#سوره_البقره
#تفسیر_آیه21
این چنین خدایی را بپرستید
در آیات گذشته خداوند حال سه دسته : پرهیز کاران، کافران و منافقان را شرح داد و بیان داشت که پرهیزکاران مشمول هدایت الهی هستند، و قرآن راهنمای آنان است در حالی که بر دل های کافران مهر جهل و نادانی زده و به خاطر اعمالشان بر چشم آنها پرده غفلت افکنده و حس تشخیص را از آنها سلب نموده است .
و منافقان بیمار دلانی هستند که بر اثر سوئ اعمالشان بر بیماریشان می افزاید.
اما در آیات مورد بحث بعد از این مقایسه روشن ، خط سعادت و نجات را که پیوستن به گروه اول است مشخص ساخته می گوید :ای مردم پروردگارتان را پرستش کنید که هم شما و هم پیشینیان شما را آفرید تا پرهیز کار شوید
"يا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذي خَلَقَکُمْ وَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ"
در تفسیر آیه نکات زیر جلب توجه می کند :
1- خطاب " یا ایها الناس" (ای مردم) که در قرآن خدود بیست بار تکرار شده و یک خطاب جامع و عمومی است نشان می دهد : قرآن مخصوص نژ اد ، قبیله، طایفه و قشر خاصی نیست ، بلکه همگان را در این دعوت عام شرکت می دهد ، همه را دعوت به پرستش خدای یگانه و مبارزه با هر گونه شرک و انحراف از خط توحید می کند.
2- برای بر انگیختن حس شکر گزاری مردم و جذب آنها به عبادت پروردگار از مهم ترین نعمت شروع می کند که نعمت خلقت و آفرینش همه انسانهاست ، نعمتی که هم نشانه قدرت خداست وهم علم و حکمت او وهم رحمت عام و خاصش، چرا که در خلقت انسان ، این گل سرسبد عالم هستی ، نشانه های علم و قدرت بی پایان خدا و نعمت های گسترده اش کاملا به چشم میخورد
آنها که در برابر خدا خاضع نیستند و او را پرستش نمیکنند غالبا به خاطر این است که در آفرینش خویش و پیشینیان نمی اندیشند و به این نکته توجه ندارند که این آفرینش بزرگ را نمی توان به عوامل کور و کر طبیعی نسبت داد.
واین نعمت های حساب شده و بی نظیر را که در جسم و جان انسان نمایان است نمی توان از غیر مبدا علم و قدرت بی پایانی دانست.
بنابر این یاد آوری این نعمت ها هم دلیلی است بر خداشناسی و هم محرکی است برای شکر گذاری و پرستش.
3- نتیجه این پرستش تقوا و پرهیز کاری است ( لعلکم تتقون)
بنا بر این عبادت ها و نیایش های ما چیزی بر جاه و جلال خدا نمی افزایند. همان گونه که ترک آنها چیزی از عظمت او نمی کاهد، این عبادت ها کلاس های تربیت برای آموزش تقوا است، تقوا همان احساس مسئولیت و خود جوشی درونی که معیار ارزش انسان و میزان سنجش شخصیت اوست.
4- تکیه بر (الذین من قبلکم)"کسانی که پیش از شما بودند "شاید اشاره به این باشد که اگر شما در پرستش بت ها استدلال به سنت نیاکانتان می کنید خدا هم آفریننده شماست، هم آفریننده نیاکان شماست،هم مالک و پرورش دهنده شما است و هم مالک و پرورش دهنده آنهاست ، بنا بر این پرستش بت ها چه از ناحیه شما باشد و چه از ناخیه آنها چیزی جز انحراف نیست.
♦️تفسیر نمونه، ج اول، ص 153،152،151♦️