♨️ آیا نمرهٔ #قیاس در همه موارد صفر محض است؟
💠در کتب اصولی و فقهی شیعه با توجه به نهی أکید امامان ( علیهم السلام) از به کار گیری برخی از شیوه های استنباطی اهل سنت، از جمله قیاس موضع گیری خاصی در این باره وجود دارد و نتیجتا قیاس مطلقا از دایره تحلیل ها و بررسی های فقهی طرد شده است.
💠اما باید گفت جایگاه قیاس در فقه شیعه نیاز به یک بازخوانی مجدد دارد.
💠از نگاه ما قیاسی که مورد نهی شدید واقع شده است، در واقع قیاس به عنوان یک دلیل مستقل در عرض کتاب و سنّت است.
💠در زندگی معمولی و مادی انسان ها قیاس بسیار مشاهده می شود . اما نباید فراموش کرد که برخی فقهای اهل سنت از این ساز و کار فکری در جهت بستن درب خانه عترت و در راستای خاموش کردن این چراغ نورانی سوء استفاده کردند .... ولی می توان از قیاس تنها و تنها به عنوان یک #قرینه و #مؤید، آن هم بیشتر در دائرهٔ امضائیات بهره برد و نیز به نظر می رسد استفاده از آن به عنوان یک قرینه در جبران ضعف سند و دلالت روایت و یا قرینه ای بر وهن خبر مشکلی ندارد.
💠 اگر چه بزرگانی مثل شیخاعظم( قدس سره) قیاس را به طور کلی هم بر مسلک انسداد و هم بر مسلک انفتاح طرد کرده اند ولی مرحوم شیخ مفید(رضوان الله علیه) به آن اشاره ای کرده اند.
💠عبارت زیر نقل محقق حلی ( قدس سره) در معارج الاصول از شیخ مفید است: «خبر الواحد القاطع للعذر هو الذی یقترن الیه دلیل یفضی بالنظر فیه الی العلم و ربما یکون ذلک اجماعا او شاهدا من عقل او حاکما من قیاس».
💠البته بعد خود محقق حلی می فرماید اگر مراد شیخ مفید از قیاس ، برهان است سخنی تام است ولی اگر مقصود قیاس فقهی است قابل قبول نیست ..... آیت الله سیستانی( دامت برکاته) برداشت دیگری از عبارت مرحوم مفید دارند ولی ما آن را با توجه به قاعدهٔ تجمیع قرائن و شواهد تفسیر می کنیم...
💠هر کسی که این قاعده را پذیرفته باشد مخصوصا بر مسلک مختار که «اضطرار در استنباط » است می تواند از این عنصر البته با رعایت قیود ذکر شده بهره ببرد ولی مطرح شدن آن به عنوان دلیل مستقل به ویژه در تاسیسیات قطعا و جزما باطل است.
💠البته می توان با مراجعه به آثار فقهی فقهای بزرگ ریشه هایی از این روش را یافت.
✅توضیح بیشتر در متن درس👇
💠استاد محمد عندلیب همدانی
@alnokat