💠 حجیّت عقل 🔹 آن روز كه انقلاب به ثمر رسید سخن از مدیریت علمی و فقهی بود. آنها كه جرأت نمی ‌كردند نسبت به امام (رضوان الله علیه) درباره #ولایت_فقیه و ولایت امام و اینها سخنی بگویند، گفتند كشور مدیریت لازم دارد، مدیریت هم علمی است فقهی نیست، فقه مربوط به احكام است مدیریت مربوط به علم است، فقه را حوزه بگوید مدیریت را دانشگاه، كشور را ما باید اداره كنیم. اگر مدیریت، فقهی نبود، آن والی هم نمی‌ تواند به فقاهت اكتفا كند [لذا] سخن از ولایت فقیه هم زیرش آب بسته می‌ شد؛ منتها آن را جرأت نمی‌كردند بگویند! آن روز هم همین جواب گفته می ‌شد كه فقه تنها علوم نقلی نیست؛ اگر ما حجتی داشتیم كه #فرمان_خدا را كشف بكند این فقه است؛ اگر با دلیل نقلی مثل ظاهر آیه مثل ظاهر روایت چیزی ثابت شد چه مسلمان چه كافر باید عمل بكند چون كفار هم مثل مسلمان ها مكلف به فروع ‌اند و اگر نكردند عذابشان در قیامت مضاعف خواهد بود و اگر چیزی را با عقل _ نه با نقل_ فهمیدیم که این #مصلحت_نظام_اسلامی است، این #مصلحت_جامعه است، فلان كار برای جامعه مفسده دارد، فلان كار زیانبار است، این «حجة الله علی الخلق» است [لذا] چه مسلمان چه كافر باید به آن عمل كنند. 🔹 معنای حجة الله یعنی چه؟ یعنی در محاكمه در محضر ذات اقدس الهی یوم القیامه كه ﴿فَمَن یعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیراً یرَهُ ٭ وَمَن یعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً یرَهُ﴾، این شخص دولتمرد را به محاكمه می ‌كشند می ‌گویند تو چرا این كار را كردی؟ می ‌گوید من ارزیابی كردم تشخیص دادم كه راه خودكفایی ایران اسلامی در جریان گندم یا جو یا برنج به این وضع است اقدام كردم این مقدار نتیجه گرفتم این مقدار نتیجه نگرفتم چون امكانات نبود، ذات اقدس الهی می‌گوید طوبی لك و هنیئا، این را به بهشت راهنمایی می‌ كند، دیگر نمی‌ گوید كه تو چون به فلان آیه عمل كردی برو به بهشت! دیگر نمی ‌گوید سد خاكی یا بتونی بسازیم این در آیه یا روایت آمده است! اما اگر دیگری با اینكه بر او ثابت شده است كه راه خود كفایی در تولید گندم یا برنج فلان كار است اما این كار را نكرده خب چنین كسی را آیا ذات اقدس الهی در قیامت به جهنم می ‌برد یا نه؟ این كه نمی ‌تواند بگوید شما در قرآن نگفتید در روایت نگفتید! پاسخش این است که این فهمی كه من به تو دادم مثل روایت است، عقل #حجة_‌الله است، مگر می ‌شود چیزی را عقل _ نه خیال و وهم و قیاس _ بگوید آن وقت انسان بتواند به آن بی ‌اعتنایی كند؟! در داروسازی همین ‌طور است، در كشاورزی همین‌ طور است، در دامداری همین‌ طور است كه اینها #امور_تجربی است؛ در سیاست همین ‌طور است، در علوم جامعه ‌شناسی همین‌ طور است كه اینها #علوم_انسانی است. اگر عقل چیزی را به مصلحت یك نظام و ملت تشخیص داد این می ‌شود حجة الله! #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه ابراهیم جلسه 31 تاریخ: 1384 @amariyone_enghelab