پُل صراط چیست؟ جناب صدرالمتألّهین شیرازی (ره) که عارفی کامل بود، در خلال مباحث فلسفی معاد، یکی از شهودات ملکوتی‌اش را که درباره‌ی «پُل صراط» است، اینچنین حکایت میکند: «صراط مستقیم» که مؤمن در روز قیامت بر آن قدم می‌گذارد و به وصال بهشت می‌رسد، حقیقتِ ملکوتیِ همان مسیر هدایتی است که در این حیاتِ خاکی‌اش به‌واسطه‌ی «اَعمال قلبی» برای روحِ خودش ایجاد کرده‌است. چه، که آن حقیقت در این عالَم خاک، مانند دیگر حقایقی است که حواس ظاهری توانِ درکش را ندارند. اما آنگاه که به‌واسطه‌ی «مرگ» حجابِ طبیعت از مقابل چشمان انسان کنار برود، در روز قیامت همان (مسیر هدایتی که به واسطه‌ «اعمالِ قلبی» برای روح ساخته شده است) در قالب یک پُل در مسیرِ پیش‌روی انسان پهن می‌شود؛ پُلی که از درون جهنّم رد می‌شود، ابتدای آن توقّف‌گاهِ انسان در محشر است و انتهای آن به دربِ بهشت ختم می‌شود. و انسان با مشاهده‌اش می‌یابد که آن را خودش ساخته و بنا کرده است. آن جهنّم هم، چهره‌ی ملکوتیِ همین بُعد خاکی و حیوانیِ وجود انسان است که در طول حیات دنیوی وقتی از او پرسیده می‌شد که «هل إمتلأتِ» آیا پُر نشدی؟ پاسخ میداده «هل مِن مَزیدٍ!» هنوز سیر نشده‌ام و بیشتر میخواهم.* و انسان آن پل را با اعمال قلبیه‌اش، بر روی این بُعد وجودی‌اش ساخته است. * سوره ق - آیه ۳۰ این عبارت «هل إمتلأتِ هل مِن مَزیدٍ» بخشی از گفت‌وگوی خداوند با جهنّم است. و این حکیم بزرگ، حقیقتِ جهنم را در این دنیا تفسیر می‌کند به «بُعد خاکی و حیوانی وجود انسان»... الشواهد الرّبوبیّة ؛ ص ۲۴۷ #ملاصدرا