💐ماه رجب؛ ماه سیر از «نفس» به سوی «قلب»
✅سوال
پس از سلام:
سؤال بنده آن است که با توجه به در راهبودنِ ماه مبارک رجب چه اعمال و رویکردی داشته باشیم که بیشترین نتیجه را نصیب خود کنیم؟
✅جواب(استاد اصغر طاهرزاده):
سلام علیکم:
✅در اینکه #ماه_رجب یکی از حساسترین شرایط برای صعود انسان است و حضرت حق در این رابطه میفرمایند: «الشهر شهری» ماه رجب ماه من است، بدین معنا که زمینهی یگانهشدن با حضرت حق و انس بیحجاب در این ماه فراهم است.
✅با توجه به اینکه بنده در کتابهای «ماه رجب؛ ماه یگانگی با خدا» و «روزه؛ دریچهای به عالم معنا» روایات مربوطه نسبت به اهمیت ماه رجب و روزه داری را عرض کردهام، میخواهم خدمت عزیزان رویکرد مورد نظر را متذکر شوم.
⭕️ عنایت داشته باشید که نفس ناطقهی انسان دارای 3 بُعد میباشد؛ یکی «نفس» و دیگر «قلب» و سوم «روح».
✅نفس آن وجهی از شخصیت انسان است که نظر به بدن و وجه خاکی آن دارد و «قلب» باطن نفس است و مقامش مقام کشف اجمالیِ انوار الهی است و موجب تحقق حالات معنوی انسان میشود. و «روح» مقامِ مشاهدهی اسماء و صفات الهی به شکل تفصیلی است. به همان شکلی که در دعای منسوب به امیرالمؤمنین«علیهالسلام» دارید: «اللَهُمَّ نَوِّرْ ظَاهِرِي بِطَاعَتِكَ، وَ بَاطِنِي بِمَحَبَّتِكَ، وَ قَلْبِي بِمَعْرِفَتِكَ، وَ رُوحِي بِمُشَاهَدَتَكِ، وَ سِرِّي بِاسْتِقْلَالِ اتِّصَالِ حَضْرَتِكَ؛ يَا ذَالْجَلَالِ وَ الإكْرَامِ».
✅برای سیر از «نفس» به سوی «قلب» و رسیدن به حالِ معنوی باید با ریاضتهای شرعی میل نفس را کنترل کرد زیرا حیات نفس به برآوردهشدن امیال آن است و این مهمترین نکتهای است که هرکس بخواهد به حالات معنوی دست پیدا کند باید متوجه آن باشد.
✅و لذا هر اندازه در زیر سایهی شریعت الهی از امیال نفس بکاهیم به همین اندازه بُعدِ قلبی ما ظهور خواهد کرد و قالبِ عبادات ما به حالت قلبی و معنوی سیر میکند.
غفلت نکنید که مقام قلب هماکنون در نزد همهی ما هست و ما با زندهنگهداشتنِ هرچه بیشتر نفس، مقام قلب را در حجاب بردهایم و در ماه رجب میتوانیم به جهت شرایط خاصی که خداوند فراهم نموده این معادله را برعکس کنیم و با دامننزدنِ هرچه بیشتر به امیال نفس – مثل روزهداری – حیات نفس را ضعیف و حیات قلب را شدید کنیم تا با قلب خود بیشتر در صحنه باشیم و از احوالات معنوی بهرهمند گردیم. و این اصلیترین رویکردی است که باید در عموم شرایط عبادی بهخصوص در ماه رجب و ماه شعبان و ماه رمضان، مدّ نظر قرار دهیم. و علت اینهمه تأکید بر استغفار در این ماه به صورتهای گوناگون به جهت آن است که آن سیرِ مذکور به بهترین شکل محقق شود. زیرا شما در استغفار از حضرت حق طلب میکنید که جذبههای امیال نفسانی را از معرض جان ما بپوشاند و رجوع بهسوی خودش را در ما زنده نماید تا إنشاءاللّه با ماه رجب شخصیت خاصی نصیبمان گردد.
✅فراموش نکنید که در قیامت بسیاری از این نسبتهایی که ما بهوسیلهی آنها برای خود شخصیت ساختهایم از بین میرود. دیگر آنجا اسمها و رسمها و شهرتها و... همه رفته اند.
در چنین شرایطی شخصیت آنهایی که ماه رجب را با دقت بسیار پاس داشتهاند به عنوان «رجبیون» در صحنه است و مَلکی از طرف خداوند در صحرای محشر ندا میدهد: «اَیْنَ الرَّجبیون». در این حال کسانی به پا میخیزند که دارای درخشش خاصی از ایمان و معنویتاند. حال باید به گفتهی عارف کامل و سالک إلیاللّه حضرت آیتاللّه حاج #میرزاعلیآقای_شیرازی«رضواناللّهتعالیعلیه» از خود بپرسیم وقتی که در آن صحنه میگویند: «اَیْنَ الرَّجبیون» چه کنیم که شرمسار نباشیم و در ماه رجب چیزی برای خود ذخیره کرده باشیم که در آن صحنه و در مقابل آن خطاب شرمنده نباشیم؟! البته عزیزان اعمال این ماه را که موجب پاسداشتِ این ماه و حفظ قلب از روزمرّگی ها میشود، در #مفاتیحالجنان دنبال میفرمایند.
موفق باشید
🔵استاداصغرطاهرزاده
✅ انسان های محتاج به خدا
انسانها دو قسم هستند؛ همه انسانها محتاجند، منتها برخی ناقص اند، برخی مستکفی. ناقص آن است که حوادث بیرون باید اینها را بیدار بکند؛ تا فشار نبینند، نمی گویند (خدا)! تا درد و مرض و حوادث سخت نبینند، به سراغ #اعتکاف و #ماه_رجب و دعای #رجب و اینها نمی آیند!! برخی ها مستکفی اند، از درون درک می کنند محتاجند و فقط به خدا نیازمندند؛ اینها مستکفی هستند، اینها شبیه #فرشته هستند.
اینها همان هایی هستند که مرحوم کلینی در کافی از وجود مبارک #پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نقل کرد که اگر شما با #اخلاص بیشتری به سر ببرید؛ (لصافحتکم الملائکه)*، ملائکه با شما مصافحه می کنند. اگر یک عدّه ای هستند که ملائکه فرّاشان اینها هستند، (انّ الملائکه لتضع اجنحتها تحت اقدام طلاب العلوم)*، ناظر به همین هاست. خُب کم مقامی نیست که فرشته ها بیایند، فرّاشی کنند و خادم باشند! یک وقت است کسی خادم مسجد و حسینیه و مدرسه است، او فرّاش است، فرش پهن می کند؛ معنایش روشن است. امّا ملائکه طبق این روایاتی که مرحوم کلینی نقل کرده، در خیلی از جوامع روایی ما هست، در مقدّمه معالم مرحوم صاحب معالم هم آمده که (انّ الملائکه لتضع اجنحتها تحت اقدام طلاب العلوم)، همین است. خُب این فرشتگان، فرّاشان طالبان علوم الهی اند.
پس یک گروهی هستند که همیشه درک می کنند محتاجند، و همیشه درک می کنند که احتیاجشان را فقط خدا برآورده می کند، همیشه مصداق (امّن یجیب المضطرّ اذا دعاه و یکشف السّوء)* هستند؛ اینها مستکفی هستند؛ یعنی ناقص هستند، امّا لازم نیست که فشار بیرونی اینها را بیدار کند؛ اینها از درون شاهدند، ناظرند، عارفند، آگاهند که " محتاج الی الله " هستند. همه این موجودات که مضطر هستند، مُجیب اینها فقط " ذات اقدس اله " است.
الکافی / جلد ۲ / صفحه ۴۲۴
الکافی / جلد ۱ / صفحه ۳۴
سوره نمل / آیه ۶۲
📚 درس خارج تفسیر قرآن کریم حضرت آیت الله جوادی آملی
📆 قم ؛ ۱۳۹۱/۰۳/۰۹