💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 1 🔹 در نوبت قبل، جریان سلوك الهی تا حدودی روشن شد كه هیچ موجودی غیر از انسان کامل از صفر به صد نمی رسد، هر موجودی غیر از انسان «ابن‌السبیل» و در بین راه می باشد... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 2 🔹 محور بحث در سیر عملی، مبحث سلوك الهی بود و روشن شد كه هدف خلقت انسان ـ نه خالق بودن «الله» ـ این است كه او بنده باشد و عبادت كند و روشن شد كه بندگی جدای از زندگی نیست كه مرزی باشد بین زیستن و خدا را عبادت كردن, بلكه تمام شئون حیات ما طبق رهنمود ذات اقدس الهی باید عبادی باشد ﴿إِنَّ صَلاتی‏ وَ نُسُكی‏ وَ مَحْیای وَ مَماتی‏ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ﴾ و روشن شد كه غرض و هدف مخلوق عبادت است; یعنی بندگی در همه امور زندگی او تجلّی كند، این عبادت را وجود مبارك پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) تبیین كرده است كه عابد باید به مقام «احسان» برسد. از آن حضرت سؤال كردند که عبادت «محسنانه» چیست؟ 🔹 فرمود: «الْإِحْسَانُ‏ أَنْ تَعْبُدَ اللَّهَ كَأَنَّكَ‏ تَرَاهُ‏ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ یرَاكَ» که یكی از این دو فایده باید بر عبادت مترتّب باشد; یعنی یكی از دو اثر باید در بندگی و زندگی جلوه كند. اگر بندگی در صدر و ساق زندگی ظهور دارد و اگر بندگی باید با یكی از این دو بركت همراه باشد، پس زندگی حتماً باید با یكی از این دو امر همراه باشد كه البته این «مانِعَةُ الخُلوّ» است و سزاوار جمع بودن است. اوّلین بركت آن است كه «أَنْ تَعْبُدَ اللَّهَ كَأَنَّكَ‏ تَرَاهُ»؛ گویا معبود را می‌ بینی... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1393 آپارات: https://aparat.com/v/ntFOj #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 2 🔹 محور بحث در سیر عملی، مبحث سلوك الهی بود و روشن شد كه هدف خلقت انسان ـ نه خالق بودن «الله» ـ این است كه او بنده باشد و عبادت كند و روشن شد كه بندگی جدای از زندگی نیست... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 3 🔹 وقتی روشن شد که بندگی جدای از زندگی نیست و زندگی عین بندگی است، معنای آن این خواهد بود كه هیچ خاطره ذهنی, هیچ تعقّل و توهّم و تخیل ذهنی, هیچ گرایش و اراده و نیت در فضای نفس، بدون رهنمود ذات اقدس الهی نخواهد بود و هیچ عمل خارجی هم بدون هدایت الهی صورت نمی‌پذیرد و هرگز زندگی انسان جدای از بندگی نیست. اگر این معنا كاملاً روشن شد و سالك الهی این معنا را ادراك و طی كرد، یا به مقام شهود می‌رسد كه عبادت آن است «أَنْ تَعْبُدَ اللَّهَ كَأَنَّكَ‏ تَرَاهُ‏» یا به مقام مراقبت می‌رسد؛ نه اینكه مراقب خود باشد، می‌فهمد «الله» مراقب اوست. 🔹 یك مراقبت اخلاقی داریم كه انسان مراقب خود باشد و آن اینكه نه بیراهه برود و نه راه كسی را ببندد؛ یك مراقبت عرفانی داریم كه انسان بداند در محضر و مَشهد ذات اقدس الهی است و خدا رقیب و مراقب اوست كه ﴿إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلَیكُمْ رَقیباً﴾. این مراقبت با عدم حضور همراه است و بركت این مراقبت آن است که انسان هرگز كاری نمی‌كند تا خدایی كه مراقب اوست، آن را نپسندد... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1393 آپارات: https://aparat.com/v/bQfeo #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 3 🔹 وقتی روشن شد که بندگی جدای از زندگی نیست و زندگی عین بندگی است، معنای آن این خواهد بود كه هیچ خاطره ذهنی, هیچ تعقّل و توهّم و تخیل ذهنی, هیچ گرایش و اراده و نیت در فضای نفس، بدون رهنمود ذات اقدس الهی نخواهد بود و ... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 4 🔹 در جریان #سلوك_الهی روشن شد كه یك بخش معرفتی و یك بخش عملی است. در بخش معرفتی بین عرفان نظری و حكمت نظری فرق‌های فراوان است؛ در بخش عملی بین عرفان عملی و اخلاق فرق‌های فراوان است. در بخش عرفان نظری فروق فراوانی كه بین عرفان نظری و حكمت متعالیه بود، تا حدودی روشن شد. در بخش‌های عملی آن فرق نهایی و كاملی كه بین عرفان عملی و اخلاق است باید تبیین شود. تمام #عناصر_محوری_عرفان با همه عناصر محوری اخلاق، فرق دارند. در جریان اخلاق، مبدأ فاعلی‌ آن مشخص, مبدأ غایی‌ آن مشخص, مسیر مشخص, ابزار هم مشخص. در جریان عرفان عملی، مبدأ فاعلی مشخص, هدف مشخص, مسیر معین و ابزار مشخص است. عناصر چهارگانه اخلاق با عناصر چهارگانه عرفان عملی، كاملاً از هم جدا هستند. 🔹 در جریان اخلاق, مبدأ فاعلی, نفسی است كه در مسیر #تهذیب می‌كوشد، این نفس خود را می‌بیند، از عیب خود مستحضر است, از نقص خود باخبر است یا برای دفع یا برای رفع، یا برای آن است كه عیب و نقص موجود را برطرف كند، یا برای آن است كه مبتلا به عیب و نقص نشود و پایان كار او هم این است كه به اخلاق الهی مُتخلِّق می‌شود و مسیر و وظایف و ابزار او هم #مراقبت است, #محاسبت است, #مشارطه است، #معاتبه است و مانند آن؛ سرانجام این شخص می‌شود مُتخلِّق به اخلاق الهی و از دوزخ می‌رهد و به بهشت می‌رسد، البته بهشت هم درجاتی دارد, لكن در عرفان عملی، مبدأ فاعلی شخص نیست، عبد فانی است كه در مسیر فنا، بخشی را پیموده و بخشی را ادامه می‌دهد. این نفس در مقام فعل و وصف نیست, بلكه گوهر ذات و در مقام ذات، كار می‌كند. در اخلاق, نفس در مقام و مرحله وصف می ‌كوشد, در عرفان, ذات در همان فضای هویت می‌جوشد. این فرق مبدأ فاعلی... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1393 آپارات: https://aparat.com/v/7Ttu2 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 10 🔹 سلوك علمی خیلی دشوار نیست، زیرا ابزار این سلوك، مفاهیم حصولی است؛ خواه معلوم علوم تجربی باشد یا نیمه‌تجربی یا تجریدی كلامی یا تجریدی فلسفی، حتی تجریدی عرفان نظری... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 10 🔹 سلوك علمی خیلی دشوار نیست، زیرا ابزار این سلوك، مفاهیم حصولی است؛ خواه معلوم علوم تجربی باشد یا نیمه‌تجربی یا تجریدی كلامی یا تجریدی فلسفی، حتی تجریدی عرفان نظری؛ اما در سلوك عملی سخن از علم شهودی است، زیرا عقل عملی; یعنی قلب از تجلیه و تخلیه و تحلیه و مانند آن شروع می‌كند تا اینکه به مراتب گوناگون فنا رسد؛ اینها عمل است نه علم، یك؛ این اعمال مجرّد هستند نه مادّی، دو؛ عمل مجرّد با شهود همراه است، سه. ممكن نیست چیزی مجرّد باشد و مشهود، شاهد و شهود نباشد. كارِ قلب كاری علمی است; منتها علم شهودی، بر خلاف كار عقل كه كار عقل علم حصولی است; ولی كار قلب كه از آن به عنوان عقل عملی یاد می‌شود و آغاز آن هم تجلیه و تخلیه و تحلیه و مانند آن است و به فنا منتهی می‌شود که فنای آثاری و افعالی و اوصافی و ذاتی، اینها كار است؛ منتها مجرّد است و عین شهود؛ اگر كار بود و مجرّد حتماً عالِم است و چون متن كار است، موجود خارجی است و علم آن هم علم شهودی می‌شود. 🔹 در این مراحل شخص می‌بیند كه چه كسی دارد او را می‌برد؛ ﴿وَ إِنْ مِنْ شَی‌ءٍ إِلاَّ عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ﴾ را از نزدیك مشاهده می‌كند, ﴿ما مِنْ دَابَّةٍ إِلاَّ هُوَ آخِذٌ بِناصِیتِها﴾ را از نزدیك مشاهده می‌كند, ﴿إِنَّ رَبِّی عَلی‏ صِراطٍ مُسْتَقیمٍ﴾ را از نزدیك مشاهده می‌كند, خود را در بستر صراط مستقیم می‌بیند, زِمام خود را به دست «الله» می‌بیند، اما همچنان اختیار او محفوظ است كه اگر لحظه‌ای بیراهه برود همان‌جا سقوط می‌كند. این سلوك نه با جبر آشناست و نه با تفویض, بلکه با توحید افعالی آشناست؛ توحید افعالی آن است كه فاصله بین جبر و تفویض كه طبق بیانات نورانی امام سجاد(سلام الله علیه) «أَوْسَعُ مِمَّا بَینَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ» است... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1393 آپارات: https://aparat.com/v/rUN8c #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 4 🔹 بحث‌های قبلی سلوك الهی، ما را به وادی «حیرت» رساند. قبلاً سخن از جمع بین ناز و نیاز بود، دعاهای اهل بیت(علیهم السلام) گاهی مربوط به نیاز است كه «عُبَیدُكَ بِفِنَائِكَ مِسْكِینُكَ بِفِنَائِك‏» و مانند آن مطرح است. 🔹 گاهی مربوط به ناز است كه در دعای «افتتاح» آمده است: «مُدِلًّا عَلَیكَ»؛ یعنی اِدلال كنم، دَلال كنم، غَنج و ناز كنم، در مناجات شعبانیه هم آمده است: «الهِی انْ اخَذْتَنِی بِجُرْمِی اخَذْتُكَ بِعَفْوِك‏»؛ اگر مؤاخذه كنی كه چرا گناه كردی، من هم مؤاخذه می‌كنم كه تو چرا نبخشیدی؟! و مستحضر هستید این دَلال به زبان خود خداست; زیرا هر انسانی به این مقام نمی‌رسد كه با خدا دَلال كند؛ یك، وقتی به قُرب الهی بار یافت، مشمول قُرب نوافل می‌شود؛ دو، وقتی مشمول قُرب نوافل شد، خدا در مقام فعل كه فصل سوم است نه مقام ذات و نه مقام اوصاف ذاتی، مقام فعل كه فصل سوم است كه «منطقة الفراغ» عرفان است، آنجا خدای سبحان می‌فرماید: «لِسَانَهُ الَّذِی ینْطِقُ بِهِ» من زبان او هستم! پس اگر در مناجات شعبانیه، عبدِ سالكِ، سلوك الهی می‌گوید: اگر تو مؤاخذه كردی كه چرا گناه كردی، من هم مؤاخذه می‌كنم كه تو چرا نبخشیدی «وَ انْ اخَذْتَنِی بِذُنُوبِی اخَذْتُكَ بِمَغْفِرَتِك»؟!‏ این به زبان الهی است، نه زبان خود شخص! 🔹 این مراحل در جلسه قبل به عرضتان رسید، اینکه انسان با جمع ناز و نیاز وارد حیرت می‌شود كه این چه خدایی است كه گاهی ما در آستان او می‌گوییم: «إِلَهِی أَنَا الْفَقِیرُ فِی غِنَای فَكَیفَ لَا أَكُونُ فَقِیراً فِی فَقْرِی‏»‏ من در نیازمندی خود حتی نیازمندم و نمی‌توانم مالك این نیازمندی‌ خود باشم، چه رسد به شئون دیگر! كسی كه «عُبَیدُكَ» است، «فَقِیرُك‏» است، «ذَلیلُک» است، «مُسْتَجِیرُك‏» است، «مُسْتَكِینك» است، «اللَّائِذُ بِك‏» است این چیزی ندارد، آن وقت چگونه چنین كسی كه فقیر محض است، می‌تواند ناز كند؟ وارد حیرت میشود.... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1394 آپارات: https://aparat.com/v/pISeh #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 4 🔹 بحث‌های قبلی سلوك الهی، ما را به وادی «حیرت» رساند. قبلاً سخن از جمع بین ناز و نیاز بود، دعاهای اهل بیت(علیهم السلام) گاهی مربوط به نیاز است كه «عُبَیدُكَ بِفِنَائِكَ مِسْكِینُكَ بِفِنَائِك‏» و مانند آن مطرح است... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 9 🔹 سلوك الهی، بخشی به عمل و بخشی به نظر وابسته است، اگر كسی خواست درباره سلوك الهی تحقیق كند، ناچار است كه سلوك نظری را خوب تبیین كند تا در سلوك عملی، قدم به قدم راهنما باشد. در ادعیه و مناجات، مراحل سلوك عملی تبیین شده است، ولی درباره سلوك نظری به طور پراكنده و متفرّقاً، در آیات و روایات هست و به صورت دسته‌بندی شده نیست یا ما به آن دسترسی پیدا نكردیم. 🔹 در جریان سلوك نظری، این اقسام پنج‌گانه «حَمْل» را آن صاحب‌نظر باید بررسی كند كه در اوایل برای تبیین از «حَمل اوّلی ذاتی» كمك بگیرند بعد، از «حَملِ شایع» استمداد كنند بعد، از «حَملِ حقیقت و رقیقت» بر مبنای حكمت متعالیه كمك بگیرند بعد، وارد حوزه عرفان نظری ‌شوند؛ سخن از «حَملِ صورت آینه» است با «شاخص» بعد، ضعیف‌تر از همه كه مرحله پنجم است، سخن از «ظِل و ذی‌ظِل» است؛ این دو نكته لازم است كه ملحوظ باشد. 🔹 وقتی سالك الهی یا عارف و اهل شهود می‌گوید، جهان «آینه» است یا جهان «ظِل» است، منظور این که آینهٴ عرفانی با آینهٴ عُرفی یكی نیست. در عُرف اگر گفتند «آینه»، یعنی شیشه‌ای است كه پشت آن جیوه است، قطری و قابی دارد كه صورت در این مجموعه ـ این شیشه با این خصوصیات ـ منعكس می‌شود، این شیشه را آینه می‌گویند; ولی در عرفان وقتی گفتند آینه، به آن صورت می‌گویند آینه، نه به این شیشه‌ای كه پشت آن جیوه است، «مرآة»، یعنی وسیله دیدن! در عرف وقتی به این شیشه آینه می‌گویند، برای اینكه این وسیله است تا انسان صورت خود را در آن ببیند. چاره آن دل عطای مبدلی است ٭٭٭ دادِ او را قابلیت شرط نیست... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1394 آپارات: https://aparat.com/v/HUpKZ #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 9 🔹 سلوك الهی، بخشی به عمل و بخشی به نظر وابسته است، اگر كسی خواست درباره سلوك الهی تحقیق كند، ناچار است كه سلوك نظری را خوب تبیین كند تا در سلوك عملی، قدم به قدم راهنما باشد... . 👇👇👇👇