✳️ کیمیای شعر[راز ماندگاری حافظ و خیام در برابر انوری و خاقانی] ❇️ شعر، کیمیاکاری شاعر است با واژه‌ها. این تعبیر آرتور رمبو (۱۸۹۱ -١٨٥٤) را در عمل همۀ شاعران بزرگ تاریخ دریافته بوده‌اند، هر چند به گونۀ نظریه، همگان بدان تصریحی نداشته‌اند. دیوان شمس، خمسه نظامی شاهنامۀ فردوسی، دیوان حافظ و غزلهای سعدی و تمام شاهکارهای ادبیات ما از کلماتی فراهم آمده‌اند که در دست و پای تمام فارسی زبانان و فارسی‌دانان جهان ریخته است یا از خلال متون و فرهنگها می‌توان بدان كلمات دست یافت. ◀️ آنچه دست نایافتنی است آن کیمیاکاری و سحر و جادویی است که بتواند این تودهٔ انبوه واژه‌ها را به سرحد شعر برساند و با مس وجود این پدیده‌های عادی و همگانی کاری کند که کیمیای شعر بیابند و زر شوند. ◀️ بی‌گمان همۀ شاعران بزرگ بر اسرار این کیمیا آگاهی و وقوف داشته‌اند اما درجهٔ کیمیاگری‌شان یکسان نیست و از سوی دیگر نیت ایشان در این کیمیاگری نیز بی‌تأثیر نبوده است. آنچه شاعران را در طول تاریخ ادبیات ما عملاً رده‌بندی کرده است همین دو نکته بوده است: درجهٔ وقوف بر اسرار علم این کیمیا و دیگر نیتِ نهفته در خاطر کیمیاگر. اگر بگوییم نیت در این میان مقامی فراتر از علم کیمیاگری دارد چندان از تجربه و حقیقت تاریخی به دور نیفتاده‌ایم. ◀️ انوری و خاقانی دو کیمیاگر بزرگ‌اند که در کیمیاگری بالای دست آنها نمیتوان کسی را تصور کرد و حافظ و خیام نیز دو کیمیاگرند که شاید به عنوان کیمیاگر امتیازی بر خاقانی و انوری نداشته باشند و اگر حمل بر اغراق نکنید در چشم صاحب‌نظران علم اسرار کیمیا را این دو تن یعنی انوری و خاقانی بیشتر از خیام و حافظ می‌دانسته‌اند؛ اما نیّت؟ اینجاست که سرنوشت حافظ و خیام از سرنوشت انوری و خاقانی جدا می‌شود. آن نیت انسانی و بشری که ذهن و ضمیر حافظ و خیام را به خود مشغول داشته با آن نیت کوچک و درباری خاقانی و انوری زمین تا آسمان فاصله دارد. شما وقتی که در شعر انوری می‌خوانید: لمعهٔ خنجرش از صبح ظفر شعله کشید/ همه میدان فلک خنجر بهرام گرفت - ساقی همتش از جام کرم جرعه بریخت/ آز، دستارکشان راهِ در و بام گرفت (دیوان ٩٦/١) اگر اهل فن باشید محال است از این مایه وقوف بر اسرار علم کیمیای زبان حیرت نکنید. اما نیت کیمیاگر را که مینگرید میبینید هیچ است و پوچ. ولی وقتی این بیت حافظ را می شنوید: بر لب بحر فنا منتظریم ای ساقی فرصتی دان که ز لب تا به دهان این همه نیست (دیوان ۵۲) درجه حیرت شما از کیمیاکاری شاعر، شاید تفاوتی با مورد مشابه آن در شعر انوری نداشته باشد اما نیّت کیمیاگر را نمی‌توانید نادیده بگیرید. در نیّت انوری خودش و ممدوحش به زحمت می‌گنجد و حتی جا برای یکی از این دو تن بیشتر وجود ندارد اما در «نیّت» حافظ تمامی تاریخ انسان و انسانیت می‌گنجد. از عصر حافظ تا هنگامی که آخرین بشر در روی کره زمین یا یکی از کرات دیگر وجود داشته باشد تمام شاعران را با این دو معیار می‌توان سنجید و راز اقبال مردمان یا بی اعتنایی مردمان بدیشان را در تاریخ بازشناخت. انوری خود می‌دانسته کیمیاگر ماهری است اما نمی‌دانسته است که چرا در عین کیمیاگری مُفلس است. ◀️ اما از مقایسۀ مولوی و خیام و نظامی و سعدی و حافظ می‌توان به آسانی دریافت که این افلاس او نتيجة «نيت» او بوده است. «نیتی» خُرد و حقیر که در آن جز منافع کوتاه مدت طغرل تگین یا سلطان سنجر نمی‌گنجیده است و چندین بار که حوادث روزگار نیت او را از محدودۀ منافع درباری گسترش داده است، می‌بینیم که چند شعرِ شگفت‌آور عرضه کرده است که همان چند شعر مایه بقای نام او در تاریخ شده است و می‌توان گفت استمرار وجودی انوری در تاریخ شعر فارسی نتیجه طبیعی همان‌گونه شعرها است. ❇️ شفیعی کدکنی، محمدرضا(۱۳۹۶) این کیمیای هستی، انتشارات سخن، جلد دوم، صص ۲۸۳-۲۸۵. @arayehha

✳️ تحلیل شعرهای حافظ از دریچه روانشناسی ✳️ قسمت اول ❇️ حافظ یک نابغه بود به شعرهای حافظ قرآن ناطق میگویند . همانطور که قرآن را مفسرین میتوانند تفسرهاای گوناگون داشته باشند از شعرهای حافظ هم هر کس بر اساس دانش خود میتواند بهره ببرد . ◀️ حافظ یک نابغه بود و نگاه های متفاوتی میتوان از شعرش،داشت مثلا اهل عرفان از دریچه شعرش به گونه ای خوشه چینی میکنند و شعرا به گونه ای ادیبان به گونه ای و ... طبیب عشق مسیحا دم است و مشفق لیک چو درد در تو نبیند که را دوا بکند گاهی افرادی به روانشناس رجوع میکنند و در اتاق درمان سکوت میکنند و نمیگن چه دردی دارند برای چه رجوع کردن چه ناراحتی دارند حالا اینکه چرا با وجودی که هزینه دادن حرف نمیزنند دلایل گوناگون دارد و یک پدیده در اتاق درمان اتفاق میافتد به نام مقاومت مراجع یعنی مراجع در ابتدا نمیگه چی شده از چی ناراحته اصلا چرا مراجعه کرده و قاعده مشاوره این است که فرد حرف بزند و بگه مشکلش چیست واضح حرف بزنه تا مشاور مسعله را ببیند یعنی مراجع مقاومت میکند حرف نمیزند باید این مقاومت توسط روانشناس شکسته شود حضرت حافظ میگه : طبیب عشق مسیحا دم است و مشفق یعنی روانشناس با دانش خود مثل یک مسیحا یخ مراجع را در اثر دلسوزی میشکند ابتدا از یک سری مسائل حاشیه ای میگوید تا کم کم مراجع اعتماد کند حافظ میگه : لیک چو درد در تو نبیند که را دوا بکند اگر به روانشناس دردت را نگویی حرف نزنی چگونه روانشناس دردت را تشخیص دهد و درمان کند ❇️ به قلم : رضوان عطاریان ارشد روانشناسی @arayehha

✳️ تحلیل اشعار حافظ از دریچه روانشناسی ✳️ قسمت دوم ساقیا جام می ام ده که نگارنده غیب نیست معلوم که در پرده اسرار چه کرد گاهی در زندگی مشکلاتی پیش میاد اینکه ما بگردیم دنبال دلایل ایجاد مشکلات بی فایده است و حتی ممکنه ما را غرق در مشکلات بیشتری کند اینکه بگردیم ریشه مشکل و پشت پرده اسرار مشکل را پیدا کنیم گاهی بی فایده است و پرداختن به ریشه ها ما را از لحظه حال و سلامت روان اکنون دور می‌کند و حتی ما را در چرخه مشکلات بیشتری قرار می‌دهد نشخوار فکری و آزار بیشتر خودمان و سلامت روان اکنون ما را خراب می‌کند در زندگی باید ببینیم موضوعی که اکنون حال ما را خوب می‌کند چیست ؟ اینکه ریشه مشکل را وقتی حال روحی ما خوب نیست پیدا کنیم ما را از لحظه خوش اکنون دور می‌کند و مسعله هم حل نخواهد شد گاهی در زندگی نباید دنبال دلایل و ریشه ها گشت باید یه اینکه اکنون چه حال ما را خوب می‌کند بپردازیم مثال پارتنر شما به شما خیانت کرده اینکه چرا خیانت کرد چرا دروغ گفت چرا فریب خوردم و.. باعث نشخوار فکری می‌شود و وضعیت اکنون را خراب خواهد کرد دردی دوا نمی‌شود بلکه دردها اضافه خواهد شد در زندگی گاهی لازم است گذشته را بپذیریم و گذشته را نشخوار نکنیم پرداختن به گذشته و پرداختن به پرده اسرار (ریشه های مشکل) بعد از یک فکر سالم قرار دارد وقتی روحیه مناسب شد و الویت اکنون حال خوب است و بعد از حال خوب پرداختن به ریشه ها .. چون پرداختن به گذشته در زمان نامناسب حال اکنون ما را خراب خواهد کرد و بی نتیجه است گاهی باید با رنج خود کنار بیاییم و رنج را بپذیریم اینکه پدر یا مادر شما چرا اخلاقشان اینطور بود با شما بدرفتاری کردن اهمیت چندانی ندارد. چون نمی‌توانیم انها را تغییر دهیم کاری که اکنون می‌توانیم انجام دهیم متمرکز شدن روی زندگی خودمان است اول پرداختن به اصل زندگی و برای پرداختن به اصل زندگی باید حال ما خوب باشد تا بتونیم به اسرارها جوانب و ریشه ها بپردازیم ساقیا جام می ام ده یعنی ساقی در اکنون حال مرا خوب کن که نگارنده غیب نیست معلوم که در پرده اسرار چه کرد وقتی حال ما خوب نیست نمی‌توانیم درست ریشه ها و دلایل مسائل را معلوم کنیم و مسائل برای ما همچنان غیب باقی می ماند حال که خوب نباشد گذشته را هم نمی‌شود خوب بررسی کرد اول دنبال خوب کردن حالت باش به خودت بپرداز و بعد دنبال پرده اسرار و ریشه ها دلایل باش در زندگی اول به الویت ها اهمیت بدهیم و هیچ الویتی همچون حال خوب نیست حال خوب خلائی در ذهن ایجاد می‌کند و باعث می‌شود به غیب های زندگی پشت پرده ها اسرار ریشه ها دلایل بپردازیم و سالم طی کردن زندگی به واسطه یک حال خوب (مستی می از نظر مولانا ) است . فکر کردن به ریشه مشکلات در زمان نامناسب باعث میشه لحظه حال را از دست بدهیم و گذشته را هم نمی‌شود با یک حال نامناسب بررسی کرد ❇️ نویسنده ؛ رضوان عطاریان ارشد روانشناسی @arayehha

✳️ تحلیل اشعار حافظ از دریچه روانشناسی ✳️ قسمت سوم آنکه جز کعبه مقامش نبد از یاد لبت بر در میکده دیدم که مقیم افتاده است آن آدمی که به جز کعبه جایی نمی‌رفت از وقتی که تو را دیده همش به یاد لبت بر در میخانه هست و شراب می‌خورد انسانها پیچیده هستند و هیچ چیز از هیچ کس بعید نیست آدم ها در طی زمان بر اساس تحولاتی تغییر می‌کنند و ممکنه کاملا متفاوت از آنچه اکنون هستند بشوند زندگی در حال گذر است و حوادث تحولات زندگی و خیلی عوامل دیگر ممکنه باعث تغییر نگرش فرد شود حالا بر اثر یک سلسله حوادث،یا وجود یک دوست خواندن یک کتاب تغییر اندیشه و.. مرور زمان و تحولات ممکنه باعث تغییر نگرش فرد شود روی ثبات آدم ها نمی‌شود خیلی حساب کرد و این واقعیتی در زندگی هست که ممکنه خوب یا بد باشد ولی به هر حال روی ثبات آدم ها نمی‌شود حساب کرد آدمی که الان با او ارتباط داریم همیشه همینجوری باقی نمی‌ماند گاهی حادثه ای رخدادی ...باعث میشه فرد به طور کلی دگرگون شود یا در موضوعاتی نگرش او عوض شود حتی ممکنه کارهایی بکند که اصلا از او توقع نداریم مثلا کسی که روحانی بود یک رقاص بشود و این به خیلی عوامل برمی‌گردد مثل صفات شخصیتی ؛ هوش ؛ حق پذیری ؛ تلقین پذیری و... آدم ها می‌توانند در جهت مثبت یا منفی در زندگی تغییر جهت دهند از آدم ها بت نسازیم آدم ها خدا نیستند و قابلیت تغییر دارند . ❇️ نویسنده : رضوان عطاریان ارشد روانشناسی @arayehha

کتاب گویش شوشتری منتشر شد 🔸 کتاب گویش شوشتری، تألیف احمد بهنامی، عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شد. این کتاب دومین کتاب از گویش‌های استان خوزستان است که در مجموعۀ گنجینۀ گویش‌های ایرانی به همت گروه زبان‌ها و گویش‌های ایرانی فرهنگستان در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. 🔸 کتاب حاضر، دربردارندۀ داده‌های گردآوری‌شدۀ گویش شوشتری است که از جمله گویش‌های فارسیِ رایج در خوزستان است و امروزه در شهر شوشتر و برخی از روستاهای اطرافِ این شهر و همچنین در بین گروه‌های بزرگ مهاجر شوشتری در اهواز، خرمشهر، مسجدسلیمان و سایر شهرهای خوزستان متداول است. احمد بهنامی، مؤلّفِ این اثر، داده‌های این کتاب را به صورت میدانی و در گفت‌وگو با گویشوران شوشتری تهیه کرده است. 🔴 متن کامل معرفی کتاب را در وبگاه فرهنگستان به نشانی زیر بخوانید: 🌐 https://apll.ir/?p=16343 @arayehha

بیست‌ونهم خردادماه، سالگرد درگذشت بهمن سرکاراتی (۱۳۱۶-۱۳۹۲) عضو پیوسته و معاون پیشین علمی و پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی (تاریخ عضویت پیوسته: ۱۳۷۰/۴/۱۱) برخی از آثار: فرهنگ ریشه‌شناختی افعال زبان فارسی؛ اوستا و هنر نو؛ کارنامۀ شاهان در روایات سنّتی ایران (ترجمه)؛ دین ایرانی بر پایۀ متن‌های معتبر یونانی (ترجمه)؛ اسطورۀ بازگشت جاودانی، میرچا الیاده (ترجمه)؛ سایه‌های شکارشده (شامل ۲۰ مقاله)؛ بررسی جامع زبان فارسی باستان و آثار بازماندۀ آن؛ بررسی سه فرگرد وندیداد؛ مقدمه‌ای بر فلسفه‌ای از تاریخ، میرچا الیاده (ترجمه)؛ اصطلاحات خویشاوندی در زبان‌های ایرانی. @arayehha

نکته‌هایی از اصول و ضوابط واژه‌گزینی (۲) برگزینش یکی از شیوه‌های واژه‌گزینی برگزینش است. برگزینش یعنی انتخاب یک واژه یا عبارت از میان واژه‌ها و عبارت‌های موجود در زبان. زبانی با پیشینۀ زبان فارسی بی‌گمان از گسترۀ واژگانی پهناوری برخوردار است و افزون بر واژه‌‌های متداول و آشنایی كه هم‌اكنون در آن به‌كار می‌رود، واژه‌‌های بسياری نیز وجود دارد كه کاربرد عمومی کمتری دارند، اما در گنجينۀ واژگانی این زبان موجودند. نخستین کاری که واژه‌گزين باید انجام دهد این است که برای مفهوم مورد نظر در گنجينۀ زبان فارسی به جست‌وجو بپردازد. بسياری از برابرهایی كه در حوزه‌‌های مختلف علوم برای واژه‌‌های بیگانه برگزیده شده و متخصصان آن‌ها را پسندیده‌اند، نتيجۀ برگزينش است، و نیز بخش اعظم معادل‌هایي که در فرهنگ‌های دوزبانه می‌آيد از رهگذر همين فرايند به دست مي‌آيد. مانند «نبض» دربرابر «pulse»، «آذرخش» دربرابر «lightning»، «پرتو» دربرابر «ray». چنین است «کمان» دربرابر «parenthèses»، «آرمان» دربرابر «Ideal» و «هراس» دربرابر «Phobia». @arayehha

درست بنویسیم (۱) توجیه یا توجیح؟ ما یکدیگر را ✅ توجیه می‌کنیم نه ❌ توجیح! @arayehha

   #۱تیر / #زادروز_مصطفی_رحماندوست @arayehha

‍ ‍ ‍ ‍ ☘☘ برگی از تقویم تاریخ ☘☘ ۱ تیر زادروز مصطفی رحماندوست (زاده ۱ تیر ۱۳۲۹ همدان) شاعر، نویسنده و مترجم معروف به شاعر «صد دانه یاقوت» نویسنده و مترجم کتاب‌های کودکان و نوجوانان و از داوران و نمایندگان هیئت علمی جشنواره بین‌المللی شعر فجر است. وی پس از گرفتن کارشناسی زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران، به‌عنوان کارشناس کتاب‌های خطی در کتابخانه مجلس مشغول به‌کار شد و سپس به‌عنوان مدیر مرکز نشریات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مدیر مسئول نشریات رشد، سردبیر رشد دانش‌آموز، سردبیر و پدیدآورنده سروش کودکان و نوجوانان و سردبیر مجله شهرزاد قصه‌گو به‌فعالیت ادامه داد. وی همچنین به‌ مدت سه‌سال مدیرکل دفتر مجامع و فعالیت‌های فرهنگی وزارت ارشاد بود. او در سال ۱۳۷۱ در رشته زبان و ادبیات فارسی به ادامه تحصیل پرداخت و پس از دوره کارشناسی ارشد، نشان درجه یک هنری"دکترا" گرفت و علاوه بر این، مدرس داستان‌نویسی و قصه‌گویی و ادبیات کودکان و نوجوانان در دانشگاه‌ها نیز بوده‌است. او پس از بازنشستگی از سمت‌های دولتی، مدیر گروه شکوفه "بخش کودکان و نوجوانان" انتشارات امیرکبیر و مشاور رئیس کتابخانه ملی ایران شد‌ و اقدام به تاسیس و راه‌اندازی پایگاه اینترنتی "کتابخانه ملی کودک و نوجوان ایران" کرد و توانست تا دهمین سال شروع به‌کار این پایگاه، متن کامل بیش از ۲۴ هزار عنوان کتاب کودک و نوجوان را برای پژوهشگران قابل دسترسی کند. وی همچنین یکی از اعضای اصلی داوران جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان اصفهان و جشنواره بین‌المللی تئاتر کودکان و نوجوانان است و عضو هیئت‌های داوری کتاب سال، جشنواره‌های کتاب و مطبوعات کودکان و عضو شورای موسیقی کودکان و شورای کتاب کودک ایران نیز بوده. آثار: از رحماندوست تاکنون ۳۱۴ اثر به‌صورت مجموعه شعر برای کودکان و نوجوانان، تألیف و ترجمه داستان‌های کودکان و نوجوانان و کتابهایی درباره فنون قصه‌گویی و ادبیات کودکان در ایران و جهان منتشر شده‌است. تیراژ کتاب‌های او به بیش از شش و نیم میلیون نسخه می‌رسد و برخی از آثار او از جمله "قصه دو لاک‌پشت تنها"  "بازی با انگشت‌ها"  "سه قدم دورتر شد از مادر"  "دو تا عروس، دو تا داماد" و ... به سیزده زبان ترجمه شده است. همچنین: فرهنگ آسان، دانشنامه ویژه کودکان و نوجوانان. شاعر کودک و نوجوان - مراسم رونمایی از کتابهای مدادرنگی - بندرعباس فوت کوزه‌گری: مجموعه‌ای ارزشمند از ضرب‌المثل‌های ایرانی ترانه‌های نوازش ترانه‌های نیایش لالایی‌ها:  «لالایی عاشورا» و "گنجشک لالا" مجموعه شعرهای «قصه های پنج انگشت» و «بازی با انگشت‌ها» که ریشه در ادبیات فولکلور ایران دارد. مجموعه شعر "دوستی شیرین است" هیچانه‌ها سفید بود، سفید تنها بود این تریزی، آن تریزی ریشه‌ها در خاک، شاخه‌ها در باد زیباتر از بهار باغ مهربانی‌ها قصه گویی، اهمیت و راه و رسم آن و ... او همچنین با انتشار برخی از آثارش با کمک تسهیلات آسان نشر، با عنوان عمومصطفی در آمریکا، امکان مطالعه، گوش دادن و خریدن کتاب‌هایش را برای کودکان ایرانی خارج از کشور مهیا ساخته‌است. شعر «صد دانه یاقوت» یکی از مشهورترین و شناخته شده‌ترین اشعار اوست. این شعر و برخی از اشعار او در دوره تحصیلات ابتدایی و در درس زبان فارسی آموزش داده می‌شود. ‎🆔 @arayehha #برگی_از_تقویم_تاریخ #مصطفی_رحماندوست

شعر "انار" سروده: مصطفی رحماندوست    #۱تیر / #زادروز_مصطفی_رحماندوست @arayehha

‍ ‍ ☘☘ برگی از تقویم تاریخ ☘☘ ۱ تیر زادروز شکوه قاسم‌نیا (زاده ۱ تیر ۱۳۳۴ تهران) شاعر و نویسنده یکی از نویسندگان مطرح در حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان است که تاکنون نزدیک به ۴۰۰ ترانه و داستان برای کودکان سروده‌است. وی با نام اصلی فاطمه همدانی، کار ترانه‌سرایی را از سال ۱۳۵۸ و کار نویسندگی برای کودکان را از سال ۱۳۵۹ با نوشتن در مجله کیهان بچه‌ها آغاز کرد و تاکنون ۱۵۰ عنوان کتاب کودک نوشته‌است. تهیه برنامه کلبه عمو پورنگ هم کار اوست و شعر معروف غرق نور است و طلا/گنبد زرد رضا نیز سروده اوست. وی برای تألیف داستان بلند «هلی فسقلی در سرزمین غول‌ها» و اشعار کتاب «کلاغه به‌خنده افتاد» در یازدهمین جشنواره کتاب کودک و نوجوان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دو دیپلم افتخار دربخش شعر و داستان گرفت. «هلی فسقلی در سرزمین غول‌ها» نیز موفق به‌دریافت جایزه کتاب سال کودک و نوجوان در بخش داستان کودک شد. قصه‌های شیرین هزارویک شب هم از آثار اوست. اولین رمان وی باعنوان کاش یکی قصه‌اش را می‌گفت در سال ۱۳۹۶ منتشر و موفق به‌دریافت دو جایزه شد او برای نگارش کتاب گلک چه مهربان است! برگزیده هشتمین دوره کتاب سال ایران شد. گزیده آثار: اندازه دنیا شعر تیتراژ برنامه تلویزیونی «علی کوچولو» ترانه‌های برنامه تلویزیونی «محله بهداشت» ترانه برنامه تلویزیونی «گنجشکک اشی‌مشی» ترانه برنامه تلویزیونی «عمو پورنگ» خبر داغ - کتاب فارسی چهارم دبستان ‎🆔 @arayehha #برگی_از_تقویم_تاریخ #شکوه_قاسم_نیا