❌بازی با جان مردم با #برداشت‌های_سطحی_از _روایات 💢بعد از شیوع ویروس #کرونا در کشور، رسانه‌ای که ناشر اصلی نسخه‌های یکی از ‏مدعیان طبّ اسلامی محسوب می‌شود، با انکار مُسری بودن ویروس مزبور، در یک اقدام قابل ‏پیگرد قضایی، به مردم توصیه کرده است که به دستورات بهداشتی اعتناء نکنند و در جمع‌های ‏فامیلی و مذهبی حاضر شوند!‏ در حدیث معروف بین شیعه و سنّی، نبی اکرم ص در پاسخ به عرب بادیه‌نشینی که از واگیری ‏مرض جَرَب (گری) میان احشام خود اظهار نگرانی می‌کرد، فرمودند: «لَا عَدْوَى وَ لَا طِيَرَةَ وَ لَا هَامَةَ ‏وَ لَا شُؤْمَ وَ لَا صَفَر...» (الکافی، ج۸، ص۱۹۶).‏ فرد مدّعی طب اسلامی طبق این حدیث ادّعا کرده است که #هیچ_مرضی (و از جمله ویروس کرونا) قابل ‏واگرفتن نیست و بر این اساس، مردم را تشویق به «حضور در مجامع عمومی» کرده است، و حال ‏آنکه:‏ اولاً: در لغت عرب، اطلاق «عدوی» به هر نوع واگیر مرض ثابت نیست، بلکه به نظر می‌رسد ‏فقط در مورد بیماری جرب و نهایتاً جزام و بَرَص ـ که عرب جاهلیت آنها را شوم و واگیردار ‏می‌پنداشت و از مجالست با متبلایان به آن پرهیز می‌کرد ـ به کار می‌رفته است.‏ مراجعه به عبارات لغت‌شناسان متقدّم در مورد واژه «عدوی»، گواه عرض ما است؛ مثلاً ابن ‏دُرَید (م ۳۲۱ ق) در جمهرة اللغة (ج‏۳، ص۱۲۳۰) می‌نویسد: «عَدْوى‏: من‏ عَدْوى‏ الجَرَب و ما ‏أشبهه‏». همچنین ازهری (م۳۷۰ ق) در تهذيب اللغة آورده است: (ج‏۳، ص۷۳): «و العَدْوى‏ أن ‏يكون ببعير جَرَب أو بإنسان جُذَام أو بَرَص فتتّقي مخالطته أو مؤاكلته حِذار أن‏ يعدوه‏ ما به إليك أي ‏يجاوزه فيصيبك مثلُ ما أصابه. و يقال إن الجرب‏ ليُعدى‏ أي يجاوز ذا الجربِ إلى من قاربه حتى ‏يَجْرَب». ‏ به نظر می‌رسد وحشت اعراب از مرض جرب و جزام، نه صرفاً به جهت خود بیماری، که به ‏جهت شومی موهوم آن در فرهنگ جاهلیّت بود، به گونه‌ای که تقدیر الهی را در ابتلای به آن ندیده ‏می‌انگاشتند، به این گفته ازْدی (م ۴۶۶ ق) در كتاب الماء (ج‏۲، ص۷۷۴) توجّه کنید: «و معنى" لا ‏عَدْوَى‏" أنّه نفى لِما كانت تعتقده العرب من أنّ المرض يُعدى بطبعه من غير اعتقاد تقدير الله».‏ به این جهت بود که رویکرد مزبور با واکنش سلبی نبی اکرم ص مواجه شد. از این رو شاید بتوان ‏گفت: «نفی عدوی» از سوی پیامبر، به منظور التفات دادن اعراب جاهلی به نقش خدا و خواست او ‏در وقایع زندگی بود.‏ شاهد دیگر این قضیه، موارد نفی‌شده بعدی در حدیث فوق است که به قرینه «وحدت سیاق» ‏می‌تواند بر مقصود پیامبر از «لا عدوی» دلالت کند:‏ ‏«طیره»: پرندگانی که اعراب با دیدن آنها فال بد می‌زدند.‏ ‏«هامّة»: حشراتی که به اعتقاد آنان، از استخوان اموات پدید آمده بودند.‏ ‏«صَفَر»: کرم‌های موجود در شکم انسان.‏ عرب جاهلی همه اینها را نحس می‌دانست و در صورت مواجهه، بدون آنکه حسابی برای ‏مشیت الهی باز کند، منتظر واقعه ناگواری می‌نشست.‏ ثانیاً: بر فرض که «عدوی» لغتاً «واگیری در همه امراض» را معنی دهد، به مقتضای اینکه سؤال ‏مرد عرب در مورد خصوص «جرب» است، اطلاق حدیث نبوی ـ به تعبیر فقها، به جهت وجود ‏‏«قدر متیقن در مقام تخاطب» ـ قابل تمسّک نبوده و نمی‌توان به استناد آن، اصل واگیری را در مورد ‏هر مرضی انکار کرد!‏ ثالثاً: با همه این‌ها، وجود بیماری‌های مسری، از #قطعیات مورد اتّفاق همه اطبّای کهن و مدرن، ‏بلکه از وجدانیات هر انسان عاقلی است، و #ضروریات و وجدانیات قطعی، حتی از دید خود ‏اخباریان سنّتی نیز حجّت بوده و نمی‌توان با تمسّک به ظاهر یک حدیث، آنها را نادیده گرفت.‏ رابعاً: همان‌طور که بارها گفته‌ایم، حدیث مزبور و امثال آن، «بر فرض تمامیت سندی و دلالی» یک ‏حجّت ظنّی تعبّدی بیش نیست که در حوزه‌ای که از آن، صرفاً آثار تکوینی و وضعی توقّع می‌رود، فاقد ‏اعتبار است. 🌐 @andaki_tamol