علی علیزاده (علیز) در توییتر پرسیده است:
این سناریوی فرضی را در نظر بگیرید: بشار اسد در بهار ۱۳۹۰ با اجرای ده حکم اعدام میتوانست مانع از تبدیل شورشهای سوریه به جنگ داخلی شود و با این کار میتوانست مانع از آن شود که پانصد هزار سوری کشته و ده میلیون سوری آواره شوند. حالا سوال این است: این ده اعدام فرضی اخلاقی بود یا خیر؟
——
پاسخ به این سوال بسیار سخت است
کسانی که کمی در حوزه فلسفه اخلاق و مباحث مربوط به عدالت مطالعه داشته باشند می دانند که پاسخ دادن به این سوال مطلقا ساده و یک کلمه ای نیست.
در طول تاریخ از افلاطون گرفته تا بزرگان علمای اسلام تا همین مایکل سندل از اینگونه سوالات پرسیده اند
مشخصا هم این سوال ذیل مساله #عدالت طرح و مورد مطالعه و مداقه قرار میگیرد.
در منطق اسلام شما برای نجات میلیون ها نفر حق ندارید به یک نفر ظلم کنید. فلذا آن ده نفر اگر حکمشان اعدام بوده باید اعدام شوند و اگر حکمشان اعدام نبوده نمی توان قربانیشان کرد ولو با رضایت خودشان و رأی اکثریت مردم!
نکته دوم این است که فرض این است که این اعدام ها جلوی اتفاقی که در آینده میخواهد رخ دهد را میتواند بگیرد. خب این تضمین را راجع به آینده چه کسی میتواند بدهد؟ بنابراین فرض هم ایراد دارد. اما اگر فرض را بپذیریم سوال اینجاست که میلیونها سوری توسط چه کسی کشته و آواره شدند؟
اگر یک عنصر بیرونی مثل آمریکا سبب این اتفاق شده است آیا اعدام 10 نفر میتوانست انگیزه او را برای راه انداختن جنگ داخلی در سوریه از بین ببرد؟ پاسخ این است که هرگز. این جنگ باید صورت میگرفت و اگر بشار اعدام میکرد یا نمیکرد تاثیری در آن نداشت.
اما این سوال برای این نوع تحلیل ها طراحی نشده است
وقتی در حوزه فلسفه اخلاق اینگونه سوالات طراحی می شوند برای این است که وجهی از مساله را در یک مثال مقایسه کنند. آن وجه در این مثال چیست؟
درحقیقت این مثال میخواهد بگوید آیا جان 10نفر را میتوان برای نجات جان میلیونها نفرگرفت؟
عقل با یک حساب و کتاب ساده میگوید بله. اگر کشتن 10 نفر باعث نجات 10 میلیون نفر باشد ولو به ظلم میتوان آنها را کشت. اما منطق پشت این کار چیست؟
مثلا اگر بین آن ده نفر کسی باشد که بعدها جان همان ده میلیون نفر را نجات میدهد چه؟ چطور جان انسانها را با هم مقایسه میکنیم؟
برای همین است که امیرالمومنین علیه السلام در مورد قاتلین یکی از اصحابشان میفرمایند اگر همه ی دنیا به قتل او اعتراف کنند اگر بتوانم همه ی مردم دنیا را می کشم.
این چه عدالتی است که جان میلیونها نفر در مقابل جان یک نفر میتواند گرفته شود؟
اینجا همانجاست که دعوا شروع می شود
یعنی معیار عدالت و حق چیست؟
اینجاست که باید ابتدا بپرسیم چه چیز در مقابل چه چیز؟
اینجاست که باید تعریفمان از انسان را بیاوریم.
آیا انسان یک بشکه از مواد شیمیایی است؟
یا انسان یک طیف است. از منتها الیه انسانیت تا منتها الیه حیوان بودن.
در حقیقت اینجاست که میتوان روی جان آدمها ارزش گذاشت
کسی که از حیوانات پست تر شده در حقیقت جانش عزیز نیست و ارزش ندارد. تفاوتی بین گرفتن جان او و گرفتن جان یک حیوان درنده که به یک کودک حمله کرده است وجود ندارد
اگر یک د1عشی در حال نفس کشیدن باشد یعنی عده ای نفس نخواهند کشید
اگر میلیونها نفر به قتل یک بی گناه اعتراف کنند همه ی آنها از دایره انسانیت خارج شده اند و تبدیل به حیواناتی شده اند که میتوانند در هر لحظه یک جان بی گناه را بگیرند. فلذا عقل میگوید باید آنها را برای حفظ جامعه و حفظ انسانیت گرفت.
درفرضی که مطرح شده یک پیش فرض غلط وجود دارد و آن این است که همه جان ها محترم هستند و با هم برابرند و فرد با یک حساب سرانگشتی میگوید 10نفر در مقابل میلیونها نفر می ارزد. در صورتی که مطلقا چنین نیست. آن جامعه خودشان خواستند آواره شوند
ان الله لایغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم
مردم سوریه خودشان چه کاره بودند؟
چرا در مقابل دشمن نایستادند؟
چرا فریب خوردند؟
اینجا همانجاست که باید گفت:
کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته
یعنی اینگونه نیست که حاکمیت وظیفه داشته باشد جان میلیونها نفر را نجات دهد. این خود مردم هستند که باید در کنار حاکمیت این امنیت را حفظ کنند.
https://eitaa.com/joinchat/3149660360C7e9ec0d7d8
در ایران در بدترین حالت این عدد حدود 20 برابر است.
در آمریکا تا سال 2016، خانواده های با درآمد بالا 7.4 برابر بیشتر از خانواده های با درآمد متوسط و 75 برابر بیشتر از خانواده های کم درآمد ثروت داشتند.
بررسی گزارش مرکز آمار، درباره نسبت هزینهای پردرآمدترین و کم درآمدترین بخش جمعیتی در سال ۱۳۹۸ تا ۱۳۹۹ حاکی از آن است که نسبت هزینه ۱۰ درصد پردرآمدترین به ۱۰ درصد کم درآمدترین جمعیت ایران از ۱۳.۶۹ به ۱۳.۹۶ افزایش یافته است.
در آمریکا 26 نفر به اندازه 4 میلیارد نفر ثروت دارند!
#شکاف_طبقاتی #عدالت
پ ن: همین حد از شکاف طبقاتی هم برای نظام جمهوری اسلامی ایران مناسب نیست و میراث قبل از انقلاب و نفوذ لیبرالها در بدنه حاکمیت است.
https://eitaa.com/joinchat/3149660360C7e9ec0d7d8
31.04M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 #لیبرالیسم، قتلگاه آزادی
بخش اول: #عدالت و آزادی
🎯 قدیمیترین مساله تاریخ چیست؟
🎯 عدالتخواه کیست؟
🎯 رابطه عدالت و سایر ارزشها چگونه است؟
🎯 رابطه عدالت و آزادی چیست؟
🎯 و نقد مغالطه آلبرکامو
جلسه دوم
https://eitaa.com/joinchat/3149660360C7e9ec0d7d8
🔻 در تفکر لیبرالسرمایهداری #عدالت جایگاهی ندارد؛ به طور مثال در اقتصاد قائل به این هستند که ما باید کیک اقتصاد را بزرگ و بزرگتر کنیم تا سرمایهداران سرمایهدارتر شود، بزرگتر شوند، گندهتر شوند!
🔻 سرمایهدار که بزرگتر شد، ریزهخورها و طبقه کارگر هم به نسبت این رشد، سهمی در این کیک خوشمزه خواهد داشت.
🔻 راز اصلی فربه شدن تهران و شهرهایی مثل اصفهان و تبریز و مشهد هم در همین تمرکز سرمایه و امکانات نهفته است.
🔻 اما متولیان امر توسعه از این نکته غافل شدهاند که وقتی #کالبد یک جامعه در یک نقطه یا نقاط #توده_وار متورم شد، این توده متورم به دلیل نادیده گرفتن #عدالت قطعاً یک توده خوشخیم نخواهد بود و این سرطان بعد از مدتی به صورت؛ اضطراب و افسردگی شهروندان، نارضایتی، بحرانهای زیستمحیطی، ترافیکهای فلجکننده و دهها بحران دیگر مردم را درگیر خواهد کرد و در مرحله بعدی نیز در شکل نافرمانیهای مدنی، شورشهای اجتماعی و ریزش پشتوانه اجتماعی نظام بروز و ظهور خواهد یافت.
📌 تحریریه ترابیران ۱۴۰۱/۱۱/۸
https://eitaa.com/joinchat/3149660360C7e9ec0d7d8
@ostad_shojaeعدالت و آزادی پنجگانه.mp3
زمان:
حجم:
7.12M
✘ هم #عدالت و هم #آزادی ، پنج بخش دارد، که تأمین آن در اسلام از وظایف حکومت است.
√ شاخصههای دولتی که توانِ برنامهریزی برای این عدالت و آزادی پنجگانه را دارد، چیست؟
#پادکست_روز
#استاد_شجاعی | #رهبری | #دکتر_جلیلی
#یاران_اربعینی | عضوشوید 👇
@arbaeeniy_yaran