اندیشگان
💶 #روایت_اندیشه | درآمد بانکها 🗣 حجت الاسلام دکتر محمد اسماعیل توسلی ،هیئت علمی دانشگاه علامه: ✓
💸 #روایت_اندیشه | أکل مال به باطل بودن خلق پول توسط بانکها⁉️
ادامه پست قبلی
🗣 حجت الاسلام دکتر محمد اسماعیل توسلی:
✓اولا بانکداری ذخیره جزئی با ضریب فزاینده به مثابه عمل متقلبانه و اکل مال به باطل است. زیرا، در فرایند بانکداری ذخیره جزئی خلق پول از پول منتشره بانک مرکزی شروع می شود و با ضریب فزاینده پولی در نظام بانکی به افزایش چند برابری سپرده می انجامد.
این فرایند که در آن بانکها به طور تجمعی خلق پول می کنند، مفهومش این است یک واحد پول تولید شده از سوی بانک مرکزی در حضور ضریب فزاینده در چرخه بانکهای تجاری چندین برابر ادعای مالکیت را در پی دارد. این از حیث حقوقی یعنی یک واحد پول چندین مالک دارد. شاهد بر مدعا اینکه اگر نظام بانکی با هجوم بانکی مواجه شود توان پرداخت ندارد و پاسخگوی این ادعاهای مالکیت ایجاد شده نیست. و حال آن که از لحاظ حقوقی و فقهی یک مال در آن واحد و از جهت واحده نمی تواند چندین مالک داشته باشد مگر به نحو مشاع. مانند فروش یک زمین به چند نفر که مصداق کلاهبرداری، عمل متقلبانه و اکل مال به باطل است.
✓ثانیا، در مورد خلق پول از هیچ باید گفت به مثابه چک صوری و اکل مال به باطل است. زیرا، خلق اعتباری که بانک میکند بدین معناست که پولی را که وجود ندارد در ذهن تسهیلاتگیرنده بهگونهای وانمود میکند که در حسابش واریز شده است. بانک نمیگوید: «برو با اعتباری که من در بازار دارم خرید کن». بلکه بانک وانمود میکند این پول در بانک من وجود دارد، برایناساس شما برو و خریدهای خود را انجام بده. چون بر اثر تجربه میداند که بعد از مدتی میتواند جایگزین کند. این در حقیقت از هیچ پول خلق میکند و در ترازنامۀ بانک این وام بهصورت دارایی ثبت میشود و برای گیرندۀ تسهیلات بدهی است که اصل و فرع آن را باید به بانک برگرداند.
برای تقریب به ذهن چکهای صوری را مثال میزنم که دِین اعتباری و صوری است. فقها نوعاً در دِین واقعی جایز میدانند که چک تنزیل شود. زیرا، دِین واقعی مال است. اما در مورد چکهای صوری همۀ فقها میگویند، چون دِین واقعی که مال است وجود ندارد، شما نمیتوانید آن را تنزیل کنید، پس مشروع نیست.
✓در اینجا بانک هم بهواسطۀ اینکه بانک شده و همین که مردم به آن اطمینان پیدا میکنند، پولی را که وجود ندارد، با باز کردن اعتبار در حساب برای شخص و دادن دستهچک یا کارت اعتباری به او وانمود میکند که وجود دارد و خلق پول از هیچ، از اینجا پدید میآید.
•°• لذا از حیث فقهی میتوان عنوان اکل مال به باطل را بر آن صادق دانست. زیرا، مالی را که وجود ندارد برایش فرض وجود میکند. پس اگر در چکهای صوری و دوستانه مشروعیت آن پذیرفته نشد، در اینجا هم مشروعیتش پذیرفته نیست و یک ریال خلق پول هم اکل مال به باطل است.
✓ نکته مهمی که از آن غفلت شده و باید در این فرایندها باید به آن توجه داشته باشیم این است که، خلق پول چه از طریق پایه پولی با انتشار پول از سوی بانک مرکزی، و چه از طریق خلق پول از هیچ با ایجاد اعتبار در حساب در حضور بانکداری ذخیره جزئی و ضریب فزاینده پولی صورت می گیرد. در نتیجه هر دو پول به محض ورود به چرخه بانکداری تجاری با ضریب فزاینده منجر به افزایش چند برابری سپرده ها و در نتیجه افزایش بهمن وار حجم نقدینگی می گردند. اینکه آمارها نشان دهنده خلق و تولید روزانه چندین هزار میلیارد تومان نقدینگی در نظام بانکی ایران است، تنها با توجه به تحلیل بالا قابل تفسیر است. نکته مهم دیگری را هم باید به آن توجه کنیم این است که حتی اگر سیاست ذخیره صد در صد را اعمال کنیم باز شاهد خلق پول از هیچ خواهیم بود. البته دیگر با ضریب فزاینده چند برابر نخواهد شد. در اینصورت افزایش نقدینگی تنها جمع افزایش مقدار پایه پولی و مقدار خلق پول از هیچ خواهد بود.
#نظام_بانکی
🌀 اندیشگان، در تکاپوی اندیشه
https://eitaa.com/andishgan