#متغیرهای_تحقیق_روششناختی در پژوهشهای تفسیری
چندین مدل برای تحقیقات روششناسانه (روششناختی) در حوزۀ تفسیر وجود دارد. انتخاب موضوع در این زمینه بسیار آسان است. این موضوعات پژوهشی را میتوان با لحاظ متغیرهایی مانند موارد زیر و نیز ترکیب آنها با هم به دست آورد:
1. تفسیر (یا مفسر) خاص
2. روشهای تفسیری
3. گرایشهای تفسیری
4. مذهب مفسران
5. سورههای قرآن
6. موضوعات قرآنی (که در تفسیر موضوعی مورد توجهاند)
7. دورههای تاریخی مفسران
8. سطوح مفسران (مثل معصوم و غیر معصوم)
9. منابع معرفتشناختی مرتبط با تفسیر
و ...
#مثالهایی_از_تحقیق_روششناختی_تفسیری
بسته به اهمیت و اولویت هر کدام از این متغیرها میتوان دو یا چند متغیر را با هم تلفیق کرد و به یک موضوع پژوهشی دست یافت.
در ادامه به نمونههایی از موضوعات محتمل اشاره میکنم:
1. روششناسی کشف غرض سورهها در تفسیر المیزان
2. بررسی تطبیقی روش مفسران در کشف غرض سورۀ شورا
3. روششناسی تقسیم یک سوره به بندها در تفسیر المیزان
4. بررسی تطبیقی روش مفسران در تقسیم سورۀ شورا به چند بند
5. روششناسی تفسیر المیزان در برقرار کردن ارتباط بین غرض سوره و بندهای آن
6. بررسی تطبیقی روش مفسران در برقراری ارتباط بین غرض سورۀ شورا با بندها(آیهها)ی آن
7. لوازم روشی تفسیر قرآن به قرآن در فهم آیات امامت
8. روششناسی تفسیر تربیتی مفسران شیعی
9. نقش فقه مقاصد در روش تفسیر تربیتی (هدایتی) مفسران اهل سنت
10. روششناسی جری و تطبیق در روایات تفسیری پیامبر و اهل بیت
و ...
#سه_نکته_کاربردی
1. هر کدام از این موضوعات میتوانند متناسب با سطح 3 و 4 حوزه (یا ارشد و دکترای دانشگاه) باشند. اما طبیعتا تحقیقات توصیهای برای سطح 4 و توصیفیها برای سطح 3 مناسبترند.
2. یکی از مؤلفههای بسیار مهم برای انتخاب متغیرهای مؤثر در انتخاب موضوع، حجم احتمالی فیشهایی است که متن تحقیق را تشکیل خواهند داد. محقق باید پیش از انتخاب یک موضوع، مطالعهای اجمالی دربارۀ آن داشته باشد تا تقریبا مطمئن شود که حجم مطالبش با پایاننامۀ سطح 3 یا 4 متناسب است.
3. لازم است که قبل از پیشنهاد موضوع، سؤالات فرعی آن را تصور کرده باشیم. تدوین اولیۀ سؤالات فرعی دقیق، دست کم دو ثمره دارد:
الف) انتخاب موضوع مفیدتر؛
ب) بیان مسئله بهتر.
#روش_تحقیق