🔍 تفویض چیست؟
➖متاسفانه عده قلیلی پیدا شده و معتقد به تفویض شده اند. اندیشه و افکار خود را در فضایِ بی در و پیکر مجازی نشر می دهند. برای آگاهی جوانان و شیعیان اهل بیت علیهم السلام که مبادا در دام این شیادانِ ریاست طلب قرار بگیرند و آگاهی این عزیزان نسبت به معارف اهل بیت علیهم السلام در چند قسمت مطلبی را منتشر می کنیم.
🚩 امید داریم که مقبول درگاه خداوند متعال و اهل بیت علیهم السلام قرار بگیرد.
🌿تفویض در لغت به معنایِ واگذاری و سپردن است. در روایات اهل بیت علیهم السلام تفویض چند معنا می دهد که قصد داریم تمامی معانی آن را برای شما عزیزان به اشتراک بگذاریم تا در دام مفوضه قرار نگیرید. قبل از آنکه معنا تفویض را برای شما بیان کنیم.
🚩 تفویض چیست؟
شیخ مفید رضوان الله تعالی علیه در بیان تفویض می گوید:
و المفوضة صنف من الغلاة و قولهم الذی فارقوا به من سواهم من الغلاة اعترافهم بحدوث الأئمة و خلقهم و نفی القدم عنهم و إضافة الخلق و الرزق مع ذلک إلیهم و دعواهم أن الله تعالی تفرد بخلقهم خاصة و أنه فوض إلیهم خلق العالم بما فیه و جمیع الأفعال.
مفوضه، گروهی از غالیان هستند که فرقشان با غالیان دیگر این است که اینها ائمه را حادث و مخلوق میدانند و قدیم بودن ایشان را نفی میکنند، ولی با این حال، آفرینش و روزی دادن را به آنها منسوب میکنند و مدعی اند که، خدا فقط آنها را آفریده است، و بعد آفرینش عالم و آن چه در آن است و تمام کارها را به ایشان واگذار کرده است.
📚بحارالانوارجلد ۲۵، صفحه ۳۴۵
➖ ادامه دارد ان شاء الله
#تفویض #غلات #مفوضه
🔍 تفویض چیست؟
علامه بزرگوار مجلسی در بیان معنی تفویض می گوید:
اما تفویض دارای چند معنی است که بعضی از آنها از ائمه علیهم السلام منتفی است و بعضی از آنها برای ایشان ثابت است.
🌿 نوع اول:
تفویض در آفرینش و رزق و تربیت و میراندن و زنده کردن است؛ گروهی میگویند: که خداوند متعال، ائمه را خلق کرده و امر آفرینش را در اختیار آنها قرار داده است؛ آنها میآفرینند و روزی میدهند و میمیرانند و زنده میکنند.
🚩 چنین کلامی دو وجه دارد:
یکی این که گفته شود: آن ها، همه این کارها را با قدرت و اراده خود انجام میدهند و فاعل حقیقی خود ایشان هستند، که این کفر صریح است و دلایل عقلی و نقلی چنین چیزی را محال میدانند و برای هیچ عاقلی در کفر کسی که چنین میگوید شکی نیست.
🚩دومی این که: این کارها را خداوند، در همان زمان که آنها اراده میکنند، انجام میدهد؛ مانند شکافتن ماه و زنده کردن مردگان و اژدها نمودن عصا و سایر معجزات. تمام اینها با قدرت خدا، ولی در همان زمانی که آنها اراده میکنند، حاصل میشود تا معلوم شود ایشان در ادعای خود راست گو هستند. عقل از پذیرفتن این مطلب سر باز نمی زند که بگوییم خداوند آنها را آفریده و کامل نموده و آن چه به صلاح نظام عالم است را به آنها الهام کرده و سپس هر چیزی را مقارن با اراده و خواست آنها آفریده است.
🚩 گر چه عقل امتناعی از پذیرش چنین معنایی برای تفویض نسبت به ائمه ندارد، ولی اخبار گذشته این کلام را، مگر در مورد معجزات، ظاهراً و بلکه صریحاً منع میکنند. علاوه بر این که معتقد شدن به چنین چیزی، از روی علم نیست؛ زیرا تا آن جا که ما میدانیم در روایات معتبر چیزی در این باره نرسیده است.
🚩 روایاتی از قبیل خطبه بیان و امثال آن، که دال بر این مطلب است، فقط در کتب غالیان و افراد شبیه به آنها یافت میشود. مضاف بر این که محتمل است مقصود این باشد که، ائمه علیهم السّلام علت غایی آفرینش همه موجودات باشند و خداوند آنها را در تمام آسمان و زمین پیروی شده قرار داده و همه موجودات، حتی جمادات، به اذن خدا مطیع آن هایند و اگر آنها چیزی را بخواهند، خداوند خواسته آنها را رد نمی کند، ولی ایشان نیز، جز آن چه خدا میخواهد را نخواهند خواست.
اما اخباری که با این مضامین وارد شده که، ملائکه و روح برای هر کاری پیش آنها نازل میشوند و این که هر فرشته ای که از آسمان برای کاری نازل شود، اول خدمت آنها میرسد، این مطالب نه از آن جهت است که ایشان در خلق و آفرینش دخالتی دارند و یا این که ملائکه برای مشورت پیش ایشان میآیند؛ بلکه آفرینش و اداره جهان در اختیار خداوند متعال است و این فقط برای بزرگ داشت و اکرام و نشان دادن مقام والای آنها است.
📚 بحارالانوار ج ۲۵ ص ۳۴۷
#مفوضه #غلات #تفویض
⬅️ادامه در مطلب بعدی
🔍 تفویض چیست ؟
ادامه سخن علامه مجلسی رحمه الله:
🌿معنای دوم، تفویض در امر دین است که این نیز دو احتمال دارد:
یکی این که، خداوند متعال به پیامبر و ائمه علیهم السلام اختیار عام داده باشد تا بدون این که وحی و الهامی در کار باشد، هر چه را بخواهند حلال کنند و هر چه را بخواهند حرام نمایند، یا این که آن چه به آنها وحی شده را، با رأی و نظر خودشان تغییر دهند، که این معنا نیز باطل است و هیچ عاقلی چنین چیزی نمی گوید؛ زیرا پیامبر صلی الله علیه و آله، برای جواب سؤال یک شخص گاهی تا چند روز، منتظر وحی میماندند و از نزد خود به او جواب نمی دادند، خداوند متعال میفرماید:
«وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوی، إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحی»
و از سر هوس سخن نمی گوید، این سخن جز وحی که وحی میشود نیست.
🚩 دومی این که، چون خداوند متعال پیامبرش صلی الله علیه و آله را کامل نموده، طوری که چیزی را اختیار نمی کند مگر موافق حق و درست باشد. و در هر باب که تعیین بعضی از چیزها را، از قبیل اضافه نمودن رکعات نماز و تعیین نمازها و روزههای مستحبّ و ارث بردن جد و سایر چیزهایی که گذشت و خواهد آمد را، به جهت آشکار نمودن شرافت او و کرامتی که نزد او دارد، به او واگذار کرده است، بر خاطرشان چیزی که مخالف خواست خدا باشد خطور نمی کند. و اصل تعیین فقط با وحی بوده و اختیار ایشان تنها از طریق الهام بوده است و بعد آن چه که ایشان صلی الله علیه و آله اختیار میکردند، با وحی تأکید میشده است. و این معنی برای تفویض از نظر عقلی اشکالی ندارد و اخبار فراوانی که در همین باب و بخشهای فضیلتهای پیامبر ما صلی الله علیه و آله، از جلد ششم، ذکر کردیم بر این معنا دلالت دارد.
🚩شاید صدوق، رحمة اللَّه علیه، نیز معنی اول را نفی کرده است؛ زیرا در کتاب فقیه مینویسد:
خداوند امر دین خود را به پیامبرش صلی الله علیه و آله واگذارده و تجاوز از حدودش را به او واگذار نکرده است. او خود نیز مقدار زیادی از روایات تفویض را، بدون این که آنها را تأویل کند، در کتب خود نقل کرده است.
🌿 معنای سوم، تفویض امور خلق از قبیل سیاست و تأدیب و تکمیل و تعلیم آنها و امر کردن آنها به اطاعت از ایشان در همه مسائلی که دوست دارند و دوست ندارند و در آن چه جهت مصلحتش را میدانند. و این معنی صحیح است به دلیل این آیه:
«ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا»
آن چه را فرستاده [او] به شما داد، آن را بگیرید و از آن چه شما را بازداشت، بازایستید
و آیات و اخبار دیگر. بر همین معنا حمل میشود این فرمایش آنها که: ما حلال کنندگان حلال او، و حرام کنندگان حرام اوییم، یعنی بیان حلال و حرام به عهده ماست و مردم باید در مورد حلال و حرام به ما مراجعه نمایند و روایت ابواسحاق و میثمی نیز بر همین وجه وارد شده است.
#مفوضه #غلات #تفویض
⬅️ ادامه در مطلب بعدی
🔍 تفویض چیست؟
ادامه کلام علامه مجلسی رحمه الله:
🚩 معنای چهارم، تفویض بیان علوم و احکام به آن صورتی که خود مصلحت میدانند؛ خواه به جهت تفاوت سطح درک مردم و خواه به جهت تقیه. به این صورت که، برای بعضی از مردم احکام واقعی را بیان میکنند و بعضی دیگر را از روی تقیه جواب میدهند، و تفسیر آیات و تأویل آنها و معارف را به نسبت سطح درک سئوال کننده بیان میکنند. آنها حق دارند بیان کنند و نیز حق دارند که سکوت کنند. چنان چه در اخبار زیادی وارد شده است که فرموده اند: شما باید سؤال کنید، ولی جواب بر ما لازم نیست. و تمام اینها وابسته به مصلحتهای زمانی است که خداوند به آنها نشان میدهد، چنان چه در روایت ابن اشیم و دیگر روایات وارد شده است.
و این میتواند یکی از معانی روایت محمّد بن سنان باشد که در تأویل آیه:
« لِتَحْکُمَ بَیْنَ النَّاسِ بِما أَراکَ اللَّهُ»
🚩 تا میان مردم به [موجب] آن چه خدا به تو آموخته داوری کنی} وارد شده بود.
و شاید تخصیص این مقام به پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام به این جهت است که برای سایر انبیاء و اوصیاء چنین اختیار وسیعی فراهم نبوده است بلکه آنها در بعضی از موارد، حتی اگر زیانی به آنها میرسید، مکلف به عدم تقیه بودند این معنای تفویض نیز، بر اساس روایات فراوان ثابت و درست است.
🌿 معنای پنجم، آنها در این که، به ظاهر شریعت یا به علم خود و یا به الهامی که از طرف خدا در مورد واقع امر و مغز حقیقت یک چیز به ایشان میشود حکم کنند مختارند. که این آشکارترین توجیه برای خبر ابن سنان است و روایات نیز بر همین معنا دلالت دارد.
🚩معنای ششم، تفویض در عطا و بخشش؛ خداوند متعال زمین و آن چه در زمین است را برای آنها آفریده و غنائم و خمس و صفایا و غیر آن را برای ایشان قرار داده است. که میتوانند هر چه خواستند ببخشند و هرچه که نخواستند ندهند، چنان چه در روایت ثمالی گذشت و در جای خود نیز خواهد آمد. اگر در مورد معانی تفویض که توضیح دادیم، احاطه پیدا کنید، فهمیدن روایاتی که در این باره رسیده برای شما ساده میشود و خواهید دانست سخن کسانی که به طور کلی تفویض را نفی کرده اند ضعیف است و آنها به همه معانی تفویض احاطه نداشته اند.
📚بحارالانوار ج ۲۵ ص ۳۴۵
#تفویض #غلات #مفوضه