#یک_فنجان_تفکر ☕️
#آرایه های_ادبی
خیلیها فکر میکنند، زشتترین بخش بدنشان بینیشان است!بعضیها هم با دهانشان مشکل دارند، فکر میکنند دهانشان خیلی زشت است! و دیگران زیادی هم شکم بزرگشان، مشکلشان است و زشتشان کرده!
همهی اینها شاید زشت و زیبا باشد،اما من میگویم: زشتترین بخش بدن آدمها،"ذهنشان" است؛ذهن آدمها، مثل یک حفرهی عمیق، پر میشود از خیلی چیزهای زشت؛از شک، از بدبینی، از برداشتهای بد،از نگاه پر غرور به دیگران،از توقع زیاد، از خودبینی زیاد؛ ذهن آدمها گاهی تبدیل میشود به عضو زشت بدن؛ آنقدر بدن را زشت میکند که صدتا جراحی زیبایی هم کاری از پیش نمیبرد.کاش میشد؛ جای بینی، جای شکم و پا، آدم "ذهنش" را جراحی میکرد.
✍🏻سامان رضايی
@arayehha✨
محصول تلاش آدمی
هم گردش چشم مست ساقی هیچ است
هم زمزمۀ نای عراقی هیچ است
محصول تلاش آدمی در دنیا
یک قبر دو متری است و باقی هیچ است!
علی اکبر یاغیتبار
(در من دو آهو، تهران، ۱۳۹۳، ۷۲)
..
نگاه یاغیتبار به زندگی، اغلب زهردار و تلخ است. بدبینی او نمایشی نیست، ناشی از زیست او در «مقطع حساس کنونی» است که در آن جایی برای خوشباشی خیامانه هم باقی نمانده است. درنگ یاغی در اقلیم رباعی، مثل عبور دو آهو، تند و گذرا بوده، اما ردپای آن محسوس است. رباعی بالا، با ارجاع به یکی از رباعیات منسوب به خیام، به روایت صادق هدایت، سروده شده است (ترانههای خیام، ۱۱۰):
دوران جهان بی می و ساقی هیچ است
بی زمزمۀ نای عراقی هیچ است
هر چند در احوال جهان مینگرم
حاصل همه عشرت است و باقی هیچ است
و البته، روایت بالا، شکل دگرگشتۀ یکی از رباعیات عبید زاکانی است (کلیات عبید، پرویز اتابکی، ۲۷۴-۲۷۵):
دوران بقا، بی می و ساقی حشو است
بی زمزمۀ نای عراقی حشو است
چندانکه فذلک جهان مینگرم
بارز همه عشرت است و باقی حشو است
عبید در رباعیاش با اصلاحات اهل استیفا به طریق ایهام تناسب بازی کرده است: «فذلک» ، «بارز»، «حشو» و «باقی». فذلک به اصطلاح اهل دفتر، جمع نهایی حساب است. اینجا شاید «نتیجه و حاصل»، مفهوم سرراستی برای آن باشد. «در اصطلاح اهل دیوان، حشو عبارت است از کمیتی که که ذکر آن محاسب را به حقیقت غرض نباشد، اما در آن نظری داشته باشد و بارز عبارت است از مبلغی که ذکر آن فی الحقیقة غرض باشد» (کهنترین فرهنگنامۀ فارسی دانش استیفا، ۱۱۳-۱۱۵). از نظر عبید، اصل زندگی، نشاط و عشرت است و مابقی، حشو و هیچ. کسی که رباعی عبید را به شکل خیامانهاش تبدیل کرده، یا مثل من چیزی از علم استیفا نمیدانسته، یا خوب میفهمیده که این اصطلاحات برای عامۀ مخاطبان، «شعر خراب کن» است و در امرِ ارتباط پارازیت میاندازد.
..
"چهار خطی"
@arayehha
**
گنج و رنجِ توانگر و درویش
هر چه در عالم است، در گذر است
" رشیدالدین وطواط "
# وزن عروضی و اختیارات شاعری
وزن : فعلاتن مفاعلن فعلن
اختیارات شاعری : اختیار وزنی آوردن فاعلاتن به جای فعلاتن در رکن نخست مصراعهای اوّل و دوم ـ اختیار زبانی بلند تلفظ کردن مصوّت کوتاه در هجاهای چهارم و هشتم مصراغ اوّل - اختیار وزنی ابدال ( آوردن یک هجای بلند به جای دو هجای کوتاه) در رکن پایانی مصراع اوّل - اختیار وزنی بلند بودن هجای پایانی در مصراعهای اوّل و دوم - اختیار زبانی حذف همزه در هجاهای ششم و یازدهم ( پایانی) مصراع دوم
# آرایههای ادبی
بیت لف و نشر مرتب دارد. ( گنج به توانگر و رنج به درویش برمیگردد.)
گنج - رنج : جناس ناقص اختلافی
توانگر - درویش : تضاد
تکرار صامت " ر " در بیت : واجآرایی
تکرار واژهی " است" : واژهآرایی
# معنی و مفهوم بیت
در این عالم و روزگار، همه چیز در حال گذر است؛ بنابراین نه فرد ثروتمند باید به گنج و دارایی خود فخر بفروشد و نه فرد فقیر باید از رنجها و سختیهای زندگی بنالد. چرا که مال و دارایی برای ثروتمند باقی نمیماند و رنجها و سختیهای فقیر نیز سپری میشوند و از یاد میروند.
مهدی اخوانثالث میگوید:
در گذرگاه زمان
خیمهشب بازی دهر
با همه تلخی و شیرینیخود میگذرد
☃️❄️
C᭄❁࿇༅══════┅─
@arayehha
┄┅✿░⃟♥️❃─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═
4_5792119640423404055.mp3
12.51M
🔊فایل صوتی
مدرس رشید کاکاوند
شرح غزلیات حافظ
🆔 @arayehha
تلنگر 📚
شبی که باران شدیدی می بارید،
" پرویز شاپور " از " احمد شاملو " پرسید : چرا اینقدر عجله داری؟!
شاملو گفت : میترسم به آخرین اتوبوس نرسم.
شاپور گفت : من میرسانمت .
شاملو پرسید : مگه ماشین داری؟
شاپور گفت. : نه، اما چتر دارم!
" دوست واقعی کسی است که یاری رسان شما باشد حتی اگر دقیقا آنچه شما میخواهید را نداشته باشد . "
@arayehha
جواد خیابانی و هنرسازههایش
#امینماریف
به تکرار دیدهام که جواد خیابانی از هنرسازههایی استفاده میکند تا کلامش را دچار برجستهسازی کند. من فکر میکنم که در این زمینه موفق هم بوده است. با اینکه بسیاری از مردم او را مسخره میکنند. دفعهای دیدم که بر روی آبهای خلیج فارس میگفت: اینجا آبه اما خاک ایرانه! در همین فضای مجازی به شدت مسخرهاش کردند. اما او از یک هنرسازه بهره برده بود.
و یا در جایی از او پرسیدند بین کیروش و برانکو چه کسی را انتخاب میکنید، گفت: حشمت مهاجرانی!
بر آنم که خیابانیطور بگویم که چه بسیارند رباعیهایی که رباعی نیستند!
تشخص محتوایی رباعی
رباعی قالبی است خاص محتوا! انگار همین محتوا باعث تشخص آن شده است.
این تشخص محتوایی در دیگر قالبها به اندازهٔ رباعی نیست. با وجود این که از نظر جایگاه قوافی و تعداد ابیات، رباعی و دوبیتی مثل هم هستند اما جدای از وزن، محتوای رباعی است که تمایزی معنادار میان این دو ایجاد میکند.
به نظر میرسد انتظارِ خواندن مصراع چهارم رباعی را نمیتوان در دوبیتی یافت؛ چرا که این برجستگی، ویژهٔ رباعی است.
پس میشود گفت: چه بسیارند ابیاتی که در قالب رباعی گفته میشوند اما رباعی نیستند.
کوتاه سخن اینکه: من فکر میکنم شاعر اگر در سرودن رباعی، تمرکز ویژه بر محتوا نداشته باشد، سخنی تازه ارائه ندهد، مصراعهای دیگر را مقدمهٔ مصراع نهایی قرار ندهد، برجستگی مصراع چهارم را ارائه ندهد، نمیتواند رباعی بگوید. حتی اگر وزن و قافیه و قالب رباعی را رعایت کند.
⛄️❄️
C᭄❁࿇༅══════┅─
@arayehha
┄┅✿░⃟♥️❃─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═
مفهوم یک واژه به تنهایی و با ترکیب
✅ #گوش_داشتن : مراقبت کردن
✅ #گوش_داشتن :از مصدر #گوشیدن (که امروزه در زبان فارسی به فراموشی سپرده شده)
ای ملک العرش مرادش بده
واز خطر چشم بدش #دار_گوش
#حافظ
یا
دل ز ناوک چشمت #گوش_داشتم لیکن
ابروی کماندارت می برد به پیشانی
#حافظ
یا
گوش کن پند ای پسر واز بهر دنیا غم مخور
گفتمت چون درحدیثیگرتوانی #داشت_گوش
#حافظ
✅ #گوش_کشیدن هم داریم به معنی بی توجهی کردن
پیش کمان ابرویش لابه همی کنم ولی
#گوش_کشیده استاز آن گوشبهمن نمی کند
#حافظ
✍ #محمدرضاکاکائی
۲۶ دی ماه ۱۴۰۲ خورشیدی
✅ @arayehha
شباهتِ آوایی در واژهگزینی
یکی از گرایشهای واژهسازی و واژهگزینی برای واژههای بیگانه این است که بینِ معادلِ منتخب و واژۀ بیگانه شباهتِ آوایی باشد.
چند مثال
اَبیراهی aberration
افسر officer
پارهوقت part-time
پیجو pager (پیجر)
تراکنش transaction
تک attack
تنش tension
چالش challenge
دامنه domain
دیرفرست différé
سویه souche
مِهْبانگ Big Bang
ناوبری navigation
هِلیبُرد heliborne (هِلیبُرن)
#دکتربهروزصفرزاده
#واژهشناسی
☃️❄️
C᭄❁࿇༅══════┅─
@arayehha
┄┅✿░⃟♥️❃─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═
⬅️مرورآرایه ها
تعریف اصطلاحات👇
╰⊰⊹✿ @arayehha✿⊹⊱╮
🛑واج :
کوچک ترین بخش گفتار و واحد آوایی مستقل هست .
مجموعه ای از واج ها هجا را به وجود می آورند.
مثال برای واج = ب، ل، َ ، ا ، گ و...
انواع واج : ۱- صامت ۲- مصوت
🛑صامت :
«صامت» در لغت به معنی ساکت و بیصدا هست.
در زبان فارسی معیار ۲۳ صامت وجود دارد. این صامتها عبارتند از:
《ء (=ع) ب پ ت (=ط) ث (=س ،ص )ج چ ح(=ه) خ د ز (= ز ض ظ) ژ س ش ف ق (غ) ک گ ل م ن و ی》
╰⊰⊹✿ @arayehha ✿⊹⊱╮
در زبان فارسی، از چند حرف برای نشان دادن برخی از صامتها استفاده میشود. به عنوان مثال، میتوان به چهار نشانهی متفاوت (ز / ذ / ض / ظ) اشاره کرد که برای نشان دادن یک واج صامت، از آنها استفاده میشود زیرا این حرف ها در تلفظ یکسان هستند و ما آنها رو بر اساس تلفظ شان یک واج محسوب میکنم.
🛑مصوت :
آوایی است که با لرزش تارآواها از گلو بیرون می آید و هنگام آدای آن دهان گشاده می ماند.
مصوتها در زبان فارسی دو نوع هستند:
1. مصوت کوتاه = َ ِ ُ
2. مصوت بلند = آ ای او
╰⊰⊹✿ @arayehha ✿⊹⊱╮
🛑هجا :
هجا از ترکیب واجها ساخته میشود.
به بیان بهتر، هجا مجموعه ای از واجهاست که در یک لحظه و بدون فاصله و قطع کردن آن را ادا میکنیم.
همه ما هجا کردن کلاس اول ابتدایی را به یاد داریم که مثلاً عبارت «بابا آب داد» را به صورت «با / با / آب / داد» و در چهار هجا آن را میگفتیم
به این عمل هجا بندی می گوییم.
╰⊰⊹✿ @arayehha✿⊹⊱╮
📕#مرورآرایه ها
#علوم_و_فنون_ادبی
#رکن
اول میریم سراغ رکن های چهار هجایی که بیشترین کاربرد رو دارن.
مَفاعیلُن = U _ _ _/ ت تن تن تن /
فاعِلاتُن = _ U _ _ / تن ت تن تن /
مُستَفعَلُن= _ _ U _ /تن تن ت تن /
مَفاعیلُ = U _ _ U / ت تن تن ت /
فاعِلاتُ = _ U _ U / تن ت تن ت /
مُستَفعَلُ = _ _ U U / تن تن ت ت /
مَفاعِلُن = U _ U _ / ت تن ت تن /
فَعَلاتُن = U U _ _ / ت ت تن تن /
مُفتَعِلن = _ U U _ / تن ت ت تن /
فَعَلاتُ = U_UU / ت ت تن ت /
╰⊰⊹✿ @arayehha ✿⊹⊱╮
رکن های سه هجایی:
فَعَلُن = U U _ / ت ت تن /
فاعِلُن = _ U _ / تن ت تن /
فَعولُن = U _ _ / ت تن تن /
مَفعولُن= _ _ _ / تن تن تن /
مَفعولُ = _ _ U / تن تن ت /
مَفاعِل= U _ _ / ت تن تن /
╰⊰⊹✿ @Lemon_literature ✿⊹⊱╮
رکن های دو هجایی و یک هجایی:
فَعَل = U _ / ت تن /
فَع لَن= _ _ / تن تن /
فَع = _ / تن /
و البته ارکان5 هجایی هم داریم که بسیار کم استفاده می شن
2نمونه را مثال می زنم:
پنج هجایی:
مُستَفعَلاتُن= _ _ U_ _ / تن تن ت تن تن /
مُتَفاعِلُن = U _ UU _/ ت ت تن ت تن /
╰⊰⊹✿ @arayehha ✿⊹⊱╮
10.27M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
هوشنگ ابتهاج:
"تو یه مهمانی چند نفر منو صدا کردن فهمیدم اینا تازه از فرنگ اومدن، به من گفتند ما شعرهای شما را بیشتر از شعرهای حافظ دوست داریم. گفتم علتش اینه که شما شعر نمی فهمید، خب بی ادبی بود حرفی که من زدم ولی من ناچار بودم این حرفو بزنم"
@arayehha