🔺ایران و خاورمیانه آشوب‏‏‌زده دکتر ابراهیم متقی؛استاد دانشگاه تهران و پژوهشگر ارشد مسائل بین‌الملل 🔹بحران‌های امنیتی خاورمیانه و جنوب غرب آسیا تاثیر خود را بر ناپایداری‏‏‌های امنیتی ایران می‏‏‌گذارد. به هر میزان فضای اجتماعی و سیاسی خاورمیانه امنیتی شود، بحران گسترش می‌یابد. 🔸بحران‌های امنیتی خاورمیانه و جنوب غرب آسیا تاثیر خود را بر ناپایداری‌‌‌های امنیتی ایران می‌‌‌گذارد. به هر میزان فضای اجتماعی و سیاسی خاورمیانه در مقیاس بیشتری ماهیت امنیتی پیدا کند، طبیعی است که در آن شرایط زمینه برای گسترش بحران به‌‌‌وجود می‌‌‌آید. ویژگی منطقه آشوب‌‌‌زده آن است که هرگونه بحران و ستیزش امنیتی از یک حوزه جغرافیایی به سایر عرصه‌‌‌های منطقه‌‌‌ای منتقل خواهد شد. تصاعد بحران را باید در زمره نشانه‌‌‌ها و اهدافی دانست که اسرائیل درصدد است از آن برای خشونت‌‌‌های پرشدت و ستیزش‌‌‌های منطقه‌‌‌ای غیرقابل کنترل استفاده کند. 🔹همان‌گونه‌‌‌ که فضای امنیت منطقه‌‌‌ای در روزهای آغازین ژانویه ۲۰۲۴ با نشانه‌‌‌هایی از خشونت، ستیزش و اقدامات تهاجمی اسرائیل همراه شده، حوزه دیپلماتیک در روابط ایران و عربستان نیز ماهیت مبهم و غیرهمکاری‌‌‌جویانه پیدا کرده است. هریک از مولفه‌‌‌های یادشده تاثیر خود را بر عرصه جغرافیایی و سیاست امنیتی بازیگران محیط همجوار گذاشته و این امر می‌‌‌تواند در زمره موضوعاتی محسوب شود که زمینه همکاری‌‌‌های ناپایدار در روابط بازیگران منطقه‌‌‌ای به‌‌‌ویژه ایران و عربستان را شکل دهد. بحران‌های منطقه‌‌‌ای، ابتکار عمل دیپلماتیک بازیگران را به گونه مشهودی کاهش خواهد داد. دیپلماسی در شرایط بحران و در منطقه آشوب‌‌‌زده؛ فرآیندی پیچیده، پرمخاطره و ابهام‌‌‌آمیز خواهد بود. در چنین شرایطی طبیعی به‌‌‌نظر می‌رسد که برخی از سیاست امنیتی آمریکا و عربستان در برخورد با ایران مبتنی بر نشانه‌‌‌هایی از کنش ابهام‌‌‌آمیز یا عدم‌همکاری عملی برای حل موضوعات و مسائل اجتماعی، اقتصادی، امنیتی و راهبردی باشد. 🔸همکاری‌‌‌های دیپلماتیک در روابط بازیگران منطقه‌‌‌ای تداوم یافته، اما گسترش بحران امنیتی تاثیر خود را بر روابط ایران و عربستان و تعلیق برنامه سفر حجاج گذاشته است. طبیعی است که این موضوع در فضای امنیت منطقه‌‌‌ای تاثیرگذار بوده و امکان کاهش الگوهای همکاری‌‌‌جویانه در روابط کشورها را فراهم سازد. چنین الگوی رفتاری را می‌‌‌توان در پیام‌‌‌های سیاسی و امنیتی ایران و آمریکا در شرایط بحران منطقه‌‌‌ای غزه و بازتولید منطقه آشوب‌‌‌زده مورد توجه قرار داد. لینک مطلب؛ https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%B1%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87-28/4036433-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%A8-%D8%B2%D8%AF%D9%87 @amniatemeli

📹 مزیت‌های مغفول ایران ▫️سالهاست که ابتکار کمربند و راه چین به یکی از اصلی ترین پروژه های کشورهای منطقه ما تبدیل شده است. ▫️ایران هم به دنبال پیوستن به این ابتکار تلاش‌هایی را انجام داده است، با این حال عده ای باورشان بر آن است که عمده پروژه های ترانزیتی مرتبط با کمربند و راه، در حال دور زدن ایران هستند. ▫️محمد بهشتی در مصاحبه با اکوایران تعبیر دیگری از این مساله دارد. از نظر او ایجاد مسیرهایی که در اطراف ایران شکل می گیرند اتفاقا نشانه ای از تلاش چین برای وارد کردن ایران به این پروژه است، چرا که ایران در مرکز این مسیر قرار دارد، اما خودمان منفعل نشسته ایم. @amniatemeli

موسسه مطالعات جهان معاصر برگزار می‌کند: ❇️نشست تخصصی «جنگ غزه؛ ابعاد، پیامدها و دورنمای یکصد روز مقاومت» ❇️همراه با دکتر محمدرضا رئوف شیبانی سفیر جمهوری اسلامی ایران در تونس و اکردیته ایران در لیبی ⏰زمان: یکشنبه ۲۴دی ۱۴۰۲ ساعت ۱۶ https://jahanemoaser.ir/specialized-meeting-gaza-war-dimensions-consequences-and-perspective-of-one-hundred-days-of-resistance/ @amniatemeli

📌از فلادلفیا تا دریای سرخ حملات ایالات متحده آمریکا و انگلیس به زیرساخت های نظامی و پایگاه های راهبردی انصارالله یمن ادامه دارد 🔺بعد از حملات موشکی انصارالله یمن جنگنده های آمریکایی و انگلیسی مواضع ارتش یمن در منطقه راس الکثیب در نزدیکی بندرالحدیده را به شدت بمباران کردند. 🔺علی رغم اینکه آمریکا و انگلیس می توانستند صرفا از یگان های دریایی خود برای حملات به یمن استفاده کنند اما با استفاده از حریم هوایی کشورهای عربی و فعال کردن پایگاه های خود در این کشورها بدنبال توزیع تنش در کل منطقه هستند. 🔺بنظر می رسد ائتلاف آمریکا و انگلیس بدنبال این هستند که تمرکز یمنی ها را از توقیف کشتی های مرتبط با اسرائیل از بین ببرند 🔺بنابراین برای این راهبرد ،جنگ پراکنده را انتخاب کردند و در مقابل حملات انصارالله، سریعا واکنش نشان می دهند.دقیقا همان راهبردی که در عراق دنبال می کنند و مواضع مقاومت را می زنند تا سطح معادله را در مرزهای خارج از فلسطین مهار کنند و اسرائیل آزادانه در نوار غزه عملیات نظامی خود را بگستراند. ⚠️این جنگ کاملا واقعی است و محور مقاومت و ایران در بطن این ماجرا قرار دارند، راهبرد، عدم گسترش‌ تنش توسط ایران و محور مقاومت است و زد و خوردها میان محور مقاومت و آمریکا و اسرائیل در مقیاس محدود ادامه خواهد داشت. تا زمانی که این راهبرد تغییر نکند این زد و خوردها ها در این مقیاس محدود ، برای صهیونیست ها کم خطر خواهد بود. 🔺در جبهه داخلی فلسطین، صهیونیست ها بدنبال این هستند که در فلادلفیا منطقه حائل میان مصر و فلسطین اشغالی عملیات نظامی انجام دهند و عملا مرز مشترک میان غزه و مصر را به صورت کامل در اختیار بگیرند. 🔺به گزارش وال استریت ژورنال ، مقامات اسرائیلی ، مصر را از عملیات نظامی که قرار است به زودی در منطقه فیلادلفیا انجام شود مطلع کرده اند. 🔺این عملیات شامل استقرار نیروها در مناطق مجاور مرز فلسطین اشغالی و مصر خواهد بود. یک منبع روسی هم در این باره نوشت : اسرائیل چراغ سبز آمریکا را برای تصرف این محور را دریافت کرده است. 🔺محور فیلادلفیا کریدوری باریک که حدود 14کیلومتر طول دارد و در امتداد مرز بین نوار غزه و مصر است. این گذرگاه از دریای مدیترانه تا گذرگاه تجاری «کرم ابوسالم» که تحت کنترل اسرائیل است، امتداد دارد. بر اساس پیمان صلحی که سال 1979 میان مصر و اسرائیل امضا شد، محور فیلادلفیا به عنوان یک منطقه حائل در نظر گرفته شد. ابوقاسم

✅ایده " سیکل قدرت " در روابط بین الملل اظهار میدارد که "ستاره تقدیر آمریکا در حال زوال است "! سبحان محمدی/ کارشناس روابط بین الملل 🔺در تاریخ روابط بین الملل نَقل شده است که " تاریخ، قبرستان هژمونی هاست"! نظریه سیکل قدرت در روابط بین الملل به طور مختصر بیان دارد که هر ساختار سیاسی از چند سیکل ( چرخه ) تشکیل می‌شود که هر سیکل هم دارای چند فاز ( بخش ) است که رفتارهای یک ساختار را شکل می‌دهد. تغییر در فازها، تغییر در رفتارهای سیستم را در پی خواهد داشت! از آنجاییکه جاده روابط بین الملل هموار نیست، هر حرکتی با واکنش نیروهای متضاد مواجه می‌شود و بازخورد این روند، سیکل ها را شکل می‌دهد؛ و در واقع علت تشکیل سیکل ها همین نیروهای متضاد سیستمی هستند. 🔹ساختار و نظام بین الملل که آنارشیک ( فاقد یک ناظم مرکزی) است به طرف تمرکز ( قدرت) گرایش دارد؛ و این شاخصه یک نظام سلسله مراتبی را پدید می آورد که بازیگران در تلاشند موقعیت خود را در آن ارتقا دهند. با این حال مسأله بعدی اینست که نقش ها در این دنیای آنارشیک سلسله مراتبی، بر مبنای قدرت توزیع می‌شود. به عبارت دیگر توزیع قدرت، پیش نیاز توزیع نقش هاست؛ هر چقدر میزان قدرت افزایش پیدا کند، نقش ها محوله به آن بازیگر توانمند بیشتر خواهد شد. در ضمن، هرچقدر تناسب میان قدرت و نقش ها بیشتر باشد، نارضایتی کمتر و ثبات بیشتری برای بازیگر به همراه دارد. 🔸همانطور که در ابتدا گفته شد، هر سیکل دارای چند فاز است؛ معمولا شامل دو فاز اصلی ( و در ادامه دو فاز فرعی) میشود: ۱- فاز رشد ۲- فاز زوال. در کنار آن می‌توان نقاط عطفی نیز در این چرخه در نظر گرفت: ۱- نقطه تحتانی اول( ظهور یک بازیگر) ۲- نقطه رشد ( مرحله انبساطی، افزایش قدرت و ارتقا موقعیت بازیگر در نظام بین الملل) ۳- نقطه زوال ( مرحله انقباضی، کاهش قدرت و عدم تناسب قدرت با نقش ها) ۴- نقطه تحتانی دوم ( انزوا و به حاشیه رانده شدن آن بازیگر در مناسبات قدرت جهانی). در هر کدام از این فاز ها و مراحل، بازیگر رفتار خاص خود را دارد؛ مثلا در فاز رشد ممکن است رفتار تهاجمی ( جنگ) از خود بروز دهد یا در مرحله زوال، صرفا از پرستیژ ( شخصیت )خود دفاع کند ( نه توسعه طلبی یا یکجانبه گرایی ). ادامه دارد... @amniatemeli

🎥تماشا کنید: نتانیاهو برای خود رسالت آخرالزمانی قائل است؟ @amniatemeli

🔸اگر بخواهیم تمام توضیحات فوق را در یک بازه زمانی توضیح دهیم مثلا یک دوره ۱۰۰ - ۱۲۰ ساله از تاریخ یک بازیگر جهانی، از ظهور تا زوال آن را باید مورد مطالعه قرار دهیم. ایالات متحده آمریکا از پایان جنگ جهانی اول با رویکرد ویلسونیسم ( بسط ارزش های غربی، نهادگرایی بین المللی، پذیرش نقش های فراملی، اقتصاد تجارت آزاد و ...) پا به جهان روابط بین الملل گذاشت و تلاش کرد در کنار ارتقا جایگاه سیاسی و اقتصادی خود، نقش های بیشتری را در نظام بین المللی در اختیار بگیرد. این روند با آغاز جنگ جهانی دوم شدت بیشتری گرفت. بر خلاف پنداشت اروپایی از جنگ دوم جهانی، دریافت آمریکایی از این جنگ، " هدایت از قلعه " بود و توانست با تامین لجستیک جنگی اروپا در جنگ، موقعیت خود را گسترش و تحکیم دهد؛ به طوریکه پس از پایان جنگ در ۱۹۴۵، این آمریکا بود که نقش پیشران اقتصادی جهان غرب در دنیا را به عهده داشت ( و در پی آن، نقش های سیاسی و امنیتی) 🔹این روند با کمی فراز و نشیب تا ۱۹۹۰ و پایان جهان دو قطبی ادامه داشت. رقابت و دشمنی آمریکا با بلوک شرق به رهبری اتحاد جماهیر شوروی ( ۱۹۴۵ - ۱۹۹۰)، اوج این رویکرد نقش محورانه بود و برای آمریکا توجیه و پاسخ به هر مساله ای بود که در آن دوره اتفاق می افتاد. در این دوره تمام تلاش آمریکا، افزایش قدرت و کسب نقش های اصلی برای تداوم بقای خود به عنوان رهبری محور غرب بود. اما با آغاز دهه ۹۰ میلادی و از حیث نظری در فضای آکادمیک عمده کشورهای غربی، نوعی فرار به جلو در مباحث تئوریک رخ داد. طرفداران این نگاه معتقد بودند عصر " ایدئولوژی " به پایان رسیده و عصر " تکنولوژی " آغاز شده است. شکل گیری و تقویت " ارتباطات فراملی " و "اقتصاد جهانی "، دو ویژگی اصلی این جهان جدید خواهد بود. بر این مبنا، کشورها بر اساس میزان تولید ثروت و نرم افزار ( نه لزوما قدرت سخت افزاری ) جایگاه خود را تعریف می‌کنند و توصیف می‌شوند. 🔸با این تعریف، جهان دیگر صرفا متعلق به اَبر بازیگران قدرتمند نیست، خُرده بازیگران ثروتمند نیز به دنبال نقش ها هستند. سایز و اندازه بازیگران دیگر صرفا به توانایی های نظامی و ایدئولوژیک شان ( جهت همراه سازی دیگران ) نیست، بلکه نقش آنها در تقسیم کار اقتصادی جهانی و موقعیت آنها در جریان ارتباطات و ترانزیت هم مولفه های تعیین کننده هستند. با این اوصاف طولی نکشید که این جهان بینی توصیفی توسط یک جریان قدرتمند در خود جهان غرب به چالش کشیده شود. با آغاز دهه اول قرن بیست و یکم ( ۲۰۰۱) جریان نومحافظه کار در آمریکا تلاش کرد تا نقش یکجانبه گرایانه و توانایی اجبار گونه نظامی آمریکا به مثابه ابزار اصلی و تعیین کننده غرب برای پیشبرد اهداف اش را دوباره به دستور کار برگرداند. این رویکرد تا جایی پیش رفت که در جریان حمله آمریکا و انگلیس به عراق در ۲۰۰۳، آنها از ساز و کار ابداعی خودشان ( شورای امنیت سازمان ملل ) عبور کنند و بدون مجوز آن شورا به عراق لشگرکشی کنند‌ ( برخلاف حمله به افغانستان در ۲۰۰۱ که ابتدا اجماعی را علیه این کشور ایجاد کردند و سپس حمله را آغاز کردند). ادامه دارد... @amniatemeli

🎥 معنی بازدارندگی در قدیم و جدید - در بازدارندگی قدیم توازن برای ترس و وحشت بود + بیژن پیروز، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران @amniatemeli

🔸تبعات اقدامات نومحافظه‌کاران آمریکایی در روابط بین الملل ( که با وصف روی کار آمدن دموکرات ها پس از آنها در حد فاصل ۲۰۰۸ - ۲۰۱۶ هم، تا همین دو سه سال اخیر ادامه داشت) در واقع، در راستای پیشگیری از فاز سوم سیکل قدرت، یعنی مرحله زوال بود. اما به موازات آن، مشخصا از اواخر دهه اول قرن بیست و یکم، قدرت های رقیب جهانی و منطقه ای آمریکا مانند روسیه، چین و ایران به دنبال بازیابی و باز تعریف نقش و قدرت خود بر آمدند و مطابق با تعریف ابتدایی متن از سیکل قدرت، نیروهای متعارض در ساختار بر رفتار آمریکایی‌ها تاثیر گذار است و به طرف متوازن سازی و افزایش امنیت و قدرت حرکت کردند. درادامه این تحول، نقطه عطف در انقباض قدرت آمریکا در سطح بین المللی را باید همزمان با روی کار آمدن‌ دونالد ترامپ (‌۲۰۱۶) دانست که آمریکا تمایل پیدا کرد سطح نقش های خود را با قدرت موجود یا در دسترس متعادل کند ( مطابق با فاز سوم سیکل قدرت). 🔹هرچند با روی کار آمدن‌ مجدد دموکرات ها در ۲۰۲۰، آمریکا تلاش کرد میراث ترامپ در سياست خارجی را به حاشیه ببرد اما دو اَبر چالش داخلی در آمریکا از آن تاریخ به بعد یعنی " مهار تبعات کرونا " و " تورم و احیای اقتصاد" آمریکا را درگیر مسائل داخلی کرد و در حوزه سیاست خارجی هم، آمریکا به دنبال " دفاع از پرستیژ " و جایگاه سنتی آمریکا بوده تا روند زوال و چالش دوگانه قدرت - نقش آمریکا در جهان را به تاخیر بیاندازد؛ هرچند نشانه های آن زوال به وضوح وجود دارد؛ مواردی مانند تثبیت عملیات نظامی روسیه علیه ناتو در اوکراین و به گِل نشستن کشتی پشتیبانی غرب از دولت کی یف، حمایت لجام گسیخته آمریکا از اسرائیل در نسل کشی مردم غزه و فلسطین و یا عملیات نظامی شبانه اخیر مشترک آمریکا و انگلیس علیه انصارالله یمن با تاکید بر عدم تمایل به گسترش جنگ در خاورمیانه ( مقایسه کنید با شدت حمله این دو کشور به عراق در ۲۰۰۳) نشان می‌دهد منطق ایده " سیکل قدرت " بیشترین انطباق و توصیف را از واقعیت موجود دارد. @amniatemeli

🎥تماشا کنید: از داعش خراسان چه می‌دانیم؟ @amniatemeli

🔺تهدیدات دریای سرخ خطرات اقتصادی آشکاری را در آستانه انتخابات ایالات متحده و بریتانیا به همراه دارد. تشدید تنش ها در خاورمیانه، افزایش قیمت نفت و تاخیرهای طولانی در حمل و نقل بین المللی در چند روز گذشته خبر ساز شده اند. پیش از این، چشم انداز اقتصاد جهانی کمی روشن تر به نظر می رسید، اما با مداخله نظامی در دریای سرخ و اختلال در تجارت جهانی،وضعیت اقتصاد جهانی قابل پیش بینی نیست. https://uk.finance.yahoo.com/news/red-sea-threat-lays-bare-132613532.html @amniatemeli

🎥 در ماجرای ترور سردار سلیمانی دو روایت وجود دارد آمریکا برای آنکه ایران به حساب اسرائیل نرسد ترور را گردن گرفت + بیژن پیروز، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران @amniatemeli