حضرت زینب (س) پیروز جنگ روایت های بعد از واقعه عاشورا
✍️معصومه نصیری ـ مدرس سواد رسانه ای
▪️سال ۶۱ هجری قمری، حسین(ع) و یارانش در کربلا به شهادت می رسند. دورانی که تصور بر این است رسانه فاقد معنا بوده و هنوز اثری از تکنیک های رسانه ای وجود نداشته است اما نگاهی به قبل، حین و بعد از این حادثه نمایانگر چیزی جز آنچه می پنداریم، است. برای وقوع چنین جنایتی آماده سازی افکار عمومی و #تغییر_دی_ان_ای_فکری_جامعه دارای اهمیت است. حاکمان آن دوران با تکیه بر شیوه های رسانه ای همچون عملیات روانی و شایعه سازی سعی در اقناع افکار عمومی برای همراهی با برنامه هایشان را داشتند و از همین روی مردم کوفه به یکباره تحت تاثیر روش های مورد اشاره، تغییر رویکرد داده و از همراهی با امام(ع) منصرف می شوند. آنها که خود حسین ابن علی را دعوت کرده بودند، تحت تاثیر القائات آن زمان، رفتاری مغایر با آنچه باید را اتخاذ کردند. در واقع با ایجاد _اختلال_در_معیار، در رویه و محاسبات نیز اختلال ایجاد شد.
▪️عملیات روانی گسترده دستگاه حاکم و القای دروغ در پوشش واقعیت، افکار عمومی آن دوران را برای همراهی در جنگ علیه خاندان رسالت، اقناع و متقاعد کرد. پنهان سازی بخشی از واقعیت و استفاده از تکنیک دروغ بزرگ توسط دستگاه حاکم، باعث شد تا بعد از حادثه عاشورا بسیاری ندانند آنکسی که یزید و ابن زیاد از او به عنوان خارجی یاد کردند و به قتلش رساندند، نوه رسول خدا (ص) بوده است. آنها با روایت سازی و تمسک به تکنیک برچسب زنی و عنوان سازی مردم را متقاعد کردند علیه کسی وارد جنگ شوند که در برابر حکومت خروج کرده است و #روایت «قیام علیه ظلم» را به روایت «خروج علیه خلیفه» تغییر دادند. بنابراین استفاده از تکنیک های مختلف پیش از وقوع حادثه کربلا، در وقوع آن نقش مهمی را ایفا کرد. حین حادثه عاشورا تک تک رفتارهای امام حسین(ع) و یارانشان کارکرد رسانه ای خاص خود را داشته است. از نماز ظهر عاشورا در میان جنگ تا توبه حر و رفتار ابوالفضل العباس و …. همگی حاوی پیام رسانه ای به مخاطب است.
▪️اما نکته مهم رفتار و نقش رسانهای حضرت زینب کبری(س) پس از عاشوراست. نقش رسانه ای ایشان در این مقطع تاریخی بر کسی پوشیده نیست. اوست که پیام عاشورا را در محیطی که دستگاه حاکم با القای دروغ و انگاره سازی های مختلف علیه امام حسین(ع) وارد عمل شده است، به گوش افکار عمومی زمانه ای خویش می رساند و با خطبه های تاریخی اش و رفتار توام با صبر و وقارش به گوش دنیا می رساند که آنچه به آن ها گفته شده، دروغ بوده و آنکه در دشت کربلا به شهادت رسیده، حسین (ع) بوده و آنجاست که مردم متوجه می شوند چه روی داده و آنکسی که علیه اش وارد جنگ شدند نوه رسول گرامی اسلام بوده است. زینب کبری(س) با #افشاگری خود، انگاره سازی و دستکاری واقعیت توسط دستگاه حاکم را ناکارآمد می کند. حضرت زینب (س) توانست تمام عمق فاجعه دشت کربلا را به گوش همگان برساند .
▪️بانوی گرامی کربلا پس از حادثه، با ایفای نقش رسانهای خود امکان هرگونه #دستکاری یا #رمزگشایی اشتباه را از مخاطب سلب و او را با حجمی از اطلاعات مواجه می کند تا چرایی و اهداف قیام حضرت اباعبدالله در برابر ظلم را برای همیشه تاریخ زنده نگه دارد که اگر او و خطبه هایش نبودند، دروغ پردازی دستگاه، جور حادثه را به گونه ای دیگر روایت می کرد. این #نقش_آفرینی_رسانه_ای_قدرتمند ایشان بود که توانست افکار عمومی را آگاه و تمام فضاسازی های شکل گرفته را بی اثر کند. آنچه به عنوان کارکرد رسانه ای آن دوران توسط حاکمیت صورت گرفته بود سرکوب افکار از طریق حذف و قلب حقایق بود. آن ها با #پاره_حقیقت_گویی، گاه بخشی از حقیقت را حذف و گاه بخشی غیرواقعی به آن اضافه می کردند و دست به تخریب و فریب افکار عمومی می زدند. آن ها با برچسب زدن (خروج علیه خلیفه) به ایجاد حوزه معنایی منفی برای سرکوب موضوع و فرد موردنظر، می پرداختند.
▪️ زینب (س) در عصر تحریف و دروغ و نیرنگ، توانست با ایفای نقش دقیق و به هنگام خود پیام واقعی کربلا و آنچه رخ داده بود را به گوش افکار عمومی برساند و تمام تکنیک های رسانه ای حاکمان دورانش را خنثی و پیام واقعی کربلا را برای همیشه در تاریخ زنده نگه دارد. در دوره ای که روایت های ارائه شده مبتنی بر دروغ و نیرنگ و تحریف عمیق تاریخی بوده است، حضرت زینب (س) با ارائه روایت مبتنی بر واقعیت و اثرگذاری ویژه افکار عمومی را با حقیقت بزرگی روبرو کردند که بنیانگذار جریانات پس از عاشورا و تا ابد خواهد بود.
و شاعر چه نیکو گفته است:
«سر نی در نینوا می ماند اگر زینب نبود کربلا در کربلا می ماند اگر زینب نبود»
@asrehooshmandi
💢چگونه در برابر چیدمان مسموم ویترینهای رسانهای مقاومت کنیم؟
🔹صادقانهترین و شفافترین دکترین مواجهه هوشمندانه با اخبار و اطلاعاتی که بنای مهندسی و مدیریت افکار عمومی برای نیل به اهدافی همچون بدبین سازی، ابهامآفرینی، ناامیدسازی، زداینده عزتنفس ملی و ... را دارند، روش #تبیین و #افشاگری مبتنی بر اخلاق و صداقت و البته همراه با دقت و سرعت و مبتنی بر نظام موضوعات دارای اهمیت است.
🔹به گزارش ایسنا، معصومه نصیری _ معاون باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانهای یونسکو ایران _ در ادامه مطلب بالا نوشته است:
🔹در زمانه زیست در جامعه شبکهای و دورانی که برای تشریح وضعیت و موقعیت آن از عناوینی همچون پساحقیقت نیز استفاده میشود، محل تنازع بنگاههای خبری و تاثیرگذاران عصر افکارعمومی، به سلطه درآوردن افکارعمومی آن هم به طورخودخواسته و مبتنی بر خلق نیازهای نامعتبر اما معتبرنما است. در این دوره آنچه جولان میدهد و عرصههای عمومی و جدی را متاثر میسازد اخبار و اطلاعات جهتدار، کدگذاری شده برای کدگشایی خاص توسط افکارعمومی و نهایتا دریافت خروجی مشخص مبتنی بر سیاستگذاری محتوایی قدرتهای رسانهای است. حال این تاثیرگذاری میتواند استحاله گر بوده، بیحس سازی کرده یا برانگیختگی جمعی ایجاد کرده و منجر به تحولات و مهندسی همه جامعه جوامع هدف شود.
🔹در این راستا چیدمان مسموم ویترینهای رسانهای با ظاهری جذاب و احساسات برانگیز از ملزومات تحقق پساحقیقت بوده و افکار عمومی کمتر توسعهیافته یا دیرتر توانمند شده، زمینی حاصلخیز جهت تحقق اهداف خاص هستند.
🔹این کارشناس رسانه سپس با طرح این پرسش که آیا هر تبیینی منتج به نتیجه مطلوب میشود؟ در ادامه آورده است: قطعا آنچه اثربخشی اقدامات تبیینی را افزایش میدهد، شناسایی نقاط جدی ایجاد انحرافات و تحریفات در افکار عمومی است. اگر تبیین گران دچار کجفهمی از نظام موضوعات شده و در تشخیص اولویت برای روشنگری دچار خطا شوند، ضمن هدر رفت انرژی گفتمانی، از بیاثری اقدامات نیز دلسرد شده و گامهای بعدی نیز دچار خطای شناختی و راهبردی خواهد شد.
✍️متن کامل این متن را در اینجا یا اینجا بخوانید.
✅#عصر_هوشمندی، مجموعه تخصصی سواد رسانهای و اطلاعاتی
@asrehooshmandi