🍉یلدا چیست؟
🔸یلدا واژهای سُریانی(Syriac)، از خانواده زبانهای سامی و همتبار زبان عربی است. واژه یلدا ابداً ریشه آریایی ندارد و اطلاق واژه یلدا به این شب، اصطلاحیست که طی ۳۰ سال اخیر رواج پیدا کرد و ماهیت آن چیزی که به فرهنگ ایرانی مربوط است، «شب چله» است. یلدا به معنی تولّد و زایش است. همانطور که در زبان عربیِ شمال جزیرة العرب، یَلدَة و یِلدَة به معنی تولّد و در زبان عربی حجازی هم وِلدَة (که اصل آن یِلدَة بوده) به معنی «زاییدن» است.
🔸در قرآن نیز از صفات خداوند، «لَم یَلِد» است، بدین معنی که خداوند هیچگاه زایش نکرده. به هر روی یلدا در باور باستانی، شب ولادت که بود؟ پاسخ: میثرَه (miƟra) یا همان میترا (mitra) که یکی از خدایانِ مذکر (نرینه) در میان مردمان جهان باستان بود.
🎊جشن شب یلدا، ارتباطی با دیانت زرتشتی ندارد!
🔸طبق اسناد تاریخی، زرتشت، علیه خدایانِ آریایی و غیرآریایی عَلَم مخالفت برداشت و پرستش خدای اهورامزدا را تعلیم داد. قابل توجه اینکه یکی از این خدایان، که زرتشت ضد او قیام کرد، همین میثره (میترا) بود. چگونه ممکن است که شب یلدا (شب ولادت میترا که بعداً مِهر هم نامیده شد) وابسته به دیانت زرتشتی باشد، در حالیکه زرتشت با مولود آن شب، دشمن بود؟!
🔸آیا میتوان جشن شب تولد ابولهب را از مناسک مسلمانی به حساب آورد؟! پاسخ بدیهی است. هرچند بعدها، موبدان زرتشتی برای جذبِ میترائیستها (همان میثرهپرستان) از مواضع خود کوتاه آمده، میترایی که زرتشت با آن دشمنی میکرد را به عنوان پسرِ اهورامزدا و یکی از معبودانِ زرتشت به حساب آوردند. فی الواقع، جشن شب یلدا، نه ریشه زرتشتی دارد و نه مُهر تأییدی از سوی زرتشت. بلکه این شب، توسط بسیاری از مردمان غیرآریایی (و ایضاً آریایی) گرامی داشته میشد.
🧝♀️میترا، خدا؟ فرشته؟ یا جن؟!
🔸جای پرسش است که آیا میترا، همان خداست؟ یا فرشته است؟ یا چیزی دیگر؟! اگر نگاهی به متون باستانی (از جمله اَوِستای زرتشتی و وداهای هندوییزم) بیاندازیم، درمییابیم که میترا، در نقش یک مَلِک (فرشته یا هر چیز دیگری) ظاهر میشود. زمین و زمان را بر هم میزند تا به مقصود برسد. هر که به او فدیه تقدیم نکند، گرفتار نفرین میشود. میترا بین مردمان جنگ برمیافروزد، سرها از تن جدا، خانهها را ویران و غارت میکند، و هر که در خدمت به او کوتاهی کند را بیپسر و موی کَنده در خاک میغلتاند.
🔸ایرانشناسان غربی مدعی هستند که میترا، در فرهنگ ایران باستانی، در جایگاه ملائکه بود. ولی اگر از قرآن بپرسیم، خواهیم شنید که میترا نه ملک، بلکه جن بوده است: « وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ يَقُولُ لِلْمَلَائِكَةِ أَهَـٰؤُلَاءِ إِيَّاكُمْ كَانُوا يَعْبُدُونَ قَالُوا سُبْحَانَكَ أَنتَ وَلِيُّنَا مِن دُونِهِم بَلْ كَانُوا يَعْبُدُونَ الْجِنَّ اَكْثَرُهُم بِهِم مُّؤْمِنُونَ.[سوره سبأ: آیه ۴۰،۴۱] و (یاد کن) روزى را که خداوند، آنان را محشور مىكند، آنگاه به ملائکه میگويد: «آيا اينها (بندگی من را کنار گذاشته و) شما را مىپرستيدند؟» ملائکه در پاسخ مىگويند: «خداوندا! تو پاک و منزّهى، ولیّ ما تويى، آنها ما را پرستش نمیکردند، بلكه جنّيان را مىپرستيدند و اکثر ایشان به آنان اعتقاد داشتند.»
🌙 شب یلدا در تلألو طریقت مسلمانی
🔸پس از ورود اسلام به ایران، بخش عظیمی از مؤلفههای هویتی ایرانیان، جامه توحید به تن کرده و تاروپود این آب و خاک، رنگ و بویِ عشق و عرفان به خود گرفت. یلدا و سُرور آن نیز از این امر مستثنی نشد. امروز دیگر عامه ایرانیان، در جشن این شب، سخنی از میترا و پرستش آن به میان نمیآورند بلکه؛ صله ارحام، به رکن این شب مبدّل شده. شب چله در پرتو طریقت مسلمانی، آن پوستین پیشین را از تن بیرون آورده و رخت محبت و رنگ دوستی با خدا به خود گرفت.
🎉 یلدا تبریک ندارد!
🔸یلدا تبریک ندارد، این روز در نجوم ایران باستان نحس بوده و هر کسی به دنبال دفع نحوستش کاری میکرده از جمله تجمع و دورهم نشینی برای دفع نحسی آن. آن چنان آن را نحس میدانستند که کتبی مثل روضة المنجمین (قرن پنج) خورشید در جدی را حتی اگر خورشید نیک حال باشد نحس میدانستند و تحویل یا طالع استقبال آن را نمایانگر کل آن ماه شمسی میدانستند (شب یلدا).
🔸از نظر مردم ایران تحویل سال از شروع بهار است و از نظر آیینهای شیطانی میترائی شروع سال از شروع زمستان. از نظر نجومی این باور و تبریک آن به علّت تربیع آن دو نوعی تضاد و دشمنی با سنّتهای ایرانیان محسوب میشود. میلاد مسیح در شب یلدا نیست و این اختراع پاپ گرگوری بود که تقویم میلادی گریگوری را ساخت و عجیبتر آنکه در اروپا آیین مسیحیت با آیینهای شیطانی چون میترائیسم تضاد و رقابت شدیدی داشتند و این احتمال وجود دارد پاپ گریگوری از نفوذیهای میترائیسم در کلیساها باشد.
#میترائیسم
#شب_یلدا
#شب_چله.🕊🍃🌹