🔸آموزههای حقوق عمومی در آیینه نهجالبلاغه 🔸
شأن نزول و رسالت محوری حکومت اسلامی
امام علی علیهالسلام، قرار گرفتن خود در جایگاه زمامداری جامعه اسلامی را نه برای به دست آوردن قدرت و ثروت، بلکه برای اصلاحگری در زمین، بازگرداندن نشانههای دینی و برپا نمودن قوانین و مقررات متروک و برزمینمانده اعلام کردند.
«اللَّهُمَّ إِنَّكَ تَعْلَمُ أَنَّهُ لَمْ يَكُنِ الَّذِي كَانَ مِنَّا مُنَافَسَةً فِي سُلْطَانٍ وَ لَا الْتِمَاسَ شَيْءٍ مِنْ فُضُولِ الْحُطَامِ وَ لَكِنْ لِنَرِدَ الْمَعَالِمَ مِنْ دِينِكَ وَ نُظْهِرَ الْإِصْلَاحَ فِي بِلَادِكَ فَيَأْمَنَ الْمَظْلُومُونَ مِنْ عِبَادِكَ وَ تُقَامَ الْمُعَطَّلَةُ مِنْ حُدُودِك» خطبه 131 نهجالبلاغه
در این فرهنگ سیاسی اگر نتوان به کمک ابزار حکومت، حقی را برپا نمود و باطلی را برچید، چنین حکومت و نظامی ارزشی کمتر از کفش پاره پینهزده دارد. (خطبه 33 نهجالبلاغه)
ایشان در جایی دیگر در پاسخ به اعتراض طلحه و زبیر فرمودند: «روزى كه خلافت به من رسيد در قرآن نظر افكندم، هر دستورى كه داده، و هر فرمانى كه فرموده پيروى كردم، به راه و رسم پيامبر اقتدا كردم».
فَلَمَّا أَفْضَتْ إِلَيَّ نَظَرْتُ إِلَى كِتَابِ اللَّهِ وَ مَا وَضَعَ لَنَا وَ أَمَرَنَا بِالْحُكْمِ بِهِ فَاتَّبَعْتُهُ وَ مَا اسْتَنَّ النَّبِيُّ ص فَاقْتَدَيْتُه (خطبه 205).
از این بیان به خوبی رئوس و سرمشق فعالیتهای زمامداری اسلامی هویدا است. نظام زمامداری اسلامی و در رأس آن امام جامعه مکلف به اجرای دستورات قرآن و عمل بر اساس سنت پیامبر است.
#آموزه_های_نهج_البلاغه
#آموزه_های_علوی
◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇
همراه ما باشید ...⚖📜
@asaas_discourse
🔸آموزههای حقوق عمومی در آیینه نهجالبلاغه 🔸
ترک امربهمعروف و نهیازمنکر، آغاز انحطاط جامعه
چنانچه در احادیث متعددی اشاره شده، انجام فریضه امربهمعروف و نهیازمنکر، ضامن اجرای دیگر فرایض و نیز تضمین کننده قوام و بقای جامعهٔ سالم است. انجام این فریضه راه رسیدن جامعه به رشد و تکامل را هموار و جامعه را از بسیاری از خطاها و خطرات مصون نگه میدارد. ترک این واجب به هر دلیلی که باشد، آغاز انحطاط جامعه خواهد بود.
حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام در خطبه 233 میفرمایند «وَ اعْلَمُوا رَحِمَكُمُ اللَّهُ أَنَّكُمْ فِي زَمَانٍ الْقَائِلُ فِيهِ بِالْحَقِّ قَلِيلٌ وَ اللِّسَانُ عَنِ الصِّدْقِ كَلِيلٌ وَ اللَّازِمُ لِلْحَقِّ ذَلِيلٌ؛ أَهْلُهُ مُعْتَكِفُونَ عَلَى الْعِصْيَانِ، مُصْطَلِحُونَ عَلَى الْإِدْهَانِ؛ فَتَاهُمْ عَارِمٌ، وَ شَائِبُهُمْ آثِمٌ، وَ عَالِمُهُمْ مُنَافِقٌ، وَ قَارِنُهُمْ مُمَاذِقٌ؛ لَا يُعَظِّمُ صَغِيرُهُمْ كَبِيرَهُمْ، وَ لَا يَعُولُ غَنِيُّهُمْ فَقِيرَهُم؛ خدا شما را رحمت کند، بدانید که شما در زمانى هستيد كه حقگويان در آن اندكاند و زبانها در گفتن راست ناتوان و جويندگان حق، بیمقدارند. مردم اين زمان به نافرمانى از خدا کمر بستهاند و اهل سازش و مماشات در كارهاى خلافاند؛ جوانانشان بدخويند و پيرانشان گنهكارند و عالمانشان منافقاند و قاريانشان سودجوى و چاپلوساند. خُردان بزرگان را ارج نمىنهند و توانگران بينوايان را يارى نمىرسانند».
از دیدگاه امیرالمؤمنین علیهالسلام، زمانی که حقگویان خاموش باشند و کذب و دروغ جایگزین حق شود یا به عبارتی فریضه امربهمعروف و نهی از منکر فراموش شود، جامعه رو به انحطاط و انحراف خواهد رفت که نمونههای آن را امام علیهالسلام در این خطبه بیان نمودهاند.
منبع: پیام امیرالمومنین علیهالسلام، جلد هشتم، صص ۵۳۵_۵۳۱
#آموزه_های_نهج_البلاغه
#آموزه_های_علوی
◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇
همراه ما باشید ...⚖📜
@asaas_discourse
🔸️آموزه های حقوق عمومی در آیینه نهج البلاغه🔸️
وظایف و حقوق متقابل امت و امامت(حقوق متقابل مردم و حکومت اسلامی )
در حیطه تمدن و حکومت اسلامی حقوق و وظایف متقابل همیشه مورد توجه فقها و اسلام شناسان بوده است.بهترین سخن و الگو در این زمینه کلام امیر المومنین است.در این کلام ایشان ابتدا حقوق ملت و وظایف دولت را بیان کرده اند که این را میتوان دلیلی بر رعایت و ارزشمندی حقوق عامه در نگاه ایشان دانست.
حقوق ملت و وظایف دولت:«أیها الناس، اًن لی علیکم حقاً و لکم عَلَیَّ حقٌ. فأما حقُّکم عَلَیَّ فالنصیحة لکم، و توفیر فیئکم، و تعلیمکم کی لا تجهلوا، و تأدیبکم کیما تعلموا.(خطبه ۳۴ نهجالبلاغه)
ای مردم، همانگونه که من بر شما حقی دارم، شما نیز بر من حق دارید. حق شما بر من آن است که همواره در رهنمودهای خالصانه نسبت به شما بکوشم. و در تأمین رفاه در زندگی همگانی، تمامی وسایل ممکن را فراهم سازم. و در تربیت و تعلیم همگان در سطح گسترده کوتاه نیایم. و در نظارت بر رفتار و کردار شما - بر نهج حق - پیوسته هوشیار و هشداردهنده باشم.
حقوق دولت و وظایف ملت:و أما حقی علیکم، فالوفأ بالبیعة، و النصحیة فی المشهد و المغیب، و اًجابة حین أدعوکم، و الطاعة حین آمرکم.»
و أما حق من بر شما آن است که در پیمان خود نسبت به ولی امر وفادار باشید، و در کاستیها و ناهمگونیها که أحیاناً پیش میآید، خالصانه پیشقدم شوید، در حضور و غیاب دولتمردان در رفع و تذکر دادن به مسؤولین مربوط بکوشید. و دستورات صادره را در تمامی ابعاد سیاستگذاری دولت، با جان و دل پذیرا باشید. و هرگاه - در پیشآمدها - فرا خوانده شوید، بیدرنگ اجابت کنید.
در این دو فراز از خطبه، اساسیترین پایههای استواری یک حکومت عادل مطرح شده، و اصول حقوق متقابل میان دولت و امت بیان گردیده است.
#آموزه_های_نهج_البلاغه
#آموزه_های_علوی
◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇
همراه ما باشید...⚖📜
@asaas_discourse
🔸️آموزه های حقوق عمومی در آیینه نهج البلاغه🔸️
اصل مدارا با مردم
نامه 18 نهج البلاغه
فَارْبَعْ أَبَا الْعَبَّاسِ رَحِمَکَ اللَّهُ فِیمَا جَرَى عَلَى لِسَانِکَ وَ یَدِکَ مِنْ خَیْرٍ وَ شَرٍّ فَإِنَّا شَرِیکَانِ فِی ذَلِکَ وَ کُنْ عِنْدَ صَالِحِ ظَنِّی بِکَ وَ لَا یَفِیلَنَّ رَأْیِی فِیکَ وَ السَّلَامُ .
پس اى ابو العبّاس خدا ترا بیامرزد در نیک و بدى که بر دست و زبان تو جارى میشود (در گفتار و کردارت با رعیّت) مدارا کن، زیرا ما در گفتار و کردار با هم شریکیم (چون تو از جانب من حکم مى رانى) و چنان باش که گمان نیکوى من به تو باشد، و اندیشه ام در باره ات سست نگردد.
این اصل به معنی سعه صدر و تحمل آرای دیگران است.
بر اساس دستورهای قرآن و سیره پیامبر و ائمه معصومین (ع) مدارا و نرمش یکی از ارزشهای اصیل در فرهنگ اسلامی است که مصادیق آن شامل گذشت در مسائل شخصی، تحمل عقاید رقیب در عین پایبندی و باور به حقانیت اعتقادات دینی،مماشات و مدارا در شوون حکومت، مسامحه با خودی ها و زیردستان و دوستان و ستمدیگان در چارچوب شرع و قانون است.
حضرت علی (ع) در شیوه حکومت خود همواره این اصل را مد نظر داشتند و به کارگزاران در موارد مختلف همواره سازش و مدارا با مردم و گذشت از خطاهای جزئی آنها را سفارش کرده اند.(رجوع کنیدبه نامه 25، 26، 27، 53).
1.ابولعباس کنیه عبدالله بن عباس پسر عموی امام علی (ع) بوده است. که بیشتر علماى رجال او را حسن الحال و نیکو کردار و از اصحاب رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و از شیعیان و پیروان امیر المؤمنین علیه السّلام دانسته اند.
منبع: مقاله قاطعیت و مدارا از دیدگاه امام علی (ع). سید غلامحسین حسینی
#آموزه_های_نهج_البلاغه
#آموزه_های_علوی
◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇
همراه ما باشید...⚖📜
@asaas_discourse
🔸️آموزه های حقوق عمومی در آیینه نهج البلاغه🔸️
عدالت و دادگری امیرالمؤمنین
«وَ اللَّهِ لَوْ وَجَدْتُهُ قَدْ تُزُوِّجَ بِهِ النِّسَاءُ وَ مُلِكَ بِهِ الْإِمَاءُ لَرَدَدْتُهُ. فَإنَّ فِي الْعَدْلِ سَعَةً، وَ مَنْ ضَاقَ عَلَيْهِ الْعَدْلُ فَالْجَوْرُ عَلَيْهِ أَضْيَقُ؛ به خدا سوگند، اگر چيزى را كه عثمان بخشيده، نزد كسى بيابم، آن را به صاحبش باز مىگردانم، هر چند آن را كابين زنان كرده باشند يا بهاى كنيزكان. كه در عدالت گشايش برای عموم است و آنكه از عدالت به تنگ آيد از ستمى كه بر او میرود، بيشتر به تنگ آيد.» (خطبه 15). عدالت و دادگری امیرالمؤمنین در امور مختلف از جمله مواردی است که در مکاتبات و اعمال ایشان به وضوح به چشم میخورد. خطبه مذکور، بیانگر قاطعیت امام علیهالسلام در بازگرداندن بیتالمال و اجرای عدالت اقتصادی است. مطابق با ذیل خطبه، امام تصمیم خویش را مستند به دلیل بیان مینمایند؛ بهاینترتیب که بازگرداندن بیتالمال به صاحبان اصلی، مصداق عدالت است که خود موجب شکوفایی جامعه و رضایت عموم مردم خواهد شد. در نهجالبلاغه مکرر بر مسأله عدالت و انصاف تکيه شده و اصولاً اميرمؤمنان على عليهالسلام يکى از بزرگترين بنيانگذاران عدل در جامعه بشرى است که به گفته نويسنده معروف مسيحى،جرج جرداق، او بانگ عدالت انسانيّت است که از حلقوم تاريخ برخاسته و به همين دليل نام کتابش را «الامام عَلِىّ صَوْتُ الْعَدالَةِ الاِنْسانِيَّةِ» ناميده است.
بنا به این خطبه، حضرت امیر علیهالسلام بر عطف بماسبق کردن اجرای عدالت تأکید دارند.
به این معنا که هر ناحقی که از بیتالمال برداشت شده، باید به صاحبان اصلی بازگردد. چراکه بخشش از بیتالمال برخلاف دستورات دینی حتی از سوی خلیفه مسلمین، توجیه نمیشود که آن بخشش بر مبنای عدالت بوده است.
#آموزه_های_نهج_البلاغه
#آموزه_های_علوی
◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇
همراه ما باشید...⚖📜
@asaas_discourse
🔸️آموزه های حقوق عمومی در آیینه نهج البلاغه🔸️
نفس حکومت از دیدگاه امیرالمؤمنین
امیرالمؤمنین علی علیهالسلام حکومت و زعامت را بهعنوان یک پست و مقام دنیوی که اشباع کننده حس جاهطلبی است سخت تحقیر میکند (خطبه 33).
حکومت و زعامت از منظر ایشان وسیلهای برای اجرای عدالت و اقامه حق است؛ «وَ [لَوْ] ما اَخَذَ اللّهُ عَلَى الْعُلَماءِ اَنْ لايُقارُّوا عَلى کِظَّةِ ظالِم وَ لاسَغَبِ مَظْلُوم، لاْقَيْتُ حَبْلَها عَلى غارِبِها، وَ لَسَقَيْتُ آخِرَها بِكَاْسِ اَوَّلِها، وَ لاََلْفَيْتُمْ دُنْياكُمْ هذِهِ اَزْهَدَ عِنْدى مِنْ عَفْطَةِ عَنْز؛ اگر خداوند از دانشمندان عهد و پیمان نگرفته بود که در برابر شکمبارگی هیچ ستمگر و گرسنگی هیچ مظلومی سکوت ننمایند، دهنه شتر حکومت را بر کوهانش میانداختم و پایان خلافت را با پیمانه خالی اولش سیراب میکردم، آنوقت میدیدید که ارزش دنیای شما نزد من از اخلاط بینی بز کمتر است (خطبه 3)».
از این خطبه به خوبى فهمیده مىشود که نفس حکومت براى امام هدف نبوده, بلکه از باب تحقق عدالت، اقامه حق و ازاله باطل به آن مىنگریستند.
#آموزه_های_نهج_البلاغه
#آموزه_های_علوی
◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇◇
همراه ما باشید...⚖📜
@asaas_discourse