📌 اختصاصی #اسباط:
💢 آشنایی با #فمینیسم/ بخش نخست
♦️فمينيسم يکی ديگر از جريانات فکری ـ فرهنگی موجود در جهان است که در کشور ايران نيز تأثيرگذار بوده و عدهای را به خود جذب کرده است. فمينيسم از ريشه فمينين به معنای «مادينه»، «زنانه» و «زنآسا» است اما چون هنوز مراحل آغازين شکلگيری فکری و سياسی خود را طی میکند، تعريف مورد اتفاقی از آن موجود نيست.
♦️در يک تعريف مشهور، فمينيسم، «انتقادی کلی از روابط اجتماعی مربوط به سلطهجويی و سلطهپذيری جنسی» يا «مخالفت با هرگونه تبعيض اجتماعی، شخصی يا اقتصادی است که زنان به علت جنسيت خود، از آن رنج میبرند». بنابراين، جوهر فمينيسم «کسب ارزش برابر با مردان، از لحاظ دارا بودن طبيعت مشترک به عنوان شخصی آزاد» است.
♦️ اما در کشور ايران، اين اصطلاح، برای بيان دو منظور به کار میرود:
1️⃣ نظریهاى كه معتقد است زنان بايد در تمامى جنبههاى سياسى، اقتصادى و اجتماعى، به فرصتها و امكانات برابر با مردان دست پيدا كنند. در فارسى، فمينيسم به اين معنى را به: «زن آزادخواهى»، «زنگرايى»، «زنباورى» و «زنانهنگرى» معنى كردهاند.
2️⃣ جنبشهاى اجتماعى كه جهت نهادينه كردن باورهاى مذكور در معنى اول كوشش میكنند. در فارسى، فمينيسم بدين معنا را به «نهضت آزادى زنان» يا «نهضت زنان» معنى كردهاند.
📘کتاب «جریانشناسی احزاب و گروههای زاویه دار در ایران» / ص 217
✍️ حجت الاسلام والمسلمین اسکندری
#فمینیسم
#جریان_شناسی
🆔 @asbaat_ir
💢 آشنایی با #فمینیسم/ بخش دوم
🔰 زمينههاي شکلگيری فمينيسم
1️⃣ ظلم برخی از مردان نسبت به زنان
🔸 با وجود آنکه زنان، نيمی از جامعه بشری را تشکيل میدهند اما در بسياری از جوامع، بسياری از زنان، پيوسته در معرض ستم بسياری از مردان قرار داشتهاند. اوج اين ظلم و ستم را در همه دوران تاريخِ غرب میتوان مشاهده کرد، حتی همين امروز که غربيان خود را داعيهدار فمينيسم و آزادی و حقوق زن میدانند، به جرأت میتوان گفت زن در غرب از بدبختترين موجودات است.
2️⃣ ناديده گرفتن حقوق زنان
🔸 زن به حکم اینکه انسان است، دارای حقوقی است. اين حقوق به خصوص در اديان آسمانی که گرفتار تحريف نشدهاند، به خوبی نمايان است. در شريعت اسلام حقوق بسياری برای زن تشريع شده است اما در جوامع مدعی دينداری، حتی در جوامع مدعی مسلمانی، معمولاً حقوق زن ناديده گرفته شده است. برای مثال، امروزه بسياری زنان کارمند و صاحب شغل را میشناسيم که دستمزد آنان از جانب شوهر تصاحب میشود.
3️⃣ آزادیطلبی زنان
🔸 يکی ديگر از زمينههايی که منجر به شکلگيری تفکر فمينيسم گرديد، ميل زنان به آزادی بود. اين آزادی ممکن است معنايی معقول داشته باشد و به معنای «رهايي از قيود خواستههای نامعقول مردان» باشد، همچنان که ممکن است، معنايی نامعقول داشته باشد و به دنبال «آزادی از قيد دين و اخلاق»، «روابط جنسی آزاد» و يا «همجنسگرايی زنانه» باشد. معنای دوم آزادی، پيامد طبيعی لذتگرايی مادی است که خود ثمره فرهنگ اروپايی بعد از رنسانس است.
4️⃣ تعصب زنان
🔸 به گفته يک متفکر غربی: [پيدايش] نهضت آزادی زنان، افشاگر يک «بسيج تعصب» بود که به طور سنتی در درون يک تئوری سياسی عمل میکرد.
🔺 مقصر اصلی در پيدايش دو زمينه اول؛ يعني ظلم و ستم به زنان و ناديده گرفتن حقوق آنان را بايد مردان دانست اما دو زمينه ديگر را نمیتوان به مردان منتسب دانست، بلکه اين فرهنگ جديد غربی بود که زمينهساز اين تفکر گرديد. دست به دست دادن اين زمينهها و عوامل، به شکلگيری تفکری انجاميد که باعث شد زنان عليه مردان بشورند و در برخي از گرايشهای تند به کشتار جمعی مردان معتقد گردند.
🆔 @asbaat_ir
💢 آشنایی با #فمینیسم/ بخش سوم
🗓 تاریخچه فمینیسم
🔻 بعضی با استناد به نوشته تخیلی کریستینا دوپیزان تحت عنوان «شهر بانوان»، خواستهاند سابقه تاریخی فمینیسم را به قرون وسطی و سال ۱۴۰۵ میلادی برگردانند اما صحیحترین نقطه شروع فمینیسم، سده نوزدهم و مشخصاً از سال ۱۸۴۸میلادی است.
🔻 زیرا تا این زمان، تقسیمات جنسیتی بهندرت از حیث سیاسی چشمگیر یا مهم تلقی میشد و نقشهای زنان و مردان، طبیعی تلقی میشد؛ زنان به لحاط زیستشناختی، درخور یک حیات خانگی و خانوادگی و مردان نیز درخور کارهای بیرون خانه تلقی میشدند.
🔻 البته گاهی عقایدی مخالف وجود داشت اما کمتر طرفداری داشت اما از قرن نوزدهم بود که یک جنبش سازمانیافته از زنان به وجود آمد. نقطه آغاز فمینیسم را میتوان در کنوانسیون معروف آبشار سِنِکا دانست که در ۱۸۴۸ برگزار شد و نشانگر تولد نهضت حقوق زنان در آمریکا بود.
🔻 برای فمینیسم سه دوره یا سه موج ذکر کردهاند:
1️⃣ موج اول: شروع جنبش فمینیستی: این دوره از سال ۱۸۴۸ شروع میشود. نخستین متن مهم این نهضت، کتاب «اثبات حقوق زن» اثر ماری وُلستون کرافت (۱۷۵۹-۱۷۹۷) نظریهپرداز و عضو برجسته جنبش آزادی زنان در بریتانیا است.
🔻 موج اول عمدتاً در پی امور زیر بود:
🔸 دستیابى زنان به كارآموزى؛
🔸 آموزش و كار، بهبود وضعیت زنان متأهل در قوانین؛
🔸 حق برابر با مردان، براى طلاق و متاركه قانونى؛
🔸 حق رأى براى زنان و مسایل پیرامون ویژگى جنسی.
🔻 موج اول نهضت آزادی زنان با دستیابی به حق رأی برای زنان که در سال ۱۹۳۸ در نیوزیلند عرضه شد، به پایان رسید. از این تاریخ تا سال ۱۹۶۰ بسیاری از نویسندگان فمینیست، به جز فعالیت برای صلحخواهی، دورهای وقفه و سکوت را از سر گذراندند. «رکود بزرگ» و دورههای دو جنگ جهانی، بسیاری از توجه و انرژی زنان را به خود جلب کرد.
🆔 @asbaat_ir
💢 آشنایی با #فمینیسم/ بخش چهارم
2️⃣ موج دوم: گسترش مفهومی و شدت يافتن رويکرد فمينيستی
🔸 موج دوم از دهه ۱۹۶۰ شروع شد. سيمون دوبووار (۱۹۰۶-۱۹۸۶) داستان نويس، نمايشنامهنويس و منتقد اجتماعی فرانسوی، کتاب «جنس دوم» را نوشت که در ۱۹۵۲ انتشار يافت و سپس در ۱۹۶۱ به کتابی پرفروش تبديل شد. اين کتاب راهگشای موج دوم فمينيسم شد.
🔸 انتشار اثر بِتی فريدان (۱۹۲۱-۲۰۰۶م.) به نام «زن فريبخورده»، در سال ۱۹۶۵ نيز کمک بزرگی کرد تا تفکر اين جنبش، شکل تازهای به خود بگيرد.
🔸 فريدان در صدد کشف آن چيزی برآمد که آن را «يک مشکل بدون نام» میناميد؛ يعنی ناکامی و بدبختی که بسياری از زنان، در اثر محدود شدن به نقشهای خانم خانهدار و مادر تجربه کردند. موج دوم آزادی زنان، اعتراف کرد که دستيابی به حقوق سياسی و قانونی، «مسأله زنان» را حل نکرده است.
🔸 در بريتانيا آثار جوليت ميچل و بهويژه ژرمن گرير، فمينيسم را به مفهومی رايج بدل کردند. بهعلاوه نگرشها درباره زناشويی، طلاق و کار زنان در حال تغيير بود. اکنون زنان به تدريج از لحاظ مالی، اجتماعی و اخلاقی در نهادهايی نظير خانواده مستقلتر شده بودند… به ويژه در #آمريکا، غير از انجمنهای مشهور و نهادينهتری نظير «سازمان ملی زنان»، انفجاری واقعی در گروههای زنان در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اويل ۱۹۷۰ رخ داد.
🔸 اما فمينيستها به اين اندازه راضی نشده و «در واقع، عقايد و استدلالهای نهضت آزادی زنان به گونهای فزآينده حالت افراطی و گاهی انقلابی را به خود گرفت.
🔸 کتابهايی مانند «سياست جنسی» اثر کِيت ميلِت (۱۹۷۰) و «خواجه زن» اثر جرماين گريير (۱۹۷۰) از مرزهای آنچه که پيشتر سياسی به شمار آمده بودند، فراتر رفت و به جنبههای شخصی، روانی و جسمی ظلم به زنان پرداخت.»
🔸 هدف موج دوم نهضت #آزادی_زنان، صرفاً رهایی سياسی نبود، بلکه «نجات زنان» بود، و اين هدف در عقايد «نهضت رهايیبخش زنان» رو به رشد، بازتاب يافت.
🔸دستيابي به چنين هدفی، فقط از راه #اصلاحات_سياسی يا تغييرات قانونی امکانپذير نبود، بلکه، به گفته هواداران نوين نهضت آزادی زنان، نياز به يک فرايند ريشهای و شايد انقلابی، از تحول اجتماعی داشت.
🌐 https://www.asbaat.ir/?p=1962
🆔 @asbaat_ir
💢 آشنایی با #فمینیسم/ بخش پنجم
3️⃣ موج سوم: مبارزه با افراطیگرايی فمينيستی و اعاده ارزشهای خانوادگی
🔸 افراطگرايی موج دوم، يکی از مهمترين عوامل زمينهساز موج سوم شد. حمله فمينيستهای موج دوم، به خانواده و همه ارزشهای #پدرسالارانه، سبب شد تا دهه ۱۹۸۰ شاهد رستاخيز «راست جديد» در اروپا و آمريکا و تأکيد مجدد بر اهميت خانواده پدرسالارانه سنّتی، حملات به #قانون_سقط_جنين و #حقوق_مدنی نيز باشد.
🔸 زيرا آثار سوء افراط در حركتهاى #زن_مدارانه، بيش از همه دامان زن را گرفت و خشونت روز افزون در محيط خانواده و محيط كار و عدم #امنيت_جنسى، از آثار دوره پيش بود.
🔸 دولتهای تاچر و #ريگان در دهه ۱۹۸۰، آشکارا با اين نهضت ستيز کردند و خواستار اعاده «ارزشهای خانوادگی» شدند و بر نقش سنتی زنان، به عنوان مادر خانه و خانم خانهدار تأکيد کردند.
🔸 «راست نو» کوشيده است تا ارزشها و عقايد پدرسالارانه «هواداری از خانواده» را از نو عنوان کند، نهتنها به اين دليل که اين ارزشها طبيعی میباشند، بلکه همچنين به اين خاطر که تضمينی براي نظم و ثبات #اخلاقی هستند. البته موج سوم نيز در موارد زيادی نيز همان حملات افراطی به #مردسالاری را حفظ کرده است.
✍️ حجت الاسلام والمسلمین مصطفی اسکندری
🆔 @asbaat_ir
💢 آشنایی با #فمینیسم/ بخش ششم
🔰 مکتبهای فمینیسم
🔺 فمینیسم سه مکتب اصلی دارد که آموزههای هر یک، اختلافات زیادی با دیگری دارد. «فمینیسم لیبرال»، «فمینیسم مارکسیستیـ سوسیالیستی» و «فمینیسم رادیکال».
🔺 اما این تفکر شاخههای دیگری نیز دارد که ذیل هیچ یک از این سه مکتب جای نمیگیرد. «فمینیسم پست مدرنیسم»، «فمینیستهای سیاه»، «فمینیستهای آنارشیست» و «اکوفمینیسم» نیز گرایشهای دیگری از این تفکر هستند.
1️⃣ فمینیسم #لیبرال، اصل را بر آزادى عملكردها، لذتجویى و رضایت خودمحورانه قرار مىدهد و چون نقش مادرى و همسرى را محدودكننده تمایلات افراد خانواده مىداند، نسبت به آنها بدبین است.
2️⃣ فمینیسم #ماركسیستىـسوسیالیستی، سبب اسارت زن را در مالكیت خصوصى و نظام اقتصادى سرمایهدارى مىداند كه تنها با تغییر آنها، زن از اسارت آزاد مىشود.
3️⃣ فمینیسم #رادیكال، تندترین گرایش فمینیستى، معتقد است در میان تبعیضها و ستمهاى قومى، نژادى، طبقاتى، مذهبى و جنسیتى، بنیادىترین ستم، همین ستم جنسیتى است.
4️⃣ فمینیسم #پست_مدرن و پساساختارگرا به شاخص زبان توجه زیادی دارد. نگرانی آن در درجه نخست، ساختشکنی زبان و متون موجود است. زبان، سلاح نیرومندی برای کاستن از تأثیر قدرت زنان تلقی میشود و مردسالاری را بر تمام قلمرو فرهنگ و ادبیات حاکم کرده است.
5️⃣ فمینیسم #سیاه، یک جریان فمینیستی نسبتا متأخر است و بیان میدارد زن سفیدپوست تنها ستم بین زن و مرد را تحمل میکند؛ در حالیکه زن سیاهپوست هم ستم طبقاتی را تحمل میکند، هم ستم نژادی و هم ستم جنسیتی را. بنابراین زنان سیاهپوست نمیتوانند دنبالهرو جریان فمینیستی تحت سلطه زنان سفیدپوست باشند.
6️⃣ فمینیسم #آنارشیسم، نافی اقتدار مردانه و بدان معنی است که زنان، خود عهدهدار مسائل خویشند. در مسائل خصوصی، به طور شخصی و در مسائلی که با زنان دیگر مرتبط است، با همکاری دیگر زنان تصمیم میگیرند. در باب موضوعات مربوط به هر دو جنس، نیز زنان و مردان باید در جایگاهی برابر، تصمیمگیرنده باشند.
7️⃣ #اکوفمینیسم، معتقد است، نظام مردسالاری، توأم با انهدام و آلودگی زمین بوده است، حال آنکه زنان همواره نسبت به طبیعت و زمین، احساس نگرانی و مسئولیت میکردهاند.
8️⃣ اخیراً گرایش دیگری نیز به نام «فمینیسم #مدنی» مطرح شده و به دنبال آن است که خانواده باقی بماند ولی زن و مرد در آن نقشی مساوی داشته باشند؛ زندگی زنان به هیجوجه با پرورش کودکان مختل نشود و تمایل به جنس مخالف، به عنوان یک هنجار تلقی شود.
✍️ حجت الاسلام والمسلمین مصطفی اسکندری
🌐 https://www.asbaat.ir/?p=1962
🆔 @asbaat_ir
💢 آشنایی با #فمینیسم/ بخش پایانی
🔰 مکتبهای فمینیسم
9️⃣ فمینیسم اسلامی
🔺 در جهان اسلام نیز گروهى از زنان و مردان روشنفكر در قالب این جنبش بروز و ظهور داشتهاند و گرایش دیگرى را در فمینیسم ایجاد كردهاند كه به «فمینیسم اسلامى» مشهور شده است.
🔺 این گرایش به دنبال تلفیق بین اسلام و فمینیسم است و بیان میدارد، مىتوان از فمینیسم، نسخهاى بومى و متناسب با عقاید دینى ارائه داد. غافل از اینكه بین اسلام و فمینیسم به قدری ناسازگارى مبنایى وجود دارد كه این اصطلاح، #پارادوكسیكال و متناقضنما به نظر مىرسد.
🔰 پیامدهای اندیشه فمینیسم
🔺 گرچه فمینیسم، حركتى در اعتراض به تبعیضهاى ناروا نسبت به زنان بود، ولى به لحاظ تأثیر شدید از فلسفه #لیبرالى از یكسو و افراط در شعارهایش از سوى دیگر، پیامدها و عواقب وخیمى را به دنبال داشت و موجب فروپاشى نظام خانواده، شیوع فساد جنسى، تحقیر نقش مادرى، دامن زدن به تقابل بین زن و مرد و از همه مهمتر، موجب بردگى و اسارت زن به شكل جدیدى شد كه هر یك از این پیامدها، خود سلسله پیامدهاى دیگرى را به دنبال داشت.
🔺 این پیامدها به قدرى ناخوشایند است كه برخى از سردمداران نهضت آزادى زنان را نیز دچار حیرت كرده و آنان را وادار نموده است كه اعتراف كنند: «ممكن است زنان، امروزه به آزادى و برابرى رسیده باشند ولیكن هیچگاه به این فلاكت و بدبختى نبودهاند» و به گفته مونا شارن، نویسنده آمریكایى:
🔸 «آزادى زنان براى افزایش درآمد، سیگار ویژه زنان، حق انتخاب براى تنها زیستن و تشكیل خانواده یك نفره، ایجاد مراكز بحران تجاوز، اعتبارات فردى، عشق آزاد و زنان متخصص بیمارىهاى زنان را به ارمغان آورد ولیكن در ازاى آن، چیزى را به غارت برده كه خوشبختى بسیارى از زنان در گروی آن است و آن وجود #همسر و #خانواده است.»
✍️ حجت الاسلام والمسلمین مصطفی اسکندری
🌐 https://www.asbaat.ir/?p=1962
🆔 @asbaat_ir