‌گیری عباس از یک طرف ممکن است عقب‌نشینی از مواضع پیشین و تهدیداتش مبنی بر لغو توافقات با اسرائیل تلقی شود؛ امری که شاید حاکی از آن باشد که شخصیت عباس با سازش عجین شده است و خط بطلانی بر امکان رویگردانی وی از رویه سابق خود باشد. اما از طرف دیگر در شرایطی که اتحادیه اروپا مواضع تندی علیه طرح الحاق اتخاذ کرده است رویگردانی کلی از مذاکره نیز می‌تواند از شدت مخالفت کشورهای اروپایی بکاهد. به نظر می‌رسد عباس به دنبال برقراری تعادلی در این معادله است.
🔶 نامه‌های اسماعیل هنیه به رهبر انقلاب اسلامی و سید حسن نصرالله از دیگر سو نشان‌دهنده آمادگی گروه‌های مقاومت فلسطینی برای اقدام عملی علیه طرح الحاق با هماهنگی سایر اعضای محور مقاومت است؛ تنها گزینه‌ای که شاید باعث تردید رژیم صهیونیستی برای برداشتن گام نهایی در این زمینه می‌شود.
♦️ توافق نظامی ایران و سوریه و مطلوبیت‌های روسیه
📝#تحلیل_کوتاه
🔶 جمهوری اسلامی ایران و سوریه، اخیراً توافقنامه همکاری در زمینه‌های نظامی و امنیتی امضا کردند. توافقی که به نظر می‌رسد تقویت سامانه‌های پدافند هوایی سوریه، بخشی از آن باشد. فارغ از جزئیات این توافق، مطلوبیت‌های روسیه نسبت به این همکاری چگونه خواهد بود؟
🔶 روس‌ها در سال‌های اخیر تلاش داشته‌اند تا به نوعی نقش بازیگر اصلی و متعادل‌کننده را در تحولات سوریه ایفا کنند. مسکو بدون ورود بی‌محاسبه به منازعات تهران-تل‌آویو، همواره تلاش کرده تا دغدغه‌های امنیتی رژیم صهیونیستی را فهم کند و البته نسبت به نفوذ ایران در سوریه نیز واقع‌بین باشد.
🔶 در سال‌های اخیر با وجود انتشار اخباری مبنی بر انتقال سامانه‌های پدافندی روسیه به سوریه، تقریباً مورد خاصی از واکنش این سامانه‌ها به حملات رژیم صهیونیستی مشاهده نشده است. از این‌رو قاعده تقریباً تثبیت‌شده سال‌های اخیر در منازعه سوریه، حمله تل‌آویو، واکنش پدافندی محدود دمشق و سکوت مسکو بوده است.
🔶 فعال شدن سامانه‌های پدافندی ایران در خاک سوریه اما می‌تواند این معادله تثبیت‌شده را تغییر دهد. از این‌رو اگر تهران و دمشق حقیقتاً در اجرای توافق اخیر جدی باشند، احتمالاً باید منتظر افزایش تنش‌ها در منازعه سوریه و در آینده نزدیک بود. در این چارچوب، رژیم صهونیستی با افزایش حملات به سوریه، تلاش می‌کند تا محموله‌های ارسالی از ایران را هدف بگیرد. در مرحله بعد و در صورت استقرار نهایی سامانه‌های ایرانی، همراه با تحقق اراده جدی برای کاربست آن در مواجهه با حملات تل‌آویو اما می‌توان کاهش تنش‌ها در بلندمدت را انتظار داشت.
✅ بنابراین به نظر می‌رسد روسیه اگرچه در کوتاه‌مدت چندان رضایتی از توافق اخیر تهران-دمشق نخواهد داشت، اما احتمالاً تحقق این توافق را در راستای منافع بلندمدت خود خواهد دید. مسکو نمی‌تواند برای سال‌های متمادی برابر حملات رژیم صهیونیستی به سوریه منفعل بماند. پس بهتر آنکه سامانه‌های پدافندی ایران، این عامل ثبات‌زدا از تحولات سوریه را برطرف کنند.
@et_amarion
♦️ امکان تشدید نبرد اطلاعاتی و امنیتی میان ایران و آمریکا
📝#تحلیل_کوتاه
🔹 در هفته‌های اخیر انفجارهای مشکوک در برخی مراکز حساس به خصوص تأسیسات هسته‌ای نطنز که برخی رسانه‌ها از آنها به عنوان خرابکاری یاد کردند موجب طرح فرضیه‌هایی پیرامون چرایی و منشأ این حوادث شده است. آنچه بیش از همه از سوی رسانه‌های غربی مطرح شده است فرضیه دست داشتن آمریکا و رژیم صهیونیستی و طرح‌های خرابکارانه این دو بوده است. نیویورک‌تایمز نیز به نقل از منابع اطلاعاتی خود مدعی همکاری آمریکا و رژیم صهیونیستی در قالب پروژه‌ای برنامه‌ریزی‌شده است.
🔸 عناصری وجود دارد که این گمانه را تقویت می‌کند طی ماههای آتی ایران با نبردی اطلاعاتی و امنیتی با آمریکا و متحدانش مواجه خواهد بود. این نکته را باید مدنظر داشت که آمریکا بیش از همه به یک دستاورد در مواجهه با ایران نیاز دارد. از یکسو کارزار فشار حداکثری در بیش از دو سال اخیر به توافقی جدید با ایران منجر نشده و از سوی دیگر در فاصله چهار ماه تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ انگیزه لازم برای ایجاد وقفه در روند پیشرفت هسته‌ای و دفاعی ایران را دارد.
🔸 همچنین احتمال مشارکت رژیم صهیونیستی در این مواجهه اطلاعاتی و امنیتی بالا به نظر می‌رسد. درچند روز گذشته حکم ریاست یوسی کوهن بر سازمان اطلاعات خارجی و عملیات ویژه این رژیم (موساد) به مدت شش ماه دیگر (تا حدوداً پایان دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ) تمدید شد. اعلام تمدید شش ماهه این حکم همزمان با انفجار در نطنز خود می‌تواند دارای پیام باشد.
🔸 رژیم صهیونیستی به خوبی می‌داند که پایان ریاست‌جمهوری ترامپ، می‌تواند به منزله همراهی دوباره آمریکا با اروپا در محکومیت طرح الحاق کرانه باختری و بازگشت آمریکا به توافقات بین‌المللی باشد، بنابراین ماههای پایانی ریاست‌جمهوری ترامپ را آخرین فرصت در همراه کردن دولت آمریکا با خود برای پیشبرد اهداف یکجانبه می‌داند.
🔸 با این وصف، ماههای آتی می‌تواند ماههای سرنوشت‌سازی در هماوردی میان ایران با آمریکا و رژیم صهیونیستی باشد و علاوه بر فشارهای اقتصادی این احتمال قوی وجود دارد که ایران درگیر نبردی اطلاعاتی و امنیتی با این محور شود. انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را باید به عنوان متغیری مهم در این روند در نظر گرفت.
♦️ بحران اقتصادی، تظاهرات و احتمال فروپاشی کابینه
📝#تحلیل_کوتاه
🔶 طی روزهای اخیر خیابان‌های تل‌آویو شاهد تظاهرات گسترده علیه شیوه رویارویی رژیم صهیونیستی با بحران اقتصادی برخاسته از کرونا بوده است. ویدئوهای منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی زد و خورد شدید پلیس با شرکت‌کنندگان در این تظاهرات را نشان می‌دهد و شمار زیادی از معترضین بازداشت شده‌اند.
🔶 شرکت‌کنندگان در این تظاهرات غالباً متشکل از بیکاران، صاحبان مشاغل آزاد، کارآفرینان و صاحبان کسبوکارهای کوچک هستند. کمک‌های ناکافی به صاحبان کسبوکارهای کوچک و شاغلان صنایع آسیب‌دیده تفریحی و گردشگری و عمل نشدن به وعده‌های داده شده، دلیل عمده شکل‌گیری این تظاهرات عنوان شده است.
🔶 ناتوانی رژیم صهیونیستی در حمایت از این اقشار آسیب‌دیده در حالی است که این رژیم سالیانه میلیاردها دلار کمک خارجی دریافت می‌کند. این رژیم، بزرگترین دریافت‌کننده کمک‌های خارجی ایالات متحده است و تنها در سال 2019، 143 میلیارد دلار از آمریکا انواع کمک‌های مالی و نظامی دریافت کرده است.
🔶 اکنون بیکاری در رژیم صهیونیستی به بیش از 21 درصد رسیده است و با محدودهای اعمال شده ناشی از افزایش آمار مبتلایان کرونا این نرخ رو به افزایش است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که 75 درصد از ساکنین فلسطین اشغالی از شیوه رویارویی رژیم صهیونیستی با بحران کرونا ناراضی هستند.
🔶یکی از عواملی که موجب خشم معترضین شده است اظهارنظر یکی از وزرای کابینه بوده که ادعای معترضین مبنی بر نداشتن پول برای تهیه غذا را «مزخرف» دانست. در همین حال یکی دیگر از اعضای کنست رژیم صهیونیستی از حزب لیکود با نامشروع دانستن ضدیت گسترده با نتانیاهو در این اعتراضات، معترضین را «چپ‌گراهای افراطی» خطاب کرده است. در مقابل بنی‌گانتز رهبر حزب آبی و سفید و وزیر دفاع این رژیم، این تظاهرات را یک «نگرانی واقعی و موجه» توصیف کرده است.
✅ علاوه بر تل‌آویو، در قدس نیز یهودیان مذهبی در اعتراض به تعطیلی مراکز دولتی با شعار علیه پلیس و دولت، خیابا‌ن‌ها را به آتش کشیدند. این امر ممکن است تظاهرات را از حالت اقتصادی خارج کرده و به آن جنبه سیاسی و اجتماعی بدهد. اگر این تظاهرات تداوم یابد با ایجاد یک دوقطبی سیاسی در کنار اختلافات درون رژیم صهیونیستی در خصوص الحاق کرانه باختری می‌تواند جرقه‌ای برای فروپاشی کابینه ائتلافی نتانیاهو و گانتز و انتخابات زودهنگام باشد.
♦️ آیا رژیم صهیونیستی، نیروها و مواضع ایران در سوریه را هدف قرار می‌دهد؟
📝#تحلیل_کوتاه
🔶 شامگاه گذشته، مناطق مختلف جنوب سوریه، هدف حملات رژیم صهیونیستی قرار گرفت. یک پرسش مهم این است که آیا رژیم صهیونیستی، نیروها و مواضع ایران در سوریه را هدف قرار می‌دهد؟
🔶 رسانه‌های مختلف در پاسخ به این پرسش، گمانه‌زنی‌های متفاوتی را ارائه می‌کنند. تقریباً در تمامی این حملات، رسانه‌هایی نظیر دیدبان حقوق بشر سوریه نزدیک به معارضان، العربیه و البته برخی رسانه‌های صهیونیستی، مدعی کشته(شهادت) و زخمی شدن تعدادی از نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستند که گاهی معرفی نام و نشان فرماندهان عالی‌رتبه سپاه را نیز به دنبال دارد.
🔶 رسانه‌های داخلی و منطقه‌ای نزدیک به محور مقاومت اما هرگونه آسیب به نیروهای ایران در سوریه را یا رد می‌کنند یا اساساً آن را بازی رسانه‌ای می‌دانند که نباید به آن ورود کرد. البته گاهی -مانند شب گذشته- عملیات روانی ضد ایرانی به حدی تصنعی می‌شود که برخی رسانه‌های معارضان برای حفظ اعتبار خود، آنها را تکذیب می‌کنند.
🔶 در مجموع اما پرسش نوشتار حاضر، می‌تواند در دو بخش مطرح شود: «حمله رژیم صهیونیستی به نیروهای ایرانی در سوریه» که اهدافی انسانی را در بر می‌گیرد و «حمله رژیم صهیونیستی به مواضع ایران در سوریه» که شامل اهداف غیر انسانی مانند تجهیزات نظامی، ساختمان‌ها، مقرها و ... می‌شود.
🔶 قواعد منازعه تهران-تل‌آویو در سوریه که حداقل پس از حمله رژیم صهیونیستی به فرودگاه نظامی تیفور(T4) برقرار بوده، نشان می‌دهد اساساً حملاتی از نوع نخست -حداقل تا مقطع فعلی- در دستور کار صهیونیست‌ها نیست. چه‌اینکه سخنگوی ارشد نیروهای مسلح ایران نیز اخیراً چنین حملاتی را تکذیب کرد.
🔶 تهاجم رژیم صهیونیستی به مواضع غیرنظامی ایران در سوریه را اما می‌توان محتمل دانست که البته به نظر می‌رسد با دقت تمام برای عدم آسیب انسانی صورت می‌گیرد. این حملات نیز عموماً با هدف افزایش هزینه‌های مالی و جلوگیری از استقرار برخی تجهیزات نظامی ایران در سوریه علیه محموله‌های تسلیحاتی یا سوله‌های در حال ساخت انجام می‌شود.
✅ به هرروی قاعده تثبیت‌شده فعلی در سوریه، حملات رژیم صهیونیستی علیه اهداف انسانی و غیر انسانی سوری و گاهی اهداف غیر انسانی ایرانی است. اینکه این قاعده در چه زمانی و چگونه تغییر کند، باید منتظر تحولات آینده ماند.
♦️ ضرورت توجه به سناریوهای پیش‌روی برجام
📝#تحلیل_کوتاه
🔹 توافق هسته‌ای که در سال 2015 منعقد شد و قرار بود تا سال 2030 دوام بیاورد و تمام مفاد آن به مورد اجرا درآید، بسیار زودتر از این زمان به پایان خود نزدیک شده است. آمریکا که پیش از خروج از برجام در 2018 نیز به طور کامل به تعهداتش عمل نمی‌کرد، به احیای تحریم‌های هسته‌ای بسنده نکرده و درصدد فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت برآمده است.
🔸 دلیل این اصرار آن است که نومحافظه‌کاران آمریکایی می‌دانند در صورت شکست ترامپ در انتخابات و بازگشت آمریکا به برجام در دولت آتی این کشور، مهلت استفاده از مکانیسم ماشه در سال 2025 یعنی پایان دولت بعدی آمریکا به اتمام می‌رسد و تحریم‌های هسته‌ای شورای امنیت علیه ایران ملغی خواهند شد.
🔸 تجربه رفتار اتحادیه اروپا طی دو سال اخیر نشان داده امیدی به رفتار مستقل این کشورها نسبت به تحریم‌های آمریکا وجود ندارد. بنابراین احتمالاً ایران نیز به‌خصوص پس از ترور سردار سلیمانی و حادثه اخیر نطنز، با شدت بیشتری در راستای کاهش تعهدات برجامی‌اش گام برمی‌دارد تا نهایتاً آمریکا وادار به عقب‌نشینی شود.
🔸 به نظر می‌رسد با فرض پیروزی ترامپ می‌بایست عمر برجام را تمام‌شده قلمداد کرده و احیاناً هر یک از طرفین درصدد افزایش اهرم‌های بازدارندگی برای تحمیل خواسته‌های مطلوب خود به دیگری خواهند بود. خواسته‌هایی که دست‌یابی به آن بسیار دشوار خواهد بود.
🔸 همچنین با وجود اذعان بایدن به بازگشت به برجام، احتمال اینکه این اتفاق با شروط و تأخیر بسیار رخ دهد وجود دارد. به‌خصوص که ممکن است «دولت عمیق» در آمریکا کاخ سفید را اقناع نماید که از تحریم‌های دوران ترامپ به عنوان ابزار فشاری برای امتیازگیری بیشتر از ایران در فرآیند احیای برجام استفاده کند. این امتیازات احتمالاً مربوط به برخی مسائل منطقه‌ای و یا تغییراتی در زمان‌بندی غروب‌های هسته‌ای باشد.
🔸 ملاحظه این نکته حیاتی است که هر دولتی در آمریکا، به برجام به مثابه راهبردی برای خنثی‌سازی ابزارهای استراتژیک ایران در دیگر حوزه‌ها می‌نگرد. با این مفروضات، لازم است دستگاه‌های تصمیم‌گیر در ایران با آینده‌نگری نسبت به وقوع هر سناریو، شاخص‌ها و سیاست‌های متناسب را مدنظر قرار داده و برنامه‌ریزی دقیقی برای این منظور انجام دهند.
♦️ تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران در حوزه فلزات
📝#تحلیل_کوتاه
🔹 وزارت خارجه آمریکا 10 مرداد 1399 اعلام کرد این کشور هر گونه اقدام آگاهانه برای تبادلات مرتبط با 22 فلز دیگر را به دامنه مجازات‌های ایران افزوده است. این موارد شامل 10 نوع فلز و آلیاژ آلومینیوم، 9 نوع فلز فولاد، 2 نوع فلز مس و 1 نوع فلز برنج است. برای این تحریمها می‌توان دو هدف اصلی را برشمرد:
1️⃣ مقابله با توان موشکی و هسته‌ای: پودر آلومینیوم با خلوص 98% در تهیه سوخت جامد موشک مورد استفاده قرار می‌گیرد و انواع آلیاژهای قوی آلومینیوم نیز در ساخت سانتریفیوژها کاربرد دارد. بنابراین هدف خاص تحریمها را می‌توان از یکسو واکنش به رزمایش موشکی اخیر ایران و از سوی دیگر سنگ‌اندازی در مسیر ساخت سانتریفیوژها و تلاش برای جلوگیری از جبران آسیب‌های وارده به مرکز مونتاژ در تأسیسات هسته‌ای نطنز دانست.
2️⃣ جنگ روانی: این تحریمها بروزرسانی مصادیق فرمان اجرایی ترامپ در اردیبهشت 1398 است که کلیه معاملات مرتبط با صنایع آهن، آلومینیوم، مس و فولاد ایران را تحت تحریم قرار داده بود. بنابراین با عملیات روانی درصدد بزرگ‌نمایی در اثرگذاری آنها به‌ویژه بر بازار بورس هستند تا افکار عمومی ایران را دچار تلاطم کنند.
🔸 دولت ترامپ در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری کارنامه مناسبی برای عرضه به جامعه آمریکا ندارد. در سیاست داخلی با کرونا و بیکاری و در سیاست خارجی نیز با جسورتر شدن دشمنان و بی‌اعتمادی متحدانش روبروست. بنابراین به‌مثابه فردی که در گوشه رینگ گرفتار شده به مشت‌زنی‌های بیهوده می‌پردازد. اِعمال تحریم‌های کم‌اثر بر ایران، چین و دیگر دولت‌های رقیب در این راستا قابل ارزیابی است که احتمالاً طی ماههای پیش‌رو نیز تکرار خواهد شد.
♦️ انفجار در بیروت، وحشت در حیفا
📝#تحلیل_کوتاه
🔶 انفجار مخزنی حاوی 2750 تن نیترات آمونیوم در بیروت، ترس و وحشت مقامات رژیم صهیونیستی و مخصوصاً ساکنان بندر حیفا را از وقوع حوادث مشابه در آنجا، برانگیخته است.
🔶 در سال 2016 سیدحسن نصرالله تهدید کرد که حزب‌الله فهرست کاملی از اهداف را در فلسطین‌اشغالی از جمله تأسیسات هسته‌ای و مخازن آمونیاک حیفا در اختیار دارد که در صورت جنگ‌افروزی رژیم صهیونیستی، آنها را هدف قرار خواهد داد و این مخازن به مثابه بمب اتمی علیه اسرائیل عمل خواهند کرد. اگر چه این تهدید همان زمان جدی گرفته شد و مقامات اسرائیلی را واداشت که مخازن بزرگ آمونیاک را تخلیه کرده و به صحرای نقب منتقل کنند انفجار بیروت این تهدید را برای رژیم صهیونیستی ملموس و قابل فهم‌تر کرده است.
🔶 اکنون یک مرکز تحقیقاتی از این رژیم تاکید کرده است که تانکرهای حامل آمونیاک نیز در نزدیکی مناطق مسکونی حیفا واقع شده‌اند و حادثه لبنان خطر تمرکز مواد شیمیایی خطرناک نزدیک مراکز پرتراکم جمعیتی را گوشزد کرده و نیاز فوری به بستن صنایع اشتعال‌زا و انفجاری را طلب می‌کند. طبق گزارش این مرکز 1500 ناحیه پرخطر و 800 نوع از مواد شیمایی خطرناک در خلیج حیفا در کارخانه‌هایی نزدیک مناطق مسکونی وجود دارد.
🔶یکی از اعضای حزب لیکود در کنست این رژیم در یک گفتگوی رادیویی گفته است مواد شیمیایی باید از خلیج حیفا خارج شود. او گفته است هدف، خارج کردن مواد شیمایی در عرض 5 سال و سپس پاک‌سازی منطقه در 5 سال بعدی است. رئیس کمیته امور داخلی و محیط زیست کنست نیز تاکید کرده است که با انفجار بیروت، اسرائیل باید بسیار نگران باشد و به دنبال طرحی برای حذف صنایع شیمیایی در حیفا باشد. در همین راستا او به دنبال ترتیب دادن جلسه‌ای با حضور مقامات مربوطه برای ارزیابی آمادگی رژیم برای رویارویی با فاجعه‌ای شبیه انفجار بیروت است.
🔶 اظهارات فوق از مقامات رژیم صهیونیستی به خوبی ترس و وحشت آنها را از انفجار مخازن آمونیاک که ترکیبی سمی و خطرناک‌تر از آمونیوم است بوسیله حمله موشکی حزب‌الله نمایان می‌سازد؛ عاملی که یکی از عناصر بازدارندگی حزب‌الله در مقابل رژیم صهیونیستی است.
♦️ موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران و هند
📝#تحلیل_کوتاه
🔹 رئیس سازمان توسعه تجارت ایران و سفیر هند در تهران، اخیراً طی نشستی به صورت ویدئوکنفرانس بر تسریع مذاکرات در خصوص موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران و هند تأکید کردند. سابقه گفت‌وگوی دو کشور در این خصوص به حدود یک دهه پیش بازمی‌گردد.
🔸 تجارت ترجیحی شکلی از مبادله تجاری است که دو کشور به منظور تسهیل مراودات تجاری در صادرات و واردات، تعرفه برخی از کالاها را کاهش می‌دهند. توافق‌نامه‌های تجارت ترجیحی در صورت رعایت شرایط برد-برد و انتخاب صحیح فهرست کالاهای مشمول تعرفه، به توسعه مبادلات تجاری طرفین می‌انجامد.
🔸 توافق‌نامه‌های تجارت ترجیحی به طور خاص برای مبادلات پایاپای، کاربرد ویژه‌ای می‌یابد. زیرا با کاهش متوازن حق گمرک کالاهای دارای مزیت نسبی برای صادرات طرفین، این دو کشور بر مبنای سود برابر به کالاهای اساسی مورد نیاز خود دست می‌یابند. بنابراین تهیه فهرست کالاهای مشمول این توافق، بخش مهمی از مذاکرات این قراردادهاست.
🔸 انعقاد این قرارداد برای ایران با دیگر کشورها در شرایط تحریمی، اهمیت بیشتری می‌یابد. زیرا علاوه بر خنثی‌سازی تحریم‌های بانکی و ارزی، کالاهای مورد نیازش را از مبادی آسان‌تری کسب می‌کند. به نظر می‌رسد با توجه به اختلافات هند با چین، ایران می‌تواند از گفت‌وگوهای قرارداد راهبردی 25 ساله با چین نیز به عنوان برگ برندهای برای ترغیب هند برای دادن امتیازهای تجاری به ایران استفاده کند.
🔸 با ملاحظه موقعیت هند به عنوان یکی از بزرگترین مشتریان نفت ایران، انعقاد این قرارداد در بلندمدت می‌تواند سهم گسترده‌تری از بازار هند را در اختیار تجار ایرانی قرار داده و قدرت رقابت کالای ایرانی با دیگر کشورها در بازار هند را نیز افزایش دهد.
♦️ نشانه‌های دو دهه افول آمریکا در غرب آسیا
#تحلیل_کوتاه
🔹 رهبر انقلاب در دیدار اخیر خود با دانشجویان، تضعیف آمریکا را از جمله واقعیت‌های تحولات دو دهه اخیر دانستند. ازجمله نشانه‌های این تحول در غرب آسیا عبارت است از:
1️⃣ شکست در جنگ سوریه: آمریکا با حمایت‌های مالی، تسلیحاتی، اطلاعاتی و سیاسی به دنبال اسقاط نظام سوریه، نابودی حزب‌الله و در نتیجه کاهش توان منطقه‌ای ایران بود. امروز اما نه‌تنها نظام سیاسی سوریه ساقط نشده، بلکه روابط تهران با دمشق و بیروت از جمله عوامل امنیت‌زای ایران است.
2️⃣ شکست در جنگ یمن: آمریکا با حمایت از آغاز و تداوم جنگ یمن از همان ابتدا به دنبال شکست انصارالله بود. اکنون اما انصارالله نه‌تنها به یک قدرت تثبیت‌شده داخلی تبدیل شده، بلکه با مجموعه‌ای از توانمندی‌ها در حال نقش‌آفرینی منطقه‌ای است و عربستان به عنوان مهم‌ترین متحد منطقه‌ای آمریکا با وجود خریدهای سنگین تسلیحاتی نمی‌تواند امنیت داخلی خود را تأمین کند.
3️⃣ شکست در تضعیف محور مقاومت: از جمله مهم‌ترین سیاست‌های آمریکا در غرب آسیا طی دو دهه اخیر، تضعیف محور مقاومت بوده که با حمله به گروه‌های مقاومت، تلاش برای سقوط دولت‌های نزدیک به محور مقاومت و تحریم و فشار اقتصادی دنبال شده است. اما قدرت‌یابی حزب‌الله، تقویت انصارالله، برآمدن حشدالشعبی و نفوذ مقاومت فلسطین به عمق سرزمین‌های اشغالی حاکی از شکست آمریکا در این عرصه است.
4️⃣ گسترش تروریسم در منطقه: آمریکا در حمایت از برخی گروه‌های تروریستی با هدف ایجاد ناامنی، فروش تسلیحات، تحلیل توان ایران و توجیه حضور نظامی خود در منطقه نقش داشته است. این سیاست اما نه‌تنها به اهداف خود نرسیده است، بلکه با بهره‌برداری ایران و محور مقاومت از فرصت‌های پیش‌آمده نتایجی وارونه برای واشنگتن به دنبال داشته که از جمله آن می‌توان به تولد حشدالشعبی در عراق و گسترش حضور نظامی ایران در سوریه و نزدیک مرزهای رژیم صهیونیستی اشاره کرد.
🔸 بنابراین غرب آسیا را می‌توان عرصه روشنی برای افول قدرت و نقش‌آفرینی آمریکا طی دو دهه اخیر قلمداد کرد.
☘️ اندیشکده راهبردی تبیین🌿